ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ไทใหญ่"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
ย้อนการแก้ไขที่ 6866350 สร้างโดย 223.205.41.240 (พูดคุย)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 4: บรรทัด 4:
| group = ไทใหญ่<br />[[ไฟล์:Shan-tai.png|30px]] ''ไต๊''
| group = ไทใหญ่<br />[[ไฟล์:Shan-tai.png|30px]] ''ไต๊''
| image = [[ไฟล์:CosTribe Shan.gif]]
| image = [[ไฟล์:CosTribe Shan.gif]]
| population = ประมาณ 6 ล้านคน
| population = ประมาณ 12 ล้านคน
| region1 = [[ไฟล์:Flag of the Shan State.svg|22px]] [[รัฐฉาน]]
| region1 = [[ไฟล์:Flag of the Shan State.svg|22px]] [[รัฐฉาน]]
| ref1 = [[ไฟล์:Flag of Kachin State.svg|22px]] [[รัฐคะฉิ่น]]
| ref1 = [[ไฟล์:Flag of Kachin State.svg|22px]] [[รัฐคะฉิ่น]]
บรรทัด 17: บรรทัด 17:
}}
}}


'''ไทใหญ่''' หรือ '''ฉาน''' ({{lang-shn|{{my|တႆး}}}} ''ไต๊''; {{lang-my|ရှမ်းလူမျိုး}}, {{IPA-all|ʃán lùmjóʊ|pron}}; {{zh-all|s=掸族|p=Shàn zú}}) หรือ '''เงี้ยว''' (ซึ่งเป็นคำเรียกที่ไม่สุภาพ)<ref>{{cite web | title = ยวน ในยวนพ่าย ก็เป็น ลาว (คักๆ) | publisher = สุจิตต์ วงษ์เทศ | url = http://www.sujitwongthes.com/2012/09/weekly21092555/ | date = 21 กันยายน 2555 | accessdate = 14 กุมภาพันธ์ 2558}}</ref> คือกลุ่มชาติพันธุ์ในตระกูลภาษาไท-กะได ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ขนาดใหญ่อันดับสองของพม่า ส่วนมากอาศัยใน[[รัฐฉาน]] [[ประเทศพม่า]] และบางส่วนอาศัยอยู่บริเวณ[[ดอยไตแลง]] ชายแดนระหว่าง[[ประเทศไทย]]กับประเทศพม่า<ref>Sao Sāimöng, The Shan States and the British Annexation. Cornell University, Cornell, 1969 (2nd ed.)</ref>คนไทใหญ่ในประเทศพม่ามีประมาณ 3 หรือ 4 ล้านคน แต่มีไทใหญ่หลายแสนคนที่ได้อพยพเข้าสู่ประเทศไทย เพื่อหนีปัญหาทางการเมืองและการหางาน ตามภาษาของเขาเองจะเรียกตัวเอง ไต มีหลายกลุ่มเช่น [[ไตขืน]] [[ไตแหลง]] [[คำตี่|ไตคัมตี]] [[ไทลื้อ|ไตลื้อ]] และ[[ไตมาว]] แต่กลุ่มใหญ่ที่สุดคือ ไตโหลง (ไต = ไท และ โหลง (หลวง) = ใหญ่) หรือที่คนไทยเรียกว่า ไทใหญ่ จะเห็นได้ว่าภาษาไตและภาษาไทยคล้ายกันบ้างแต่ไม่เหมือนกัน ชาวไทใหญ่ถือวันที่ [[7 กุมภาพันธ์]] เป็นวันชาติ เมืองหลวงของรัฐฉานคือ [[ตองยี]] มีประชากรประมาณ 150,000 คน ส่วนเมืองสำคัญอื่น ๆ ได้แก่ [[สีป้อ]] [[ล่าเสี้ยว]] [[เชียงตุง]] และ[[ท่าขี้เหล็ก]]
'''ไทใหญ่''' หรือไต- '''ฉาน''' ({{lang-shn|{{my|တႆး}}}} ''ไต๊''; {{lang-my|ရှမ်းလူမျိုး}}, {{IPA-all|ʃán lùmjóʊ|pron}}; {{zh-all|s=掸族|p=Shàn zú}}) คือกลุ่มชาติพันธุ์ในตระกูลภาษาไท-กะได ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ขนาดใหญ่อันดับสองของพม่า ส่วนมากอาศัยใน[[รัฐฉาน]] [[ประเทศพม่า]] และบางส่วนที่เป็นชาวไทยเชื่อสายไทใหญ่อาศัยอยู่ ที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีชุมชนไทใหญ่มากกว่า 100 ชุมชนเรียกว่าเป็นเมืองหลวงของไทใหญ่ในประเทศไทยเลยก็ว่าได้ ที่อำเภอฝาง หมู่บ้านใหม่หมอกจ๋ามก็มีชุมชนไทใหญ่อาศัยอยู่ด้วย ตลอดระยาชายแดนระหว่าง[[ประเทศไทย]]กับรัฐฉาน สหภาพพม่า<ref>Sao Sāimöng, The Shan States and the British Annexation. Cornell University, Cornell, 1969 (2nd ed.)</ref>คนไทใหญ่ในรัฐฉานประเทศพม่ามีประมาณ 8 หรือ 12 ล้านคน แต่มีไทใหญ่หลายแสนคนที่ได้อพยพเข้าสู่ประเทศไทย เพื่อหนีปัญหาทางการเมืองและการหางาน ตามภาษาของเขาเองจะเรียกตัวเอง ไต มีหลายกลุ่มเช่น [[ไตขืน]] [[ไตแหลง]] [[คำตี่|ไตคัมตี]] [[ไทลื้อ|ไตลื้อ]] และ[[ไตมาว]] แต่กลุ่มใหญ่ที่สุดคือ ไตโหลง (ไต = ไท และ โหลง (หลวง) = ใหญ่) หรือที่คนไทยเรียกว่า ไทใหญ่ จะเห็นได้ว่าภาษาไตและภาษาไทยคล้ายกันบ้างแต่ไม่เหมือนกัน ชาวไทใหญ่ถือวันที่ [[7 กุมภาพันธ์]] เป็นวันชาติ เมืองหลวงของรัฐฉานคือตวนตี หรือ [[ตองยี]] มีประชากรประมาณ 150,000 คน ส่วนเมืองสำคัญอื่น ๆ ได้แก่ เมืองลาเสี้ยว เมืองเชียงตุง เมืองนาย เมืองแสนหวี เมืองหยองห้วย และเมืองกึง


