ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าคุณจอมมารดาสำลี ในรัชกาลที่ 4"

เจ้าคุณจอมมารดาสำลี
เจ้าคุณจอมมารดาสำลี
เกิด	พ.ศ. 2378; กรุงเทพมหานคร ไทย
เสียชีวิต	21 มกราคม พ.ศ. 2443; กรุงเทพมหานคร สยาม
คู่สมรส	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บุตร	• พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุษบงเบิกบาน; • สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี; • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านภาพรประภา กรมหลวงทิพยรัตนกิริฎกุลินี
บิดามารดา	สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ; คล้าย บุนนาค

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ

← การแก้ไขก่อนหน้า การแก้ไขถัดไป →

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

เห็นภาพข้อความวิกิ

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 17:54, 5 พฤศจิกายน 2560

เจ้าคุณจอมมารดาสำลี ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (สกุลเดิม บุนนาค, พ.ศ. 2378 - พ.ศ. 2443) เป็นมารดาในสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

ประวัติ

เจ้าคุณจอมมารดาสำลี เป็นธิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) และขรัวยายคล้าย เกิดเมื่อ พ.ศ. 2378 ในสมัยรัชกาลที่ 3 ได้รับราชการฝ่ายในเป็นบาทบริจาริกาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชโอรส-ธิดา 5 พระองค์ คือ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชายแดง สิ้นพระชนม์แต่ยังทรงพระเยาว์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงเขียว (รัชกาลที่ 4 ทรงออกพระนามว่า "หญิงเล็ก")^[1] สิ้นพระชนม์ตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุษบงเบิกบาน
สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านภาพรประภา กรมหลวงทิพยรัตนกิริฎกุลินี

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาเจ้าจอมมารดาสำลีเป็น เจ้าคุณจอมมารดาสำลี เมื่อวันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2443 ซึ่งพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรีได้มีพระหัตถเลขาถึงสมเด็จเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ในเรื่องนี้ ความตอนหนึ่งว่า

...ด้วยแม่มีความยินดีที่จะบอกลูกว่า ในการถือน้ำเมื่อวานนี้ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คุณยายเป็นเจ้าคุณโดยยกเหตุว่า เป็นผู้มีบรรดาศักดิ์และเป็นพระญาติวงศ์ กับทั้งเป็นเจ้าจอมทูนหม่อมปู่ เป็นมารดาของแม่ ให้เรียกกันโดยสามัญว่า เจ้าคุณตำหนักเดิม (เพราะเหตุว่าอยู่ตำหนักเดิมของทูนหม่อมปู่) ในบาญชีเบี้ยหวัดเรียกเจ้าคุณจอมมารดา แม่รู้สึกดีมากในข้อที่ทรงยกว่าเป็นพระญาติวงศ์ เพราะคนใหม่ ๆ โดยมากไม่ใคร่รู้สึกว่าตระกูลข้างแม่เราเป็นพระญาติสนิทแก่พระเจ้าอยู่หัวทั้ง ๔ รัชกาลอย่างไร...^[2]

ถึงแก่พิราลัย

เจ้าคุณจอมมารดาสำลีถึงแก่พิราลัยในรัชกาลที่ 5 เมื่อวัน 21 มกราคม พ.ศ. 2443 เวลาเที่ยง ณ บ้านตำบลหน้าวัดชิโนรสารามวรวิหาร สิริอายุ 65 ปี เวลาหนึ่งทุ่มพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบรมวงศานุวงศ์ และข้าราชการผู้ใหญ่ ได้ร่วมรดน้ำศพ แล้วย้ายศพมาไว้ที่หอนิเพทพิทยา ในพระบรมมหาราชวัง ซึ่งขัดต่อพระราชประเพณีในการที่จะนำศพสามัญชนที่เสียชีวิต เข้ามายังพระบรมมหาราชวัง แต่่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงให้เหตุผลว่าเพื่ออำนวยความสะดวกแก่สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าฯ และสมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงศรีรัตนโกสินทร์ ในการบำเพ็ญกุศลศพ และยังทรงพระกรุณาฯ ให้ใช้คำว่า พิราลัย แก่เจ้าคุณจอมมารดาเป็นกรณีพิเศษ นอกจานี้ยังได้รับพระราชทานโกศกุดั่นน้อยประกอบศพ^[3]อีกด้วย

ได้รับพระราชทานเพลิงบุพโพเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม ร.ศ. 120^[4] และรับพระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุผ้าขาวจตุรมุขยอดมณฑป ท้องสนามหลวง ได้รับพระราชทานโกศกุดั่นใหญ่ประกอบศพ เมื่อวันที่ 15 มกราคม ร.ศ. 120^[5]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

แม่แบบ:ป.จ. (ฝ่ายใน)^[6]

อ้างอิง

วิบูล วิจิตรวาทการ, สตรีสยามในอดีต, สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2542, ISBN 974-7377-292
แสงเทียน ศรัทธาไทย, สามราชินีคู่บัลลังก์ ร.๕, มหรรณพ, 2539, ISBN 974-914-830-4

