ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ลไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 57: | บรรทัด 57: | ||
# หม่อมเจ้าหญิงเป้า ทินกร (ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2401 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2421 ชนมายุ 21 ปี) |
# หม่อมเจ้าหญิงเป้า ทินกร (ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2401 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2421 ชนมายุ 21 ปี) |
||
# หม่อมเจ้าชายไพบูลย์ ทินกร |
# หม่อมเจ้าชายไพบูลย์ ทินกร |
||
# หม่อมเจ้าชายภูลสวัสดิ์ ทินกร บางแห่งเขียนว่าหม่อมเจ้าพูลสวัสดิ์ (สิ้นชีพิตักษัยวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2441) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าหญิงงาม สนิทวงศ์ พระธิดาใน[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท]] มีโอรสธิดา 4 คน |
# หม่อมเจ้าชายภูลสวัสดิ์ ทินกร บางแห่งเขียนว่าหม่อมเจ้าพูลสวัสดิ์ (สิ้นชีพิตักษัยวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2441) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าหญิงงาม สนิทวงศ์ พระธิดาใน[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท]] มีโอรสธิดา 4 คน เช่น คือ หม่อมราชวงศ์สอาด ทินกร,หม่อมราชวงศ์ชวน ทินกร |
||
# หม่อมเจ้าหญิงรัชนี ทินกร (สิ้นชีพิตักษัยวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2453 ชนมายุกว่า 57 ปี) |
# หม่อมเจ้าหญิงรัชนี ทินกร (สิ้นชีพิตักษัยวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2453 ชนมายุกว่า 57 ปี) |
||
# หม่อมเจ้าชายเป๋า ทินกร มีพระมารดาคือหม่อมเจ้าหญิงเลียบ พนมวัน |
# หม่อมเจ้าชายเป๋า ทินกร มีพระมารดาคือหม่อมเจ้าหญิงเลียบ พนมวัน |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:11, 4 กันยายน 2562
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ | |
---|---|
พระองค์เจ้าทินกร | |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ | |
ประสูติ | 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2344 |
สิ้นพระชนม์ | 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2399 (55 ปี) |
พระบุตร | 23 พระองค์ |
ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดาศิลา |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าชายทินกร เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 35 และพระองค์ที่ 4 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย กับเจ้าจอมมารดาศิลา (ราชินิกุล ณ บางช้าง) ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน 7 ขึ้น 12 ค่ำ ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 24 พฤษภาคม ปีระกา ตรีศก จ.ศ.1213 พ.ศ. 2344 ในขณะที่พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ยังดำรงพระยศเป็น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร มีพระเชษฐภคินี พระเชษฐา และพระขนิษฐาร่วมพระมารดา รวม 5 องค์ คือ
- พระองค์เจ้าหญิงวงศ์ (ที่ 10 ใน รัชกาลที่ 2) ประสูติ ณ วันอังคาร เดือน 8 ปีกุน พ.ศ. 2334 สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4
- พระองค์เจ้าชายพนมวัน (ที่ 17 ในรัชกาลที่ 2) ประสูติ ณ วันพุธ เดือน 11 ขึ้น 14 ค่ำ ปีขาล พ.ศ. 2337 ทรงได้รับการสถาปนาเป็นกรมหมื่นพิพิธภูเบนทร์ในรัชกาลที่ 2 ในรัชกาลที่ 3 ทรงเลื่อนเป็นกรมขุนพิพิธภูเบนทร์ เมื่อเดือน 6 แรม 11 ค่ำ ปีมะโรง พ.ศ. 2375 ในรัชกาลที่ 4 ทรงเลื่อนเป็น กรมพระพิพิธโภคภูเบนทรฯ เจ้ากรมเป็นพระยา เมื่อปีกุน พ.ศ. 2394 ทรงกำกับกรมพระนครบาลมาตั้งแต่รัชกาลที่ 2 ในรัชกาลที่ 3 ได้ว่ากรมพระคชบาล สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันจันทร์ เดือน 5 แรม 8 ค่ำ ปีมะโรง พ.ศ. 2399 ทรงเป็นต้นราชสกุลพนมวัน
- พระองค์เจ้าชายกุญชร (ที่ 22 ในรัชกาลที่ 2) ประสูติ วันพุธ เดือน 6 ขึ้น 4 ค่ำ ปีมะเมีย พ.ศ. 2341 ในรัชกาลที่ 3 ทรงได้รับการสถาปนาเป็นกรมหมื่นพิทักษ์เทเวศร์ ในรัชกาลที่ 4 เลื่อนเป็น กรมพระพิทักษ์เทเวศร์ เมื่อปีกุน พ.ศ. 2394 ในรัชกาลที่ 3 ได้ว่ากรมม้า ถึงรัชกาลที่ 4 ได้ว่ากรมพระคชบาลอีก 1 กรม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 5 แรม 13 ค่ำ ปีกุน พ.ศ. 2406 ทรงเป็นต้นราชสกุลกุญชร
- พระองค์เจ้าชายทินกร (ที่ 35 ในรัชกาลที่ 2) ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน 7 ขึ้น 12 ค่ำ ตรงกับวันที่ 24 พฤษภาคม ปีระกา ตรีศก 1213 พ.ศ 2344 ทรงได้รับการสถาปนาเป็นกรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ ทรงเป็นต้นราชสกุลทินกร
- พระองค์เจ้าหญิงอินทนิล (ที่ 42 ในรัชกาลที่ 2) ประสูติ วันพุธ เดือน 11 ขึ้น 6 ค่ำ ปีชวด พ.ศ. 2347 สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 5 เมื่อปีวอก พ.ศ. 2419 พระชันษา 65 ปี
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระองค์เจ้าชายทินกรขึ้นเป็น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ เมื่อปีกุน ตรีศก จ.ส. 1213 โดยมีเจ้ากรมเป็นหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ ปลัดกรมเป็นขุนพินิจบริบาล สมุหบาญชีเป็น หมื่นชำนาญลิขิต บังคับบัญชากรมพระนครบาล
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ ทรงมีผลงานในการเขียนบทละครไว้หลายเรื่อง เช่น เรื่องแก้วหน้าม้า สุวรรณหงษ์ และอื่น ๆ อีกมากมาย นอกจากนั้นยังทรงเป็นนักเพลงยาว และสักวาชั้นเยี่ยม ซึ่งในสมัยนั้นนิยมเล่นสักวากันมากในหมู่กวี ถือว่าเป็นศิลปชั้นสูงซึ่งเจ้านายสูงศักดิ์และผู้ดีมักนัดชุมนุมลอยเรือ เล่นสักวากันในงานนักขัตฤกษ์หรือในโอกาสพิเศษ สำหรับโคลงสี่สุภาพ ก็ทรงนิพนธ์ไว้ไพเราะมาก เช่น เรื่อง นิราศฉะเชิงเทรา ฯลฯ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมกลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ ทรงพระประชวรด้วยพระโรคทุลาวะสะ สิ้นพระชนม์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันศุกร์ เดือนอ้าย ขึ้น 1 ค่ำ ปีมะโรง อัฐศก จ.ส. 1218 ตรงกับวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2399 ศิริพระชันษา รวม 56 ปี ครั้น ณ เดือน 4 ขึ้น 11 ค่ำ (วันพฤหัสบดีที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2400) เจ้าพนักงานได้อัญเชิญพระศพกรมพระพิพิธโภคภูเบนทร์ และกรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ 2 พระศพ มาลงเรือเอกไชยที่หน้าวัดพระเชตุพน เวลา 2 ยามเศษ แห่ห้ามไปเข้าเมรุผ้าขาวที่หลังวัดอรุณราชวราราม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการมหรสพ 2 วัน 2 คืน ครั้น ณ เดือน 4 ขึ้น 13 ค่ำ (วันเสาร์ที่ 7 มีนาคม พ.ศ. 2400) เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานเพลิงพร้อมกันทั้ง 2 พระองค์
พระโอรส พระธิดา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ ทรงมีหม่อมเจ้าหญิงเลียบ (ราชสกุลเดิม : พนมวัน) พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิพิธโรคภูเบนทร์ เป็นพระชายา และทรงมีหม่อมห้ามอีกหลายคน โดยทรงมีพระโอรสและพระธิดา 23 พระองค์ ดังนี้
- หม่อมเจ้าชายรังษี ทินกร
- หม่อมเจ้าหญิงประทิน ทินกร
- หม่อมเจ้าหญิงประจง ทินกร
- หม่อมเจ้าหญิงนงนุช ทินกร (ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2379 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2437 ชนมายุ 59 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2440)
- หม่อมเจ้าหญิงประภาณ ทินกร
- หม่อมเจ้าหญิงเล็กประภัสสร ทินกร (พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อ พ.ศ. 2405)
- หม่อมเจ้าชายเพ็ญบูรณ์ ทินกร (ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2381 สิ้นชีพิตักษัย เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2432 ชนมายุ 52 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรคิราชาวาส เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2433) หสช.จดหมายเหตุรัชกาลที่ 3 จ.ศ.1212 เลขที่ 168 สมุดไทยดำระบุว่าเป็นหม่อมเจ้าหญิง
- หม่อมเจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม
- หม่อมเจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
- หม่อมเจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
- หม่อมเจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
- หม่อมเจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
- หม่อมเจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
- หม่อมเจ้าชายปาน ทินกร (ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2401 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2456 ชนมายุ 56 ปี พระราชทานเพลิงศพ ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
- หม่อมเจ้าหญิงเป้า ทินกร (ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2401 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2421 ชนมายุ 21 ปี)
- หม่อมเจ้าชายไพบูลย์ ทินกร
- หม่อมเจ้าชายภูลสวัสดิ์ ทินกร บางแห่งเขียนว่าหม่อมเจ้าพูลสวัสดิ์ (สิ้นชีพิตักษัยวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2441) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าหญิงงาม สนิทวงศ์ พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท มีโอรสธิดา 4 คน เช่น คือ หม่อมราชวงศ์สอาด ทินกร,หม่อมราชวงศ์ชวน ทินกร
- หม่อมเจ้าหญิงรัชนี ทินกร (สิ้นชีพิตักษัยวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2453 ชนมายุกว่า 57 ปี)
- หม่อมเจ้าชายเป๋า ทินกร มีพระมารดาคือหม่อมเจ้าหญิงเลียบ พนมวัน
- หม่อมเจ้าชายเจียก ทินกร มีมารดาคือหม่อมเอี่ยม ทินกร ณ อยุธยา (สกุลเดิม : ณ บางช้าง ) (สิ้นพระชนษ์เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2451 ชนมายุกว่า 55 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2451 โดยเหตุที่ใช้คำว่าสิ้นพระชนม์นั้นเป็นเพราะพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ พระราชทานการพระศพเสมอด้วยพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้า) เสกสมรสกับหม่อมเถาวัลย์ ทินกร ณ อยุธยา มีธิดา 3 คน คือ 1.หม่อมราชวงศ์หญิงเปล่ง ทินกร 2.หม่อมราชวงศ์หญิงไปล่ ทินกร 3.หม่อมราชวงศ์หญิงปรุง ทินกร
- หม่อมเจ้าชายปั๋ง ทินกร (พระราชทานเพลิงศพ ณ วัดสระเกศ เดือนมีนาคม พ.ศ. 244 6)
- หม่อมเจ้าชายติ่ง ทินกร
- หม่อมเจ้าหญิงบุษบง ทินกร (พระราชทานเพลิงศพ เมื่อวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2440)
พระโอรสและพระธิดาทั้ง 23 พระองค์นี้ มีสืบราชสกุลเพียง 5 พระองค์เท่านั้นคือ
- หม่อมเจ้าชายปาน ทินกร
- หม่อมเจ้าชายไพบูลย์ ทินกร
- หม่อมเจ้าชายภูลสวัสดิ์ ทินกร
- หม่อมเจ้าชายเป๋า ทินกร
- หม่อมเจ้าชายเจียก ทินกร