ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การเฉลิมพระยศเจ้านาย"
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 4: | บรรทัด 4: | ||
พระยศเจ้านายในราชสกุลมี 2 ประเภท<ref>''จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1'', หน้า 1</ref> คือ |
พระยศเจ้านายในราชสกุลมี 2 ประเภท<ref>''จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1'', หน้า 1</ref> คือ |
||
# '''สกุลยศ''' คือ ยศที่เกิดเป็นเจ้านายชั้นต่าง ๆ |
# '''สกุลยศ''' คือ ยศที่เกิดเป็นเจ้านายชั้นต่าง ๆ |
||
# '''อิสริยยศ''' คือ ยศที่พระมหากษัตริย์ทรงสถาปนารักน้องพัดนะค่ะพี่อยากบอกว่าพี่รักน้องจริงน้องลบหรออย่าลบเหรอ |
# '''อิสริยยศ''' คือ ยศที่พระมหากษัตริย์ทรงสถาปนารักน้องพัดนะค่ะพี่อยากบอกว่าพี่รักน้องจริงน้องลบหรออย่าลบเหรอพี่อยากบอกน้องพัดดังๆเหมือนในละครแต่พี่ก้ไม่กล้าอีกพี่เลยอยากจะมาระบายในถ้าน้องพัดมาอ่านก้อยากให้น้องพัดรู้ว่าพี่รักน้องพัดมากกว่าทุกสิ่ง พี่อยากกอดน้องพัดอะค่ะพี่เลย |
||
== การเฉลิมพระยศเจ้านาย == |
== การเฉลิมพระยศเจ้านาย == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 19:30, 17 กุมภาพันธ์ 2563
บทความนี้ได้รับแจ้งให้ปรับปรุงหลายข้อ กรุณาช่วยปรับปรุงบทความ หรืออภิปรายปัญหาที่หน้าอภิปราย
|
พระยศเจ้านายในราชสกุลมี 2 ประเภท[1] คือ
- สกุลยศ คือ ยศที่เกิดเป็นเจ้านายชั้นต่าง ๆ
- อิสริยยศ คือ ยศที่พระมหากษัตริย์ทรงสถาปนารักน้องพัดนะค่ะพี่อยากบอกว่าพี่รักน้องจริงน้องลบหรออย่าลบเหรอพี่อยากบอกน้องพัดดังๆเหมือนในละครแต่พี่ก้ไม่กล้าอีกพี่เลยอยากจะมาระบายในถ้าน้องพัดมาอ่านก้อยากให้น้องพัดรู้ว่าพี่รักน้องพัดมากกว่าทุกสิ่ง พี่อยากกอดน้องพัดอะค่ะพี่เลย
การเฉลิมพระยศเจ้านาย
ประเพณีการเฉลิมพระยศ เจ้านายแต่โบราณ ถือเอาการสองอย่างเป็นหลัก คือ การอภิเษกอย่างหนึ่ง และ การจารึกพระสุพรรณบัฏอย่างหนึ่ง
- การอภิเษก คือ ผู้มีอำนาจแต่งตั้ง(คือพระเจ้าแผ่นดิน) รดน้ำให้บนศีรษะ คือ สัญลักษณ์ของการมอบหมายทั้งยศและหน้าที่
- พระสุพรรณบัฏ คือ แผ่นทองจารึกพระนามของเจ้านายพระองค์นั้น และจะพระราชทานจากพระหัตถ์ ให้แก่เจ้านายที่ได้รับการเฉลิมพระยศ
การเฉลิมพระยศเจ้านายนั้น ถือเอาการ จารึกพระสุพรรณบัฏ เป็นสำคัญ โดยจะต้องทำพิธีสำคัญดังต่อไปนี้
- ต้องหาวันฤกษ์งามยามดีที่จะจารึก
- ต้องทำพิธีจารึกในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ เช่น ในพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
- ต้องมีสมณะและพราหมณ์พร้อมกันอวยชัยในพิธี
- ต้องประชุมเสนาบดีนั่งเป็นสักขีพยาน
ในสมัยรัชกาลที่ 5 หลังจากทรงยกเลิกระบบไพร่แล้ว การ "ทรงกรม" ของเจ้านาย จึงเป็นเพียงแต่การให้พระเกียรติยศ แก่เจ้านายพระองค์นั้น แต่ไม่มีไพร่สังกัดกรมแต่อย่างใด ส่วนพระนามของเจ้านายที่ทรงกรมได้แบบธรรมเนียมมาจากยุโรป โดยทรงตั้งพระนามเจ้านายที่ทรงกรมตามชื่อเมืองต่าง ๆ เช่น กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ หรือ กรมขุนพิจิตรเจษฎ์จันทร์ เป็นต้น
เจ้านายที่ทรงกรมพระองค์ล่าสุด คือ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 ในการพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 แต่ไม่มีประเพณี เจ้ากรม ปลัดกรม ตามโบราณ เนื่องจากไทยได้ยกเลิกระบบไพร่ซึ่งสังกัดกรมเจ้านายไปแล้วรัชกาลที่ 5 และเลิกบรรดาศักดิ์ของขุนนางไปแล้วในสมัยจอมพลแปลก พิบูลสงคราม
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ↑ จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1, หน้า 1
- บรรณานุกรม
- จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 508 หน้า. ISBN 974-417-527-3
- สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. หน้า 68. ISBN 978-974-417-594-6
ดูเพิ่ม
- ยศของขุนนางไทย ดูได้ที่ บรรดาศักดิ์ไทย
- จำนวนศักดินาของคนสยาม ดูได้ที่ พระไอยการตำแหน่งนาพลเรือน นาทหาร หัวเมือง
- รายพระนามเจ้านายที่ได้รับการเฉลิมพระยศในสมัยกรุงศรีอยุธยา
- รายพระนามเจ้านายที่ได้รับการเฉลิมพระยศในสมัยกรุงธนบุรี
- รายพระนามเจ้านายที่ได้รับการเฉลิมพระยศในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์