กบิลพัสดุ์

กบิลพัสดุ์ Kapiliput
เมืองหลวงเก่า เมืองโบราณ
ไฟล์:เมืองสำคัญในพระพุทธศาสนา
กบิลพัสดุ์ กบิลพัสดุ์
พิกัด: 27.576455°N 83.054978°E / 27.576455; 83.054978
ประเทศ	ประเทศเนปาล
ภาษา
• ราชการ	ฮินดี

ซากกรุงกบิลพัสด์ประเทศเนปาล

กบิลพัสดุ์ (บาลี: Kapilavatthu กปิลวัตถุ; สันสกฤต: Kapilavastu กปิลวัสตุ; อังกฤษ: Kapilavastu) เป็นชื่อเมืองหลวงของแคว้นสักกะ เป็นเมืองของพระเจ้าสุทโธทนะผู้เป็นพระราชบิดาของเจ้าชายสิทธัตถะซึ่งต่อมาได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า เป็นเมืองที่พระพุทธเจ้าทรงเจริญเติบโตและประทับอยู่จนกระทั่งพระชนมายุ 29 ปี ปัจจุบันอยู่ในเขตประเทศเนปาล ติดชายแดนตอนเหนือประเทศอินเดีย ยังเหลือซากเมืองอยู่เป็นหลักฐาน และไม่ห่างจากเมืองนี้มีสังเวชนียสถานที่สำคัญคือสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าซึ่งเรียกว่าลุมพินีวันปรากฏอยู่ บริเวณลุมพินีมีวัดพุทธของประเทศไทยและของประเทศที่นับถือพระพุทธศาสนาอีกหลายวัด เป็นดินแดนที่พุทธศาสนิกชนทั่วโลกนิยมไปแสวงบุญกัน

กบิลพัสดุ์ แปลตามศัพท์ว่า "ที่อยู่ของกบิลดาบส"เพราะบริเวณที่ตั้งเมืองนี้เคยเป็นที่อยู่อาศัยของดาบสชื่อ กบิล พวกเจ้าศากยะได้มาจับจองตั้งเป็นเมืองขึ้นและตั้งชื่อเมืองใหม่นี้ว่ากบิลพัสดุ์ เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่กบิลดาบส

ความสำคัญ

ไม่มีหลักฐานทางโบราณคดีที่หนักแน่นว่าสถานที่ปัจจุบันที่ใช้เป็นสังเวชนียสถานเพื่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและแสวงบุญของชาวพุทธนั้น เป็นเมืองกบิลพัสดุ์จริงตามพระไตรปิฏก

เนื่องจากการค้นหาสังเวชนียสถานนั้นเริ่มต้นขึ้นในสมัยที่อินเดียถูกปกครองโดยอังกฤษ มีข้อสันนิษฐานที่น่าสนใจว่า กรุงคาบูล ประเทศอัฟกานิสถาน ใช้การเขียนชื่อเมืองตามภาษาท้องถิ่นว่า Kabil จึงมีความเป็นไปได้ว่า กรุงคาบูลนั้น คือเมืองกบิลพัสดุ์ ในสมัยพุทธกาล ประเทศอัฟกานิสถานอาจเป็นจุดกำเนิดพระพุทธศาสนาที่แท้จริง เนื่องจากค้นพบซากโบราณวัตถุที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนาจำนวนมาก

เมืองกบิลพัสดุ์ในปัจจุบัน

ในปี พ.ศ. 2442 นักโบราณคดีได้แกะรอยแนวที่ตั้งของเสาพระเจ้าอโศก และตำนานการสร้างเมืองมาจนพบกับเมืองโบราณร้างชื่อ "ติเลาราโกต" อยู่ในตำแหน่งที่ตรงกับกรุงกบิลพัสดุ์ตามที่ระบุในเอกสารหลายฉบับ "อยู่ทางใต้ของเชิงเขาหิมาลัย 16 กิโลเมตร สวนลุมพินีวันห่างออกไป 35 กิโลเมตร ทางตะวันออก ทางตะวันตกมีลำน้ำสาขาของแม่น้ำคงคาไหลผ่าน"

หลักฐานจากการขุดค้นทางโบราณคดียืนยันว่ามีความเป็นเมืองโบราณตั้งแต่ก่อนพุทธกาลประมาณ 100 ปี และได้ความเจริญต่อเนื่องมาจนถึงปลายพุทธศตวรรษที่ 7 ก่อนที่จะถูกทิ้งร้างไป

ปัจจุบันเมืองโบราณติเลาราโกตแห่งนี้รวมทั้งลุมพินีวันได้รับการประกาศจากยูเนสโกให้นับเป็นมรดกโลกที่อยู่ในประเทศเนปาล

• 
  ซากอาคารพระราชวังกรุงกบิลพัสดุ์
• 
  ซากประตูเมืองฝั่งตะวันออก
• 
  ซากประตูเมืองทิศตะวันตก

อ้างอิง

• พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. 9 ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548
• ลักษณา จีระจันทร์, ตามรอยพระพุทธเจ้า, แพรวสำนักพิมพ์, กรุงเทพฯ พ.ศ. 2549

ดูเพิ่ม

• แคว้นสักกะ

แหล่งข้อมูลอื่น

• ข้อมูลพุทธสถานในดินแดนพุทธภูมิ.

• ภาพถ่ายทางอากาศของ กบิลพัสดุ์