↑ กรมศิลปากร, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. ราชสกุลวงศ์. พิมพ์ครั้งที่ 14. กรุงเทพฯ:สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. 2554, หน้า 61
↑ จิรวัฒน์ อุตตมะกุล, นายแพทย์. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้าในรัชกาลที่ 5. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ลายคำ, 2552, หน้า 447
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวพิราไลย, เล่ม 17, 27 มกราคม 2443, หน้า 634
↑ ราชกิจจานุเบกษา, การพระราชทานเพลิงบุพโพ เจ้าคุณจอมมารดาสำลี, เล่ม 18, 8 ธันวาคม 2444, หน้า 699
↑ ราชกิจจานุเบกษา, การเมรุท้องสนามหลวง, เล่ม 18, 26 มกราคม 2444, หน้า 831-7
↑ "การพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับตระกูลพระจุลจอมเกล้าแลถวายบังคมพระบรมรูป" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 16 (34): 498. 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2442. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[ราช-1] กรมศิลปากร, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. ราชสกุลวงศ์. พิมพ์ครั้งที่ 14. กรุงเทพฯ:สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. 2554, หน้า 61

[2] จิรวัฒน์ อุตตมะกุล, นายแพทย์. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้าในรัชกาลที่ 5. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ลายคำ, 2552, หน้า 447

[3] ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวพิราไลย, เล่ม 17, 27 มกราคม 2443, หน้า 634

[4] ราชกิจจานุเบกษา, การพระราชทานเพลิงบุพโพ เจ้าคุณจอมมารดาสำลี, เล่ม 18, 8 ธันวาคม 2444, หน้า 699

[5] ราชกิจจานุเบกษา, การเมรุท้องสนามหลวง, เล่ม 18, 26 มกราคม 2444, หน้า 831-7

[6] "การพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับตระกูลพระจุลจอมเกล้าแลถวายบังคมพระบรมรูป" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 16 (34): 498. 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2442. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ บรรทัด 40: / บรรทัด 40: @@
 == ถึงแก่พิราลัย ==
-เจ้าคุณจอมมารดาสำลีถึงแก่พิราลัยในรัชกาลที่ 5 เมื่อวัน 21 มกราคม พ.ศ. 2443 เวลาเที่ยง ณ บ้านตำบลหน้า[[วัดชิโนรสารามวรวิหาร]] สิริอายุ 65 ปี เวลาหนึ่งทุ่มพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบรมวงศานุวงศ์ และข้าราชการผู้ใหญ่ ได้ร่วมรดน้ำศพ แล้วย้ายศพมาไว้ที่หอนิเพทพิทยา ในพระบรมมหาราชวัง ได้รับพระราชทานโกศกุดั่นน้อยประกอบศพ<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2443/044/634.PDF ข่าวพิราไลย], เล่ม 17, 27 มกราคม 2443, หน้า 634</ref>
+เจ้าคุณจอมมารดาสำลีถึงแก่พิราลัยในรัชกาลที่ 5 เมื่อวัน 21 มกราคม พ.ศ. 2443 เวลาเที่ยง ณ บ้านตำบลหน้า[[วัดชิโนรสารามวรวิหาร]] สิริอายุ 65 ปี เวลาหนึ่งทุ่มพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบรมวงศานุวงศ์ และข้าราชการผู้ใหญ่ ได้ร่วมรดน้ำศพ แล้วย้ายศพมาไว้ที่หอนิเพทพิทยา ในพระบรมมหาราชวัง ซึ่งขัดต่อพระราชประเพณีในการที่จะนำศพสามัญชนที่เสียชีวิต เข้ามายังพระบรมมหาราชวัง แต่่[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ทรงให้เหตุผลว่าเพื่ออำนวยความสะดวกแก่[[สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี|สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าฯ]] และสมเด็จ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าสุทธาทิพยรัตน์ สุขุมขัตติยกัลยาวดี กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร|เจ้าฟ้ากรมหลวงศรีรัตนโกสินทร์]] ในการบำเพ็ญกุศลศพ และยังทรงพระกรุณาฯ ให้ใช้คำว่า พิราลัย แก่เจ้าคุณจอมมารดาเป็นกรณีพิเศษ นอกจานี้ยังได้รับพระราชทานโกศกุดั่นน้อยประกอบศพ<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2443/044/634.PDF ข่าวพิราไลย], เล่ม 17, 27 มกราคม 2443, หน้า 634</ref>อีกด้วย
 ได้รับพระราชทานเพลิงบุพโพเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม ร.ศ. 120<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2444/036/699_2.PDF การพระราชทานเพลิงบุพโพ เจ้าคุณจอมมารดาสำลี], เล่ม 18, 8 ธันวาคม 2444, หน้า 699</ref> และรับพระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุผ้าขาวจตุรมุขยอดมณฑป ท้องสนามหลวง ได้รับพระราชทานโกศกุดั่นใหญ่ประกอบศพ เมื่อวันที่ 15 มกราคม ร.ศ. 120<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2444/043/831_1.PDF การเมรุท้องสนามหลวง], เล่ม 18, 26 มกราคม 2444, หน้า 831-7</ref>