ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาหมิ่นใต้มาตรฐาน"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Catherine Laurence (คุย | ส่วนร่วม)
ย้อนการแก้ไขของ 58.11.6.131 (พูดคุย) ไปยังรุ่นก่อนหน้าโดย Cuteystudio
ป้ายระบุ: ย้อนรวดเดียว SWViewer [1.3]
บรรทัด 15: บรรทัด 15:
| dia3= [[:zh:廈門話|สำเนียงเอ้หมึง]]
| dia3= [[:zh:廈門話|สำเนียงเอ้หมึง]]
| dia4= [[ภาษาจีนฮกเกี้ยนสำเนียงไต้หวัน|ภาษาไต้หวัน]]
| dia4= [[ภาษาจีนฮกเกี้ยนสำเนียงไต้หวัน|ภาษาไต้หวัน]]
| agency = กระทรวงศึกษาธิการและองค์กรเอกชน (ใน[[ไต้หวัน]])
| agency = None ([[จีน]]) กระทรวงศึกษาธิการและองค์กรเอกชน (ใน [[ไต้หวัน]])
| iso3 = nan
| iso1 =
}}
}}
'''ภาษาหมิ่นใต้มาตรฐาน''' หรือ '''ภาษาฮกเกี้ยน''' ([[ภาษาหมิ่นใต้]]:福建話, [[ภาษาจีนกลาง|ภาษาจีน]]:泉漳話) เป็นภาษาหมิ่นใต้ที่มีจำนวนผู้ใช้มากที่สุด มักจะใช้เรียกแทนภาษาหมิ่นใต้ ภาษาหมิ่นใต้มาตรฐานมีแหล่งต้นกำเนิดมาจากจังหวัดจงาจิว เจียงจิวและจังหวัดเอ้หมึงในมณทฑฝูเจี้ยน นอกไปจากนี้ยังมีจำนวนผู้ใช้จำนวนมากในประเทศไต้หวัน สิงคโปร์ และประเทศฟิลิปปินส์บางส่วน
'''ภาษาหมิ่นใต้มาตรฐาน''' หรือ '''ภาษาฮกเกี้ยน''' ([[ภาษาหมิ่นใต้]]:福建話, [[ภาษาจีนกลาง|ภาษาจีน]]:泉漳話) เป็นภาษาหมิ่นใต้ที่มีจำนวนผู้ใช้มากที่สุด มักจะใช้เรียกแทนภาษาหมิ่นใต้ ภาษาหมิ่นใต้มาตรฐานมีแหล่งต้นกำเนิดมาจากจังหวัดจงาจิว เจียงจิวและจังหวัดเอ้หมึงในมณทฑฝูเจี้ยน นอกไปจากนี้ยังมีจำนวนผู้ใช้จำนวนมากในประเทศไต้หวัน สิงคโปร์ และประเทศฟิลิปปินส์บางส่วน
บรรทัด 24: บรรทัด 24:
==ที่มาของชื่อ==
==ที่มาของชื่อ==
เกี่ยวกับการเรียกชื่อภาษาหมิ่นใต้นั้น ที่จริงแล้วยังมีคำอื่นที่ใช้เรียกตามความคลุมเครืออีกได้แก่ "ฮกเกี้ยน" (福建話), "หมิ่นใต้" (閩南話), "ไต้หวัน" (臺灣話),"ฮกเล๊า" (福佬話), "เอ๋อเล๊า" (鶴佬話), "โหล๊ก" (河洛話) โดยมีที่มาดังนี้
เกี่ยวกับการเรียกชื่อภาษาหมิ่นใต้นั้น ที่จริงแล้วยังมีคำอื่นที่ใช้เรียกตามความคลุมเครืออีกได้แก่ "ฮกเกี้ยน" (福建話), "หมิ่นใต้" (閩南話), "ไต้หวัน" (臺灣話),"ฮกเล๊า" (福佬話), "เอ๋อเล๊า" (鶴佬話), "โหล๊ก" (河洛話) โดยมีที่มาดังนี้
* "โหล๊ก" ในงานวิจัยจองอู๋ฮวาย〈河洛語閩南語中之唐宋故事〉<ref name="Wu 2008">{{cite web|title=臺灣閩南語之淵源與正名|author=吳坤明|work=臺灣學研究第五期|pages=54-73|date=June 2008|publisher=臺灣學研究中心|url=http://www.ntl.edu.tw/public/Attachment/910289373634.pdf|format=pdf}}</ref><ref>[http://www.books.com.tw/exep/prod/booksfile.php?item=0010562497 臺灣話俗諺語典(上,下冊)‧序言],蕭藤村</ref>ได้อธิบายไว้ว่า
* "โหล๊ก" ในงานวิจัยจองอู๋ฮวาย〈河洛語閩南語中之唐宋故事〉<ref name="Wu 2008">{{cite web|title=臺灣閩南語之淵源與正名|author=[[吳坤明]]|work=臺灣學研究第五期|pages=54-73|date=2008年6月|publisher=臺灣學研究中心|url=http://www.ntl.edu.tw/public/Attachment/910289373634.pdf}}</ref><ref>[http://www.books.com.tw/exep/prod/booksfile.php?item=0010562497 臺灣話俗諺語典(上,下冊)‧序言],蕭藤村</ref>ได้อธิบายไว้ว่า
** 學佬話: เป็นคำที่ใช้เรียกในบริเวณข้างเคียงไหหลำ สำหรับชาวแคะเรียกว่าฮกโล่ (hok-ló, 福佬)
** 學佬話: เป็นคำที่ใช้เรียกในบริเวณข้างเคียงไหหลำ สำหรับชาวแคะเรียกว่าฮกโล่ (hok-ló, 福佬)
** 福佬話: เป็นอีกคำที่ชาวแคะใช้เรียก
** 福佬話: เป็นอีกคำที่ชาวแคะใช้เรียก
บรรทัด 138: บรรทัด 138:
| title = 閩南語辭典,第21页
| title = 閩南語辭典,第21页
| page = 21
| page = 21
| language = Southern Min
| language =
| publisher =
| publisher =
| location =
| location =
| isbn = 9578447523
| id = ISBN 9578447523
}}</ref>
}}{{zh}}{{nan}}</ref>
! วรรณยุกต์
! วรรณยุกต์
! colspan=2|จงาจิว
! colspan=2|จงาจิว
บรรทัด 171: บรรทัด 171:
ภาษาฮกเกี้ยนทุกถิ่นสามารถสื่อสารอย่างเข้าใจกันได้
ภาษาฮกเกี้ยนทุกถิ่นสามารถสื่อสารอย่างเข้าใจกันได้


