อุทยานแห่งชาติแม่เงา

อุทยานแห่งชาติแม่เงา
ที่ตั้ง	จังหวัดแม่ฮ่องสอนและจังหวัดตาก ประเทศไทย
พื้นที่	257,650 ไร่ (412.24 ตร.กม.)
ผู้เยี่ยมชม	20,730 (2551)
หน่วยราชการ	สำนักอุทยานแห่งชาติ

อุทยานแห่งชาติแม่เงา ตั้งอยู่ในท้องที่ของอำเภอแม่สะเรียง อำเภอสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน และอำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 257,650 ไร่ หรือ 412.24 ตารางกิโลเมตร จากการที่อุทยานแห่งชาติแม่โถ จังหวัดเชียงใหม่ ได้ดำเนินการสำรวจพื้นที่ป่ารอบเขตอุทยานแห่งชาติแม่โถ เพื่อที่จะผนวกเข้าเป็นอุทยานแห่งชาติเพิ่มเติม และได้พบว่าพื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง ซึ่งอยู่ในจังหวัดแม่ฮ่องสอนยังมีสภาพป่าที่สมบูรณ์เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งใหม่ และรายงานผลการสำรวจนี้ให้กรมป่าไม้ทราบ กรมป่าไม้จึงได้ออกคำสั่งที่ 1061/2536 ลงวันที่ 24 มิถุนายน 2536 ให้นายนิรันดร์ กมลาพร นักวิชาการป่าไม้ 5 ปฏิบัติงานประจำอุทยานแห่งชาติภูกระดึง กองอุทยานแห่งชาติไปดำเนินการสำรวจข้อมูลรายละเอียดเบื้องต้น พื้นที่ป่าบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ยวมฝั่งซ้าย แปลงที่ 2 และพื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง ในระหว่างวันที่ 19 กรกฎาคม - 17 สิงหาคม 2536

ต่อมากรมป่าไม้ได้ออกคำสั่งที่ 614/2537 ลงวันที่ 17 เมษายน 2537 ให้นายนิรันดร์ กมลาพร ไปดำเนินการสำรวจข้อมูลเพิ่มเติมป่าแม่ยวมฝั่งซ้าย จังหวัดแม่ฮ่องสอน รวมทั้งป่าท่าสองยาง จังหวัดตาก ป่าอมก๋อย จังหวัด เชียงใหม่ และจัดตั้งพื้นที่ดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติ โดยให้ทำหน้าที่เป็นหัวหน้าอุทยานแห่งชาตินี้ด้วย และในการประชุมคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ครั้งที่ 2/2538 วันที่ 18 พฤษภาคม 2538 มีมติเห็นชอบให้จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ขณะนี้อยู่ระหว่างเสนอร่างพระราชกฤษฎีกา เพื่อกำหนดเป็นอุทยานแห่งชาติต่อไป มีเนื้อที่ประมาณ 257,650 ไร่

ลักษณะภูมิประเทศ

สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่มีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน ประกอบด้วยป่าดิบเขา ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง ที่ยังคงความสมบรูณ์เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่านานาชนิดและยังเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของแม่น้ำหลายสาย เช่น แม่น้ำแม่ริด แม่น้ำเงา ห้วยม่วง ห้วยมะกอก ซึ่งลำน้ำเหล่านี้ จะไหลมารวมกันที่แม่น้ำยวม แล้วไหลลงสู่แม่น้ำเมยและแม่น้ำสาละวิน ตามลำดับ

ลักษณะภูมิอากาศ

อุทยานแห่งชาติแม่ มีลักษณะภูมิอากาศแบ่งออกเป็น 3 ฤดู ได้แก่

• ฤดูฝน ช่วงเดือนมิถุนายน – เดือนตุลาคม

• ฤดูหนาว ช่วงเดือนพฤศจิกายน – เดือนกุมภาพันธ์

• ฤดูร้อน ช่วงเดือนมีนาคม – เดือนพฤษภาคม

อากาศเย็นสบายตลอดทั้งปี และในช่วงฤดูหนาวจะมีอากาศหนาวเย็นและมีหมอกปกคลุมมากทั่วไป

ทรัพยากรป่าไม้

สภาพป่าในอุทยานแห่งชาติแม่เงา ประกอบด้วยป่าเบญจพรรณ ป่าดิบเขา และป่าเต็งรัง มีความหนาแน่นของพรรณไม้ เฉลี่ยอยู่ที่ 70% พันธุ์ไม้ที่สำคัญได้แก่

