ผลต่างระหว่างรุ่นของ "วิสุทธิ"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 13: | บรรทัด 13: | ||
*'''ญาณทัสสนวิสุทธิ''' ความหมดจดแห่งญาณทัสสนะ คือ ความรู้ใน[[มรรค|อริยมรรค]] หรือมรรคญาณ ความเป็น[[อริยบุคคล]]ย่อมเกิดขึ้นในวิสุทธิ์ข้อนี้ เป็นอันบรรลุผลที่หมายสูงสุดแห่งวิสุทธิ หรือไตรสิกขา หรือการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนาทั้งสิ้น |
*'''ญาณทัสสนวิสุทธิ''' ความหมดจดแห่งญาณทัสสนะ คือ ความรู้ใน[[มรรค|อริยมรรค]] หรือมรรคญาณ ความเป็น[[อริยบุคคล]]ย่อมเกิดขึ้นในวิสุทธิ์ข้อนี้ เป็นอันบรรลุผลที่หมายสูงสุดแห่งวิสุทธิ หรือไตรสิกขา หรือการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนาทั้งสิ้น |
||
==วิสุทธิ ๗ กับ วิปัสสนาญาณ== |
==วิสุทธิ ๗ กับ วิปัสสนาญาณ== |
||
วิสุทธิ ๗ เป็นปัจจัยส่งต่อกันขึ้นไปเพื่อบรรลุนิพพาน ดังบรรยายในรถวินีตสูตร(พระสูตรหนึ่งใน[[พระไตรปิฎก]])เปรียบวิสุทธิ ๗ กับรถเจ็ดผลัดส่งต่อกันให้บุคคลถึงที่หมาย |
วิสุทธิ ๗ เป็นปัจจัยส่งต่อกันขึ้นไปเพื่อบรรลุนิพพาน ดังบรรยายในรถวินีตสูตร(พระสูตรหนึ่งใน[[พระไตรปิฎก]])เปรียบวิสุทธิ ๗ กับรถเจ็ดผลัด ส่งต่อกันให้บุคคลถึงที่หมาย สามารถเปรียบเทียบ [[ไตรสิกขา]],วิสุทธิ ๗,[[ญาณ]] ๑๖ ,[[ปาริสุทธิศิล]] ๔ และ[[สมาธิ]]ได้ดังนี้ |
||
สามารถเปรียบเทียบ [[ไตรสิกขา]],วิสุทธิ ๗,[[ญาณ]] ๑๖ ,[[ปาริสุทธิศิล]] ๔ และ[[สมาธิ]]ได้ดังนี้ |
|||
*อธิศีลสิกขา |
*อธิศีลสิกขา |
||
'''ศีลวิสุทธิ''' |
'''ศีลวิสุทธิ''' |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 14:04, 28 สิงหาคม 2550
วิสุทธิ หมายถึง ความบริสุทธิ์ ความหมดจด
วิสุทธิ ๗ ในทางพระพุทธศาสนา หมายถึง ความบริสุทธิ์ที่สูงขึ้นไปเป็นขั้นๆ การชำระสัตว์ให้บริสุทธิ์ด้วยการบำเพ็ญไตรสิกขา ให้บริบูรณ์เป็นขั้นๆ ไปโดยลำดับ จนบรรลุจุดมุ่งหมายคือนิพพาน มี ๗ ขั้น คือ
- ศีลวิสุทธิ ความหมดจดแห่งศีล คือ การรักษาศีลตามภูมิขั้นของตนให้บริสุทธิ์ และให้เป็นไปเพื่อสมาธิ (ปาริสุทธิศิล ๔ ในคัมภีร์วิสุทธิมรรค) ได้แก่
- ปาฏิโมกขสังวรศีล ศีลคือความสำรวมในพระปาฏิโมกข์ เว้นจากข้อห้าม ทำตามข้ออนุญาต ประพฤติเคร่งครัดในสิกขาบททั้งหลาย
- อินทรียสังวรศีล ศีลคือความสำรวมอินทรีย์ ระวังไม่ให้บาปอกุศลธรรมครอบงำ เมื่อรับรู้อินทรีย์ทั้งหก
- อาชีวปาริสุทธิศีล ศีลคือความบริสุทธิ์แห่งอาชีวะ เลี้ยงชีวิตในทางที่ชอบ
- ปัจจัยสันนิสิตศีล ศีลที่เกี่ยวกับปัจจัยสี่ คือ การพิจารณาใช้สอยปัจจัยสี่ ให้เป็นไปตามความหมายและประโยชน์ของสิ่งนั้น ไม่บริโภคด้วยตัณหา
- จิตตวิสุทธิ ความหมดจดแห่งจิต คือ ฝึกอบรมจิตจนบังเกิดสมาธิ พอเป็นบาทฐานแห่งวิปัสสนา
- ทิฏฐิวิสุทธิ ความหมดจดแห่งทิฏฐิ คือ ความรู้เข้าใจ มองเห็นนามรูปตามสภาวะที่เป็นจริง เป็นเหตุข่มความเข้าใจผิดว่าเป็นสัตว์บุคคลเสียได้ เริ่มดำรงในภูมิแห่งความไม่หลงผิด
- กังขาวิตรณวิสุทธิ ความหมดจดแห่งญาณเป็นเครื่องข้ามพ้นความสงสัย ความบริสุทธิ์ขั้นที่ทำให้กำจัดความสงสัยได้ คือ กำหนดรู้ปัจจัยแห่งนามรูปได้แล้วจึงสิ้นสงสัย
- มัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธิ ความหมดจดแห่งญาณเป็นเครื่องรู้เห็นว่าทางหรือมิใช่ทาง
- ปฏิปทาญาณทัสสนวิสุทธิ ความหมดจดแห่งญาณอันรู้เห็นทางดำเนิน (วิปัสสนาญาณ ๙)
- ญาณทัสสนวิสุทธิ ความหมดจดแห่งญาณทัสสนะ คือ ความรู้ในอริยมรรค หรือมรรคญาณ ความเป็นอริยบุคคลย่อมเกิดขึ้นในวิสุทธิ์ข้อนี้ เป็นอันบรรลุผลที่หมายสูงสุดแห่งวิสุทธิ หรือไตรสิกขา หรือการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนาทั้งสิ้น
วิสุทธิ ๗ กับ วิปัสสนาญาณ
วิสุทธิ ๗ เป็นปัจจัยส่งต่อกันขึ้นไปเพื่อบรรลุนิพพาน ดังบรรยายในรถวินีตสูตร(พระสูตรหนึ่งในพระไตรปิฎก)เปรียบวิสุทธิ ๗ กับรถเจ็ดผลัด ส่งต่อกันให้บุคคลถึงที่หมาย สามารถเปรียบเทียบ ไตรสิกขา,วิสุทธิ ๗,ญาณ ๑๖ ,ปาริสุทธิศิล ๔ และสมาธิได้ดังนี้
- อธิศีลสิกขา
ศีลวิสุทธิ
- ๑.ปาฏิโมกขสังวรศีล
- ๒.อินทรียสังวรศีล
- ๓.อาชีวปาริสุทธิศีล
- ๔.ปัจจัยสันนิสิตศีล
- อธิจิตตสิกขา
จิตตวิสุทธิ
- -อุปจารสมาธิ
- -อัปปนาสมาธิ ในฌานสมาบัติ
- อธิปัญญาสิกขา
ทิฏฐิวิสุทธิ
- ๑.นามรูปปริจเฉทญาณ
กังขาวิตรณวิสุทธิ
- ๒.นามรูปปัจจัยปริคคหญาณ
มัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธิ
- ๓.สัมมสนญาณ
- ๔.อุทยัพพยานุปัสสนาญาณ ที่ยังเป็นวิปัสสนาญาณอย่างอ่อน (ตรุณอุทยัพพยญาณ)
ปฏิปทาญาณทัสสนวิสุทธิ
- ๔.อุทยัพพยานุปัสสนาญาณ ที่เจริญขึ้น (พลวอุทยัพพยญาณ)
- ๕.ภังคานุปัสสนาญาณ
- ๖.ภยตูปัฏฐานญาณ
- ๗.ทีนวานุปัสสนาญาณ
- ๘.นิพพิทานุปัสสนาญาณ
- ๙.มุจจิตุกัมยตาญาณ
- ๑๐.ปฏิสังขานุปัสสนาญาณ
- ๑๑.สังขารุเบกขาญาณ
- ๑๒.สัจจานุโลมิกญาณ
- ๑๓.โคตรภูญาณ
ญาณทัสสนวิสุทธิ
- ๑๔.มัคคญาณ
- ๑๕.ผลญาณ
- ๑๖.ปัจจเวกขณญาณ
อ้างอิง
- รถวินีตสูตร จากพระไตรปิฎก (ภาษาไทย)
- พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). "พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์".
- พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). "พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม".
- พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). "พุทธธรรม".