ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Kritsnp (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 561 ครั้ง
ลไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 63: บรรทัด 63:


;
;
;<nowiki>หม่อมช้อย ประวิตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม : กัลยาณมิตร</nowiki>
;<nowiki>หม่อมช้อย ประวิตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม : กัลยาณมิตร)</nowiki>


# '''หม่อมเจ้าสีหวิลาส ประวิตร''' (๒๒ ตุลาคม ๒๔๕๒ - ๑๙ ตุลาคม ๒๕๒๖)
# '''หม่อมเจ้าสีหวิลาส ประวิตร''' (๒๒ ตุลาคม ๒๔๕๒ - ๑๙ ตุลาคม ๒๕๒๖)

รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:19, 6 กันยายน 2562

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
กรมหลวงปราจิณกิติบดี
ราชเลขาธิการ
ดำรงตำแหน่ง24 มิถุนายน พ.ศ. 2455 - 9 ธันวาคม พ.ศ. 2462
ก่อนหน้าพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธ์
ถัดไปเจ้าพระยามหิธร (ลออ ไกรฤกษ์)
ประสูติ27 พฤษภาคม พ.ศ. 2418
สิ้นพระชนม์9 ธันวาคม พ.ศ. 2462
หม่อมหม่อมชื้น (กัลยาณมิตร) ประวิตร ณ อยุธยา
หม่อมช้อย (กัลยาณมิตร) ประวิตร ณ อยุธยา
พระบุตร7 องค์
ราชวงศ์ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดาเจ้าจอมมารดาแช่ม ในรัชกาลที่ 5

มหาเสวกเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี เป็นองคมนตรีและราชเลขาธิการในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ต้นราชสกุลประวิตร[1]

พระประวัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี มีพระนามเดิมว่า พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม เป็นพระราชบุตรลำดับที่ 15 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อันประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแช่ม ในรัชกาลที่ 5 ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2418[2] ทรงศึกษาวิชาภาษาไทยชั้นต้นที่สำนักพระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) และโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ

กรมหลวงปราจิณกิติบดีเป็นพระราชโอรสกลุ่มแรก ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงไปศึกษาต่อในทวีปยุโรป เมื่อ พ.ศ. 2428 พร้อมกัน 4 พระองค์ คือ

  1. พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์
  2. พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์
  3. พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม
  4. พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช

พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม ทรงศึกษาด้านอักษรศาตร์ที่ประเทศอังกฤษและฝรั่งเศส

พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม ทรงเริ่มรับราชการในสำนักราชเลขาธิการ ทรงเป็นราชเลขานุการในพระองค์สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อครั้งทรงสำเร็จราชการแทนพระองค์ ในระหว่างการเสด็จประพาสยุโรป พ.ศ. 2440 และได้รับแต่งตั้งให้เป็นองคมนตรีในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้เลื่อนเป็นพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี ทรงศักดินา 15,000[3]

พระโอรส-ธิดา

ตราประจำราชสกุลประวิตร

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี เสกสมรสกับธิดา 2 คนของเจ้าพระยาสุรสีห์วิสิษฐศักดิ์ (เชย กัลยาณมิตร) ทรงเป็นต้นราชสกุล ประวิตร มีพระโอรสและพระธิดา 7 องค์ [4][5]

หม่อมชื้น ประวิตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม : กัลยาณมิตร)
  1. หม่อมเจ้ากัลยาณวงศ์ประวิตร์ ประวิตร (๒๔ กันยายน ๒๔๔๙ - ๙ กุมภาพันธ์ ๒๔๘๗) เสกสมรสกับ มารี เชอร์ฟ
    1. หม่อมราชวงศ์หญิงกัลยา ประวิตร สมรสกับ วิลเลียม ครอฟอร์ด
      1. คิมเบอร์ลี ครอฟอร์ด
      2. โรเบิร์ต ครอฟอร์ด
  2. หม่อมเจ้าจิตร์ปรีดี ประวิตร (๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๔๕๑ - ๒๔ พฤษภาคม ๒๔๙๗) เสกสมรสกับหม่อมหลวงเหมือนจันทร์ ดารากร
    1. หม่อมราชวงศ์เจตจันทร์ ประวิตร สมรสกับ สุปรียา รักตประจิต
      1. หม่อมหลวงกิติบดี ประวิตร
      2. หม่อมหลวงสุปรีดี ประวิตร สมรสกับ มัลลิกา ศรีสิทธิธรรม
    2. หม่อมราชวงศ์สุชาติจันทร์ ประวิตร สมรสกับ สมรัก มันประเสริฐ
      1. หม่อมหลวงภัทรชาติ ประวิตร
      2. หม่อมหลวงกัลยาณรัก ประวิตร
      3. หม่อมหลวงกมลชาติ ประวิตร
      4. หม่อมหลวงธนชาติ ประวิตร
    3. หม่อมราชวงศ์ธวัชจันทร์ ประวิตร สมรสกับ ปิยะธิดา สุจริตกุล
      1. หม่อมหลวงปิยะจันทร์ ประวิตร
      2. หม่อมหลวงหญิงนัดดาจันทร์ ประวิตร
    4. หม่อมราชวงศ์หญิงเหมือนจิต ประวิตร (ท่านผู้หญิงเหมือนจิต ภิรมย์ภักดี) สมรสกับ วาปี ภิรมย์ภักดี
      1. สรวิช ภิรมย์ภักดี
      2. ปีย์จิต โอสถานนท์
      3. ปวิณ ภิรมย์ภักดี
  3. หม่อมเจ้าวิกรมสุรสีห์ ประวิตร (๑๕ มิถุนายน ๒๔๕๔ - ๘ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๒)
  4. หม่อมเจ้าหญิงกนิษฐากุมารี ประวิตร (๑๓ พฤศจิกายน ๒๔๖๒ - ๑ พฤษภาคม ๒๔๙๔)
หม่อมช้อย ประวิตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม : กัลยาณมิตร)
  1. หม่อมเจ้าสีหวิลาส ประวิตร (๒๒ ตุลาคม ๒๔๕๒ - ๑๙ ตุลาคม ๒๕๒๖)
  2. หม่อมเจ้าหญิงสวาสดิ์วัฒโนดม ประวิตร (๒๘ เมษายน ๒๔๕๔ - ๑ กันยายน ๒๕๔๔) ผู้ประพันธ์นวนิยาย ผยอง เชลยศักดิ์,เคหาสน์สีแดง นามปากกา "ดวงดาว"
  3. หม่อมเจ้ากวีวิศิษฏ์ ประวิตร (๗ เมษายน ๒๔๕๖ - ๑๔ มกราคม ๒๕๐๐) เสกสมรสกับ จริน แก้วสมุทร
    1. หม่อมราชวงศ์หญิงปรีวีร์ ประวิตร
    2. หม่อมราชวงศ์หญิงบีทริชสวิตรี ประวิตร สมรสกับ วิวัฒน์ สวนสัน
      1. ปรศุ สวนสัน
      2. อิราวัต สวนสัน
      3. ปวิตรี สวนสัน
    3. หม่อมราชวงศ์ประวีระ สมรสกับ รุ้งนภา เพชรแสงใสกุล

