ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{Infobox royalty |
|||
{{กล่องข้อมูล เชื้อพระวงศ์ |
|||
⚫ | |||
| สี = orange |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
| birth_date = {{วันเกิด|2432|10|31}} |
|||
| คำบรรยายภาพ = |
|||
| death_date = {{วันตายและอายุ|2478|2|18|2432|10|31}} |
|||
⚫ | |||
| death_style = สิ้นพระชนม์ |
|||
| พระนามเต็ม = |
|||
⚫ | |||
| ฐานันดร = พระองค์เจ้าชั้นเอก |
|||
⚫ | |||
| วันประสูติ = [[31 ตุลาคม]] [[พ.ศ. 2432]] |
|||
⚫ | |||
| วันสิ้นพระชนม์ = [[18 กุมภาพันธ์]] [[พ.ศ. 2477]] |
|||
| พระอิสริยยศ = พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5 |
|||
| พระราชบิดา = |
|||
⚫ | |||
| พระราชมารดา = |
|||
⚫ | |||
| มารดา = |
|||
| พระชายา = |
|||
| ชายา = |
|||
| หม่อม = |
|||
| พระราชสวามี = |
|||
| พระสวามี = |
|||
| พระราชโอรส/ธิดา = |
|||
| บุตร/ธิดา = |
|||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
'''พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา''' |
'''พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา'''<ref>ในหนังสือที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงพระศพ ระบุพระนาม ''พระองค์เจ้าอภันตรีปชา'' [http://www.digitalrarebook.com/index.php?lay=show&ac=cat_show_pro_detail&cid=10430&pid=81914]</ref> (31 ตุลาคม พ.ศ. 2432 – 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2478) ชาววังออกพระนามว่า '''เสด็จพระองค์หญิงขาว''' เป็นพระราชธิดาใน[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ประสูติแต่[[เจ้าจอมมารดาแส ในรัชกาลที่ 5|เจ้าจอมมารดาแส]] เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 12 ขึ้น 8 ค่ำ ปีฉลู เอกศก จ.ศ. 1251 ตรงกับวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2432 |
||
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา มีพระเชษฐาและพระ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา มีพระโสทรเชษฐาและพระโสทรขนิษฐา 2 พระองค์ คือ |
||
* [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเขจรจิรประดิษฐ]] ( |
* [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเขจรจิรประดิษฐ]] (23 กรกฎาคม พ.ศ. 2431 – 7 ตุลาคม พ.ศ. 2431) |
||
* [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้า |
* [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทิพยาลังการ]] (17 มกราคม พ.ศ. 2434 – 4 มิถุนายน พ.ศ. 2475) |
||
* [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทิพยาลังการ]] (ประสูติวันที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2434 สิ้นพระชนม์ วันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2475 พระชนมายุได้ 42 ชันษา) |
|||
พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา เป็นพระราชธิดาซึ่งเป็นที่สนิทสิเนหาและได้รับพระเมตตากรุณาจากสมเด็จพระบรมชนกนาถพระปิยมหาราชเป็นอันมาก เมื่อมีพระชันษาครบกำหนดโสกันต์ก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งพิธีโสกันต์ตามพระราชประเพณี และให้ทรงศึกษาวิชาหนังสือไทยบ้าง ฝรั่งบ้าง ประกอบทั้งการฝีมือเย็บปักถักร้อย ด้วยเหตุนี้พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชาจึงได้เป็นนักศึกษา มีวิชาความรู้ทันสมัย มีพระจริยามารยาทงดงาม พระทัยโอบอ้อมอารี และได้ทรงประกอบความดีไว้หลายประการ เป็นต้นว่า |
|||
