ผลต่างระหว่างรุ่นของ "แม่น้ำเจ้าพระยา"
ล →ข้อมูลทางภูมิศาสตร์: เพิ่มข้อมูล |
ล เพิ่มส่วนการใช้พื้นที่ทางน้ำในพระราชพิธีทางชลมารค ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560 |
||
บรรทัด 645: | บรรทัด 645: | ||
แม่น้ำเจ้าพระยาเป็นแหล่งผลิตน้ำประปาสำคัญของ[[การประปาส่วนภูมิภาค]]ในพื้นที่ภาคกลาง ส่วนเขตจังหวัดนนทบุรี กรุงเทพมหานคร และจังหวัดสมุทรปราการ รับผิดชอบโดย[[การประปานครหลวง]] โดยมีสถานีสูบน้ำดิบวัดสำแล ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านกระแชง อำเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี |
แม่น้ำเจ้าพระยาเป็นแหล่งผลิตน้ำประปาสำคัญของ[[การประปาส่วนภูมิภาค]]ในพื้นที่ภาคกลาง ส่วนเขตจังหวัดนนทบุรี กรุงเทพมหานคร และจังหวัดสมุทรปราการ รับผิดชอบโดย[[การประปานครหลวง]] โดยมีสถานีสูบน้ำดิบวัดสำแล ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านกระแชง อำเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี |
||
== การใช้เส้นทางทางน้ำในการพระราชพิธีทางชลมารค == |
|||
ในปี พ.ศ. 2562 [[กรมเจ้าท่า]]ได้ประกาศกำหนดควบคุมการจราจรทางน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาเพื่อการซ้อมรูป[[ขบวนเรือพระราชพิธี]] ใน[[การเสด็จพระราชดำเนินเลียบพระนครโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค]] เนื่องใน[[พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562]] |
|||
== สัตว์น้ำหายากที่พบ == |
== สัตว์น้ำหายากที่พบ == |
||
*[[วาฬบรูด้า]]<ref>https://mgronline.com/onlinesection/detail/9620000072947</ref> |
*[[วาฬบรูด้า]]<ref>https://mgronline.com/onlinesection/detail/9620000072947</ref> |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 07:39, 6 สิงหาคม 2562
แม่น้ำเจ้าพระยา | |
แม่น้ำ | |
แม่น้ำเจ้าพระยา ช่วงกรุงเทพมหานคร
| |
ประเทศ | ประเทศไทย |
---|---|
จังหวัด | นครสวรรค์, อุทัยธานี, ชัยนาท, สิงห์บุรี, อ่างทอง, พระนครศรีอยุธยา, ปทุมธานี, นนทบุรี, กรุงเทพมหานคร, สมุทรปราการ |
แม่น้ำสาขา | |
- ซ้าย | แม่น้ำป่าสัก |
- ขวา | แม่น้ำสะแกกรัง |
ต้นกำเนิด | ไหลรวมจากแม่น้ำปิงและแม่น้ำน่าน |
- ตำแหน่ง | ปากน้ำโพ, อำเภอเมืองนครสวรรค์, จังหวัดนครสวรรค์ |
ปากแม่น้ำ | ปากน้ำ |
- ตำแหน่ง | อ่าวไทย, อำเภอเมืองสมุทรปราการ, จังหวัดสมุทรปราการ |
- ระดับ | |
ความยาว | 372 km (231 mi) |
พื้นที่ลุ่มน้ำ | 160,400 ตร.กม. (61,931 ตร.ไมล์) |
การไหล | for นครสวรรค์ |
- เฉลี่ย | 718 m3/s (25,356 cu ft/s) |
- สูงสุด | 5,960 m3/s (210,475 cu ft/s) |
แผนที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยา
|
แม่น้ำเจ้าพระยา เป็นแม่น้ำสายสำคัญที่สุดของประเทศไทย มีต้นกำเนิดจากทิวเขาถนนธงชัยและทิวเขาผีปันน้ำ[1] เกิดจากการรวมตัวของแม่น้ำสายหลัก 2 สายจากภาคเหนือ คือแม่น้ำปิงและแม่น้ำน่าน โดยมาบรรจบกันบริเวณหน้าเขื่อนในตัวเมือง ที่ตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ โดยจะเห็นความแตกต่างของสายน้ำทั้งสองได้อย่างชัดเจน กล่าวคือ แม่น้ำน่าน จะมีสีค่อนข้างแดงและแม่น้ำปิงจะเป็นสีค่อนข้างไปทางเขียว เมื่อมาบรรจบกันแล้วจึงค่อย ๆ รวมตัวเข้าด้วยกันกลายเป็นแม่น้ำสายใหญ่[2] ซึ่งถือได้ว่าจังหวัดนครสวรรค์เป็นเมืองต้นแม่น้ำ[3] จากนั้นไหลลงไปทางทิศใต้ ผ่านจังหวัดอุทัยธานี ชัยนาท สิงห์บุรี อ่างทอง พระนครศรีอยุธยา ปทุมธานี นนทบุรี และกรุงเทพมหานคร ก่อนออกสู่อ่าวไทยที่ปากน้ำ ซึ่งอยู่ระหว่างเขตตำบลท้ายบ้าน ตำบลบางปูใหม่ อำเภอเมืองสมุทรปราการ และตำบลแหลมฟ้าผ่า อำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ
ข้อมูลทางภูมิศาสตร์
จุดเริ่มของแม่น้ำเจ้าพระยาอยู่ที่จังหวัดนครสวรรค์ โดยการรวมของแม่น้ำปิงและแม่น้ำน่าน ซึ่งแม่น้ำทั้งสองรับน้ำมาจากทิวเขาถนนธงชัยและทิวเขาผีปันน้ำ ที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยามีพื้นที่ 20,125 ตารางกิโลเมตร (ไม่รวมลุ่มน้ำปิง วัง ยม น่าน สะแกกรัง ป่าสัก และท่าจีน)[4] และมีความยาวถึง 372 กิโลเมตร โดยแยกออกเป็นแม่น้ำท่าจีนที่จังหวัดชัยนาท จุดชมต้นแม่น้ำเจ้าพระยา คือ บริเวณศาลเจ้าพ่อเทพารักษ์-เจ้าแม่ทับทิม
การขุดลัดแม่น้ำ
การขุดลัดแม่น้ำเจ้าพระยาในบริเวณกรุงเทพมหานคร ทั้ง 3 ครั้งในสมัยอยุธยา ซึ่งประกอบด้วย
- คลองลัดบางกอก พ.ศ. 2065[5] รัชสมัยสมเด็จพระไชยราชาธิราช
- คลองลัดบางกรวย พ.ศ. 2081 รัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ
- คลองลัดนนทบุรี พ.ศ. 2179 รัชสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง
ล่าสุดมีการขุดลอกคลองลัดโพธิ์ บริเวณตำบลทรงคะนองและตำบลบางยอ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เพื่อช่วยในการระบายน้ำและผลิตกระแสไฟฟ้า
ลำน้ำสาขา
ด้วยความที่แม่น้ำเจ้าพระยามีความสำคัญเปรียบเสมือนเส้นเลือดใหญ่ของภาคกลาง ทั้งในด้านการเดินทางและวิถีชีวิต นอกจากจะมีการสร้างสะพานและท่าน้ำจำนวนมากแล้ว ยังมีลำน้ำสาขา คลองธรรมชาติ และคลองขุด ซึ่งเชื่อมโยงแม่น้ำเจ้าพระยากับพื้นที่ภายใน ให้สามารถติดต่อถึงกันได้ โดยลำน้ำสาขาและคลองมีจำนวนมาก แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้
ต้นน้ำ
ต้นน้ำซึ่งได้ไหลมาลงยังแม่น้ำเจ้าพระยาประกอบด้วย
ลำน้ำสาขาฝั่งซ้าย
ใช้เป็นเส้นทางคมนาคม สัญจร ทัศนาจร และท่องเที่ยว ใช้เป็นเส้นทางขนส่งสินค้า ใช้เล่นกีฬาทางน้ำ ใช้อาบน้ำล้างภาชนะ ใช้เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจและวิถีชีวิต ใช้ทำการเกษตร เลี้ยงสัตว์ และ ทำประมง ใช้อุตสาหกรรม ผลิตไฟฟ้า และระบายน้ำ ลำน้ำสาขาทั้งคลองธรรมชาติและคลองขุดในฝั่งขวาหรือฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา ประกอบด้วย
จังหวัดชัยนาท
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
- แม่น้ำน้อย
- คลองบางบาล (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า)
- คลองตะเคียน
- คลองหันตรา
- คลองพระยาบรรลือ ออกแม่น้ำท่าจีน
จังหวัดปทุมธานี
- คลองสระ
- คลองควาย
- คลองบางเตย
- คลองบางโพธิ์เหนือ
- คลองวัดโคก
- คลองบางหลวง
- คลองบางโพธิ์ใต้
- คลองบางเดื่อ
- คลองบางคูวัด
- คลองเกาะเกรียง
จังหวัดนนทบุรี
- คลองบางตะไนย์
- คลองบ้านแหลมเหนือ
- คลองบ้านแหลม
- คลองพระอุดม
- คลองบางภูมิ
- คลองบางวัด
- คลองบางพลับ
- คลองบางน้อย
- คลองบางบัวทอง (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า)
