ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)"
ผช. นวนนท์ (คุย | ส่วนร่วม) ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ผช. นวนนท์ (คุย | ส่วนร่วม) ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 39: | บรรทัด 39: | ||
== บุตรธิดา == |
== บุตรธิดา == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) มีบุตรธิดา 44 คน ดังนี้ |
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) มีบุตรธิดา 44 คน ดังนี้ |
||
บรรทัด 123: | บรรทัด 116: | ||
;หม่อมกลั่น |
;หม่อมกลั่น |
||
* คุณหญิงอิ่ม บุนนาค |
* คุณหญิงอิ่ม บุนนาค |
||
== เกียรติยศ == |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
==สาแหรก== |
==สาแหรก== |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 12:11, 26 สิงหาคม 2562
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) | |
---|---|
{{{alt}}} | |
ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทนพระองค์ | |
พ.ศ. 2394 – 26 เมษายน พ.ศ. 2398 | |
กษัตริย์ | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ก่อนหน้า | เริ่มตำแหน่งใหม่ |
ถัดไป | สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) |
สมุหพระกลาโหม | |
พ.ศ. 2373 – 26 เมษายน พ.ศ. 2398 | |
กษัตริย์ | พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ก่อนหน้า | เจ้าพระยามหาเสนา (น้อย) |
ถัดไป | สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | พ.ศ. 2331 พระนคร ไทย ดิศ |
พิราลัย | 26 เมษายน พ.ศ. 2398 (67 ปี) พระนคร ไทย |
บิดา | เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) |
มารดา | เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล |
คู่สมรส | ท่านผู้หญิงจันทร์ |
บุตร-ธิดา | สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ |
ตระกูล | บุนนาค |
ศาสนา | พุทธ |
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)[1] หรือ สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นบิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) และเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค)
ประวัติ
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2331 เดิมชื่อ ดิศ เป็นบุตรของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) กับเจ้าคุณนวล (เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล) รับราชการเป็นมหาดเล็กในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รับพระราชทานตำแหน่งเป็นนายสุดจินดา หุ้มแพรมหาดเล็ก ได้รับการเลื่อนตำแหน่งตามลำดับ จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงได้เลื่อนขึ้นเป็น สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ คนทั่วไปนิยมเรียกว่า "สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่" (เรียกสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) น้องชายของท่านว่า "สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อย")
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ เป็นสมเด็จเจ้าพระยาองค์แรกของกรุงรัตนโกสินทร์ มีหน้าที่สำเร็จราชการแผ่นดิน ดูแลต่างพระเนตรพระกรรณทั่วทั้งพระราชอาณาจักร ใช้ตราสุริยมณฑลเทพบุตรชักรถ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งตระกูลบุนนาค ท่านเป็นผู้สร้างวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ได้ถึงแก่พิราลัยในวันที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2398[2] ขณะอายุ 67 ปี ด้วยสาเหตุเป็นแผลที่หลังเท้าซ้ายจากการถูกเสี้ยนตำ เป็นพิษลามจนถึงแก่ชีวิต[3]
บุตรธิดา
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) มีบุตรธิดา 44 คน ดังนี้
- ท่านผู้หญิงจันทร์
ท่านผู้หญิงจันทร์เป็นธิดาพระยาพลเทพ (ทองอิน) มีบุตรธิดา ดังนี้
- คุณหญิง (ไม่ปรากฏนาม)
- สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)
- คุณหญิงหัด บุนนาค
- คุณหญิงเพ็ง บุนนาค
- คุณชายหุ่น บุนนาค
- เจ้าคุณตำหนักใหม่ (แข บุนนาค)
- เจ้าคุณหญิงปุก บุนนาค
- เจ้าคุณหญิงหรุ่น บุนนาค
- พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม บุนนาค)
- หม่อมรอด
หม่อมรอดเป็นหม่อมประทานจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าประไพวดี กรมหลวงเทพยวดี
- เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค)
- คุณชายพุก บุนนาค
- หม่อมอินใหญ่
หม่อมอินใหญ่เป็นหม่อมประทานจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าประไพวดี กรมหลวงเทพยวดี
- พระยาวงศภรณ์ภูษิต (เมฆ บุนนาค)
- หม่อมปราง
- พระยาราชานุวงศ์ราชินิกุล (โต บุนนาค)
- หม่อมเกษ
หม่อมเกษเป็นหม่อมพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
- ท้าวราชกิจวรภัตรศรีสวัสดิ์สมาหาร (แพ บุนนาค)
- พระยาอภัยสงคราม (นกยูง บุนนาค) สมรสกับคุณหญิงปริก ธิดาพระยาเสนานุชิต (นุช ณ นคร)
- คุณชายเนตร บุนนาค
- หม่อมทับทิม
- พระยาศรีสรราชภักดี (วัน บุนนาค)
- หม่อมพึ่ง
หม่อมพึ่งเป็นธิดาเจ้าพระยาพลเทพ เป็นหม่อมพระราชทานจากสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี
- เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค)
- คุณชายตุ้ย บุนนาค
- หม่อมก้อนทอง
- พระยาพรหมธิบาล (จร บุนนาค)
- คุณชายเจิม บุนนาค
- คุณชายจู บุนนาค
- หม่อมสายบัว
- พระรัตนาญัปติ (ตู้ บุนนาค)
- หม่อมทับ
- พระสัจจาภิรมย์ (เปาะ บุนนาค)
- คุณชายบุตร บุนนาค
- หม่อมสุ่น
- นายรักษ์ภูวนารถ (ยอด บุนนาค)
- คุณชายเป้า บุนนาค
- หม่อมคล้าย
- พระยาอุไทยธรรม (จีน บุนนาค)
- คุณหญิงพูน บุนนาค
- หม่อมหรุ่น
- เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค)
- คุณชายเอี่ยม บุนนาค
- หม่อมอิน
- หม่อมปาน
หม่อมปานเป็นหม่อมประทานจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าแจ่ม กรมหลวงศรีสุนทรเทพ
- คุณหญิงเปี่ยม ภรรยาพระยาสุรเสนา (สวัสดิ์ ชูโต) ต้นสกุลสวัสดิ์-ชูโต
- ท่านผู้หญิงเผือก ภรรยาเจ้าพระยามหาศิริธรรม (น้อยใหญ่) ต้นสกุลโกมารกุล ณ นคร
- หม่อมม่วง
- คุณหญิงพลอย บุนนาค
- หม่อมทรัพย์
- คุณหญิงนวม บุนนาค
- หม่อมถมยา
- คุณหญิงปริก ภรรยาเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค)
- หม่อมแก้ว
- คุณหญิงเกสร บุนนาค
- คุณชายแย้ม บุนนาค
- หม่อมบัว
- คุณหญิงเนิน บุนนาค
- หม่อมแย้ม
- คุณหญิงสายหยุด ภรรยาเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค)
- หม่อมพลับ
หม่อมพลับเป็นหม่อมประทานจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าประไพวดี กรมหลวงเทพยวดี
- คุณหญิงเม้า บุนนาค
- หม่อมพุ่ม
- คุณหญิงเลี่ยม บุนนาค
- หม่อมกลั่น
- คุณหญิงอิ่ม บุนนาค
เกียรติยศ
ธรรมเนียมยศของ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) | |
---|---|
ตราประจำตัว | |
การเรียน | ใต้พระบาทเจ้า |
การแทนตน | เกล้ากระหม่อม/ดิฉัน |
การขานรับ | ขอรับเหนือเกล้า/เจ้าค่ะ |
สาแหรก
สาแหรกของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- ↑ ชมรมสายสกุลบุนนาค. "สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)". สืบค้นเมื่อ 26 เมษายน 2558.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ สมมตอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งเจ้าพระยาในกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 404 หน้า. หน้า 53-55. ISBN 974-417-534-6
- ↑ http://vajirayana.org/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3-%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C-%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-%E0%B9%94/%E0%B9%94%E0%B9%93-%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%96%E0%B8%B6%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2