* ในพระพุทธศาสนา ทรงบำเพ็ญพระกุศลเป็นเนืองนิจได้ทรงปฏิสังขรณ์วัดมัชฌันติการาม อำเภอ บางซื่อ จังหวัดพระนครซึ่งเจ้าจอมมารดาเที่ยง |
* ในพระพุทธศาสนา ทรงบำเพ็ญพระกุศลเป็นเนืองนิจได้ทรงปฏิสังขรณ์วัดมัชฌันติการาม อำเภอ บางซื่อ จังหวัดพระนครซึ่ง[[เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4]] ได้สร้างไว้ และเป็นวัดของสกุลโรจนดิศ และถวายจตุปัจจัยแก่วัดนั้นเกือบทุกปี ได้ทรงบวชกุลบุตรที่มีศรัทธาจะบรรพชาอุปสมบทในพระพุทธศาสนาเมื่อทรงสงเคราะห์ให้ได้บวชแล้ว ก็ถวายนิจภัตต์ ประจำเดือนด้วยใครมาเรี่ยไรทำการอันใดเกี่ยวกับการศาสนาก็มักไม่ได้กลับไปมือเปล่าคงทรงร่วมการกุศลด้วยเสมอ |
||
* ในทางพยาบาล ก็ได้ทรงออกเงินช่วยเหลือเนือง ๆ เมื่อเจ้าจอมมารดาแสของพระองค์ท่านถึงอสัญกรรมแล้ว ก็ได้ทรงอุทิศเงินตั้งเป็นทุนไว้ในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ พร้อมด้วยพระ |
* ในทางพยาบาล ก็ได้ทรงออกเงินช่วยเหลือเนือง ๆ เมื่อเจ้าจอมมารดาแสของพระองค์ท่านถึงอสัญกรรมแล้ว ก็ได้ทรงอุทิศเงินตั้งเป็นทุนไว้ใน[[โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์]] พร้อมด้วยพระขนิษฐา เรียกว่า “ทุนพระธิดาเจ้าจอมมารดาแส” และทรงเพิ่มเติมทุนนั้นเกือบทุกปี |
||
* ในทางการศึกษา ทรง |
* ในทางการศึกษา ทรงเก็บเงินตั้งโรงเรียนขึ้นในที่ส่วนพระองค์ ทรงยกตึก 2 ชั้น ที่เคยประทับอยู่นั้นให้เป็นโรงเรียน ภายหลังเสด็จออกไปจากสวนสุนันทา ซึ่งแต่ก่อนเคยไปประทับที่ตึกนั้นก็ไม่ได้ประทับ ไปประทับในเรือนเล็ก ๆ มอบตึกใหญ่ให้เป็นโรงเรียน โรงเรียนนี้เมื่อตั้งมาหลายปีก็เจริญยิ่งขึ้นโดยลำดับ เสนาบดีกระทรวงธรรมการครั้งนั้นเห็นว่าจะเป็นโรงเรียนที่ถาวรมั่นคงต่อไป เพราะมีนักเรียนถึง 400 เศษ และตั้งอยู่ในย่านตำบลที่ไม่มีโรงเรียนสตรี จึงได้ประทานนามว่าโรงเรียน “ขัตยาณีผะดุง” ภายหลังได้เปลี่ยนเป็นโรงเรียน “อภันตรีผะดุง” ในพระนามของพระองค์ เพราะได้ทรงออกทุนรอนตั้งขึ้น และทรงทำนุบำรุงมาช้านาน |
||
* ในทางช่วยเหลือประเทศในยามคับขัน ก็ได้ทรงกระทำโดยการซื้อใบกู้ของรัฐบาลสยามด้วยพระองค์เอง และทรงแนะนำชักชวนให้ผู้อื่นซื้อใบกู้อีกเป็นจำนวนไม่น้อย |
* ในทางช่วยเหลือประเทศในยามคับขัน ก็ได้ทรงกระทำโดยการซื้อใบกู้ของรัฐบาลสยามด้วยพระองค์เอง และทรงแนะนำชักชวนให้ผู้อื่นซื้อใบกู้อีกเป็นจำนวนไม่น้อย |
||
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา ได้ประชวรพระโรค |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา ได้ประชวรพระโรควักกะประมาณ 25 ปี มีพระอาการมากบ้างน้อยบ้างตลอดมา ครั้นถึงเดือนเมษายน พ.ศ. 2477 ก็เริ่มมีพระอาการมากขึ้น ในเดือนพฤศจิกายนปีเดียวกันมีพระอาการประชวรไข้หวัดใหญ่และการอักเสบที่พระทนต์และพระศอเข้าผสม พระอาการทางไตก็กำเริบขึ้นโดยลำดับ จนเป็นเหตุสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 7 เมื่อวันอาทิตย์ เดือน 4 ขึ้น 5 ค่ำ ปีระกา เบญจศก จ.ศ. 1295 ตรงวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2478 สิริพระชันษา 45 ปี |
||
== พระเกียรติยศ == |
== พระเกียรติยศ == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:48, 15 เมษายน 2563
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา | |
---|---|
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
ประสูติ | 31 ตุลาคม พ.ศ. 2432 |
