ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อาณาจักรหงสาวดี"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 15: | บรรทัด 15: | ||
|date_end = 12 มีนาคม |
|date_end = 12 มีนาคม |
||
|event1 = ประเทศราชของ[[อาณาจักรสุโขทัย]] |
|event1 = ประเทศราชของ[[อาณาจักรสุโขทัย]] |
||
|date_event1 = พ.ศ. |
|date_event1 = พ.ศ. 1836–1873 |
||
|event2 = [[สงครามสี่สิบปี]] |
|event2 = [[สงครามสี่สิบปี]] |
||
|date_event2 = พ.ศ. |
|date_event2 = พ.ศ. 1928–1967 |
||
|event3 = ยุคทอง |
|event3 = ยุคทอง |
||
|date_event3 = พ.ศ. |
|date_event3 = พ.ศ. 1969–2077 |
||
|event4 = [[สงครามตองอู–หงสาวดี (พ.ศ. 2077–2084)|การล่มสลายของหงสาวดีครั้งที่ 1]] |
|event4 = [[สงครามตองอู–หงสาวดี (พ.ศ. 2077–2084)|การล่มสลายของหงสาวดีครั้งที่ 1]] |
||
|date_event4 = พ.ศ. |
|date_event4 = พ.ศ. 2077–2082 |
||
|p1 = อาณาจักรพุกาม |
|p1 = อาณาจักรพุกาม |
||
|flag_p1 = |
|flag_p1 = |
||
| บรรทัด 34: | บรรทัด 34: | ||
|symbol = |
|symbol = |
||
|symbol_type = |
|symbol_type = |
||
|capital = [[เมาะตะมะ|มะตะบัน]] (พ.ศ. |
|capital = [[เมาะตะมะ|มะตะบัน]] (พ.ศ. 1830–1906) <br /> [[โดนวู่น]] (พ.ศ. 1906–1912) <br /> [[พะโค|หงสาวดี]] (พ.ศ. 1912–2082, พ.ศ. 2093–2095) |
||
|common_languages = [[ภาษามอญ]] |
|common_languages = [[ภาษามอญ]] |
||
|religion = [[ศาสนาพุทธ]][[นิกายเถรวาท]] |
|religion = [[ศาสนาพุทธ]][[นิกายเถรวาท]] |
||
|government_type = [[สมบูรณาญาสิทธิราชย์]] |
|government_type = [[สมบูรณาญาสิทธิราชย์]] |
||
|leader1 = [[พระเจ้าฟ้ารั่ว]] |
|leader1 = [[พระเจ้าฟ้ารั่ว]] |
||
|year_leader1 = พ.ศ. |
|year_leader1 = พ.ศ. 1830–1850 |
||
|leader2 = [[พระเจ้าราชาธิราช]] |
|leader2 = [[พระเจ้าราชาธิราช]] |
||
|year_leader2 = พ.ศ. |
|year_leader2 = พ.ศ. 1927–1964 |
||
|leader3 = [[พระนางเชงสอบู]] |
|leader3 = [[พระนางเชงสอบู]] |
||
|year_leader3 = พ.ศ. |
|year_leader3 = พ.ศ. 2097–2114 |
||
|leader4 = [[พระเจ้าธรรมเจดีย์]] |
|leader4 = [[พระเจ้าธรรมเจดีย์]] |
||
|year_leader4 = พ.ศ. |
|year_leader4 = พ.ศ. 2114–2035 |
||
|leader5 = [[พระเจ้าสการวุตพี]] |
|leader5 = [[พระเจ้าสการวุตพี]] |
||
|year_leader5 = พ.ศ. |
|year_leader5 = พ.ศ. 2069–2082 |
||
| title_leader = พระมหากษัตริย์ |
| title_leader = พระมหากษัตริย์ |
||
|currency = |
|currency = |
||
|legislature = |
|legislature = |
||
}} |
}} |
||
'''อาณาจักรหงสาวดี''' ({{lang-my|ဟံသာဝတီ ပဲခူး နေပြည်တော်}}; {{Lang-mnw|ဟံသာဝတဳ}}, {{IPA|[hɔŋsawətɔe]}}; บางครั้งเรียก '''กรุงหงสาวดี''' หรืออย่างสั้น '''พะโค''') เป็นอาณาจักรที่ปกครองพม่าตอนล่างตั้งแต่ พ.ศ. 1830 จนถึง พ.ศ. 2082 และระหว่าง พ.ศ. |