- คลองพระพิมล ออกแม่น้ำท่าจีน
- คลองโยธา
- คลองวัดแดง
- คลองบางกำลัง
- คลองสวนพริก
- คลองอ้อม-คลองอ้อมนนท์ (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า)
- คลองบางสีทอง
- คลองบางไผ่ใหญ่
- คลองบางไผ่น้อย
- คลองบางกรวย (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า)
กรุงเทพมหานคร
- คลองบางละมุด
- คลองเตย
- คลองข้างมัสยิดดารุลอิหฺซาน
- คลองบางอ้อ
- คลองสะพานยาว
- คลองมอญ
- คลองเตาอิฐ
- คลองบางพระครู
- คลองมะนาว
- คลองบางพลัด
- คลองบางพลู
- คลองซอยเทพนิมิตร
- คลองต้นซอยวัดภคินีนาถ
- คลองปลายซอยวัดภคินีนาถ
- คลองบางจาก
- คลองวัดบวรมงคล
- คลองหลังโรงเรียนวัดคฤหบดี
- คลองวัดคฤหบดี
- คลองบางยี่ขัน
- คลองวัดดาวดึงษ์
- คลองเจ้าครุฑ
- คลองวัดดุสิต
- คลองขนมจีน
- คลองบางกอกน้อย (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า)
- คลองพิณพาทย์ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองต้นไทร แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองน้ำดอกไม้ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองผักหนาม แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองพริกป่น แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองบางบำหรุ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองตราชู แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองพิกุล แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองคูเมืองตะวันตก-คลองบ้านขมิ้น ขุดแยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย ผ่านคลองมอญ ไปบรรจบคลองบางกอกใหญ่
- คลองวัดทอง แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย ไปบรรจบคลองชักพระ
- คลองบางขุนนนท์ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย ไปบรรจบคลองวัดทอง
- คลองวัดใหม่ภาวนา แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย บรรจบคลองบางขุนนนท์
- คลองวัดไก่เตี้ย แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองสวนแดน แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองมหาสวัสดิ์ ขุดแยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย เชื่อมแม่น้ำท่าจีน
- คลองวัดพิกุลทอง แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองวัดสนามนอก แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองวัดเกตุ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองบางยี่พระ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองวัดโตนด แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองวัดโพธิ์บางโอ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองวัดสักน้อย แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองวัดสักใหญ่ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองยายจีน แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองวัดบางอ้อยช้าง แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองหมอจำปี แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองป้าจุไร แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองวัดแก้วฟ้า แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองตาหมอวัน แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองวัดแดงประชาราษฎร์ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองยายเล็ก แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองบางขนุน แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองลัดบางกร่าง แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองบางกร่าง แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งขวา
- คลองบางขุนกอง แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองวัดไทยเจริญ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองบางนายไกร แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองบางราวนก แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองบางคูเวียง แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองบางค้อ แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองบางม่วง แยกจากคลองบางกอกน้อยฝั่งซ้าย
- คลองชักพระ (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า)
- คลองวัดตลิ่งชัน แยกจากคลองชักพระฝั่งซ้าย
- คลองบางระมาด แยกจากคลองชักพระฝั่งซ้าย เชื่อมคลองทวีวัฒนา
- คลองบ้านไทร แยกจากคลองบางระมาดฝั่งซ้าย เชื่อมคลองทวีวัฒนา
- คลองลัดถมยา แยกจากคลองบ้านไทรฝั่งซ้าย เชื่อมคลองบางพรม
- คลองลัดกัลยา แยกจากคลองบ้านไทรฝั่งซ้าย เชื่อมคลองบางระมาด
- คลองลัดมะยม แยกจากคลองบ้านไทรฝั่งซ้าย เชื่อมคลองบางเชือกหนัง
- คลองบัว-คลองขื่อขวาง แยกจากคลองบ้านไทรฝั่งซ้าย ไปบรรจบคลองมหาสวัสดิ์
- คลองบางพรม แยกจากคลองชักพระฝั่งซ้าย เชื่อมคลองทวีวัฒนา
- คลองวัดแก้ว แยกจากคลองชักพระฝั่งซ้าย
- คลองผ้าลุ่ย (คลองพระจุ้ย) แยกจากคลองชักพระฝั่งซ้าย ไปบรรจบคลองบางน้อย
- คลองบางเชือกหนัง แยกจากคลองบางน้อยฝั่งซ้าย เชื่อมคลองทวีวัฒนา
- คลองบางน้อย แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย เชื่อมคลองทวีวัฒนา
- คลองลัดวัดฉิม ขุดแยกจากคลองบางเชือกหนังฝั่งซ้าย เชื่อมคลองบางจาก
- คลองวัดเจ้าอาม แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา
- คลองขุนคลัง แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา
- คลองวัดช่างเหล็ก แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา
- คลองเชิงเลน แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา
- คลองวัดมะลิ แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา
- คลองวัดทอง (คลองจักรทอง) แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา ไปบรรจบคลองบางกอกน้อย
- คลองวัดยาง แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา ไปบรรจบคลองวัดทอง
- คลองวัดรวกสุทธาราม แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา
- คลองกระท้อนแถว แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา ไปบรรจบคลองวัดยาง
- คลองทรงเทวดา แยกจากคลองชักพระฝั่งขวา
- คลองวัดตลิ่งชัน แยกจากคลองชักพระฝั่งซ้าย
- คลองวัดระฆัง
- คลองมอญ
- คลองวัดอรุณ ไปบรรจบคลองมอญ
- คลองบางกอกใหญ่ (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า)
