ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก"
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) |
|||
บรรทัด 33: | บรรทัด 33: | ||
พระสงฆ์ฝ่ายคามวาสีและอรัญวาสีนี้มีมาแต่ครั้งพุทธกาล คือฝ่ายที่พำนักอยู่ใกล้เมืองเพื่อศึกษา[[พระธรรมวินัย]] เรียกว่าคามวาสี อีกฝ่ายหนึ่งบำเพ็ญสมณธรรมในที่สงบเงียบตามป่าเขา ห่างไกลจากบ้านเมืองเรียกว่าอรัญวาสี [[ภิกษุ]] แต่ละฝ่ายยังแบ่งออกเป็นคณะ แต่ละคณะจะมี[[พระราชาคณะ]]ปกครอง หัวหน้าพระราชาคณะเรียกว่า[[สมเด็จพระราชาคณะ]] |
พระสงฆ์ฝ่ายคามวาสีและอรัญวาสีนี้มีมาแต่ครั้งพุทธกาล คือฝ่ายที่พำนักอยู่ใกล้เมืองเพื่อศึกษา[[พระธรรมวินัย]] เรียกว่าคามวาสี อีกฝ่ายหนึ่งบำเพ็ญสมณธรรมในที่สงบเงียบตามป่าเขา ห่างไกลจากบ้านเมืองเรียกว่าอรัญวาสี [[ภิกษุ]] แต่ละฝ่ายยังแบ่งออกเป็นคณะ แต่ละคณะจะมี[[พระราชาคณะ]]ปกครอง หัวหน้าพระราชาคณะเรียกว่า[[สมเด็จพระราชาคณะ]] |
||
{{ดูเพิ่มที่|รายพระนามสมเด็จพระสังฆราชแห่งกรุงรัตนโกสินทร์}} |
|||
[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ได้โปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเปลี่ยนพระอิสริยยศสมเด็จพระสังฆราชที่เป็นพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เป็น '''[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า]]'''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2464/A/10.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมเด็จพระมหาสมณเจ้า], เล่ม ๓๘, ตอน ๐ ก ,๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๔, หน้า ๑๐ </ref> ทรงเศวตฉัตร 5 ชั้น พระราชวงศ์ชั้นรองลงมา เท่าที่ปรากฏ มีชั้นหม่อมเจ้าผู้ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระสังฆราช มีคำนำหน้า พระนามว่า '''สมเด็จพระสังฆราชเจ้า''' ทรงฉัตรตาดเหลือง 5 ชั้น |
[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ได้โปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเปลี่ยนพระอิสริยยศสมเด็จพระสังฆราชที่เป็นพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เป็น '''[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า]]'''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2464/A/10.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมเด็จพระมหาสมณเจ้า], เล่ม ๓๘, ตอน ๐ ก ,๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๔, หน้า ๑๐ </ref> ทรงเศวตฉัตร 5 ชั้น พระราชวงศ์ชั้นรองลงมา เท่าที่ปรากฏ มีชั้นหม่อมเจ้าผู้ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระสังฆราช มีคำนำหน้า พระนามว่า '''สมเด็จพระสังฆราชเจ้า''' ทรงฉัตรตาดเหลือง 5 ชั้น |
||
บรรทัด 81: | บรรทัด 79: | ||
[[ไฟล์:พระโกศพระศพพระสังฆราช.jpg|500px|center|thumb|พระโกศกุดั่นใหญ่ประกอบพระอิสริยยศพระศพ[[สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก]]]] |
[[ไฟล์:พระโกศพระศพพระสังฆราช.jpg|500px|center|thumb|พระโกศกุดั่นใหญ่ประกอบพระอิสริยยศพระศพ[[สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก]]]] |
||
== การวางรูปแบบการปกครองคณะสงฆ์ของไทย == |
|||
แบบแผนการปกครองคณะสงฆ์ของไทย เริ่มจัดวางหลักตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย มีการพัฒนาเพิ่มเติมใน สมัยกรุงศรีอยุธยาและต่อมาในสมัย[[กรุงรัตนโกสินทร์]] ก็ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงบ้างเล็กน้อยมาตามลำดับ จนถึงรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] การปกครองคณะสงฆ์ก็ยังจัดโดยมีตำแหน่งเปรียบเทียบดังนี้ |
|||
* '''สกลมหาสังฆปริณายก ''' ได้แก่ สมเด็จพระสังฆราช |
|||
* '''มหาสังฆนายก ''' ได้แก่ [[เจ้าคณะใหญ่]] |
|||
* '''สังฆนายก''' ได้แก่ เจ้าคณะรอง |
|||
* '''มหาสังฆปาโมกข์''' ได้แก่ เจ้าคณะมณฑล |
|||
* '''สังฆปาโมกข์''' ได้แก่ [[เจ้าคณะจังหวัด]]ที่เป็นพระราชาคณะ |
|||
* '''สังฆวาห''' ได้แก่ เจ้าคณะจังหวัดที่เป็นพระครู |
|||
== รายพระนาม == |
== รายพระนาม == |
||