'''อาณาจักรหงสาวดี''' ({{lang-my|ဟံသာဝတီ ပဲခူး နေပြည်တော်}}; {{Lang-mnw|ဟံသာဝတဳ}}, {{IPA|[hɔŋsawətɔe]}}; บางครั้งเรียก '''กรุงหงสาวดี''' หรืออย่างสั้น '''พะโค''') เป็นอาณาจักรที่ปกครองพม่าตอนล่างตั้งแต่ พ.ศ. 1830 จนถึง พ.ศ. 2082 และระหว่าง พ.ศ. 2093–2095 เป็นอาณาจักรของผู้ที่พูด[[ภาษามอญ]] ก่อตั้งในฐานะรามัญประเทศ ({{lang-my|ရာမညဒေသ}}, {{lang-mnw|ရးမည}}) โดย[[พระเจ้าฟ้ารั่ว]]หรือมะกะโท หลังจากการล่มสลายของอาณาจักรพุกามใน พ.ศ. 1830<ref name=Coedes>{{cite book|last= Coedès|first= George|authorlink= George Coedès|editor= Walter F. Vella|others= trans.Susan Brown Cowing|title= The Indianized States of Southeast Asia|year= 1968|publisher= University of Hawaii Press|isbn= 978-0-8248-0368-1}}</ref>{{rp|205–206,209}} เป็น[[ประเทศราช]]ของ[[อาณาจักรสุโขทัย]]และ[[ราชวงศ์หยวน]]ของมองโกลที่ปกครองจีน<ref name="hb">Htin Aung 1967: 78–80</ref> อาณาจักรนี้เป็นอิสระจากสุโขทัยใน พ.ศ. 1873 แต่ยังคงเป็นพันธมิตรกับสามดินแดนสำคัญของอาณาจักร คือ เขตดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิรวดี, [[พะโค|หงสาวดี]]และเมาะตะมะ เมาะตะมะได้เกิดกบฏขึ้นใน พ.ศ. 1906–1931 |
||
==ประวัติศาสตร์== |
==ประวัติศาสตร์== |
||
การปกครองของพระเจ้าราชาธิราชใน พ.ศ. |
การปกครองของพระเจ้าราชาธิราชใน พ.ศ. 1927–1964 ได้รวมอาณาจักรของชาวมอญเข้าเป็นหนึ่งเดียวและประสบความสำเร็จต้านทานการรุกรานจาก[[อาณาจักรอังวะ]] อาณาจักรของผู้ที่พูด[[ภาษาพม่า]]จากทางเหนือ ในช่วง[[สงครามสี่สิบปี]] (พ.ศ. 1928–1967) และสามารถขยายตัวไปทางตะวันตกได้[[อาณาจักรยะไข่]] ไว้ในอำนาจระหว่าง พ.ศ. 1956–1964 สงครามสิ้นสุดลงโดยเสมอกัน แต่ถือเป็นชัยชนะของอาณาจักรหงสาวดีที่สามารถขัดขวางการสถาปนาอาณาจักรพุกามอีกครั้งของอังวะ ในช่วงหลายปีหลังสงครามหงสาวดีได้ช่วยเหลือรัฐบรรณาการทางตอนใต้ของอังวะคือ [[อาณาจักรแปร]] และ[[อาณาจักรตองอู]]ในการก่อกบฏต่ออังวะ |
||
หลังสงครามหงสาวดีเข้าสู่ยุคทองในขณะที่อาณาจักรอังวะตกต่ำลง |
หลังสงครามหงสาวดีเข้าสู่ยุคทองในขณะที่อาณาจักรอังวะตกต่ำลง ราว พ.ศ. 1963–2073 หงสาวดีเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดในบรรดาอาณาจักรทั้งหลายที่เกิดขึ้นหลังอาณาจักรพุกามล่มสลาย ภายใต้การปกครองของกษัตริย์หลายพระองค์ เช่น [[พญารามที่ 1]], [[พระนางเชงสอบู]], [[พระเจ้าธรรมเจดีย์]] และ[[พญารามที่ 2]] อาณาจักรนี้มีบทบาทสำคัญทางการค้าในบริเวณมหาสมุทรอินเดีย เป็นศูนย์กลางที่มีชื่อเสียงของพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท ทั้งยังมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับ[[ศรีลังกา]] มีการปฏิรูปและสนับสนุนศาสนาจนแพร่กระจายไปทั่วประเทศในภายหลัง<ref name="rlf">Myint-U 2006: 64–65</ref> |
||
อาณาจักรค่อย ๆ อ่อนแอลงตั้งแต่ พ.ศ. 2077 |