สิ้นพระชนม์ | 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2478 (45 ปี) |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดาแส ในรัชกาลที่ 5 |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา[1] (31 ตุลาคม พ.ศ. 2432 – 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2478) ชาววังออกพระนามว่า เสด็จพระองค์หญิงขาว เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแส เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 12 ขึ้น 8 ค่ำ ปีฉลู เอกศก จ.ศ. 1251 ตรงกับวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2432
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา มีพระโสทรเชษฐาและพระโสทรขนิษฐา 2 พระองค์ คือ
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเขจรจิรประดิษฐ (23 กรกฎาคม พ.ศ. 2431 – 7 ตุลาคม พ.ศ. 2431)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทิพยาลังการ (17 มกราคม พ.ศ. 2434 – 4 มิถุนายน พ.ศ. 2475)
พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา เป็นพระราชธิดาซึ่งเป็นที่สนิทสิเนหาและได้รับพระเมตตากรุณาจากสมเด็จพระบรมชนกนาถพระปิยมหาราชเป็นอันมาก เมื่อมีพระชันษาครบกำหนดโสกันต์ก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งพิธีโสกันต์ตามพระราชประเพณี และให้ทรงศึกษาวิชาหนังสือไทยบ้าง ฝรั่งบ้าง ประกอบทั้งการฝีมือเย็บปักถักร้อย ด้วยเหตุนี้พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชาจึงได้เป็นนักศึกษา มีวิชาความรู้ทันสมัย มีพระจริยามารยาทงดงาม พระทัยโอบอ้อมอารี และได้ทรงประกอบความดีไว้หลายประการ เป็นต้นว่า
- ในพระพุทธศาสนา ทรงบำเพ็ญพระกุศลเป็นเนืองนิจได้ทรงปฏิสังขรณ์วัดมัชฌันติการาม อำเภอ บางซื่อ จังหวัดพระนครซึ่งเจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4 ได้สร้างไว้ และเป็นวัดของสกุลโรจนดิศ และถวายจตุปัจจัยแก่วัดนั้นเกือบทุกปี ได้ทรงบวชกุลบุตรที่มีศรัทธาจะบรรพชาอุปสมบทในพระพุทธศาสนาเมื่อทรงสงเคราะห์ให้ได้บวชแล้ว ก็ถวายนิจภัตต์ ประจำเดือนด้วยใครมาเรี่ยไรทำการอันใดเกี่ยวกับการศาสนาก็มักไม่ได้กลับไปมือเปล่าคงทรงร่วมการกุศลด้วยเสมอ
- ในทางพยาบาล ก็ได้ทรงออกเงินช่วยเหลือเนือง ๆ เมื่อเจ้าจอมมารดาแสของพระองค์ท่านถึงอสัญกรรมแล้ว ก็ได้ทรงอุทิศเงินตั้งเป็นทุนไว้ในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ พร้อมด้วยพระขนิษฐา เรียกว่า “ทุนพระธิดาเจ้าจอมมารดาแส” และทรงเพิ่มเติมทุนนั้นเกือบทุกปี
- ในทางการศึกษา ทรงเก็บเงินตั้งโรงเรียนขึ้นในที่ส่วนพระองค์ ทรงยกตึก 2 ชั้น ที่เคยประทับอยู่นั้นให้เป็นโรงเรียน ภายหลังเสด็จออกไปจากสวนสุนันทา ซึ่งแต่ก่อนเคยไปประทับที่ตึกนั้นก็ไม่ได้ประทับ ไปประทับในเรือนเล็ก ๆ มอบตึกใหญ่ให้เป็นโรงเรียน โรงเรียนนี้เมื่อตั้งมาหลายปีก็เจริญยิ่งขึ้นโดยลำดับ เสนาบดีกระทรวงธรรมการครั้งนั้นเห็นว่าจะเป็นโรงเรียนที่ถาวรมั่นคงต่อไป เพราะมีนักเรียนถึง 400 เศษ และตั้งอยู่ในย่านตำบลที่ไม่มีโรงเรียนสตรี จึงได้ประทานนามว่าโรงเรียน “ขัตยาณีผะดุง” ภายหลังได้เปลี่ยนเป็นโรงเรียน “อภันตรีผะดุง” ในพระนามของพระองค์ เพราะได้ทรงออกทุนรอนตั้งขึ้น และทรงทำนุบำรุงมาช้านาน
- ในทางช่วยเหลือประเทศในยามคับขัน ก็ได้ทรงกระทำโดยการซื้อใบกู้ของรัฐบาลสยามด้วยพระองค์เอง และทรงแนะนำชักชวนให้ผู้อื่นซื้อใบกู้อีกเป็นจำนวนไม่น้อย
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา ได้ประชวรพระโรควักกะประมาณ 25 ปี มีพระอาการมากบ้างน้อยบ้างตลอดมา ครั้นถึงเดือนเมษายน พ.ศ. 2477 ก็เริ่มมีพระอาการมากขึ้น ในเดือนพฤศจิกายนปีเดียวกันมีพระอาการประชวรไข้หวัดใหญ่และการอักเสบที่พระทนต์และพระศอเข้าผสม พระอาการทางไตก็กำเริบขึ้นโดยลำดับ จนเป็นเหตุสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 7 เมื่อวันอาทิตย์ เดือน 4 ขึ้น 5 ค่ำ ปีระกา เบญจศก จ.ศ. 1295 ตรงวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2478 สิริพระชันษา 45 ปี
