ผลต่างระหว่างรุ่นของ "แคว้นมคธ"
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 30: | บรรทัด 30: | ||
== ประวัติศาสตร์มคธ == |
== ประวัติศาสตร์มคธ == |
||
ราชอาณาจักรมคธถือเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดในชมพูทวีป ปกครองด้วยระบอบสมบูรณายาสิทธิราชย์ ถือกำเนิดขึ้นไล่เลี่ยกับการกำเนิดของมหาชนบท 16 แคว้น มีเมืองหลวงครั้งแรกชื่อ[[ราชคฤห์]] ต่อมาพระเจ้าอชาตศัตรูจึงย้ายเมืองหลวงไปยังปาฏลีบุตร ([[ปัฏนะ]]) ริมฝั่งแม่น้ำคงคา มคธได้ผ่านการรัฐประหารเปลี่ยนแปลงขั้วอำนาจมาหลายครั้ง ไม่ว่าจะมาจากอำมาตย์สุสุนาค มหาโจรนันทะ จันทรคุปต์ พราหมณ์ปุษยมิตร ฯลฯ แคว้นมคธได้สิ้นสุดลงในปี [[พ.ศ. 516]] กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักร |
ราชอาณาจักรมคธถือเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดในชมพูทวีป ปกครองด้วยระบอบสมบูรณายาสิทธิราชย์ ถือกำเนิดขึ้นไล่เลี่ยกับการกำเนิดของมหาชนบท 16 แคว้น มีเมืองหลวงครั้งแรกชื่อ[[ราชคฤห์]] ต่อมาพระเจ้าอชาตศัตรูจึงย้ายเมืองหลวงไปยังปาฏลีบุตร ([[ปัฏนะ]]) ริมฝั่งแม่น้ำคงคา มคธได้ผ่านการรัฐประหารเปลี่ยนแปลงขั้วอำนาจมาหลายครั้ง ไม่ว่าจะมาจากอำมาตย์สุสุนาค มหาโจรนันทะ จันทรคุปต์ พราหมณ์ปุษยมิตร ฯลฯ แคว้นมคธได้สิ้นสุดลงในปี [[พ.ศ. 516]] กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรสาตวหนะ ต่อมาประมาณปลายพุทธศตวรรษที่ 9 ราชอาณาจักรมคธก็ฟื้นคืนชีพอีกครั้งในนามของ[[ราชวงศ์คุปตะ]] อันเป็นยุคคลาสสิกของอินเดีย ราชอาณาจักรมคธในยุคนี้ก็อยู่สืบต่อมา แต่มิใช่ศูนย์อำนาจอีกหลังคุปตะล่มสลาย จนกองทัพมุสลิมเติร์กเข้ายึดอินเดียเหนือได้ทั้งหมด จึงเป็นจุดสิ้นสุดที่แท้จริงของราชอาณาจักรมคธ |
||
== รายพระนามกษัตริย์แห่งแคว้นมคธ == |
== รายพระนามกษัตริย์แห่งแคว้นมคธ == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 13:43, 17 กรกฎาคม 2560
อาณาจักรมคธ | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
พ.ศ. 43–พ.ศ. 222 | |||||||||
แผนที่แคว้นมคธ | |||||||||
เมืองหลวง | ราชคฤห์, ปัฏนา | ||||||||
ภาษาทั่วไป | ภาษาอินโด-อารยัน | ||||||||
ศาสนา | ศาสนาฮินดู, ศาสนาเชน, ศาสนาพุทธ, ศาสนาพราหมณ์ | ||||||||
การปกครอง | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | ||||||||
Samraat | |||||||||
ยุคประวัติศาสตร์ | ยุคโบราณ | ||||||||
• ก่อตั้ง | พ.ศ. 43 | ||||||||
• สิ้นสุด | พ.ศ. 222 | ||||||||
สกุลเงิน | Panas | ||||||||
| |||||||||
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | อินเดีย, บังกลาเทศ |
แคว้นมคธ (บาลี/สันสกฤต: मगध มะคะธะ) เป็นชื่อแคว้นหนึ่งในจำนวน 16 แคว้นใหญ่ในชมพูทวีปสมัยพุทธกาล มีเมืองหลวงชื่อราชคฤห์ พระราชาที่ปกครองแคว้นมคธสมัยพุทธกาลคือพระเจ้าพิมพิสาร ต่อจากนั้นคือพระเจ้าอชาตศัตรูผู้เป็นพระราชโอรส
แคว้นมคธเป็นแคว้นที่พระพุทธเจ้าทรงเลือกประดิษฐานพระพุทธศาสนาเป็นแห่งแรกเพราะเป็นแคว้นใหญ่ และทรงรับสวนเวฬุวันนอกเมืองราชคฤห์เป็นอารามแห่งแรกในพระพุทธศาสนา
มคธเป็นชื่อของภาษาด้วยคือภาษามคธ อันเป็นภาษาที่พระพุทธเจ้าทรงเลือกใช้ในการประกาศพระศาสนา ซึ่งต่อมาเรียกว่าภาษาบาลี เพราะเป็นภาษาที่รักษาพระพุทธศาสนาเข้าไว้
ประวัติศาสตร์มคธ
ราชอาณาจักรมคธถือเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดในชมพูทวีป ปกครองด้วยระบอบสมบูรณายาสิทธิราชย์ ถือกำเนิดขึ้นไล่เลี่ยกับการกำเนิดของมหาชนบท 16 แคว้น มีเมืองหลวงครั้งแรกชื่อราชคฤห์ ต่อมาพระเจ้าอชาตศัตรูจึงย้ายเมืองหลวงไปยังปาฏลีบุตร (ปัฏนะ) ริมฝั่งแม่น้ำคงคา มคธได้ผ่านการรัฐประหารเปลี่ยนแปลงขั้วอำนาจมาหลายครั้ง ไม่ว่าจะมาจากอำมาตย์สุสุนาค มหาโจรนันทะ จันทรคุปต์ พราหมณ์ปุษยมิตร ฯลฯ แคว้นมคธได้สิ้นสุดลงในปี พ.ศ. 516 กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรสาตวหนะ ต่อมาประมาณปลายพุทธศตวรรษที่ 9 ราชอาณาจักรมคธก็ฟื้นคืนชีพอีกครั้งในนามของราชวงศ์คุปตะ อันเป็นยุคคลาสสิกของอินเดีย ราชอาณาจักรมคธในยุคนี้ก็อยู่สืบต่อมา แต่มิใช่ศูนย์อำนาจอีกหลังคุปตะล่มสลาย จนกองทัพมุสลิมเติร์กเข้ายึดอินเดียเหนือได้ทั้งหมด จึงเป็นจุดสิ้นสุดที่แท้จริงของราชอาณาจักรมคธ
รายพระนามกษัตริย์แห่งแคว้นมคธ
กษัตริย์แห่งแคว้นมคธเท่าที่มีหลักฐานแน่นอน แบ่งออกเป็น 7 ราชวงศ์ ดังนี้
ราชวงศ์หารยังกะ
- พระเจ้าภาติกะ
- พระเจ้าพิมพิสาร
- พระเจ้าอชาตศัตรู
- พระเจ้าอุทัยภัทร
- พระเจ้าอนุรุทธะ
- พระเจ้ามุณฑกะ
- พระเจ้านาคทาสกะ
การสิ้นสุดของราชวงศ์หารยังกะ เกิดจากอำมาตย์สุสุนาคเห็นว่า ราชวงศ์หารยังกะเป็นราชวงศ์ปิตุฆาตโดยตลอด จึงทำรัฐประหารเพื่อมิให้เป็นเสนียดแก่อาณาจักรอีก
ราชวงศ์สุสุนาค
ตั้งโดยขุนนางชื่อสุสุนาค
- พระเจ้าสุสุนาค
- พระเจ้ากาฬาโศก
- พระเจ้ามหานันทิ
การสิ้นสุดของราชวงศ์สุสุนาค เกิดจากมหาโจรนันทะทำรัฐประหาร
ราชวงศ์นันทะ
ตั้งโดยมหาโจรชื่อนันทะ
- พระเจ้ามหาปัทมานันทะ
- พระเจ้าธนนันทะ
บางตำราบอกว่ายังมีต่ออีก คือ
- พระเจ้าปัณฑกะ
- พระเจ้าปัณฑุกติ
- พระเจ้าภูตปาละ
- พระเจ้าราษฎระปาละ
- พระเจ้าโควิสาร
- พระเจ้าทสสิทธิกะ
- พระเจ้าไกวารตะ
- พระเจ้าธนะ
การสิ้นสุดของราชวงศ์นันทะ เกิดจากการทำรัฐประหารของจันทรคุปต์ ภายใต้การวางแผนของพราหมณ์จาณักยะ ซึ่งไม่พอใจราชสำนักปาฏลีบุตรในขณะนั้น
ราชวงศ์เมาริยะ
ตั้งโดยจันทรคุปต์
- พระเจ้าจันทรคุปต์
- พระเจ้าพินทุสาร
- พระเจ้าอโศกมหาราช
- พระเจ้าสัมปทิ
- พระเจ้าทศรถ
- พระเจ้าสาลิสุกะ
- พระเจ้าเทวธัมมะวรมนะ
- พระเจ้าสมตะธนุ
- พระเจ้าพฤหัสรถ
การสิ้นสุดของราชวงศ์เมาริยะ มาจากการทำรัฐประหารของพราหมณ์ปุษยมิตร ซึ่งนับเป็นผลกระทบจากนโยบายของพระเจ้าอโศกมหาราชที่ส่งผลกระทบต่อพราหมณ์โดยตรง เมื่อราชวงศ์อ่อนแอ กลุ่มอำนาจพราหมณ์จึงเข้าทำรัฐประหาร และกวาดล้างพระพุทธศาสนาในมคธครั้งใหญ่ในเวลาต่อมา
ราชวงศ์สุงคะ
ตั้งโดยพราหมณ์ชื่อปุษยมิตร
- พระเจ้าปุษยมิตร
- พระเจ้าอัคคนิมิตร
- พระเจ้าสุชเยษฐา
- พระเจ้าวสุมิตร
- พระเจ้าอรทรากะ
- พระเจ้าปุรินทกะ
- พระเจ้าโฆษวสุ
- พระเจ้าวัชรมิตร
- พระเจ้าภควตะ
- พระเจ้าเทวภูติ
ราชวงศ์กานวะ
- พระเจ้าวาสุเทวะ
- พระเจ้าภูมิมิตร
- พระเจ้านารายนะ
- พระเจ้าสุลารมัน
หลังจากนั้น ปี พ.ศ. 516 พระเจ้าศรีมุขะแห่งอันธระยึดแคว้นมคธได้เป็นอันว่าแคว้นมคธได้ล่มสลายลงเป็นครั้งแรก ก่อนจะฟื้นอีกครั้งในราชวงศ์คุปตะ
อ้างอิง
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. 9 ราชบัณฑิต. พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด. กรุงเทพฯ : วัดราชโอรสาราม, 2548.