==อักษรศาสตร์และไวยากรณ์==
==อักษรศาสตร์และไวทยากรณ์==
ภาษาฮกเกี้ยนจัดเป็น[[:en:Analytic language|ภาษาแยกคำ]]เหมือนภาษาไทย ดังนั้นคำแต่ละคำจะมีความหมายแยกออกชัดเจนและให้ความหมายตัวต่อตัว<ref>{{cite journal|last=Ratte|first=Alexander T.|date=May 2009|title=A DIALECTAL AND PHONOLOGICAL ANALYSIS OF PENGHU TAIWANESE|publisher=Williams College|location=Williamstown, Massachusetts|page=4|url=http://sanders.phonologist.org/Papers/ratte-thesis.pdf}}</ref> ปรกติแล้วจะเป็น ประธาน-กริยา-กรรม เหมือนภาษาไทย ทว่า ภาษาฮกเกี้ยนจะเป็นภาษาที่[[:en:Topic-prominent language|สิ่งสำคัญมาก่อน]] ดังนั้นไวยากรณ์จึงไม่มีมาตรฐาน ภาษาฮกเกี้ยนไม่มี[[:en:Grammatical tense|เทนซ์]] ไม่แบ่งเพศ ไม่มีเอกพจน์พหูพจน์ แต่จะเป็นการเติมคำแยกเหมือนภาษาไทย
ภาษาฮกเกี้ยนจัดเป็น[[:en:Analytic language|ภาษาแยกคำ]]เหมือนภาษาไทย ดังนั้นคำแต่ละคำจะมีความหมายแยกออกชัดเจนและให้ความหมายตัวต่อตัว<ref>{{cite journal|last=Ratte|first=Alexander T.|date=May 2009|title=A DIALECTAL AND PHONOLOGICAL ANALYSIS OF PENGHU TAIWANESE|publisher=Williams College|location=Williamstown, Massachusetts|page=4|url=http://sanders.phonologist.org/Papers/ratte-thesis.pdf}}</ref> ปรกติแล้วจะเป็น ประธาน-กริยา-กรรม เหมือนภาษาไทย ทว่า ภาษาฮกเกี้ยนจะเป็นภาษาที่[[:en:Topic-prominent language|สิ่งสำคัญมาก่อน]] ดังนั้นไวทยากรณ์จึงไม่มีมาตรฐาน ภาษาฮกเกี้ยนไม่มี[[:en:Grammatical tense|เทนซ์]] ไม่แบ่งเพศ ไม่มีเอกพจน์พหูพจน์ แต่จะเป็นการเติมคำแยกเหมือนภาษาไทย
===บุรุษสรรพนาม===
===บุรุษสรรพนาม===
บุรุษสรรพนามในภาษาฮกเกี้ยนมีดังนี้
บุรุษสรรพนามในภาษาฮกเกี้ยนมีดังนี้
บรรทัด 203: บรรทัด 203:


== อ้างอิง ==
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{วิกิภาษาอื่น|zh-min-nan}}
{{วิกิภาษาอื่น|zh-min-nan}}
{{รายการอ้างอิง}}

{{ภาษาจีน}}
{{ภาษาจีน}}



รุ่นแก้ไขเมื่อ 19:24, 21 กันยายน 2562

ภาษาฮกเกี้ยน
福建話 / 福建语 hok-kiàn-uē
ประเทศที่มีการพูดจีน, ไต้หวัน มาเลเซีย, อินโดนีเซีย, สิงคโปร์, ฟิลิปปินส์, ไทย(บริเวณจังหวัดภูเก็ตและใกล้เคียง) และบริเวณอื่นๆ
ตระกูลภาษา
ภาษาถิ่น
สถานภาพทางการ
ผู้วางระเบียบNone (จีน) กระทรวงศึกษาธิการและองค์กรเอกชน (ใน ไต้หวัน)
รหัสภาษา
ISO 639-3

ภาษาหมิ่นใต้มาตรฐาน หรือ ภาษาฮกเกี้ยน (ภาษาหมิ่นใต้:福建話, ภาษาจีน:泉漳話) เป็นภาษาหมิ่นใต้ที่มีจำนวนผู้ใช้มากที่สุด มักจะใช้เรียกแทนภาษาหมิ่นใต้ ภาษาหมิ่นใต้มาตรฐานมีแหล่งต้นกำเนิดมาจากจังหวัดจงาจิว เจียงจิวและจังหวัดเอ้หมึงในมณทฑฝูเจี้ยน นอกไปจากนี้ยังมีจำนวนผู้ใช้จำนวนมากในประเทศไต้หวัน สิงคโปร์ และประเทศฟิลิปปินส์บางส่วน

ภาษาหมิ่นใต้ถิ่นนี้ ประเทศไต้หวันเรียกว่า ไต้อี๊ (อักษรจีน:臺語) ในเอเชียตะวันออกเฉียงไต้เรียกว่า ฮกเกี้ยนเอ (ป๋ายเอ๋ยี๋:Hok-kiàn-ōe) ส่วนจีนกลางเรียกว่า เฉวียนจางฮว่า (泉漳話) เพื่อป้องกันการสับสนกับภาษาฟุกจิว (อักษรจีน:福州話)

