จักรพรรดินีโคไลที่ 2 แห่งรัสเซีย

นิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย
นีโคลัส อะเลคซันโดรวิช โรมานอฟ สมเด็จพระจักรพรรดินิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย
จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 ในฉลองพระองค์จอมพลเรือ ค.ศ. 1909
จักรพรรดิและอัตตาธิปัตย์แห่งปวงรัสเซีย
ครองราชย์	1 พฤศจิกายน 1894– 15 มีนาคม 1917
ราชาภิเษก	26 พฤษภาคม 1896
รัชกาลก่อนหน้า	อะเลคซันดร์ที่ 3
รัชกาลถัดไป	สิ้นสุดระบอบกษัตริย์
ประสูติ	18 พฤษภาคม ค.ศ. 1868 เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก, จักรวรรดิรัสเซีย
สวรรคต	17 กรกฎาคม ค.ศ. 1918 (50 ชันษา) เยคาเตรินบุร์ก, โซเวียตรัสเซีย
ฝังพระศพ	มหาวิหารปีเตอร์และปอล เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก, สหพันธรัฐรัสเซีย
พระมเหสี	จักรพรรดินีอะเลคซันดรา
พระราชบุตร	แม่แบบ:พระราชบุตร
สมเด็จพระจักรพรรดินิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย
ราชวงศ์	โรมานอฟ
พระราชบิดา	จักรพรรดิ อะเลคซันดร์ที่ 3
พระราชมารดา	เจ้าหญิงดักมาร์แห่งเดนมาร์ก
ศาสนา	ออร์โธดอกซ์รัสเซีย
ลายพระอภิไธย

จักรพรรดินีโคไลที่ 2 (รัสเซีย: Николай II, Николай Александрович Романов, tr. Nikolai II, Nikolai Alexandrovich Romanov) หรือ นิโคลัสที่ 2 (อังกฤษ: Nicholas II; 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2411 - 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2461) เป็นจักรพรรดิแห่งรัสเซีย, แกรนด์ดยุคฟินแลนด์และกษัตริย์แห่งโปแลนด์โดยสิทธิ์พระองค์สุดท้าย เช่นเดียวกับจักรพรรดิรัสเซียองค์อื่นๆ พระองค์เป็นที่รู้จักด้วยพระอิสริยยศ ซาร์ บรรดาศักดิ์โดยย่ออย่างเป็นทางการของพระองค์ คือ นิโคลัสที่ 2 จักรพรรดิและอัตตาธิปัตย์แห่งปวงรัสเซีย ศาสนจักรออโธด็อกซ์รัสเซียออกพระนามพระองค์ว่า นักบุญนิโคลัสผู้แบกมหาทรมาน (Passion-Bearer) และถูกเรียกว่า นักบุญนิโคลัสมรณสักขี

จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 ทรงปกครองตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน ค.ศ. 1894 จนถูกบีบให้สละราชสมบัติเมื่อวันที่ 15 มีนาคม ค.ศ. 1917 ในรัชกาลของพระองค์ จักรวรรดิรัสเซียจากที่เคยเป็นมหาอำนาจชั้นนำชาติหนึ่งของโลกกลายเป็นล่มสลายทางเศรษฐกิจและทหาร ศัตรูการเมืองให้สมญาพระองค์ว่า นิโคลัสกระหายเลือด เพราะโศกนาฏกรรมโฮดึนคา โพกรมต่อต้านยิวที่ถูกกล่าวหา วันอาทิตย์นองเลือด ซึ่งเป็นการปราบปรามการปฏิวัติ ค.ศ. 1905 อย่างรุนแรง การประหารชีวิตศัตรูการเมืองของพระองค์ และการติดตามการทัพในขนาดที่ไม่เคยมีมาก่อน

