ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ"
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ล ย้อนการแก้ไขของ 1.10.252.236 (พูดคุย) ไปยังรุ่นก่อนหน้าโดย พุทธามาตย์ ป้ายระบุ: ย้อนรวดเดียว |
||
บรรทัด 2: | บรรทัด 2: | ||
| image = ไฟล์:พระองค์เจ้าโสมาวดี.jpg |
| image = ไฟล์:พระองค์เจ้าโสมาวดี.jpg |
||
| name = พระเจ้าบรมวงศ์เธอ<br >กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ |
| name = พระเจ้าบรมวงศ์เธอ<br >กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ |
||
|title = พระองค์เจ้าชั้น |
|title = พระองค์เจ้าชั้นเอก<br>กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ |
||
| birth_date = 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 |
| birth_date = 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 |
||
| death_style = สิ้นพระชนม์ |
| death_style = สิ้นพระชนม์ |
||
บรรทัด 10: | บรรทัด 10: | ||
| dynasty = [[ราชวงศ์จักรี]] |
| dynasty = [[ราชวงศ์จักรี]] |
||
}} |
}} |
||
'''พระเจ้าบรมวงศ์เธอ |
'''พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ''' (19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 - 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474) พระนามเดิม '''พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา''' เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 7 ใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] กับพระองค์แรกใน[[เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4|เจ้าจอมมารดาเที่ยง]] |
||
== พระประวัติ == |
== พระประวัติ == |
||
⚫ | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ เป็นพระราชบุตรพระองค์ที่ 7 และเป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 3 ใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ที่ประสูติแต่[[เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4|เจ้าจอมมารดาเที่ยง]] (สกุลเดิม โรจนดิศ) ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือนอ้าย ขึ้น 8 ค่ำ ปีชวด จัตวาศก จุลศักราช 1214 ตรงกับวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 เป็นพระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้ารุ่นแรกในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวหนึ่งในสามพระองค์ที่ได้รับพระราชทานสร้อยพระนาม โดยอีกสองพระองค์ ได้แก่ [[หม่อมยิ่ง|พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ อรรคราชสุดา]] และ [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทักษิณชา นราธิราชบุตรี|พระองค์เจ้าทักษิณชา นราธิราชบุตรี]]<ref>จิรวัฒน์ อุตตมะกุล, สมเด็จพระภรรยาเจ้าและสมเด็จเจ้าฟ้าในรัชกาลที่ ๕, สำนักพิมพ์มติชน, 2546, หน้า 31 (ISBN 974-322-964-7) </ref> นอกจากนี้ พระนามของทั้งสามพระองค์ยังสอดคล้องกันโดยเรียงตามพระชันษา ได้แก่ พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ พระองค์เจ้าทักษิณชา พระองค์เจ้าโสมาวดี<ref>[[จุลลดา ภักดีภูมินทร์]],[http://www.sakulthai.com/DSakulcolumndetailsql.asp?stcolumnid=4047&stissueid=2652&stcolcatid=2&stauthorid=13 พระราชพิธีถวายโถข้าวยาคู], สกุลไทย, ฉบับที่ 2652, ปีที่ 51, 16 สิงหาคม 2548</ref> ทั้งนี้พระองค์มีศักดิ์เป็นพระญาติของ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี]] พระอัครมเหสีของ [[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]] รัชกาลที่ 2 ผู้เป็นพระราชบิดาของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโดยพระองค์สืบเชื้อสายมาจากนายจำปา ณ เวียงจันทน์ ซึ่งเป็นพระญาติของเจ้าจอมมารดาทองสุก พระราชธิดาของพระเจ้าอินทวงศ์แห่งเวียงจันทน์<ref name="พงศาวลี">[http://www.supadisdiskul.com/familytree04.html ข้อมูลโดยสังเขปหม่อมราชวงศ์ศุภดิศ ดิศกุล - สายสกุลของท้าวมังสี (ขำ)]</ref> |
||
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ พระนามเดิม พระเจ้าลูกเธอ |
|||
⚫ | |||
ใน[[พระราชพิธีฉัตรมงคล]] พ.ศ. 2446 ซึ่งเป็นวาระที่[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ดำรงสิริราชสมบัติครบสองเท่าของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์มีพระราชดำริที่จะยกย่องพระราชธิดาพระองค์ใดพระองค์หนึ่งในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นเป็นเจ้าต่างกรมเพื่อเป็นการระลึกถึงพระเดชพระคุณ จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งให้สถาปนาพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา ขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรมฝ่ายใน มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฎว่า ''พระเจ้าพี่นางเธอ |
ใน[[พระราชพิธีฉัตรมงคล]] พ.ศ. 2446 ซึ่งเป็นวาระที่[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ดำรงสิริราชสมบัติครบสองเท่าของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์มีพระราชดำริที่จะยกย่องพระราชธิดาพระองค์ใดพระองค์หนึ่งในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นเป็นเจ้าต่างกรมเพื่อเป็นการระลึกถึงพระเดชพระคุณ จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งให้สถาปนาพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา ขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรมฝ่ายใน มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฎว่า ''พระเจ้าพี่นางเธอ กรมหลวงสมรรัตน์ศิริเชฐ'' เมื่อ พ.ศ. 2446<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2446/034/590.PDF ประกาศตั้งกรมพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี], เล่ม ๒๐, ตอน ๓๔, ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๖, หน้า ๕๙๐</ref> |