ที่มาของชื่อ

เกี่ยวกับการเรียกชื่อภาษาหมิ่นใต้นั้น ที่จริงแล้วยังมีคำอื่นที่ใช้เรียกตามความคลุมเครืออีกได้แก่ "ฮกเกี้ยน" (福建話), "หมิ่นใต้" (閩南話), "ไต้หวัน" (臺灣話),"ฮกเล๊า" (福佬話), "เอ๋อเล๊า" (鶴佬話), "โหล๊ก" (河洛話) โดยมีที่มาดังนี้

  • "โหล๊ก" ในงานวิจัยจองอู๋ฮวาย〈河洛語閩南語中之唐宋故事〉[1][2]ได้อธิบายไว้ว่า
    • 學佬話: เป็นคำที่ใช้เรียกในบริเวณข้างเคียงไหหลำ สำหรับชาวแคะเรียกว่าฮกโล่ (hok-ló, 福佬)
    • 福佬話: เป็นอีกคำที่ชาวแคะใช้เรียก
    • 鶴佬話: เป็นคำที่ชาวกวางตุ้งใช้เรียก
    • 臺灣話, 臺語: เป็นคำที่ชาวญี่ปุ่นใช้ในช่วงที่ชาวญี่ปุ่นปกครองไต้หวัน อย่างไรแต่ คำว่า 台灣語 ไม่ได้หมายถึงภาษาฮกเกี้ยนในภาษาญี่ปุ่น

การใช้ในท้องถิ่น

มณฑลฝูเจี้ยน

ปัจจุบันภาษาฮกเกี้ยนในประเทศจีนมีการแบ่งแยกเป็นท้องถิ่นอยู่อีกหลายที่ หลัก ๆ แบ่งได้เป็นสี่ที่[3]ได้แก่

  • ฮกเกี้ยนภาคตะวันออก (สำเนียงเอ้หมึง) โดยแบ่งออกเป็นสำเนียงย่อยในเกาะและนอกเกาะเอ้หมึง
  • ฮกเกี้ยนถิ่นจงาจิว สามารถแบ่งย่อยเป็นสำเนียงย่อยดังนี้: สำเนียงถงอาน(同安话), สำเนียงกิมหมึง(金门话), สำเนียงหนานอาน(南安话), สำเนียงอานซี(安溪话), สำเนียงจิ๋นเกียง(晋江话), สำเนียงสื๋อสือ(石狮话), สำเนียงหุยอัน(惠安话), สำเนียงเถาปัก(头北话), สำเนียงหุยหนาน(惠南话)
  • ฮกเกี้ยนถิ่นเจียงจิว สามารถแยกเป็นสำเนียงย่อยได้ดังนี้: สำเนียงเล๊งซี(龙溪话), สำเนียงเจียงปู่(漳浦话), สำเนียงหนานชิง(南靖话)
  • ฮกเกี้ยนตะวันตก (สำเนียงเล๊งเยียน) สามารถแบ่งย่อยเป็นสำเนียงย่อยคือสำเนียงซินหลอ(新罗话) กับสำเนียงเจียงเป๋ง(漳平话)

ไต้หวัน

เอเชียตะวันออกเฉียงไต้

ภาษาฮกเกี้ยนในเอเชียตะวันออกเฉียงไต้สามารถแบ่งได้ตามประเทศต่าง ๆ ส่วนใหญ่แล้วมีความใกล้เคียงกับภาษาไต้หวันโดยแบ่งออกเป็นตามประเทศต่าง ๆ ได้แก่