ภายใต้การปกครองของพระองค์ รัสเซียปราชัยอย่างน่าขายหน้าในสงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น ซึ่งกองเรือบอลติกรัสเซียเกือบถูกทำลายสิ้นที่ยุทธนาวีช่องแคบสึชิมะ ความตกลงอังกฤษ-รัสเซียซึ่งออกแบบมาเพื่อตอบโต้ความพยายามของเยอรมนีเพื่อเพิ่มอิทธิพลในตะวันออกกลาง ยุติเกมใหญ่ระหว่างรัสเซียกับสหราชอาณาจักร ในฐานะประมุขแห่งรัฐ จักรพรรดินิโคลัสทรงอนุมัติการระดมพลรัสเซียในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1914 อันเป็นจุดเริ่มต้นของการเข้ามามีส่วนของรัสเซียในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง อันเป็นสงครามซึ่งทำให้มีชาวรัสเซียเสียชีวิต 3.3 ล้านคน

จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 สละราชสมบัติให้หลังการปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1917 ซึ่งระหว่างนั้น พระองค์และพระบรมวงศานุวงศ์ถูกจำคุกทีแรกที่พระราชวังอเล็กซานเดอร์ที่จักรพรรดิสคอยเซโล แล้วต่อมาในจวนผู้ว่าราชการในโตบอลสค์ และท้ายสุดที่บ้านอีปาตีฟในเยคาเตรินบุร์ก ในฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 1918 นิโคลัสถูกส่งตัวให้สภาโซเวียตอูราลท้องถิ่นโดยผู้ตรวจการ วาซิลี ยาคอฟเลฟ ซึ่งต่อมาได้รับใบเสร็จลายลักษณ์เมื่อมีการส่งมอบตัวนิโคลัสเหมือนพัสดุ นิโคลัส ภรรยา อะเลคซันดรา ฟอโดรอฟนา โอรส อะเลคเซย์ นีโคลาเยวิช ธิดาสี่คน โอลกา นิโคเลฟนา, ทาเทียนา นิโคเลฟนา, มาเรีย นิโคเลฟนา, อานาสตาซียา นีคาไลยีฟนา และแพทย์ประจำตระกูล เอฟเกนี บอตคิน คนรับใช้ในจักรพรรดิ อเล็กเซย์ ตรุปป์ สาวรับใช้ในจักรพรรดินี อันนา เดมีโดวา และพ่อครัวประจำตระกูล อีวาน ฮารีโตนอฟ ถูกบอลเชวิคประหารชีวิตในห้องเดียวกันในคืนวันที่ 16/17 กรกฎาคม ค.ศ. 1918

พระราชบุตร

พระนาม		ประสูติ	สิ้นพระชนม์
	แกรนด์ดัชเชสโอลกานิโคเลฟนา	15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2438	17 กรกฎาคม พ.ศ. 2461
	แกรนด์ดัชเชสทาเทียนานิโคเลฟนา	10 มิถุนายน พ.ศ. 2440
	แกรนด์ดัชเชสมาเรียนิโคเลฟนา	26 มิถุนายน พ.ศ. 2442
	แกรนด์ดัชเชสอนาสตาเชียนิโคเลฟนา	18 มิถุนายน พ.ศ. 2444
	ซาเรวิช อะเลคเซย์ นีโคลาเยวิช	12 สิงหาคม พ.ศ. 2447

อ้างอิง

• The Cambridge Biograhical Encyclopedia / Edited by David Cystal-2nd ed., Cambridge University Press, 2000

ก่อนหน้า		จักรพรรดินีโคไลที่ 2 แห่งรัสเซีย		ถัดไป
จักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 3		จักรพรรดิแห่งรัสเซีย (1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2437 - 15 มีนาคม พ.ศ. 2460)		จักรพรรดิมิฮาอิลที่ 2
จักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 3		พระมหากษัตริย์แห่งโปแลนด์ (1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2437 - พ.ศ. 2458)		คองเกรสโปแลนด์ถูกรวมเข้ากับจักรวรรดิรัสเซีย
จักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 3		แกรนด์ดยุคแห่งฟินแลนด์ (1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2437 - 15 มีนาคม พ.ศ. 2460)		สมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดอริก คาร์ลที่ 1 แห่งฟินแลนด์ ในฐานะพระมหากษัตริย์แห่งฟินแลนด์