{{บทความหลัก|รายพระนามสมเด็จพระสังฆราชแห่งกรุงรัตนโกสินทร์}} |
|||
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%;" |
|||
!ลำดับ |
|||
!พระรูป |
|||
!พระนาม |
|||
!เริ่มวาระ |
|||
!สิ้นสุดวาระ |
|||
!สถิต ณ |
|||
|- |
|||
!1 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงษญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(ศรี)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5)1.jpg|123x123px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ศรี)]] |
|||
|พ.ศ. 2325 |
|||
|พ.ศ. 2337 |
|||
|[[วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!2 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงษญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(ศุข)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%A8%E0%B8%B8%E0%B8%82)1.jpg|128x128px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ศุข)]] |
|||
|พ.ศ. 2337 |
|||
|พ.ศ. 2359 |
|||
|[[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!3 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงษญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(มี)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%A1%E0%B8%B5)1.jpg|124x124px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (มี)]] |
|||
|พ.ศ. 2359 |
|||
|พ.ศ. 2362 |
|||
|[[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!4 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงษญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(สุก_ญาณสังวร)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%81_%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%A3)1.jpg|127x127px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (สุก ญาณสังวร)]] |
|||
|พ.ศ. 2363 |
|||
|4 กันยายน พ.ศ. 2365 |
|||
|[[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!5 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงษญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(ด่อน)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%94%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99)1.jpg|124x124px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน)]] |
|||
|มีนาคม พ.ศ. 2365 |
|||
|23 กันยายน พ.ศ. 2385 |
|||
|[[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!6 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงษญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(นาค)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84)1.jpg|122x122px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (นาค)]] |
|||
|24 พฤษภาคม พ.ศ. 2386 |
|||
|พ.ศ. 2392 |
|||
|[[วัดราชบูรณะราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!7 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระมหาสมณเจ้า_กรมพระปรมานุชิตชิโนรส1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2_%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%AA1.jpg|124x124px]] |
|||
|[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส]] |
|||
[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส|(พระองค์เจ้าวาสุกรี สุวณฺณรงฺสี)]] |
|||
|1 สิงหาคม พ.ศ. 2394 |
|||
|9 ธันวาคม พ.ศ. 2396 |
|||
|[[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!8 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระมหาสมณเจ้า_กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2_%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C1.jpg|126x126px]] |
|||
|[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์]] |
|||
[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์|(พระองค์เจ้าฤกษ์ ปญฺญาอคฺโค)]] |
|||
|27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2434 |
|||
|28 กันยายน พ.ศ. 2435 |
