ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Supanut Arunoprayote (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Supanut Arunoprayote (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 29: บรรทัด 29:
}}
}}



[[ไฟล์:Sangphet Prasat (I).jpg|300px|right|thumb|พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท (จำลอง) ภายในเมืองโบราณ]]
'''พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท''' หรือ '''พระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท''' คือ[[พระที่นั่งในประเทศไทย|พระที่นั่ง]]องค์หนึ่งในเขต[[พระราชวังโบราณ]] [[จังหวัดพระนครศรีอยุธยา]] สร้างขึ้นโดยพระราชดำริของ[[สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ]] ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่[[กรุงศรีอยุธยา]]เจริญรุ่งเรืองมาก เป็นศูนย์กลางแห่งอำนาจของ[[ราชอาณาจักรอยุธยา]]
'''พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท''' หรือ '''พระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท''' คือ[[พระที่นั่งในประเทศไทย|พระที่นั่ง]]องค์หนึ่งในเขต[[พระราชวังโบราณ]] [[จังหวัดพระนครศรีอยุธยา]] สร้างขึ้นโดยพระราชดำริของ[[สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ]] ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่[[กรุงศรีอยุธยา]]เจริญรุ่งเรืองมาก เป็นศูนย์กลางแห่งอำนาจของ[[ราชอาณาจักรอยุธยา]]



รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:23, 24 มีนาคม 2562

พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท
Phra Thinang Sangphet Prasat
พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท (จำลอง) ภายในเมืองโบราณ
แผนที่
ข้อมูลทั่วไป
สถานะถูกรื้อถอน
ประเภทพระที่นั่งภายในพระบรมมหาราชวัง
สถาปัตยกรรมสถาปัตยกรรมไทย
เมืองอำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ประเทศไทย ประเทศไทย
เริ่มสร้างพ.ศ. 1991 - 2031 (สร้างด้วยไม้ในตอนแรก)
รื้อถอนในปี พ.ศ. 2310 (ถูกทำลายลง)
ผู้สร้างสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑
ข้อมูลทางเทคนิค
โครงสร้างก่ออิฐถือปูน
ในปัจจุบันเหลือแต่ฐาน และกำแพงบางส่วนเท่านั้น

พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท หรือ พระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท คือพระที่นั่งองค์หนึ่งในเขตพระราชวังโบราณ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา สร้างขึ้นโดยพระราชดำริของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่กรุงศรีอยุธยาเจริญรุ่งเรืองมาก เป็นศูนย์กลางแห่งอำนาจของราชอาณาจักรอยุธยา

พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท เคยใช้เป็นสถานที่ประกอบพิธีสำคัญของราชสำนักและเป็นที่รับแขกบ้านแขกเมืองของพระมหากษัตริย์ เช่น พระราชพิธีบรมราชาภิเษก รับราชทูต ฯลฯ แต่พระที่นั่งองค์นี้เสียหายทั้งองค์เมื่อเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ ๒ ในปี พ.ศ. 2310 จนในปัจจุบันเหลือแต่ฐาน และกำแพงบางส่วนเท่านั้น

ประวัติ

ในรัชกาลสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ แห่งราชวงศ์สุพรรณภูมิ พระนครศรีอยุธยา กรุงศรีอยุธยาเป็นช่วงเวลาที่กำลังเจริญเติบโตเป็นมหานครขนาดใหญ่ พระองค์จึงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ย้ายพระราชวังที่ประทับซึ่งสร้างขึ้นตั้งแต่รัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ หรือพระเจ้าอู่ทอง แห่งราชวงศ์อู่ทอง ไปสร้างใหม่ทางตอนเหนือติดกับกำแพงพระนคร และ แม่น้ำ ส่วนในเขตพระราชวังเดิมนั้นได้ทรงถวายให้เป็นเขตพุทธาวาส หรือวัดพระศรีสรรเพชญ์ในปัจจุบัน เป็นที่เข้าใจกันว่าพระที่นั่งองค์แรกที่สร้างขึ้นในพระราชวังหลวงแห่งใหม่ก็คือ พระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 1991 - 2031 โดยเป็นไม้ แล้วค่อยเปลี่ยนเป็นอิฐทีหลัง

ครั้นถึงแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ แห่งราชวงศ์บ้านพลูหลวง ทรงพระกรุณาฯ ดำรัสสั่งให้เจ้าพระยากลาโหมเป็นแม่กองทำการปฏิสังขรณ์พระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาทซึ่งชำรุดอยู่นั้น และโปรดเกล้าให้ปิดทองส่วนยอดทั้งหมด

