ผลต่างระหว่างรุ่นของ "มณฑลเพชรบูรณ์"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
'''มณฑลเพชรบูรณ์''' (เดิมสะกดว่า '''มณฑลเพ็ชร์บูรณ์''') เป็นมณฑลหนึ่งในการปกครองส่วนภูมิภาคระบบ[[มณฑลเทศาภิบาล]]ของ[[ราชอาณาจักรสยาม]] |
'''มณฑลเพชรบูรณ์''' (เดิมสะกดว่า '''มณฑลเพ็ชร์บูรณ์''' หรือ '''มณฑลเพ็ชร์บูรณ''') เป็นมณฑลหนึ่งในการปกครองส่วนภูมิภาคระบบ[[มณฑลเทศาภิบาล]]ของ[[ราชอาณาจักรสยาม]] |
||
== ประวัติ == |
== ประวัติ == |
||
=== การจัดตั้งครั้งที่ 1 === |
=== การจัดตั้งครั้งที่ 1 === |
||
เมื่อวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2443 (นับแบบเก่า พ.ศ. 2442 (ร.ศ. 118)) กระทรวงมหาดไทยได้ยกบริเวณเพชรบูรณ์ตั้งขึ้นเป็นมณฑลหนึ่ง แยกออกมาจาก[[มณฑลนครราชสีมา]] และให้ยกเมืองหล่มศักดิ์มารวมอยู่ในมณฑลเพชรบูรณ์ด้วย แต่เมืองเลย เมืองแก่นท้าว ซึ่งเป็นเมืองขึ้นกับเมืองหล่มศักดิ์เดิมนั้น ให้คงอยู่ในมณฑลฝ่ายเหนือตามเดิม<ref>{{cite web|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2442/044/629_1.PDF|title=แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [ประกาศการที่ได้ทรงมีพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้ยกบริเวณเพชรบูรณ์ขึ้นเป็นมณฑลโดยให้ยกเมืองหล่มสักมารวม ,ตั้งผู้แทนข้าหลวงเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลเพชรบูรณ์ ,ให้เมืองเลย เมืองแก่นท้าวซึ่งขึ้นกับเมืองหล่มสักยังคงให้อยู่ในมณฑลฝ่ายเหนือ ตามเดิม]|language=ภาษาไทย|publisher=[[ราชกิจจานุเบกษา]] เล่ม ๑๖ หน้า ๖๒๙ วันที่ ๒๘ มกราคม ๑๑๘|date=28 มกราคม พ.ศ. 2443|accessdate=7 มกราคม พ.ศ. 2562}}</ref> |
|||
มณฑลเพชรบูรณ์เป็นมณฑลที่แยกออกมาจาก[[มณฑลนครราชสีมา]]เมื่อปี พ.ศ. 2442 ตอนแรกประกอบด้วย 2 เมือง คือเมืองหล่มสักและเมืองเพชรบูรณ์ ภายหลังเมืองหล่มสักได้ถูกยุบลงเป็นอำเภอหนึ่งขึ้นกับเมืองเพชรบูรณ์ จึงทำให้มณฑลนี้มีอยู่เมือง (จังหวัด) เดียว ซึ่งต่อมามณฑลเพชรบูรณ์ก็ได้ถูกรวมเข้ากับมณฑลพิษณุโลกในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2446-2450 |
|||
ภายหลังเมืองหล่มสักได้ถูกยุบลงเป็นอำเภอหนึ่งขึ้นกับเมืองเพชรบูรณ์ จึงทำให้มณฑลนี้มีอยู่เมือง (จังหวัด) เดียว |
|||
=== การยกเลิกครั้งที่ 1 === |
=== การยกเลิกครั้งที่ 1 === |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:36, 7 มกราคม 2562
มณฑลเพชรบูรณ์ (เดิมสะกดว่า มณฑลเพ็ชร์บูรณ์ หรือ มณฑลเพ็ชร์บูรณ) เป็นมณฑลหนึ่งในการปกครองส่วนภูมิภาคระบบมณฑลเทศาภิบาลของราชอาณาจักรสยาม
ประวัติ
การจัดตั้งครั้งที่ 1
เมื่อวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2443 (นับแบบเก่า พ.ศ. 2442 (ร.ศ. 118)) กระทรวงมหาดไทยได้ยกบริเวณเพชรบูรณ์ตั้งขึ้นเป็นมณฑลหนึ่ง แยกออกมาจากมณฑลนครราชสีมา และให้ยกเมืองหล่มศักดิ์มารวมอยู่ในมณฑลเพชรบูรณ์ด้วย แต่เมืองเลย เมืองแก่นท้าว ซึ่งเป็นเมืองขึ้นกับเมืองหล่มศักดิ์เดิมนั้น ให้คงอยู่ในมณฑลฝ่ายเหนือตามเดิม[1]
ภายหลังเมืองหล่มสักได้ถูกยุบลงเป็นอำเภอหนึ่งขึ้นกับเมืองเพชรบูรณ์ จึงทำให้มณฑลนี้มีอยู่เมือง (จังหวัด) เดียว
