ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ผช. นวนนท์ (คุย | ส่วนร่วม)
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
ผช. นวนนท์ (คุย | ส่วนร่วม)
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 39: บรรทัด 39:


== บุตรธิดา ==
== บุตรธิดา ==
{{กล่องข้อมูล ยศ
|ชื่อ = สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)
|ตราประจำตัว = Lanchakon - 028.jpg
|การเรียกขาน = พระบาทเจ้า
|การแทนตน = เกล้ากระหม่อม/ดิฉัน
|การขานรับ = ขอรับเหนือเกล้า/เจ้าค่ะ
}}


สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) มีบุตรธิดา 44 คน ดังนี้
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) มีบุตรธิดา 44 คน ดังนี้
บรรทัด 123: บรรทัด 116:
;หม่อมกลั่น
;หม่อมกลั่น
* คุณหญิงอิ่ม บุนนาค
* คุณหญิงอิ่ม บุนนาค
== เกียรติยศ ==
{{กล่องข้อมูล ยศ
|ชื่อ = สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)
|ตราประจำตัว = Lanchakon - 028.jpg
|การเรียกขาน = ใต้พระบาทเจ้า
|การแทนตน = เกล้ากระหม่อม/ดิฉัน
|การขานรับ = ขอรับเหนือเกล้า/เจ้าค่ะ
}}


==สาแหรก==
==สาแหรก==

รุ่นแก้ไขเมื่อ 12:11, 26 สิงหาคม 2562

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์
(ดิศ บุนนาค)
{{{alt}}}
ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทนพระองค์
พ.ศ. 2394 – 26 เมษายน พ.ศ. 2398
กษัตริย์พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้าเริ่มตำแหน่งใหม่
ถัดไปสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)
สมุหพระกลาโหม
พ.ศ. 2373 – 26 เมษายน พ.ศ. 2398
กษัตริย์พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้าเจ้าพระยามหาเสนา (น้อย)
ถัดไปสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิดพ.ศ. 2331
พระนคร  ไทย
ดิศ
พิราลัย26 เมษายน พ.ศ. 2398 (67 ปี)
พระนคร  ไทย
บิดาเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค)
มารดาเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล
คู่สมรสท่านผู้หญิงจันทร์
บุตร-ธิดาสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์
ตระกูลบุนนาค
ศาสนาพุทธ

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)[1] หรือ สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นบิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) และเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค)

ประวัติ

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2331 เดิมชื่อ ดิศ เป็นบุตรของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) กับเจ้าคุณนวล (เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล) รับราชการเป็นมหาดเล็กในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รับพระราชทานตำแหน่งเป็นนายสุดจินดา หุ้มแพรมหาดเล็ก ได้รับการเลื่อนตำแหน่งตามลำดับ จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงได้เลื่อนขึ้นเป็น สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ คนทั่วไปนิยมเรียกว่า "สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่" (เรียกสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) น้องชายของท่านว่า "สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อย")

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ เป็นสมเด็จเจ้าพระยาองค์แรกของกรุงรัตนโกสินทร์ มีหน้าที่สำเร็จราชการแผ่นดิน ดูแลต่างพระเนตรพระกรรณทั่วทั้งพระราชอาณาจักร ใช้ตราสุริยมณฑลเทพบุตรชักรถ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งตระกูลบุนนาค ท่านเป็นผู้สร้างวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ได้ถึงแก่พิราลัยในวันที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2398[2] ขณะอายุ 67 ปี ด้วยสาเหตุเป็นแผลที่หลังเท้าซ้ายจากการถูกเสี้ยนตำ เป็นพิษลามจนถึงแก่ชีวิต[3]

บุตรธิดา

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) มีบุตรธิดา 44 คน ดังนี้

ท่านผู้หญิงจันทร์

ท่านผู้หญิงจันทร์เป็นธิดาพระยาพลเทพ (ทองอิน) มีบุตรธิดา ดังนี้

หม่อมรอด

หม่อมรอดเป็นหม่อมประทานจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าประไพวดี กรมหลวงเทพยวดี

หม่อมอินใหญ่

หม่อมอินใหญ่เป็นหม่อมประทานจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าประไพวดี กรมหลวงเทพยวดี

  • พระยาวงศภรณ์ภูษิต (เมฆ บุนนาค)
หม่อมปราง
  • พระยาราชานุวงศ์ราชินิกุล (โต บุนนาค)
หม่อมเกษ

หม่อมเกษเป็นหม่อมพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

หม่อมทับทิม
  • พระยาศรีสรราชภักดี (วัน บุนนาค)
หม่อมพึ่ง

หม่อมพึ่งเป็นธิดาเจ้าพระยาพลเทพ เป็นหม่อมพระราชทานจากสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี

หม่อมก้อนทอง
  • พระยาพรหมธิบาล (จร บุนนาค)
  • คุณชายเจิม บุนนาค
  • คุณชายจู บุนนาค
หม่อมสายบัว
  • พระรัตนาญัปติ (ตู้ บุนนาค)
หม่อมทับ
  • พระสัจจาภิรมย์ (เปาะ บุนนาค)
  • คุณชายบุตร บุนนาค
หม่อมสุ่น
  • นายรักษ์ภูวนารถ (ยอด บุนนาค)
  • คุณชายเป้า บุนนาค
หม่อมคล้าย
  • พระยาอุไทยธรรม (จีน บุนนาค)
  • คุณหญิงพูน บุนนาค
หม่อมหรุ่น
หม่อมอิน
หม่อมปาน

หม่อมปานเป็นหม่อมประทานจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าแจ่ม กรมหลวงศรีสุนทรเทพ

  • คุณหญิงเปี่ยม ภรรยาพระยาสุรเสนา (สวัสดิ์ ชูโต) ต้นสกุลสวัสดิ์-ชูโต
  • ท่านผู้หญิงเผือก ภรรยาเจ้าพระยามหาศิริธรรม (น้อยใหญ่) ต้นสกุลโกมารกุล ณ นคร
หม่อมม่วง
  • คุณหญิงพลอย บุนนาค
หม่อมทรัพย์
  • คุณหญิงนวม บุนนาค
หม่อมถมยา
  • คุณหญิงปริก ภรรยาเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค)
หม่อมแก้ว
  • คุณหญิงเกสร บุนนาค
  • คุณชายแย้ม บุนนาค
หม่อมบัว
  • คุณหญิงเนิน บุนนาค
หม่อมแย้ม
  • คุณหญิงสายหยุด ภรรยาเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค)
หม่อมพลับ

หม่อมพลับเป็นหม่อมประทานจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าประไพวดี กรมหลวงเทพยวดี

  • คุณหญิงเม้า บุนนาค
หม่อมพุ่ม
  • คุณหญิงเลี่ยม บุนนาค
หม่อมกลั่น
  • คุณหญิงอิ่ม บุนนาค

เกียรติยศ

ธรรมเนียมยศของ
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)
ตราประจำตัว
การเรียนใต้พระบาทเจ้า
การแทนตนเกล้ากระหม่อม/ดิฉัน
การขานรับขอรับเหนือเกล้า/เจ้าค่ะ

สาแหรก

อ้างอิง

  1. ชมรมสายสกุลบุนนาค. "สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)". สืบค้นเมื่อ 26 เมษายน 2558. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  2. สมมตอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งเจ้าพระยาในกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 404 หน้า. หน้า 53-55. ISBN 974-417-534-6
  3. http://vajirayana.org/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3-%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C-%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-%E0%B9%94/%E0%B9%94%E0%B9%93-%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%96%E0%B8%B6%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2