พระที่นั่งองค์นี้เสียหายทั้งองค์เมื่อเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ ๒ ในปี พ.ศ. 2310 และทรุดโทรมตามกาลเวลา จนในปัจจุบันเหลือแต่ฐาน และ กำแพงบางส่วนเท่านั้น

การสร้างใหม่

ไฟล์:พระที่นั่งสรรเพชร.jpg
การพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษกในสมัยรัชกาลที่ ๕ ณ ฐานเดิมพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท

ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์มีพระราชดำริที่จะฟื้นฟูกรุงเก่าขึ้นให้ดังเดิม ดั่งเช่นในสมัยกรุงศรีอยุธยายังเป็นราชธานีอยู่ โดยโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาทเป็นปราสาทแรกขึ้นใหม่ บนรากฐานเดิมในวังหลวง เพื่อให้เป็นที่ประดิษฐานคำจารึกพระปรมาภิไธยพระเจ้าแผ่นดินแห่งกรุงศรีอยุธยา แต่ก็ก่อสร้างไม่เสร็จ เนื่องจากสิ้นรัชกาลของพระองค์ ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำริให้เก็บรักษาพระราชวังหลวงไว้เป็นหลักฐานทางโบราณคดี ตามแบบนานาอารยประเทศในตะวันตกที่เก็บรักษาสิ่งโบราณไว้ จึงโปรดเกล้าให้รื้อที่สร้างไว้ออก แล้วสร้างพระมหาปราสาทชั่วคราวเพื่อการพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษกแทน

ความงดงามในสายตาชาวต่างชาติ

คณะราชทูตลังกาได้กล่าวถึงความงามของพระปราสาทองค์นี้ไว้ว่า "เมื่อถึงเขตพระราชวัง เห็นปราสาทราชมณเฑียรที่ปิดทองอร่าม เจ้าพนักงานนำทูตานุทูตเข้าไปในพระราชวังผ่านประตู ๒ ชั้น ที่ประตูนั้นประดับประดาไปด้วยสีทอง เมื่อล่วงประตูชั้นที่สองเข้าไป ก็ถึงพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท สองข้างมุขเด็จพระที่นั่ง มีรูปภาพต่าง ๆ ตั้งไว้คือ รูปหมี ราชสีห์ รากษส โทวาริก นาค พิราวะยักษ์ รูปทั้งหลายเหล่านี้ปิดทองเหลืองอร่ามทั้งหมด ตรงรูปหมู่ขึ้นไปเป็นราชบัลลังก์ สูงประมาณ ๑๐ คืบ (พระที่นั่งบุษบกมาลา) ตั้งเครื่องสูงรอบราชบัลลังก์" จะเห็นได้ว่า พระที่นั่งองค์นี้นั้น มีพระที่นั่งบุษบกมาลา ซึ่งคล้าย ๆ กับ พระที่นั่งบุษบกมาลามหาจักรพรรดิพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานคร พระที่นั่งล้วนปิดทองทั้งองค์ งดงามมาก[ต้องการอ้างอิง]

พระที่นั่งจำลอง

เมืองโบราณได้จำลองพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาทองค์แรกขึ้น จากซากผังอาคารพระที่นั่งในกรุงศรีอยุธยา ประกอบกับหลักฐานต่าง ๆ ทั้งของไทยและต่างประเทศ รวมไปถึงหลักฐานจากศิลปกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยา สถานที่นี้ยังเป็นสถานที่รับรองสมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ ๒ แห่งสหราชอาณาจักร และพระราชสวามี เมืองโบราณได้จำลองออกมาได้อย่างงดงาม และเคยใช้เป็นสถานที่ถ่ายทำละครและภาพยนตร์หลายเรื่อง

กันตนา ได้จำลองพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาทองค์ที่ ๒ ขึ้น ที่โรงถ่ายกันตนามูฟวี่ทาวน์ จังหวัดนครปฐม โดยใช้เป็นสถานที่ถ่ายละครของกันตนาเองเป็นส่วนใหญ่

ภายหลัง พร้อมมิตรโปรดักชั่น โดยหม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล ได้จำลองพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาทองค์ที่ ๓ ขึ้น ที่โรงถ่ายพร้อมมิตรฟิล์มสตูดิโอ จังหวัดกาญจนบุรี โดยได้ใช้ถ่ายทำภาพยนตร์เรื่องตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช

อ้างอิง

  • วิไลรัตน์. 2546. กรุงศรีอยุธยา. อมรินทร์พริ้นติ้ง