- ลำรางซอย สน.บางเสาธง แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- คลองบางแวก แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย เชื่อมคลองทวีวัฒนา
- คลองข้างโรงเรียนเปี่ยมสุวรรณ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- คลองวัดคูหาสวรรค์ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- คลองบางจาก แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย เชื่อมคลองทวีวัฒนา
- คลองบางเพลี้ย แยกจากคลองบางจากฝั่งขวา
- คลองวัดประดู่ ขุดแยกจากคลองบางจากฝั่งซ้าย ออกคลองภาษีเจริญ
- คลองบางด้วน แยกจากคลองบางจากฝั่งขวา เชื่อมคลองพระยาราชมนตรี
- คลองบางหว้า แยกจากคลองบางจากฝั่งซ้าย เชื่อมคลองภาษีเจริญ-คลองด่าน
- คลองสวน แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- ลำรางข้างโรงพยาบาลพญาไท 3 แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- คลองภาษีเจริญ ขุดแยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย เชื่อมแม่น้ำท่าจีน
- คลองพระยาราชมนตรี เชื่อมคลองบางเชือกหนัง-คลองภาษีเจริญ-คลองสนามชัย
- คลองทวีวัฒนา เชื่อมคลองบางใหญ่-คลองมหาสวัสดิ์-คลองภาษีเจริญ
- คลองด่าน คลองบางหลวงน้อย-คลองสนามชัย-คลองมหาชัย ขุดแยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย เชื่อมแม่น้ำท่าจีน
- คลองขุนราชพินิจใจ (เชื่อมคลองสนามชัย-คลองสรรพสามิต)
- คลองบางสะแก แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย ไปบรรจบคลองดาวคะนอง
- คลองบางน้ำชน แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย ไปบรรจบแม่น้ำเจ้าพระยา
- คลองสำเหร่ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย ไปบรรจบแม่น้ำเจ้าพระยา
- คลองศรีภูมิ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- คลองบางไส้ไก่ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย ไปบรรจบแม่น้ำเจ้าพระยา
- คลองบุปผาราม แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- คลองต้นตาล (อาชีวธนบุรี) แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองวัดดีดวด แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองซอยกิตติกมล แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองวัดเจ้ามูล แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองอภิชาติ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองวัดคูหาสวรรค์ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองวัดท่าพระ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองซอยจรัญสนิทวงศ์ 1 แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- ลำกระโดงเชิงสะพานบางไผ่ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- ลำกระโดงอำนวยสุข แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- คลองแยกวัดประดู่ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองวัดประดู่ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองบ้านข้าว แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คูข้างเขตบางกอกใหญ่ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองศาลเจ้า แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองต้นไทร แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองต้นตาล (เกษจำเริญ) แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองโรงสีไฟ แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา ไปบรรจบคลองวัดอรุณ