อาณาจักรค่อย ๆ อ่อนแอลงตั้งแต่ พ.ศ. 2077 ภายใต้การรุกรานอย่างต่อเนื่องโดย[[อาณาจักรตองอู]]จากพม่าตอนบน [[พระเจ้าสการะวุตพี]]ไม่สามารถต้านทานการรุกรานจากอาณาจักรตองอู ซึ่งนำโดย[[พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้]]และ[[พระเจ้าบุเรงนอง]] ตองอูเข้ายึดครองหงสาวดีและที่ราบลุ่มแม่น้ำอิระวดีได้ใน พ.ศ. 2081–2082 และเมาะตะมะใน พ.ศ. 2084<ref name="geh">Harvey 1925: 153–157</ref> อาณาจักรนี้ฟื้นตัวขึ้นมาได้อีกครั้งในช่วงเวลาสั้น ๆ ในปี พ.ศ. 2093 หลังพระเจ้าตะเบงชะเวตี้สิ้นพระชนม์ แต่มีอำนาจปกครองเพียงแค่เมืองหงสาวดี ก่อนถูกพระเจ้าบุเรงนองปราบได้อย่างรวดเร็วในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2094 |
||
แม้ว่ากษัตริย์ในราชวงศ์ตองอูจะปกครองพม่าตอนล่างจนถึงพุทธศตวรรษที่ 23 แต่ยุคทองของอาณาจักรหงสาวดียังเป็นที่จดจำของชาวมอญในพม่าตอนล่าง ปี พ.ศ. 2283 ได้มีการก่อกบฎต่อต้านราชวงศ์ตองอูที่อ่อนแอและก่อตั้ง[[อาณาจักรหงสาวดีใหม่]] |
แม้ว่ากษัตริย์ในราชวงศ์ตองอูจะปกครองพม่าตอนล่างจนถึงพุทธศตวรรษที่ 23 แต่ยุคทองของอาณาจักรหงสาวดียังเป็นที่จดจำของชาวมอญในพม่าตอนล่าง ปี พ.ศ. 2283 ได้มีการก่อกบฎต่อต้านราชวงศ์ตองอูที่อ่อนแอและก่อตั้ง[[อาณาจักรหงสาวดีใหม่]] |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 02:43, 9 พฤศจิกายน 2562
อาณาจักรหงสาวดี ဟံသာဝတီ ပဲခူး နေပြည်တော် | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| พ.ศ. 1830–พ.ศ. 2094 | |||||||||
 ธงอาณาจักรหงสาวดี | |||||||||
 อาณาจักรหงสาวดี ประมาณ พ.ศ. 1993 | |||||||||
| สถานะ | อาณาจักร | ||||||||
| เมืองหลวง | มะตะบัน (พ.ศ. 1830–1906) โดนวู่น (พ.ศ. 1906–1912) หงสาวดี (พ.ศ. 1912–2082, พ.ศ. 2093–2095) | ||||||||
| ภาษาทั่วไป | ภาษามอญ | ||||||||
| ศาสนา | ศาสนาพุทธนิกายเถรวาท | ||||||||
| การปกครอง | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | ||||||||
| พระมหากษัตริย์ | |||||||||
• พ.ศ. 1830–1850 | พระเจ้าฟ้ารั่ว | ||||||||
• พ.ศ. 1927–1964 | พระเจ้าราชาธิราช | ||||||||
• พ.ศ. 2097–2114 | พระนางเชงสอบู | ||||||||
• พ.ศ. 2114–2035 | พระเจ้าธรรมเจดีย์ | ||||||||
• พ.ศ. 2069–2082 | พระเจ้าสการวุตพี | ||||||||
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||
• ก่อตั้งอาณาจักร | 4 เมษายน พ.ศ. 1830 | ||||||||
• ประเทศราชของอาณาจักรสุโขทัย | พ.ศ. 1836–1873 | ||||||||
| พ.ศ. 1928–1967 | |||||||||
• ยุคทอง | พ.ศ. 1969–2077 | ||||||||
| พ.ศ. 2077–2082 | |||||||||
• การล่มสลายของหงสาวดีครั้งที่ 2 | 12 มีนาคม พ.ศ. 2094 | ||||||||
| |||||||||
อาณาจักรหงสาวดี (พม่า: ဟံသာဝတီ ပဲခူး နေပြည်တော်; มอญ: ဟံသာဝတဳ, [hɔŋsawətɔe]; บางครั้งเรียก กรุงหงสาวดี หรืออย่างสั้น พะโค) เป็นอาณาจักรที่ปกครองพม่าตอนล่างตั้งแต่ พ.ศ. 1830 จนถึง พ.ศ. 2082 และระหว่าง พ.ศ. 2093–2095 เป็นอาณาจักรของผู้ที่พูดภาษามอญ ก่อตั้งในฐานะรามัญประเทศ (พม่า: ရာမညဒေသ, มอญ: ရးမည) โดยพระเจ้าฟ้ารั่วหรือมะกะโท หลังจากการล่มสลายของอาณาจักรพุกามใน พ.ศ. 1830[1]: 205–206, 209 เป็นประเทศราชของอาณาจักรสุโขทัยและราชวงศ์หยวนของมองโกลที่ปกครองจีน[2] อาณาจักรนี้เป็นอิสระจากสุโขทัยใน พ.ศ. 1873 แต่ยังคงเป็นพันธมิตรกับสามดินแดนสำคัญของอาณาจักร คือ เขตดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิรวดี, หงสาวดีและเมาะตะมะ เมาะตะมะได้เกิดกบฏขึ้นใน พ.ศ. 1906–1931