||
พระองค์เจ้าโสมาวดีทรงเป็นอธิบดีบังคับบัญชาการรักษาพระราชวังฝ่ายในและทรงดูแลกรมโขลน<ref>[http://web.archive.org/20040528163039/www.geocities.com/roy_bilan222/story_wang1.htm ประเพณีวัง 1]</ref> อีกทั้งยังทรงรับเลี้ยง[[สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร]] ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ดูแลรักษากุญแจ[[พระบรมมหาราชวัง]]ชั้นใน มาตลอดรัชกาล |
|||
⚫ | ต่อมาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ ได้กราบบังคมทูลลาออกไปประทับ ณ [[วังวรดิศ]] ซึ่งเป็นวังของ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ]] ซึ่งทรงนับเนื่องเป็นพี่น้องต่างมารดา และลูกพี่ลูกน้องกัน เนื่องจากเจ้าจอมมารดาเที่ยง เป็นพี่สาวของ[[เจ้าจอมมารดาชุ่ม ในรัชกาลที่ 4]] พระมารดาของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ |
||
ต่อมาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี |
|||
⚫ | |||
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ สิ้นพระชนม์ที่วังวรดิศ ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เมื่อวันอังคาร เดือน 6 แรม 4 ค่ำ ปีมะแม ตรีศก จุลศักราช 1293 ตรงกับวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 พระชนมายุ 80 ปี<ref name="สิ้นพระชนม์">ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2474/D/429.PDF ข่าวสิ้นพระชนม์], เล่ม ๔๘, ตอน ง, ๑๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๔, หน้า ๔๒๙ </ref>มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพเมื่อวันที่ 14 มีนาคม พ.ศ. 2476 ณ พระเมรุ วัดเทพศิรินทราวาส<ref>ราชกิจจานุเบกษา,[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/D/4254.PDF หมายกำหนดการ พระราชทานเพลิงพระศพและศพ ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส]เล่ม 49, ตอน ๐ ง, 12 มีนาคม พ.ศ. 2475, หน้า 4254</ref> |
||
== พระเกียรติยศ == |
== พระเกียรติยศ == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 14:25, 11 มกราคม 2563
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ | |
---|---|
พระองค์เจ้าชั้นเอก กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ | |
ไฟล์:พระองค์เจ้าโสมาวดี.jpg | |
ประสูติ | 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 |
สิ้นพระชนม์ | 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 (78 ปี) |
ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
พระราชบิดา | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4 |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ (19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 - 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474) พระนามเดิม พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 7 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับพระองค์แรกในเจ้าจอมมารดาเที่ยง
พระประวัติ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ เป็นพระราชบุตรพระองค์ที่ 7 และเป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 3 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเที่ยง (สกุลเดิม โรจนดิศ) ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือนอ้าย ขึ้น 8 ค่ำ ปีชวด จัตวาศก จุลศักราช 1214 ตรงกับวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 เป็นพระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้ารุ่นแรกในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวหนึ่งในสามพระองค์ที่ได้รับพระราชทานสร้อยพระนาม โดยอีกสองพระองค์ ได้แก่ พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ อรรคราชสุดา และ พระองค์เจ้าทักษิณชา นราธิราชบุตรี[1] นอกจากนี้ พระนามของทั้งสามพระองค์ยังสอดคล้องกันโดยเรียงตามพระชันษา ได้แก่ พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ พระองค์เจ้าทักษิณชา พระองค์เจ้าโสมาวดี[2] ทั้งนี้พระองค์มีศักดิ์เป็นพระญาติของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี พระอัครมเหสีของ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ผู้เป็นพระราชบิดาของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโดยพระองค์สืบเชื้อสายมาจากนายจำปา ณ เวียงจันทน์ ซึ่งเป็นพระญาติของเจ้าจอมมารดาทองสุก พระราชธิดาของพระเจ้าอินทวงศ์แห่งเวียงจันทน์[3]
ในพระราชพิธีฉัตรมงคล พ.ศ. 2446 ซึ่งเป็นวาระที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวดำรงสิริราชสมบัติครบสองเท่าของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์มีพระราชดำริที่จะยกย่องพระราชธิดาพระองค์ใดพระองค์หนึ่งในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นเป็นเจ้าต่างกรมเพื่อเป็นการระลึกถึงพระเดชพระคุณ จึงมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งให้สถาปนาพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา ขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรมฝ่ายใน มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฎว่า พระเจ้าพี่นางเธอ กรมหลวงสมรรัตน์ศิริเชฐ เมื่อ พ.ศ. 2446[4]
พระองค์เจ้าโสมาวดีทรงเป็นอธิบดีบังคับบัญชาการรักษาพระราชวังฝ่ายในและทรงดูแลกรมโขลน[5] อีกทั้งยังทรงรับเลี้ยงสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ดูแลรักษากุญแจพระบรมมหาราชวังชั้นใน มาตลอดรัชกาล