- คลองบางลำเจียกน้อย แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองบางลำเจียก แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- ลำกระโดงข้างวัดสังข์กระจาย แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองวัดสังข์กระจาย แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา ไปบรรจบคลองวัดราชสิทธาราม
- คลองในตรอกกระจก แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย
- คลองวัดราชสิทธาราม แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งซ้าย ไปบรรจบคลองวัดอรุณ
- คลองวัดหงส์รัตนาราม แยกจากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งขวา
- คลองวัดกัลยาณ์
- คลองกุฎีจีน
- คลองวัดประยูร
- คลองตลาดสมเด็จ บรรจบคลองสมเด็จเจ้าพระยา
- คลองบ้านหลวงวารี
- คลองวัดทองธรรมชาติ
- คลองวัดทองนพคุณ (เหนือ)
- คลองวัดทองนพคุณ (ใต้)
- คลองสาน
- คลองวัดทองเพลง
- คลองวัดสุวรรณ (เหนือ)
- คลองวัดสุวรรณ (ใต้)
- คลองต้นไทร
- คลองพนาโรจน์
- คลองบางลำภูล่าง บรรจบคลองบางไส้ไก่
- คลองพระยาเกษม
- คลองโรงหนัง
- คลองโรงปลา
- คลองภาษี (คลองโรงปูน)
- คลองบางไส้ไก่
- คลองสำเหร่
- คลองบางน้ำชน
- คลองข้างวัดบุคคโล
- คลองดาวคะนอง
- คลองบางปะแก้ว
- คลองบางปะกอก
- คลองราษฎร์บูรณะ
- คลองผู้ใหญ่สังข์
- คลองบางบูน
จังหวัดสมุทรปราการ
- คลองสำโรง
- คลองบางพึ่ง
- คลองลัดหลวง (บรรจบแม่น้ำเจ้าพระยา)
- คลองลัดโพธิ์ (บรรจบแม่น้ำเจ้าพระยา)
- คลองบางกระเจ้า
- คลองบางกระเบื้อง
- คลองสวนหมาก
- คลองแพเช็ง
- คลองบางกอบัวบน
- คลองแพ
- คลองเรือบิน
- คลองครูเสริม
- คลองบางน้ำผึ้ง
- คลองสรรพสามิต-คลองพิทยาลงกรณ์-คลองสหกรณ์ (เชื่อมแม่น้ำท่าจีน)
ลำน้ำสาขาฝั่งขวา
ใช้เป็นเส้นทางคมนาคม สัญจร ทัศนาจร และท่องเที่ยว ใช้เป็นเส้นทางขนส่งสินค้า ใช้เล่นกีฬาทางน้ำ ใช้อาบน้ำล้างภาชนะ ใช้เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจและวิถีชีวิต ใช้ทำการเกษตร เลี้ยงสัตว์ และ ทำประมง ใช้อุตสาหกรรม ผลิตไฟฟ้า และระบายน้ำ ลำน้ำสาขาทั้งคลองธรรมชาติและคลองขุดในฝั่งซ้ายหรือฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา ประกอบด้วย
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
จังหวัดปทุมธานี
- คลองบ้านพร้าว - คลองเชียงราก - คลองบางหลวงเชียงราก (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า)
- คลองประปา
- คลองเปรมประชากร
- คลองรังสิตประยูรศักดิ์ (ออกแม่น้ำนครนายก)
จังหวัดนนทบุรี
- คลองบ้านใหม่ (คลองบ้านใหม่ตลาดเนื้อ)
- คลองบ้านเก่า
- คลองวัดช่องลม
- คลองบางพัง
- คลองบางพูด
- แม่น้ำลัดเกร็ด
- คลองกลางเกร็ด
- คลองบางตลาด
- คลองท่าทราย
- คลองวัดตำหนักใต้
- คลองบางธรณี
- คลองวัดแคนอก
- คลองอ้อช้าง
- คลองสร้อยทอง
- คลองบางกระสอ
- คลองบางซื่อ
- คลองมะขามโพรง
- คลองบางแพรก
- คลองบางขวาง
- คลองบางตะนาวศรี
- คลองบางขุนเทียน
- คลองบางบุนนาค
กรุงเทพมหานคร
- คลองบางเขน ไปบรรจบคลองบางบัว