ประวัติศาสตร์
การปกครองของพระเจ้าราชาธิราชใน พ.ศ. 1927–1964 ได้รวมอาณาจักรของชาวมอญเข้าเป็นหนึ่งเดียวและประสบความสำเร็จต้านทานการรุกรานจากอาณาจักรอังวะ อาณาจักรของผู้ที่พูดภาษาพม่าจากทางเหนือ ในช่วงสงครามสี่สิบปี (พ.ศ. 1928–1967) และสามารถขยายตัวไปทางตะวันตกได้อาณาจักรยะไข่ ไว้ในอำนาจระหว่าง พ.ศ. 1956–1964 สงครามสิ้นสุดลงโดยเสมอกัน แต่ถือเป็นชัยชนะของอาณาจักรหงสาวดีที่สามารถขัดขวางการสถาปนาอาณาจักรพุกามอีกครั้งของอังวะ ในช่วงหลายปีหลังสงครามหงสาวดีได้ช่วยเหลือรัฐบรรณาการทางตอนใต้ของอังวะคือ อาณาจักรแปร และอาณาจักรตองอูในการก่อกบฏต่ออังวะ
หลังสงครามหงสาวดีเข้าสู่ยุคทองในขณะที่อาณาจักรอังวะตกต่ำลง ราว พ.ศ. 1963–2073 หงสาวดีเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดในบรรดาอาณาจักรทั้งหลายที่เกิดขึ้นหลังอาณาจักรพุกามล่มสลาย ภายใต้การปกครองของกษัตริย์หลายพระองค์ เช่น พญารามที่ 1, พระนางเชงสอบู, พระเจ้าธรรมเจดีย์ และพญารามที่ 2 อาณาจักรนี้มีบทบาทสำคัญทางการค้าในบริเวณมหาสมุทรอินเดีย เป็นศูนย์กลางที่มีชื่อเสียงของพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท ทั้งยังมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับศรีลังกา มีการปฏิรูปและสนับสนุนศาสนาจนแพร่กระจายไปทั่วประเทศในภายหลัง[3]
อาณาจักรค่อย ๆ อ่อนแอลงตั้งแต่ พ.ศ. 2077 ภายใต้การรุกรานอย่างต่อเนื่องโดยอาณาจักรตองอูจากพม่าตอนบน พระเจ้าสการะวุตพีไม่สามารถต้านทานการรุกรานจากอาณาจักรตองอู ซึ่งนำโดยพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้และพระเจ้าบุเรงนอง ตองอูเข้ายึดครองหงสาวดีและที่ราบลุ่มแม่น้ำอิระวดีได้ใน พ.ศ. 2081–2082 และเมาะตะมะใน พ.ศ. 2084[4] อาณาจักรนี้ฟื้นตัวขึ้นมาได้อีกครั้งในช่วงเวลาสั้น ๆ ในปี พ.ศ. 2093 หลังพระเจ้าตะเบงชะเวตี้สิ้นพระชนม์ แต่มีอำนาจปกครองเพียงแค่เมืองหงสาวดี ก่อนถูกพระเจ้าบุเรงนองปราบได้อย่างรวดเร็วในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2094
แม้ว่ากษัตริย์ในราชวงศ์ตองอูจะปกครองพม่าตอนล่างจนถึงพุทธศตวรรษที่ 23 แต่ยุคทองของอาณาจักรหงสาวดียังเป็นที่จดจำของชาวมอญในพม่าตอนล่าง ปี พ.ศ. 2283 ได้มีการก่อกบฎต่อต้านราชวงศ์ตองอูที่อ่อนแอและก่อตั้งอาณาจักรหงสาวดีใหม่
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- ↑ Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
- ↑ Htin Aung 1967: 78–80
- ↑ Myint-U 2006: 64–65
- ↑ Harvey 1925: 153–157
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-16342-6.
- Pan Hla, Nai (1968). Razadarit Ayedawbon (ภาษาBurmese) (8th printing, 2004 ed.). Yangon: Armanthit Sarpay.
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (ลิงก์)