  • ประเทศสิงคโปร์ มีความใกล้เคียงกับสำเนียงในจังหวัดจงาจิว
  • ประเทศมาเลเซียตอนบน เป็นภาษาถิ่นที่ใกล้เคียงกับจังหวัดจงาจิว
  • ประเทศมาเลเซียตอนใต้ เป็นภาษาถิ่นที่ใกล้เคียงกับจังหวัดเจียงจิว

การออกเสียง

เสียงในแผ่นดินต่าง ๆ

ภาษาฮกเกี้ยนในเอ้หมึงกับไต้หวันคือถิ่นจงาจิวกับเจียงจิวผสมกัน แต่ว่ามีการเปลี่ยนแปลงไปตามวิวัฒนาการ อย่างไรแต่ แม้ว่าการออกเสียงจะมีการเปลี่ยนไปบ้าง แต่การใช้อักษรไม่มีการเปลี่ยนและมีการใช้สำนวนที่เหมือนกัน นอกนั้นในไต้หวันในช่วงที่ญี่ปุ่นเข้าครอบครองได้มีการลอกเลียนแบบภาษาญี่ปุ่นพอสมควร ส่วนที่เหลือจะมีการรับอิทธิพลจากภาษามลายู ภาษาอังกฤษ ภาษาแต้จิ๋ว ภาษากวางตุ้งเป็นต้น

ภาษาฮกเกี้ยนทุกถิ่นสามารถสื่อสารอย่างเข้าใจกันได้

อักษรศาสตร์และไวทยากรณ์

ภาษาฮกเกี้ยนจัดเป็นภาษาแยกคำเหมือนภาษาไทย ดังนั้นคำแต่ละคำจะมีความหมายแยกออกชัดเจนและให้ความหมายตัวต่อตัว[5] ปรกติแล้วจะเป็น ประธาน-กริยา-กรรม เหมือนภาษาไทย ทว่า ภาษาฮกเกี้ยนจะเป็นภาษาที่สิ่งสำคัญมาก่อน ดังนั้นไวทยากรณ์จึงไม่มีมาตรฐาน ภาษาฮกเกี้ยนไม่มีเทนซ์ ไม่แบ่งเพศ ไม่มีเอกพจน์พหูพจน์ แต่จะเป็นการเติมคำแยกเหมือนภาษาไทย

บุรุษสรรพนาม

บุรุษสรรพนามในภาษาฮกเกี้ยนมีดังนี้

บุรุษสรรพนาม เอกพจน์ พหูพจน์
สรรพนามบุรุษที่หนึ่ง (góa) (goán)1 · 阮儂 (goán-lâng)3

(lán)2 · 咱儂 (lán-lâng)3
(án)
我儂 (góa-lâng)

สรรพนามบุรุษที่สอง (lú/lí/lír) (lín)
恁儂 (lín-lâng)
สรรพนามบุรุษที่สาม (i) 𪜶 (亻因) (in)
伊儂 (i-lâng)
1 具排他性的「我們」,即不包含聽話者。
2 具包容性的「我們」,即包含聽話者。
3 東南亞福建話用法。

所有格通常後綴「的」(ê),文言上後綴「之」(chi)。而複數則一般無後綴表達所有格,如: (goán) (ang) (sèⁿ) (Tân)

อ้างอิง

  1. 吳坤明 (2008年6月). "臺灣閩南語之淵源與正名" (PDF). 臺灣學研究第五期. 臺灣學研究中心. pp. 54–73. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  2. 臺灣話俗諺語典(上,下冊)‧序言,蕭藤村
  3. 福建概览 方言
  4. 閩南語辭典,第21页. p. 21. ISBN 9578447523. {{cite book}}: Cite ไม่รู้จักพารามิเตอร์ว่างเปล่า : |coauthors= (help)data-sort-value="No" style="vertical-align: middle; text-align: center; " class="table-no2" | No
  5. Ratte, Alexander T. (May 2009). "A DIALECTAL AND PHONOLOGICAL ANALYSIS OF PENGHU TAIWANESE" (PDF). Williamstown, Massachusetts: Williams College: 4. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)