|||
|[[วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!9 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(สา_ปุสฺสเทโว)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%AA%E0%B8%B2_%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%BA%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B9%82%E0%B8%A7)1.jpg|121x121px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว)|สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว)|(สา ปุสฺสเทโว)]] |
|||
|29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2436 |
|||
|11 มกราคม พ.ศ. 2443 |
|||
|[[วัดราชประดิษฐ์สถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!10 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระมหาสมณเจ้า_กรมพระยาวชิรญาณวโรรส1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2_%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%AA1.jpg|129x129px]] |
|||
|[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส]] |
|||
[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส|(พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ มนุสฺสนาโค)]] |
|||
|5 ธันวาคม พ.ศ. 2453 |
|||
|2 สิงหาคม พ.ศ. 2464 |
|||
|[[วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!11 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระสังฆราชเจ้า_กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2_%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B9%8C1.jpg|122x122px]] |
|||
|[[สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์]] |
|||
[[สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์|(หม่อมเจ้าภุชงค์ สิริวฑฺฒโน ชมพูนุท)]] |
|||
|20 สิงหาคม พ.ศ. 2464 |
|||
|25 สิงหาคม พ.ศ. 2480 |
|||
|[[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!12 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(แพ_ติสฺสเทโว)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B9%81%E0%B8%9E_%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%BA%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B9%82%E0%B8%A7)1.jpg|119x119px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (แพ ติสฺสเทโว)|สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (แพ ติสฺสเทโว)|(แพ ติสฺสเทโว พงษ์ปาละ)]] |
|||
|15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2481 |
|||
|26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2487 |
|||
|[[วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!13 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระสังฆราชเจ้า_กรมหลวงวชิรญาณวงศ์1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2_%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C1.jpg|121x121px]] |
|||
|[[สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์]] |
|||
[[สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์|(หม่อมราชวงศ์ชื่น สุจิตฺโต นพวงศ์)]] |
|||
|31 มกราคม พ.ศ. 2488 |
|||
|11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2501 |
|||
|[[วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!14 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(ปลด_กิตฺติโสภโณ)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%94_%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%BA%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B9%82%E0%B8%93)1.jpg|128x128px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ)|สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ)|(ปลด กิตฺติโสภโณ เกตุทัต)]] |
|||
|4 พฤษภาคม พ.ศ. 2503 |
|||
|17 มิถุนายน พ.ศ. 2505 |
|||