ต่อมาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ ได้กราบบังคมทูลลาออกไปประทับ ณ วังวรดิศ ซึ่งเป็นวังของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ซึ่งทรงนับเนื่องเป็นพี่น้องต่างมารดา และลูกพี่ลูกน้องกัน เนื่องจากเจ้าจอมมารดาเที่ยง เป็นพี่สาวของเจ้าจอมมารดาชุ่ม ในรัชกาลที่ 4 พระมารดาของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ สิ้นพระชนม์ที่วังวรดิศ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันอังคาร เดือน 6 แรม 4 ค่ำ ปีมะแม ตรีศก จุลศักราช 1293 ตรงกับวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 พระชนมายุ 80 ปี[6]มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพเมื่อวันที่ 14 มีนาคม พ.ศ. 2476 ณ พระเมรุ วัดเทพศิรินทราวาส[7]
พระเกียรติยศ
ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ | |
---|---|
การทูล | ใต้ฝ่าข้าพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
พระอิสริยยศ
- พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา (19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2395 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411)
- พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 - 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446)
- พระเจ้าพี่นางเธอ กรมหลวงสมรรัตน์ศิริเชฐ (22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - ปัจจุบัน)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
พระองค์ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุดของตระกูลต่าง ๆ ดังต่อไปนี้[6]
- พ.ศ. 2425 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายใน)
- พ.ศ. 2469 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร)[8]
- พ.ศ. 2436 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)[9]
- พ.ศ. 2447 - เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)[10]
- พ.ศ. 2451 - เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 1 (จ.ป.ร.1)[11]
- พ.ศ. 2456 - เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 1 (ว.ป.ร.1)[12]
- พ.ศ. 2469 - เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 1 (ป.ป.ร.1)[13]
พงศาวลี
พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตน์ศิริเชฐ[3][14][15] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- ↑ จิรวัฒน์ อุตตมะกุล, สมเด็จพระภรรยาเจ้าและสมเด็จเจ้าฟ้าในรัชกาลที่ ๕, สำนักพิมพ์มติชน, 2546, หน้า 31 (ISBN 974-322-964-7)
- ↑ จุลลดา ภักดีภูมินทร์,พระราชพิธีถวายโถข้าวยาคู, สกุลไทย, ฉบับที่ 2652, ปีที่ 51, 16 สิงหาคม 2548
- ↑ 3.0 3.1 ข้อมูลโดยสังเขปหม่อมราชวงศ์ศุภดิศ ดิศกุล - สายสกุลของท้าวมังสี (ขำ)
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศตั้งกรมพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี, เล่ม ๒๐, ตอน ๓๔, ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๖, หน้า ๕๙๐
- ↑ ประเพณีวัง 1
- ↑ 6.0 6.1 ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวสิ้นพระชนม์, เล่ม ๔๘, ตอน ง, ๑๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๔, หน้า ๔๒๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา,หมายกำหนดการ พระราชทานเพลิงพระศพและศพ ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาสเล่ม 49, ตอน ๐ ง, 12 มีนาคม พ.ศ. 2475, หน้า 4254
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ นพรัตนราชวราภรณ์ฝ่ายใน, เล่ม ๔๓, ตอน ๐ ง, ๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๔๓๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐, ตอน ๓๕, ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า ๓๗๔
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน, เล่ม ๒๑, ตอน ๓๒, ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗, หน้า ๕๗๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายใน, เล่ม ๒๕, ตอน ๓๙, ๒๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๑, หน้า ๑๑๕๓
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบัน ฝ่ายใน, เล่ม ๓๐, ตอน ๐ ง, ๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๕๖, หน้า ๒๕๕๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน, เล่ม ๔๓, ตอน ๐ ง, ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๓๑๑๔
- ↑ ข้อมูลโดยสังเขปหม่อมราชวงศ์ศุภดิศ ดิศกุล - ราชสกุลสายพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ)
- ↑ ประวัติพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ) บิดาของเจ้าจอมมารดาถึง 2 รัชกาล. จากเว็บไซต์เรือนไทย. สืบค้นเมื่อ 15-03-57.
- ↑ ธงทอง จันทรางศุ. ในกำแพงแก้ว. กรุงเทพฯ : เอส.ซี.พริ้นท์แอนด์แพค, พิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2550, หน้า 113
- บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 239
- บุคคลที่เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2474
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4
- พระองค์เจ้าหญิง
- กรมหลวง
- พระราชธิดาในรัชกาลที่ 4
- สกุลโรจนดิศ
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.จ.ก. (ฝ่ายใน)
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ น.ร.
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.จ. (ฝ่ายใน)
- ผู้ได้รับเหรียญรัตนาภรณ์ ม.ป.ร.2
- ผู้ได้รับเหรียญรัตนาภรณ์ จ.ป.ร.1
- ผู้ได้รับเหรียญรัตนาภรณ์ ว.ป.ร.1
- ผู้ได้รับเหรียญรัตนาภรณ์ ป.ป.ร.1
- พระกุลเชษฐ์ในราชวงศ์จักรี