- คลองวัดเสาหิน (คลองบางซ่อน) แยกจากคลองบางเขนฝั่งซ้าย ไปบรรจบคลองบางซ่อน (คลองกระดาษ) และคลองบางโพ
- คลองบางเขนใหม่ ไปบรรจบคลองบางเขน
- คลองส้มป่อย
- คลองซุง
- คลองบางซ่อน (คลองกระดาษ)
- คลองบางโพขวาง (คลองบ้านญวน)
- คลองบางโพ
- คลองสาธารณประโยชน์ (คลองขรัวตาแก่น)
- คลองบางซื่อ ไปบรรจบคลองลาดพร้าว
- คลองบางกระบือ
- คูข้างวิทยาลัยเกื้อการุณย์
- คลองบ้านญวนสามเสน
- คลองวัดราชาธิวาส
- คลองท่าวาสุกรี
- คลองสามเสน ไปบรรจบคลองแสนแสบ
- คลองผดุงกรุงเกษม
- คลองบางลำภู คลองมหานาค-คลองแสนแสบ (ออกแม่น้ำบางปะกง)
- คลองรอบกรุง
- คลองคูเมืองเดิม
- คลองศาลเจ้าแม่ทับทิม
- คลองซุง
- คลองสาทร
- คลองวัดยานนาวา
- คลองกรวย
- คลองขวางสะพานเตี้ย
- คลองสวนหลวง
- คูน้ำซอยมาตานุสรณ์
- คลองโรงฆ่าสัตว์
- คลองบางคอแหลม
- คลองวัดจันทร์ใน
- คูข้างหมู่บ้านภักดี
- คลองบางโคล่น้อย
- คลองบางโคล่สาร
- คลองบางโคล่ใหญ่ (คลองบางโคล่กลาง)
- คลองบางโคล่ (คลองบางโคล่นอก)
- คลองตาเหล็ก
- คลองวัดไทร
- คลองบางมะนาว
- คลองเสาหิน
- คลองโรงน้ำมัน
- คลองวัดดอกไม้
- คลองวัดทองบน
- คลองบางโพงพางเหนือ
- คลองบางโพงพางใต้
- คลองปริวาส
- คลองแฝด
- คลองวัดด่านเหนือ
- คลองวัดด่าน
- คลองโบสถ์
- คลองสาน
- คลองใหม่
- คลองภูมิ
- คลองหีบ
- คลองสวน
- คลองตาห่วง
- คลองยายหรั่ง
- คลองตาเริก
- คลองวัดช่องนนทรี
- คลองช่องนนทรี
- คลองขุด (ท่าเรือ) เข้าท่าเรือกรุงเทพ
- คลองพระโขนง-คลองประเวศบุรีรมย์ (ออกแม่น้ำบางปะกง)
- คลองเจ็ก
- คลองบางจาก
- คลองบางอ้อ
- คลองบางนา
จังหวัดสมุทรปราการ
- คลองวัดโยธินประดิษฐ์
- คลองสำโรง (ออกแม่น้ำบางปะกง)
- คลองบางนางเกรง (บรรจบแม่น้ำเจ้าพระยา)
- คลองมหาวงษ์ บรรจบคลองสำโรง
- คลองปากน้ำ (บางปิ้ง) เชื่อมกับคลองชลประทาน (เลียบถนนสุขุมวิท) ไปบรรจบคลองสำโรง
ท่าน้ำ
แม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นทางคมนาคมอีกเส้นทางสำหรับคนกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จึงทำให้มีการสร้างท่าน้ำจำนวนมากเพื่อรองรับการขนส่งทางน้ำ โดยท่าน้ำในการเดินเรือโดยสารในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล มีดังนี้[6]
|
|
สถานที่สำคัญที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำ
จังหวัดชัยนาท
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
- วัดพนัญเชิงวรวิหาร
- วัดพุทไธศวรรย์
- วัดไชยวัฒนาราม
- พระราชวังบางปะอิน
- ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร
- วัดกษัตราธิราชวรวิหาร
- วัดสวนหลวงสบสวรรค์
- สะพานกษัตราธิราช
- ป้อมเพชร
- พระตำหนักสิริยาลัย
- หมู่บ้านญี่ปุ่น
- หมู่บ้านโปรตุเกส
- วัดนิเวศธรรมประวัติราชวรวิหาร
- บ้านฮอลันดา
- วัดนางกุย
- วัดท่าการ้อง
จังหวัดปทุมธานี
จังหวัดนนทบุรี
- วัดปรมัยยิกาวาส
- วัดกลางเกร็ด
- เกาะเกร็ด
- กรมชลประทาน
- วัดแคนอก
- อุทยานเฉลิมกาญจนาภิเษก
- วัดเฉลิมพระเกียรติวรวิหาร
- การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
กรุงเทพมหานคร
- วัดสร้อยทอง
- วัดวิมุตยาราม
- วังเทเวศร์
- วังบางขุนพรหม
- วัดบางน้ำผึ้งนอก
- วัดปทุมคงคาราชวรวิหาร
- วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร
- สวนใต้สะพานพระราม 8
- สวนสันติชัยปราการ