|[[วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!15 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(อยู่_ญาโณทโย).jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88_%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%93%E0%B8%97%E0%B9%82%E0%B8%A2).jpg|125x125px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อยู่ ญาโณทโย)|สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อยู่ ญาโณทโย)|(อยู่ ญาโณทโย ช้างโสภา)]] |
|||
|4 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 |
|||
|15 พฤษภาคม พ.ศ. 2508 |
|||
|[[วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!16 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(จวน_อุฏฐายี)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B8%99_%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%8F%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B5)1.jpg|121x121px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฐายี)|สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฐายี)|(จวน อุฏฐายี สิริสม)]] |
|||
|26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2508 |
|||
|18 ธันวาคม พ.ศ. 2514 |
|||
|[[วัดมกุฏกษัตริยารามวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!17 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(ปุ่น_ปุณฺณสิริ)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99_%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%BA%E0%B8%93%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4)1.jpg|120x120px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปุ่น ปุณฺณสิริ)|สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปุ่น ปุณฺณสิริ)|(ปุ่น ปุณฺณสิริ สุขเจริญ)]] |
|||
|21 กรกฎาคม พ.ศ. 2515 |
|||
|7 ธันวาคม พ.ศ. 2516 |
|||
|[[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!18 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ_สมเด็จพระสังฆราช_(วาสน์_วาสโน)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%8C_%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B9%82%E0%B8%99)1.jpg|120x120px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน)|สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน)|(วาสน์ วาสโน นิลประภา)]] |
|||
|22 มิถุนายน พ.ศ. 2517 |
|||
|27 สิงหาคม พ.ศ. 2531 |
|||
|[[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!19 |
|||
|[[ไฟล์:สมเด็จพระญาณสังวร_สมเด็จพระสังฆราช_(เจริญ_สุวฑฺฒโน)1.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%A3_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_(%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%8D_%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A7%E0%B8%91%E0%B8%BA%E0%B8%92%E0%B9%82%E0%B8%99)1.jpg|124x124px]] |
|||
|[[สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก|สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก|(เจริญ สุวฑฺฒโน คชวัตร)]] |
|||
|21 เมษายน พ.ศ. 2532 |
|||
|24 ตุลาคม พ.ศ. 2556 |
|||
|[[วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร]] |
|||
|- |
|||
!20 |
|||
|[[ไฟล์:อัมพร_อัมพโร.jpg|link=https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3_%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B9%82%E0%B8%A3.jpg|125x125px]] |
|||
|[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อัมพร อมฺพโร)|สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช]] |
|||
[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อัมพร อมฺพโร)|(อัมพร อมฺพโร ประสัตถพงศ์)]] |
|||
|12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2560 |
|||
|ปัจจุบัน |
|||
|[[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร]] |
|||
|} |
|||
==อ้างอิง== |
== อ้างอิง == |
||
; เชิงอรรถ |
; เชิงอรรถ |
||
{{รายการอ้างอิง}} |