พระเกียรติยศ
พระอิสริยยศ
- พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา (31 ตุลาคม พ.ศ. 2432 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
- พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468)
- พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา (26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 - 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478)
ภายหลังการสิ้นพระชนม์
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา (10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 - ปัจจุบัน)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ฝ่ายใน) (ท.จ.ว.)
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)[2]
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2 (ว.ป.ร.2)[3]
- พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 2 (ป.ป.ร.2)[4]
- พ.ศ. 2443 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
- พ.ศ. 2439 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
ราชตระกูล
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา |
พระชนก: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระอัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระปัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี | |||
พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี |
พระปัยกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ | ||
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: หม่อมน้อย | |||
พระชนนี: เจ้าจอมมารดาแส ในรัชกาลที่ 5 |
พระอัยกาฝ่ายพระชนนี: พระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ) |
พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: จมื่นอินทร์ประพาส (เลี้ยง) | |
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ท้าวมังสี (ขำ) | |||
พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ขรัวยายบาง |
พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ไม่ทราบ | ||
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไม่ทราบ |
อ้างอิง
- ↑ ในหนังสือที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงพระศพ ระบุพระนาม พระองค์เจ้าอภันตรีปชา [1]
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๕ ฝ่ายใน, เล่ม ๒๘, ตอน ๐ ง, ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๔, หน้า ๑๘๘๗
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบัน ฝ่ายใน, เล่ม ๒๙, ตอน ๐ ง, ๒๒ มกราคม พ.ศ. ๒๔๕๕, หน้า ๒๔๔๔
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน, เล่ม ๔๓, ตอน ๐ ง, ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๓๑๑๔
- บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2432
- บุคคลที่เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2477
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5
- พระองค์เจ้า
- พระราชธิดาในรัชกาลที่ 5
- สกุลโรจนดิศ
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ท.จ.ว. (ฝ่ายใน)
- ผู้ได้รับเหรียญรัตนาภรณ์ จ.ป.ร.2
- ผู้ได้รับเหรียญรัตนาภรณ์ ว.ป.ร.2
- ผู้ได้รับเหรียญรัตนาภรณ์ ป.ป.ร.2
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ช.
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ม.
- เสียชีวิตจากโรคไต