สิ้นพระชนม์

พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี ประชวรพระวักกะพิการสิ้นพระชนม์ ณ พระตำหนักวังถนนลูกหลวง เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2462 เวลา 23.00 น. สิริพระชันษาได้ 45 ปี วันต่อมาเวลา 16.25 น. พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ โดยรถยนต์พระที่นั่งมาพระราชทานน้ำสรงพระศพ เจ้าพนักงานเชิญพระศพลงลองใน ทรงสวมพระชฎาพระราชทานแล้ว เจ้าพนักงานตั้งพระลองบนพระแท่นแว่นฟ้าสองชั้น ประกอบพระโกศกุดั่นใหญ่ซึ่งพระราชทานเป็นกรณีพิเศษ ทรงทอดผ้าไตร 40 ไตร แล้วโปรดให้สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ทอดผ้าขาว 80 พับ พระสงฆ์มีพระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์ เป็นประธานสวดสดับปกรณ์ พระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมเสร็จจึงเสด็จฯ กลับพระราชวังดุสิต เวลา 17.43 น.[6] โดยทายาทได้อัญเชิญพระอัฐิของพระองค์รวมไปถึงเจ้าจอมมารดาแช่มพระโอรสและพระธิดาในสายราชสกุลประวิตรมาประดิษฐานไว้ ณ เจดีย์ วัดกัลยาณมิตรวรมหาวิหาร

พระเกียรติยศ

พระอิสริยยศ

  • พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม (27 พฤษภาคม พ.ศ. 2418 - 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2445)
  • พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นปราจิณกิติบดี (25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2445 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
  • พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหมื่นปราจิณกิติบดี (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454)
  • พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 - 2 มีนาคม พ.ศ. 2477)
  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี (2 มีนาคม พ.ศ. 2477 - ปัจจุบัน)

ราชตระกูล

พระราชตระกูลในสามรุ่นของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
กรมหลวงปราจิณกิติบดี
 พระชนก:
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 		พระอัยกาฝ่ายพระชนก:
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 		พระปัยกาฝ่ายพระชนก:
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก:
สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี
พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก:
สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี 		พระปัยกาฝ่ายพระชนก:
สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก:
หม่อมน้อย
พระชนนี:
เจ้าจอมมารดาแช่ม ในรัชกาลที่ 5 		พระอัยกาฝ่ายพระชนนี:
พระยามหาอำมาตย์
(ชื่น กัลยาณมิตร) 		พระปัยกาฝ่ายพระชนนี:
ไม่ทราบ
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี:
ไม่ทราบ
พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี:
ไม่ทราบ 		พระปัยกาฝ่ายพระชนนี:
ไม่ทราบ
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี:
ไม่ทราบ

อ้างอิง

เชิงอรรถ
  1. ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานนามสกุลสำหรับเชื้อพระวงศ์พระบรมราชวงศ์ชั้น ๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 46 (0 ก): 23. 9 มิถุนายน 2472. สืบค้นเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  2. ↑ ราชสกุลวงศ์, หน้า 84
  3. ↑ "ประกาศ เลื่อน แลตั้งกรม แลตั้งเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 28 (0 ง): 1739–1740. 11 พฤศจิกายน ร.ศ. 130. สืบค้นเมื่อ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
  4. ↑ http://freepages.genealogy.rootsweb.com/~royalty/thailand/i550.html
  5. ↑ กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN 978-974-312-022-0
  6. ↑ "ข่าวสิ้นพระชนม์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 36: 2647–2648. 14 ธันวาคม 2462. สืบค้นเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
บรรณานุกรม

แหล่งข้อมูลอื่น

ก่อนหน้า พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี ถัดไป
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธ์ ราชเลขาธิการ
(24 มิถุนายน พ.ศ. 2455 - 9 ธันวาคม พ.ศ. 2462) 		เจ้าพระยามหิธร (ลออ ไกรฤกษ์)
Stub icon

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พระเจ้าบรมวงศ์เธอ_กรมหลวงปราจิณกิติบดี&oldid=8487231"