- โรงพยาบาลศิริราช
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์
- โรงเรียนราชินี
- หอประชุมกองทัพเรือ
- วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร
- โบสถ์ซางตาครูส
- วัดกัลยาณมิตรวรมหาวิหาร
- สำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร
- ริเวอร์ซิตี
- เอเชียทีค เดอะ ริเวอร์ฟร้อนท์
- ไอคอนสยาม
- อาสนวิหารอัสสัมชัญ
- โบสถ์กาลหว่าร์
- วัดยานนาวา
- วัดบุคคโล
- วัดราษฎร์บูรณะ
- วัดแก้วฟ้าจุฬามณี
- สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบ ใต้สะพานพระราม 9
- สัปปายะสภาสถาน
- ท่าเรือกรุงเทพ
จังหวัดสมุทรปราการ
- ประตูระบายน้ำคลองลัดโพธิ์
- วัดพระสมุทรเจดีย์
- ศาลากลางจังหวัดสมุทรปราการ
- ป้อมพระจุลจอมเกล้า
- โรงเรียนนายเรือ
การนำน้ำผลิตน้ำประปา
แม่น้ำเจ้าพระยาเป็นแหล่งผลิตน้ำประปาสำคัญของการประปาส่วนภูมิภาคในพื้นที่ภาคกลาง ส่วนเขตจังหวัดนนทบุรี กรุงเทพมหานคร และจังหวัดสมุทรปราการ รับผิดชอบโดยการประปานครหลวง โดยมีสถานีสูบน้ำดิบวัดสำแล ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านกระแชง อำเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี
การใช้เส้นทางทางน้ำในการพระราชพิธีทางชลมารค
ในปี พ.ศ. 2562 กรมเจ้าท่าได้ประกาศกำหนดควบคุมการจราจรทางน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาเพื่อการซ้อมรูปขบวนเรือพระราชพิธี ในการเสด็จพระราชดำเนินเลียบพระนครโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค เนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562
สัตว์น้ำหายากที่พบ
- วาฬบรูด้า[10]
- ปลาทรงเครื่อง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Epalzeorhynchos bicolor อยู่ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) มีรูปร่างคล้ายปลากา (Labeo chrysophekadion) ซึ่งเป็นปลาในวงศ์เดียวกัน แต่มีรูปร่างที่เพรียวยาว มีขนาดเล็กกว่ามาก สีลำตัวสีแดงอ่อน ครีบหางสีแดงเข้ม มีขนาดโตเต็มที่ไม่เกิน 12 เซนติเมตร และยังเป็นปลาน้ำจืดเฉพาะถิ่นของไทย และพบได้ในแม่น้ำเจ้าพระยาตอนบนเท่านั้น[11]
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- ↑ http://wetland.onep.go.th/Chawpaya.html
- ↑ https://nakhonsawan.mots.go.th/more_news.php?cid=7
- ↑ https://www.museumthailand.com/th/3651/storytelling/%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2/
- ↑ ลุ่มน้ำเจ้าพระยา กรมชลประทาน
- ↑ การบันทึกน่าจะคลาดเคลื่อน เพราะในปีนั้น สมเด็จพระไชยราชาธิราย ยังไม่ขึ้นครองราชย์
- ↑ https://www.md.go.th/stat/index.php/transport-information/item/424
- ↑ https://www.md.go.th/stat/images/pdf_report_stat/2562/report_port_MD_build2562.pdf
- ↑ http://web.rid.go.th/lproject/const/project/completed%20project/chaopraya/chaopraya.html
- ↑ https://www.egat.co.th/index.php?option=com_content&view=article&id=2552&Itemid=117
- ↑ https://mgronline.com/onlinesection/detail/9620000072947
- ↑ https://www.amarintv.com/lifestyle-update/articles-1239/383822/
- จารุภัทร วิมุตเศรษฐ์. สะพานข้ามเจ้าพระยา. พิมพ์ครั้งแรก. กรุงเทพมหานคร. 2553.