พระแม่มาเหศวรี

พระแม่มเหศวรี

Goddesses Maheshvari.jpg ภาพพระแม่มเหศวรี ตามคติอินเดีย
จำพวก	เทวนารี
อาวุธ	ตรีศูล
สัตว์พาหนะ	โค

พระแม่มเหศวรี(สันสกฤต: माहेस्वरीอังกฤษ: Maheshvari)เป็นเทวีในศาสนาฮินดูองค์หนึ่งในคณะของพระแม่สัปตมาตฤกา โดยถือว่าเป็นพลังของพระอิศวรและพระอุมาเทวี ในศาสนาฮินดูและยังปรากฏเทวรูปในประเทศไทยที่ประเทศไทยเทวสถานโบสถ์พราหมณ์ กรุงเทพมหานครโดยประดิษฐานในบุษบกขนาบข้างร่วมกับเทวรูปพระนารายณ์และเทวรูปพระลักษมี ในหอพระนารายณ์. ทั้งยังปารกฎในจิตรกรรมฝาผนังวัดบวรสถานสุทธาวาสและสมุดข่อยตำราเทพเจ้าในช่วงต้นของกรุงรัตนโกสินทร์.

ความเข้าใจผิดในประเทศไทย

ในภาษาสันสกฤต คำว่า มเหศวร นั้นหมายถึง พระอิศวรและคำว่า มเหศวรี นั่นย่อมหมายถึง พระอุมาเทวีพระชายาของ พระอิศวรและในศาสนาพราหมณ์ในประเทศอินเดียซึ่งเป็นต้นฉบับนั้น หากเทวรูปพระนารายณ์แล้วขนาบข้างด้วยเทวรูปเทวีสองพระองค์นั้น คือ พระลักษมีและพระภูเทวี ซึ่งลักษณะนี้ส่วนใหญ่นิยมปารากฏในภาคใต้ของประเทศอินเดียแต่ปรากฏว่าเมื่อเข้ามาถึงประเทศไทย คติได้ผันแปรไป กลายเป็นพระลักษมีและพระมเหศวรีไปแทน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว(รัชกาลที่6)ทรงพระราชวิจารณ์ไว้ในหนังสือพระเป็นเจ้าของพราหมณ์ในทำนองว่า เป็ฯความเข้าใจผิดของพราหมณ์ไทย ที่คิดว่าชื่อ พระลักษมีและชื่อมเหศวรี เป็นคนละองค์กัน แต่ที่แท้แล้วทรงเห็นว่าทั้งสองชื่อหมายถึงพระเทวีพระองค์เดียวกันคือ พระลักษมี ดังนั้นจึงอาจอนุมานได้ว่าพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเป็นต้นทางของคติในเมืองไทยที่ว่าพระนารายณ์ทรงมีพระชายาเพียงพระองค์เดียวคือพระลักษมี ซึ่งตรงกับพระราชประสงค์จำนงหมายในเวลานั้นเช่นกัน.

ดูเพิ่ม

• เทวสตรี
• เทพเจ้าของอินเดีย