{{รายการอ้างอิง}} |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 09:15, 30 สิงหาคม 2560
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ | |
---|---|
ไฟล์:ฉัตรสามชั้น.jpg พระเศวตฉัตร 3 ชั้น ประจำองค์สมเด็จพระสังฆราช | |
การเรียกขาน | ฝ่าพระบาท |
จวน | พระอารามหลวง |
ผู้แต่งตั้ง | พระมหากษัตริย์ไทย |
วาระ | ตลอดพระชนม์ชีพ |
ผู้ประเดิมตำแหน่ง | สมเด็จพระอริยวงษญาณ (ศรี) |
สถาปนา | พ.ศ. 2325 |
เงินตอบแทน | 34,200 บาท[1] |
ในประเทศไทย สมเด็จพระสังฆราช คือประมุขแห่งคณะสงฆ์ ซึ่งตามกฎหมายคณะสงฆ์บัญญัติให้ทรงดำรงตำแหน่งสกลมหาสังฆปริณายก[2] ที่มาและอำนาจหน้าที่ของสมเด็จพระสังฆราชเป็นไปตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505[3]
พระสังฆราชแห่งสังฆมณฑลไทย
สมเด็จพระสังฆราช เป็นตำแหน่งที่มีมาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย ดังมีหลักฐานจากศิลาจารึกของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ได้จารึกคำว่าสังฆราชไว้ด้วย สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เป็นตำแหน่งสมณะศักดิ์สูงสุดฝ่ายพุทธจักรของคณะสงฆ์ราชอาณาไทย ทรงเป็นองค์ประธานการปกครองคณะสงฆ์ ตำแหน่งนี้น่าจะมีที่มาจากคณะสงฆ์ไทย นำแบบอย่างมาจาก ลัทธิลังกาวงศ์ ซึ่งพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ได้ทรงอัญเชิญพระเถระผู้ใหญ่ของลังกา ที่เชี่ยวชาญในพระไตรปิฎก เข้ามาเผยแผ่พระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทในประเทศไทย
ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ได้เพิ่มตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราชเป็นสกลมหาสังฆปริณายก มีอำนาจว่ากล่าวออกไปถึงหัวเมือง โดยมีสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ เจ้าคณะใหญ่ฝ่ายคามวาสี เป็นพระสังฆราชขวา สมเด็จพระวันรัตเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายอรัญวาสี เป็นสังฆราชซ้าย องค์ใดมีพรรษายุกาลมากกว่า ก็ได้เป็นสมเด็จพระสังฆราช ในปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา พระอริยมุนี ได้ไปสืบอายุพระพุทธศาสนาที่ลังกาทวีป มีความชอบมาก เมื่อกลับมาได้รับสมณศักดิ์สูงขึ้นตามลำดับจนเป็นสมเด็จพระสังฆราช พระเจ้าเอกทัศน์มีพระราชดำริให้คงราชทินนามนี้ไว้ จึงทรงตั้งราชทินนามสมเด็จพระสังฆราชเป็น สมเด็จพระอริยวงศาสังฆราชาธิบดี และมาเป็น สมเด็จพระอริยวงษญาณ ในสมัยกรุงธนบุรี และได้ใช้ต่อมาจนถึง รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้ทรงปรับปรุงเพิ่มเติมเป็น "สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ" ซึ่งได้ใช้มาจนถึงปัจจุบัน
ตามทำเนียบสมณศักดิ์ตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา ที่มีตำแหน่งสังฆปริณายก 2 องค์ ที่เรียกว่า พระสังฆราชซ้าย/ขวา ดังกล่าวแล้ว ยังมีคำอธิบายอีกประการหนึ่งว่า สมเด็จพระอริยวงศ์ เป็นพระสังฆราชฝ่ายขวาว่า คณะเหนือ พระพนรัตน์เป็นพระสังฆราชฝ่ายซ้ายว่า คณะใต้ มีพระสุพรรณบัฏจารึกพระนามเมื่อทรงตั้งทั้ง 2 พระองค์ แต่ที่สมเด็จพระพนรัตน์ โดยปกติไม่ได้เป็นสมเด็จ ส่วนพระสังฆราชฝ่ายขวานั้นเป็นสมเด็จทุกพระองค์ จึงเรียกว่าสมเด็จพระสังฆราช จึงเป็นมหาสังฆปริณายก มีศักดิ์สูงกว่าพระสังฆราชฝ่ายซ้าย ที่พระพนรัตน์แต่เดิม ทรงยกพระเกียรติยศเป็นสมเด็จแต่บางองค์ มาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย จึงเป็นสมเด็จทุกพระองค์
เมื่อครั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี วิธีการปกครองพระราชอาณาจักรในครั้งนั้น หัวเมืองใหญ่ที่ห่างไกลจากราชธานี เป็นเมืองประเทศราชโดยมาก แม้เมืองใหญ่ที่อยู่ใกล้ราชธานี ก็ตั้งเจ้านายในพระราชวงศ์เสด็จออกไปครองเมือง ทำนองเจ้าประเทศราช เมืองใหญ่แต่ละเมือง จึงน่าจะมีพระสังฆราชพระองค์หนึ่ง เป็นสังฆปรินายกของสังฆบริษัทในเมืองนั้น ดังปรากฏเค้าเงื่อนในทำเนียบชั้นหลัง ยังเรียกเจ้าคณะเมืองว่าพระสังฆราชอยู่หลายเมือง จนมาถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้ทรงเปลี่ยนมาเป็นสังฆปาโมกข์