• ป่าเบญจพรรณ เป็นพรรณไม้ชนิดผลัดใบ พันธุ์ไม้สำคัญที่พบมากได้แก่ สัก แดง รกฟ้า เก็ดแดง เก็ดดำ ประดู่

• ป่าดิบเขา สภาพป่ามองดูเขียวชอุ่มตลอดปี และมีต้นไม้ขึ้นหนาแน่น พบมากตามยอดเขาสูง พันธุ์ไม้ที่สำคัญ ได้แก่ พันธุ์ไม้ก่อชนิดต่างๆ และไม้จำพวกเกาะเช่นเฟิร์นชายผ้าสีดา มอสส์ ซึ่งเกาะตามกิ่งไม้ ส่วนไม้พื้นล่างประกอบด้วยเฟิร์น กล้วยไม้ดิน พืชตระกูลขิงข่า เป็นต้น

• ป่าเต็งรัง พบในบริเวณเนินเขา ไหล่เขาและเชิงเขา โดยเฉพาะพื้นที่ที่มีหินโผล่ มีลักษณะเป็นป่าโปร่ง ได้แก่ เต็ง รัง พลวง เหียง ส้าน มะขามป้อม ยอป่า ไม้พื้นล่างเป็นพวกหญ้าตระกูลต่างๆ เป็นต้น

ทรัพยากรสัตว์ป่า

สัตว์ป่าที่พบมากในอุทยานแห่งชาติแม่เงา ได้แก่

• สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น หมูป่า อีเห็นข้างลาย หมีควาย เก้ง ลิง ค่าง ชะนี เลียงผา กระรอกบิน หมาจิ้งจอก หมาใน กระรอเพา กระต่ายป่า เป็นต้น
• สัตว์ปีก จำพวกนก เช่น ไก่ป่า นกแซงแซวหางบ่วง นกขุนทอง นกขุนแผน นกโพระดก นกฮูก นกไต่ไม้ นกคุ้มอกลาย นกเอี้ยง อีกา เป็นต้น
• สัตว์เลื้อยคลาน เช่น งูเห่า งูสามเหลี่ยม งูเหลือม งูสิง เป็นต้น
• สัตว์เลื้อยคลาน เช่น กบทูด เป็นต้น
• สัตว์น้ำ จำพวกปลา เช่น ปลากระทิง ปลาแรด ปลาเกล็ด ปลาพลวง ปลาบู่ ปลากดคัง ปลาแข้ เป็นต้น

การเดินทาง

สามารถใช้ได้ 2 เส้นทาง คือ

1. จากกรุงเทพ – อ. แม่สอด แล้วเดินทางต่อตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 105 (แม่สอด-แม่สะเรียง) ถึงบ้านแม่เงาซึ่งเป็นปากทางเข้าอุทยานแห่งชาติแม่เงา ระยะทาง 190 กม. แล้วเลี้ยวขวาตามถนนคอนกรีตถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติแม่เงา ระยะทาง 4 กม.

2. จากกรุงเทพ –จังหวัดเชียงใหม่ แล้วเดินทางต่อตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 108 (เชียงใหม่-แม่สะเรียง) ถึงอำเภอแม่สะเรียง (บ้านจอมแจ้ง) ระยะทาง 191 กม. เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 105 ถึงบ้านแม่เงา ระยะทาง 40 กม. แล้วเลี้ยวซ้ายตามถนนคอนกรีตเข้าสู้ที่ทำการอุทยานแห่งชาติแม่เงา ระยะทาง 4 กม. หมายเหตุ มีรถสองแถวสีส้ม , วิ่งระหว่างแม่สะเรียง-แม่สอดผ่าน(ปากทางเข้าอุทยานบ้านแม่เงา)

ด้านธรรมชาติ

• ถ้ำปลา
• ถ้ำแม่อมกิ
• น้ำตกบูรณประภา
• น้ำตกแม่แจ
• น้ำตกแม่ลออ
• น้ำตกแม่วะหลวง
• น้ำตกโอโละโกร
• ป่าสักธรรมชาติ
• แม่น้ำเงา
• ยอดดอยปุย
• ยอดดอยปุยหลวง

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อุทยานแห่งชาติของกรมอุทยาน
• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด