ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ท่าอากาศยานนานาชาติโกตากีนาบาลู"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Qqjdwqu7 (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 211 ครั้ง
Qqjdwqu7 (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 211 ครั้ง
บรรทัด 135: บรรทัด 135:
|-
|-
|​}
|​}

=== จำนวนผู้โดยสาร ===
{|class="toccolours sortable" style="padding:0.5em;font-size: 87.5%"
|+ '''จำนวนผู้โดยสารและจำนวนเที่ยวบินต่อปี<ref name="Ref_al">{{cite web|url=http://ir.irchartnexus.com/malaysiaairports/doc/ar/ar2014.pdf|title=MAHB Annual Report 2014 |publisher=http://www.malaysiaairports.com.my/ |date=14 April 2015 |accessdate=14 April 2015}}</ref>
|-
! | <center>ปี ค.ศ.</center>
! | <center>จำนวนผู้โดยสาร<br />
! | <center>เปลี่ยนแปลงจากปีก่อน</center>
! | <center>จำนวนสินค้า (ตัน)</center>
! | <center>เปลี่ยนแปลงจากปีก่อน</center>
! | <center>จำนวนเที่ยวบิน</center>
! | <center>เปลี่ยนแปลงจากปีก่อน</center>
|- style="background:#eee;"
|1994||2,096,241|| ||24,270|| ||40,608||
|- style="background:#eee;"
|1995||2,554,181||{{increase}} 21.8||29,537||{{increase}} 21.7||43,882||{{increase}} 8.0
|- style="background:#eee;"
|1996||2,622,190||{{increase}} 2.7||23,099||{{decrease}} 21.8||45,726||{{increase}} 4.2
|- style="background:#eee;"
|1997||2,732,146||{{increase}} 4.2||37,203||{{increase}} 61.1||49,148||{{increase}} 7.5
|- style="background:#eee;"
|1998||2,393,431||{{decrease}} 12.9||27,942||{{decrease}} 24.9||38,716||{{decrease}} 21.2
|- style="background:#eee;"
|1999||2,752,207||{{increase}} 15.0||27,087||{{decrease}} 3.1||40,634||{{increase}} 5.0
|- style="background:#eee;"
|2000||3,092,326||{{increase}} 12.3||27,347||{{increase}} 1.0||41,411||{{increase}} 2.0
|- style="background:#eee;"
|2001||3,036,196||{{decrease}} 1.8||24,887||{{decrease}} 9.0||40,157||{{decrease}} 3.0
|- style="background:#eee;"
|2002||3,256,212||{{increase}} 7.2||28,112||{{increase}} 13.0||44,528||{{increase}} 10.9
|- style="background:#eee;"
|2003||3,302,366||{{increase}} 1.4||25,638||{{decrease}} 8.8||44,748||{{increase}} 0.5
|- style="background:#eee;"
|2004||3,918,201||{{increase}} 18.6||27,191||{{increase}} 6.1||52,352||{{increase}} 17.0
|- style="background:#eee;"
|2005||3,975,136||{{increase}} 1.4||25,473||{{decrease}} 6.3||51,824||{{decrease}} 1.0
|- style="background:#eee;"
|2006||4,015,221||{{increase}} 1.0||28,356||{{increase}} 11.3||52,055||{{increase}} 0.4
|- style="background:#eee;"
|2007||4,399,939||{{increase}} 9.6||35,638||{{increase}} 25.7||52,047||{{decrease}} 0.01
|- style="background:#eee;"
|2008||4,689,164||{{increase}} 6.6||34,532||{{decrease}} 3.1||54,317||{{increase}} 4.4
|- style="background:#eee;"
|2009||4,868,526||{{increase}} 3.8||25,079||{{decrease}} 27.4||53,554||{{decrease}} 1.4
|- style="background:#eee;"
|2010||5,223,454||{{increase}} 7.3||26,733||{{increase}} 6.6||55,241||{{increase}} 3.2
|- style="background:#eee;"
|2011||5,808,639||{{increase}} 11.2||28,534||{{increase}} 6.7||59,638||{{increase}} 8.0
|- style="background:#eee;"
|2012||5,848,135||{{increase}} 0.7||23,563||{{decrease}} 17.4||58,366||{{decrease}} 2.1
|- style="background:#eee;"
|2013||6,929,692||{{increase}} 18.5||21,922||{{decrease}} 7.0||67,601||{{increase}} 15.8
|- style="background:#eee;"
|2014||6,792,968||{{decrease}} 2.1||23,769||{{increase}} 8.4||73,074||{{increase}} 8.1
|}


=== เส้นทางการบิน ===
=== เส้นทางการบิน ===

รุ่นแก้ไขเมื่อ 08:49, 28 สิงหาคม 2562

ท่าอากาศยานนานาชาติโกตากีนาบาลู

Lapangan Terbang Antarabangsa Kota Kinabalu
ข้อมูลสำคัญ
การใช้งานPublic
เจ้าของรัฐบาลมาเลเซีย
ผู้ดำเนินงานท่าอากาศยานมาเลเซีย
พื้นที่บริการโกตากีนาบาลู
สถานที่ตั้งโกตากีนาบาลู, รัฐซาบะฮ์, มาเลเซีย ประเทศมาเลเซีย
ฐานการบิน
เขตเวลาMST (UTC+08:00)
ความสูงเหนือระดับน้ำทะเล{{{elevation-m}}} เมตร / 10 ฟุต
แผนที่
BKIตั้งอยู่ในมาเลเซียตะวันออก
BKI
BKI
ที่ตั้งของท่าอากาศยานในมาเลเซียตะวันออก
ทางวิ่ง
ทิศทาง ความยาว พื้นผิว
เมตร ฟุต
02/20 3,780 ยางมะตอย
สถิติ (2014)
ผู้โดยสาร6,792,968 (ลดลง 2.1%)
สินค้า (ตัน)23,769 (เพิ่มขึ้น 8.4%)
เที่ยวบิน73,074 (เพิ่มขึ้น 8.1%)
แหล่งที่มา:[1]
AIP มาเลเซีย[2]

ท่าอากาศยานนานาชาติโกตากีนาบาลู (อังกฤษ: Kota Kinabalu International Airport, KKIA) (IATA: BKI, ICAO: WBKK) เป็นสนามบินตั้งอยู่ในรัฐซาบะฮ์ ตั้งอยู่ห่างจากใจกลางเมืองโกตากีนาบาลู ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ 8 km (5.0 mi) เป็นท่าอากาศยานที่หนาแน่นเป็นอันดับที่สองของประเทศมาเลเซีย รองจากท่าอากาศยานนานาชาติกัวลาลัมเปอร์ เนื่องจากมีผู้โดยสารมาใช้บริการถึง 6.9 ล้านคนต่อปี

อาคารผู้โดยสาร 1 มีเคาน์เตอร์เช็ค-อิน 64 ที่ ให้บริการสายการบินทั้งภายในและระหว่างประเทศ มีหลุมจอดเครื่องบิน 17 หลุม อาคารผู้โดยสารนี้รับผู้โดยสารได้สูงสุดถึง 3,200 คน ส่วนอาคารผู้โดยสาร 2 หรืออาคารหลังใหม่ รับเครื่องบินได้ 12 ลำ

โถงผู้โดยสารขาออก มียอดเสาเป็นลายแบบ "วากิด" ซึ่งในทางวัฒนธรรมของซาบะฮ์แล้ว วากิดเป็นสิ่งที่แสดงถึงความรื่นเริงและสนุกสนาน โถงมีพื้นที่ใช้สอยในชั้นที่หนึ่ง 24,128 ตารางเมตร ชั้นที่สอง 18,511.4 ตารางเมตร และชั้นที่สาม 22,339 ตารางเมตร

ประวัติ

ท่าอากาศยานนานาชาติโกตากีนาบาลู ถูกใช้งานครั้งแรกในฐานะสนามบินขนาดเล็ก ก่อสร้างโดยกองทัพบกจักรวรรดิญี่ปุ่น ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง[3] เปิดใช้งานในชื่อ สนามบินเจตเซลตัน ซึ่งเป็นชื่อเดิมของเมืองโกตากีนาบาลู ก่อนสิ้นสุดสงคราม สนามบินได้ถูกทำลายโดยกองทัพฝ่ายสัมพันธมิตร ในปี ค.ศ. 1945.[4]

หลังจากสิ้นสุดสงคราม แผนกการบินพลเรือน (DCA) ของเกาะบอร์เนียวตอนเหนือ (รัฐซาบะฮ์ในปัจจุบัน) ได้ทำการก่อสร้างอาคารสนามบินใหม่อีกครั้ง ในปี ค.ศ. 1957 พร้อมกับเปลี่ยนผิวทางวิ่งจากหญ้าให้กลายเป็นวัสดุคงทน[3] ต่อมาในปี ค.ศ. 1959 ได้มีการขยายทางวิ่งให้ยาวถึง 1,593 เมตร เพื่อรองรับเครื่องบินวิคเกอร์ วิสเคาต์ ของสายการบินมลายาแอร์เวย์ (ปัจจุบันสายการบินนี้ปิดทำการไปแล้ว) และได้ขยายทางวิ่งเพิ่มอีกครั้งในปี ค.ศ. 1963 โดยยาวถึง 1,921 เมตร เพื่อรองรับเครื่องบินไอพ่น คอเม็ท 4 ต่อมาในปี ค.ศ. 1967 สายการบินคาเธ่ย์แปซิฟิค ได้เปิดให้บริการเครื่องบิน คอนแวร์ 880 จำนวน 2 เที่ยวต่อสัปดาห์ ในเส้นทางฮ่องกง–มะนิลา–โกตากีนาบาลู (ปัจจุบันสายการบินนี้ ได้ยกเลิกจุดหมายปลายทางนี้แล้ว)[5] ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ทั้งจำนวนผู้โดยสารที่มาใช้บริการ และจำนวนเที่ยวบินที่ลงจอด ยังคงมีมากขึ้นเรื่อย ๆ

ในปี ค.ศ. 1969 ได้มีการวางแผนพัฒนาท่าอากาศยานนานาชาติโกตากีนาบาลู ในช่วงปี ค.ศ. 1970–2000 แผนพัฒนามีดังนี้

  • ขยายทางวิ่งให้ยาวถึง 2,987 เมตร เพื่อรองรับเครื่องบินโบอิง 707 และโบอิง 747
  • สร้างอาคารผู้โดยสารหลังใหม่ และทางวิ่งสำหรับเตรียมตัวเพิ่มเติม
  • ใช้อุปกรณ์อันทันสมัย และติดตั้งไฟสัญญาณที่ทางวิ่ง

ในปี ค.ศ. 1970–1989 มีการก่อสร้างอาคารผู้โดยสารหลังใหม่ขึ้น เพื่อรองรับสายการบินส่วนใหญ่ ต่อมาในปี ค.ศ. 1992 กรมการบินพลเรือน และการท่าอากาศยานมาเลเซีย ได้เข้ามาควบคุมท่าอากาศยานแห่งนี้[3]

การขยายและการปรับปรุง

ในช่วงกลางปี ค.ศ. 2005 รัฐบาลมาเลเซียอนุมัติโครงการปรับปรุงอาคารท่าอากาศยานหลัก (อาคารผู้โดยสาร 1) และการขยายทางวิ่ง ด้วยงบประมาณ 1.4 พันล้านริงกิต ได้ขยายทางวิ่งเพิ่มจาก 2,988 m (9,803 ft) ให้เป็น 3,780 m (12,402 ft) และขยายพื้นที่อาคารผู้โดยสารจาก 34,000 m2 (370,000 sq ft) ให้เป็น 87,000 m2 (940,000 sq ft) เพื่อให้สามารถรองรับเครื่องบิน Boeing 747, Airbus A330, Boeing 737, Fokker 50 และ Dorniers ได้ อาคารมีสะพานเทียบเครื่องบิน 12 แห่ง[6][7] และได้มีการก่อสร้างหอควบคุมการบินแห่งใหม่ขึ้น ปัจจุบัน การก่อสร้างทางวิ่งเพิ่มเติม ยังล่าช้าอยู่มาก[8]

แผนที่ของสนามบินโดยคร่าว ๆ

เมื่อโครงการนี้เสร็จสมบูรณ์ ท่าอากาศยานจะสามารถรองรับเครื่องบินที่ใหญ่สุด ซึ่งก็คือ Airbus A380 ได้ และจะกลายเป็นท่าอากาศยานที่ใหญ่เป็นอันดับที่สองในมาเลเซีย ซึ่งมีผู้โดยสาร 12 ล้านคนต่อปี โดยเป็นผู้โดยสารที่ใช้งานอาคารหนึ่ง 9 ล้านคน และอาคารสองอีก 3 ล้านคน[9]

ปัจจุบัน เครื่องบินขนาดใหญ่ที่สุดที่สามารถลงจอดที่สนามบินนี้ได้ คือ Boeing 777-200ER ให้บริการโดยสายการบินรอยัลบรูไนแอร์ไลน์[10], มาเลเซียแอร์ไลน์[11][12] และดราก้อนแอร์ (เฉพาะฤดู)[13]

ท่าอากาศยานนานาชาติโกตากีนาบาลู เป็นสนามบินแห่งแรกที่เครื่องบิน โบอิง 787 ดรีมไลเนอร์ ของสายการบินรอยัลบรูไนแอร์ไลน์ลงจอด โดยลงจอดครั้งแรกในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2013[14]

อาคารผู้โดยสาร

เคาน์เตอร์เช็ค-อิน อาคารผู้โดยสาร 2
โถงอาคารผู้โดยสาร 2

อาคารผู้โดยสาร 1

อาคารผู้โดยสาร 1 เป็นอาคารหลักของสนามบินนี้ ปัจจุบันอยู่ในระหว่างการปรับปรุงและก่อสร้างส่วนต่อขยาย เมื่อเสร็จสมบูรณ์ จะรองรับผู้โดยสารได้ถึง 9 ล้านคนต่อปี จากเดิม 2.5 ล้านคนต่อปี ภายในอาคารมีร้านคาปลอดภาษี, ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว, ห้องรับรองสายการบิน และภัตตาคาร

ส่วนต่อขยายแรก เปิดใช้งานเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม ค.ศ. 2008 สำหรับสายการบินระหว่างประเทศ และส่วนต่อขยายที่ 2 เปิดทำการในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2010 สำหรับสายการบินภายในประเทศ เมื่อโครงการทั้งหมดเสร็จสมบูรณ์ อาคารนี้จะประกอบไปด้วย

  • เคาน์เตอร์เช็ค-อิน 64 ช่วง
  • เครื่องตรวจร่างกาย 2 เครื่อง และเครื่องตรวจกระเป๋าอีก 5 เครื่อง
  • ช่องตรวจคนเข้าเมือง 36 ช่อง
  • สายพานกระเป๋า 6 สาย
  • ชั้นทั้งหมด 3 ชั้น (ชั้นแรก: ขาเข้า, ชั้นที่สอง: ที่ทำการสนามบิน, ชั้นที่สาม: เคาน์เตอร์เช็ค-อิน และขาออก)
  • สะพานเทียบเครื่องบิน 9 ตัว
  • หลุมจอดเครื่องบิน 17 หลุม
  • ที่จอดรถ 1,400 คัน

เที่ยวบินแรกที่ได้ใช้งานในอาคารส่วนต่อขยายใหม่ คือ มาเลเซียแอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ 2637 ออกจากสนามบินเวลา 6 นาฬิกา 50 นาที มุ่งหน้าท่าอากาศยานนานาชาติกัวลาลัมเปอร์ ในขณะที่เที่ยวบินก่อนหน้าเมื่อเวลา 0 นาฬิกา 25 นาที ใช้งานในอาคารส่วนเก่า

มาเลเซียแอร์ไลน์ เป็นสายการบินหลักของท่าอากาศยานนานาชาติโกตากีนาบาลู[15]

อาคารผู้โดยสาร 2

อาคารผู้โดยสาร 2 สร้างขึ้นมาเพื่อใช้งานเป็นอาคารหลักแทนอาคารผู้โดยสาร 1 โดยตั้งอยู่ด้านข้างทางวิ่งจากอาคารผู้โดยสาร 1 อาคารนี้ใช้งานเป็นอาคารสายการบินราคาประหยัด โดยสายการบินที่เปิดใช้งาน คือ แอร์เอเชีย อาคารนี้ได้ปรับปรุงและเปิดใช้งานวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2007 พร้อมกับคำโฆษก ท่องเที่ยวมาเลเซีย 2007 ในอนาคต อาจย้ายสายการบินอื่นมาที่อาคารนี้[16]

อาคาร 2 มีเคาน์เตอร์เช็ค-อิน 26 ช่อง ทั้งภายในและระหว่างประเทศ มีหลุมจอด 6 หลุม เครื่องบินหลักได้แก่ โบอิง 737 และแอร์บัส เอ 320 มีเครื่องตรวจกระเป๋า 7 ตัว ช่องตรวจคนเข้าเมือง 13 ช่อง อาคารนี้สามารถรองรับผู้โดยสารได้ถึง 3 ล้านคนต่อปี[9]

สายการบินและจุดหมายปลายทาง

ATR72-500 ของสายการบินเอ็มเอเอสวิงส์ เข้าหลุมจอด
Boeing 777-200ER ของสายการบินมาเลเซียแอร์ไลน์ กำลังเตรียมตัว
Airbus A300 ของสายการบินโคเรียนแอร์ กำลังเตรียมตัว
Airbus A321 ของสายการบินดราก้อนแอร์ เข้าหลุมจอด
สายการบิน จุดหมายปลายทาง อาคาร
แอร์เอเชีย | กว่างโจว, หางโจว, ฮ่องกง, จาการ์ตา-ซูการ์โน-ฮัตตา, โจโฮร์บะฮ์รู, โกตาบาห์รู, กัวลาลัมเปอร์, กูชิง, มิริ, ปีนัง, ซันดากัน, เซินเจิ้น, สิงคโปร์, ไทเป-เถาหยวน, ตาเวา |2
แอร์เอเชียเซสต์ | เซบู (สิ้นสุดวันที่ 15 มิถุนายน ค.ศ. 2015), มะนิลา|2
เอเชียนาแอร์ไลน์ | โซล-อินช็อน, ปูซาน|1
เซบูแปซิฟิก | มะนิลา|1
ดราก้อนแอร์ | ฮ่องกง|1
อีสเตอร์เจ็ต | โซล-อินช็อน|1
อินโดนีเซียแอร์เอเชีย | เดนปาซาร์, จาการ์ตา-ซูการ์โน-ฮัตตา|2
จินแอร์ | โซล-อินช็อน |1
จินแอร์
ร่วมกับ โคเรียนแอร์ | โซล-อินช็อน |1
มาเลเซียแอร์ไลน์ | ฮ่องกง, กัวลาลัมเปอร์, กูชิง, ลาบวน, เพิร์ท, ซันดากัน, เซี่ยงไฮ้-ผู่ตง, ไทเป-เถาหยวน, ตาเวา, โตเกียว-นะริตะ |1 เอ็มเอเอสวิงส์
ร่วมกับ มาเลเซียแอร์ไลน์ | บินตูลู, กูชิง, กูดัต, ลาบวน, ลาฮัดดาตู, ลาวัส, มิริ, มูลู, ซันดากัน, ซีบู, ตาเวา|1
มาลินโดแอร์ | กัวลาลัมเปอร์ |1
รอยัลบรูไนแอร์ไลน์ | บันดาร์เซอรีเบอกาวัน|1
ซิลค์แอร์ | สิงคโปร์|1
ไทยแอร์เอเชีย | กรุงเทพ-ดอนเมือง|1
​}

เส้นทางการบิน

อุบัติเหตุและอุบัติการณ์

  • 6 มิถุนายน ค.ศ. 1976 – เครื่องบินของซาบะฮ์แอร์ เกิดอุบัติเหตุตกบริเวณเซิมบูลัน ผู้โดยสารเสียชีวิต 11 คน หนึ่งในนั้นเป็นหัวหน้าคณะรัฐมนตรีมาเลเซีย เหตุการณ์ครั้งนั้นถูกเรียกว่า "โศกนาฏกรรมเลขหกอาถรรพ์" (เพราะเกิดในวันที่ 6 เดือน 6 ปีลงท้ายด้วย 6)
  • 6 กันยายน ค.ศ. 1991 – เครื่องบินส่วนตัว ประกอบด้วยชาวอเมริกัน 10 คน และชาวอังกฤษ 2 คน ตกลงไปในป่าใกล้กับฮูลูคีมานิส ชานเมืองปาปาร์ ห่างจากสนามบินนี้ 50 กิโลเมตร
  • 16 พฤศจิกายน ค.ศ. 1991 – เครื่องบินส่วนตัว Pilatus Porter เกิดอุบัติเหตุตก ตำรวจ 3 นายด้านล่างเสียชีวิต
  • 18 กันยายน ค.ศ. 1993 – พื้นทางวิ่งเกิดยุบตัวเป็นพื้นที่ขนาด 13.5 ตารางเมตร ทำให้ต้องปิดทำการสนามบิน 70 นาที
  • 8 พฤศจิกายน ค.ศ. 2004 – สายการบินแอร์เอเชีย เที่ยวบินที่ 104 โดยเครื่องบิน Boeing 737-300 เกิดลื่นไถลระหว่างลงจอด ผู้โดยสารได้รับบาดเจ็บ 3 คน ซึ่งต่อมาได้เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลควีนเอลิซาเบธ ในโกตากีนาบาลู
  • 14 ธันวาคม ค.ศ. 2005 – เครื่องบินของสายการบินแอร์เอเชีย เกิดยางไหม้ เวลา 10 นาฬิกา 30 นาที ทำให้ทางสนามบินต้องปิดทำการชั่วโมงกว่า ๆ ไม่มีผู้ใดได้รับบาดเจ็บ
  • 25 ตุลาคม ค.ศ. 2012 – สนามบินปิดทำการ เนื่องจากไฟส่องสว่างที่ทางวิ่งทำงานผิดปกติ
  • 10 ตุลาคม ค.ศ. 2013 – เครื่องบิน Maswings Twin Otter มุ่งหน้าสู่กูดั๊ต ชนเข้ากับบ้านหลังหนึ่งในบริเวณกัมปุงซินซัน ห่างจากกูดั๊ต 200 เมตร นักบินและผู้โดยสารอีก 1 คน เสียชีวิต

อ้างอิง

  1. ↑ Kota Kinabalu International Airport at Malaysia Airports Holdings Berhad
  2. ↑ WBKK – KOTA KINABALU INTERNATIONAL AIRPORT at Department of Civil Aviation Malaysia
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Profile, Department of Civil Aviation, Sabah. Accessed 10 April 2007.
  4. ↑ USAAF Chronology
  5. ↑ timetableimages.com, Cathy Pacific 16 April 1967 system timetable
  6. ↑ "Airport expansion of national interest: CM", Daily Express News, 12 April 2006.
  7. ↑ Design and Build Contract – Upgrading of the Kota Kinabalu International Airport Project (Package 1 – Terminal Building and Landside Infrastructure & Facilities), WCT Engineering Berhad. Accessed 11 May 2007.
  8. ↑ "KKIA to get ILS in 2014", Malaysian Insider,
  9. ↑ 9.0 9.1 "LCC terminal ready year end", Daily Express News, 23 May 2006.
  10. ↑ "Boeing 777-200ER in Kota Kinabalu"
  11. ↑ "Boeing 777-200ER in Kota Kinabalu"
  12. ↑ "Airbus A330-300 in Kota Kinabalu"
  13. ↑ "Airbus A330-300 in Kota Kinabalu"
  14. ↑ "B787 Dreamliner Flight Schedule – Regional Services"
  15. ↑ Kota Kinabalu International Airport, A-Z World Airports Online. Accessed 11 May 2007.
  16. ↑ "MAHB targets 45.5 m in passenger traffic", The Edge Daily, 26 February 2007.

แหล่งข้อมูลอื่น
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ท่าอากาศยานนานาชาติโกตากีนาบาลู&oldid=8472534"