การยกเลิกครั้งที่ 1
เมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2446 (ร.ศ. 122) กระทรวงมหาดไทยได้ยกเลิกมณฑลเพชรบูรณ์และรวมมณฑลเพชรบูรณ์เข้ากับมณฑลพิษณุโลก ด้วยเหตุผลที่ว่า มณฑลเพ็ชร์บูรณ์เปนมณฑลที่มีหนทางไกลกันดาร ประกอบด้วยการไข้เจ็บ แม้ว่าจะเปนมณฑลที่มีท้องที่อุดมด้วยการเภาะปลูกก็ดี แต่การเภาะปลูกมีน้อยยังไม่เจริญ ผลประโยชน์แผ่นดินที่จะพึงได้ ไม่พอกับการใช้จ่ายสำหรับตั้งเปนมณฑล[2]
การจัดตั้งครั้งที่ 2
เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2450 (ร.ศ. 126) กระทรวงมหาดไทยได้จัดตั้งมณฑลเพชรบูรณ์ขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง โดยแยกออกจากมณฑลพิษณุโลก เนื่องจาก มณฑลเพ็ชร์บูรณ์มีอาณาเขตร์ท้องที่กว้างใหญ่ หนทางเปนที่กันดารห่างไกลจากมณฑลพิศณุโลก ข้าหลวงเทศาภิบาลและข้าราชการทางมณฑลพิศณุโลกจะไปตรวจตราราชการก็ไม่ใคร่ทันท่วงที[3]
การยกเลิกถาวร
เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2459 รัฐบาลได้ยกเลิกมณฑลเพชรบูรณ์และรวมมณฑลเพชรบูรณ์เข้ากับมณฑลพิษณุโลกเป็นการถาวร เนื่องจากมณฑลเพชรบูรณ์มีเพียง 2 เมือง (จังหวัด) ประชากรมีจำนวนน้อยกว่าเมื่อเทียบกับเมือง ๆ เดียวในมณฑลอื่น ๆ ประกอบกับสถานการณ์โจรผู้ร้ายชุกชุมเบาบางลง และการคมนาคมด้วยรถไฟสายเหนือสะดวกขึ้นแล้ว[4]
เขตการปกครอง
มณฑลเพชรบูรณ์ประกอบด้วย 2 เมือง (จังหวัด) ได้แก่
- เมืองเพชรบูรณ์
- เมืองหล่มศักดิ์
อ้างอิง
- ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [ประกาศการที่ได้ทรงมีพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้ยกบริเวณเพชรบูรณ์ขึ้นเป็นมณฑลโดยให้ยกเมืองหล่มสักมารวม ,ตั้งผู้แทนข้าหลวงเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลเพชรบูรณ์ ,ให้เมืองเลย เมืองแก่นท้าวซึ่งขึ้นกับเมืองหล่มสักยังคงให้อยู่ในมณฑลฝ่ายเหนือ ตามเดิม]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๖ หน้า ๖๒๙ วันที่ ๒๘ มกราคม ๑๑๘. 28 มกราคม พ.ศ. 2443. สืบค้นเมื่อ 7 มกราคม พ.ศ. 2562.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยกเลิกมณฑลเพชรบูรณ์ รวมขึ้นอยู่ในมณฑลพิษณุโลก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๒๑ หน้า ๔๔๓ วันที่ ๒ ตุลาคม ๑๒๓. 2 ตุลาคม พ.ศ. 2447. สืบค้นเมื่อ 7 มกราคม พ.ศ. 2562.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย ประกาศตั้งมณฑลเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๒๔ หน้า ๑๒๐๓ วันที่ ๙ กุมภาพันธ์ ๑๒๖. 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2450. สืบค้นเมื่อ 7 มกราคม พ.ศ. 2562.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help) - ↑ "ประกาศเลิกมณฑลเพ็ชร์บูรณ์เข้าเปนเมืองในมณฑลพิศณุโลก แลแยกมณฑลพายัพเปนมณฑลมหาราษฎร์ แลมณฑลพายัพ รวมเรียกว่า มณฑลภาคพายัพ มีตำแหน่งอุปราชเปนผู้ตรวจตรากำกับราชการ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 12 กันยายน พ.ศ. 2458. สืบค้นเมื่อ 7 มกราคม พ.ศ. 2562.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=และ|date=(help)