พระสงฆ์ฝ่ายคามวาสีและอรัญวาสีนี้มีมาแต่ครั้งพุทธกาล คือฝ่ายที่พำนักอยู่ใกล้เมืองเพื่อศึกษาพระธรรมวินัย เรียกว่าคามวาสี อีกฝ่ายหนึ่งบำเพ็ญสมณธรรมในที่สงบเงียบตามป่าเขา ห่างไกลจากบ้านเมืองเรียกว่าอรัญวาสี ภิกษุ แต่ละฝ่ายยังแบ่งออกเป็นคณะ แต่ละคณะจะมีพระราชาคณะปกครอง หัวหน้าพระราชาคณะเรียกว่าสมเด็จพระราชาคณะ
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเปลี่ยนพระอิสริยยศสมเด็จพระสังฆราชที่เป็นพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เป็น สมเด็จพระมหาสมณเจ้า[4] ทรงเศวตฉัตร 5 ชั้น พระราชวงศ์ชั้นรองลงมา เท่าที่ปรากฏ มีชั้นหม่อมเจ้าผู้ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระสังฆราช มีคำนำหน้า พระนามว่า สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ทรงฉัตรตาดเหลือง 5 ชั้น
ตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 พระมหากษัตริย์ทรงสถาปนาสมเด็จพระสังฆราชหนึ่งพระองค์ ตามคำกราบบังคมทูลของนายกรัฐมนตรีโดยความเห็นชอบของมหาเถรสมาคม ในการนี้ นายกรัฐมนตรีจะเสนอนามสมเด็จพระราชาคณะที่มีอาวุโสสูงสุดโดยสมณศักดิ์ แต่ถ้าสมเด็จพระราชาคณะดังกล่าวไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ จะเสนอสมเด็จพระราชาคณะรูปอื่นตามลำดับสมณศักดิ์และความสามารถในการทำหน้าที่แทน
ต่อมาในปี พ.ศ. 2560 ได้มีการแก้ไขกฎหมายว่าด้วยคณะสงฆ์ กำหนดให้ "มาตรา 7 พระมหากษัตริย์ทรงสถาปนาสมเด็จพระสังฆราชองค์หนึ่ง และให้นายกรัฐมนตรี ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ”
เครื่องยศของสมเด็จพระสังฆราช
ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระสังฆราช แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ | |
---|---|
ไฟล์:ฉัตรสามชั้น.jpg ตราประจำพระองค์ | |
การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
การแทนตน | เกล้ากระหม่อม/เกล้ากระหม่อมฉัน |
การขานรับ | เกล้ากระหม่อม พะย่ะค่ะ/เพคะ |
สมเด็จพระสังฆราชจะทรงมีเครื่องพระยศประกอบพระอิสริยยศสมเด็จพระสังราช ดังนี้[5]
- พระแท่นภายใต้เศวตฉัตร 3 ชั้น
- พัดยศสมเด็จพระสังฆราช
- บาตร พร้อมฝาบาตร เชิงบาตรถมปัด
- พานพระศรี ถมปัด
- ขันน้ำและพานรอง ถมปัด
- คณโฑ ถมปัด
- พระสุพรรณศรี ถมปัด
- พระสุพรรณราช ถมปัด
- หีบตราพระจักรี ถมปัด
- ปิ่นทรงกลม 4 ชั้น ถมปัด
- กาทรงกระบอก ถมปัด
- หม้อลักจั่น ถมปัด
- กระโถน ถมปัด
-
พระแท่นภายใต้เศวตฉัตร 3 ชั้น
-
พัดยศสมเด็จพระสังฆราช
เมื่อสิ้นพระชนม์จะทรงได้รับเครื่องประกอบพระอิสริยยศ ได้แก่
- พระโกศกุดั่นน้อย (หรือ มากกว่า)
- พระเศวตฉัตร 3 ชั้นกางกั้นพระโกศ
- เสด็จสรงน้ำพระศพ
- รับพระราชทานเพลิงพระศพ
- เครื่องประโคมสังข์ แตรงอน แตรฝรั่ง กลองชนะ จ่าปี่ จ่ากลอง
รายพระนาม
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ↑ "บัญชีนิตยภัต ฉบับปรับปรุงใหม่ เริ่มใช้ตั้งแต่ 1 เมษายน 2554 เป็นต้นไป". สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดภูเก็ต. 27 เมษายน 2555. สืบค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2559.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554, หน้า 1,167
- ↑ พระราชบัญญัติ คณะสงฆ์ พ.ศ. ๒๕๐๕
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมเด็จพระมหาสมณเจ้า, เล่ม ๓๘, ตอน ๐ ก ,๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๔, หน้า ๑๐
- ↑ เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑, หน้า 319
- บรรณานุกรม
- หอมรดกไทย
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) , พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548
- พระราชกำหนดแก้ไขเพิ่มเติม พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 พ.ศ. 2547, ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 121 ตอนพิเศษ 34 ก หน้า 1, 17 กรกฎาคม 2547
- ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556. 1,544 หน้า. ISBN 978-616-7073-80-4
- สมมอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 428 หน้า. ISBN 974-417-530-3
แหล่งข้อมูลอื่น