== เชื้อชาติ ==
== เชื้อชาติ ==
บรรทัด 27: บรรทัด 27:


== อิทธิพลของพม่า ==
== อิทธิพลของพม่า ==
ประวัติศาสตร์ไทใหญ่เต็มไปด้วยเรื่องราวของสงคราม จนการเรียนประวัติศาสตร์ของชาวไทใหญ่กลายเป็นวิชาต้องห้ามมาตั้งแต่สมัยอังกฤษปกครอง อิทธิพลทางวัฒนธรรมของพม่าในไทใหญ่จึงมีมาก ซึ่งเกี่ยวพันกับประวัติศาสตร์และการเมือง<ref name=hb-95>{{cite book | title=A History of Burma | page=95 | publisher=Cambridge University Press | location=New York and London | year=1967 | author=Maung Htin Aung | authorlink=Htin Aung}}</ref> กล่าวคือเมื่อพม่ามีอิทธิพลทางการปกครองก็จะเกณฑ์ให้เจ้าฟ้าไทใหญ่ส่งลูกชายและลูกสาวไปเมืองหลวงพม่า เจ้าหญิงเจ้าชายเหล่านี้จึงได้รับวัฒนธรรมพม่ามา และนำกลับมาเผยแพร่แก่ประชาชนไทใหญ่ในรูปแบบของ[[ภาษา]] [[ดนตรี]] [[นาฏศิลป์]] และขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆ<ref name=app-108>{{cite book | title=History of Burma | author=Lt. Gen. Sir Arthur P. Phayre | year=1967 | pages=108–109 | edition=2 | publisher=Susil Gupta | location=London}}</ref> เช่น เกิดความนิยมว่า วรรณคดีที่ไพเราะซาบซึ้งควรมีคำพม่าผูกผสมผสานกับคำไท<ref>‘Mae Sai Evacuated as Shells Hit Town’, Bangkok Post, 12 May 2002</ref><ref>‘Mortar Rounds Hit Thai Outpost, 2 Injured’, Bangkok Post, 20 June 2002, p.1</ref>
ประวัติศาสตร์ไทใหญ่เต็มไปด้วยเรื่องราวของสงคราม ภาษาไทใหญ่กลายเป็นภาษาต้องห้าม ที่รัฐบาลพม่าสั้งห้ามทำการเรียนการสอนเด็ดขาดใครเปิดสอนก็จะถูกจับขังคุก การเรียนการสอนภาษาไทใหญ่เมื่อสิบกว่าก่อน ต้องอาศัยแอบเรียนภายในวัดเท่านั้น ไม่มีการสอบวัดผลอะไร เด็กๆที่ไปเรียนกับพระที่วัดก็สามารถอ่านออกเขียนได้เท่านั้นเทียบกับปัจจุบันที่เราจะเห็นคนไทใหญ่ใช้ภาษาไทใหญ่หลากหลายในโลกโซเซีบล การเรียนประวัติศาสตร์ของชาวไทใหญ่กลายเป็นวิชาต้องห้ามมาตั้งแต่สมัยอังกฤษปกครอง อิทธิพลทางวัฒนธรรมของพม่าในไทใหญ่จึงมีมาก ซึ่งเกี่ยวพันกับประวัติศาสตร์และการเมือง<ref name=hb-95>{{cite book | title=A History of Burma | page=95 | publisher=Cambridge University Press | location=New York and London | year=1967 | author=Maung Htin Aung | authorlink=Htin Aung}}</ref>


== ภาษา ==
== ภาษา ==
ภาษาไทใหญ่เป็นวิชาเลือกหนึ่งภายในรัฐ เจ้าขุนสามซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ฝ่ายวัฒนธรรมรัฐฉานในอดีต เคยออกสำรวจคนไทใหญ่ในพม่า พบว่ามีคนไทใหญ่พูดภาษาไทใหญ่มากมายหลายแห่ง แต่ไม่มีจำนวนที่แน่นอน เพราะคนไทใหญ่เหล่านั้นจะเรียกตนเองว่าเป็นพม่า พูดภาษาพม่า แต่งกายเป็นพม่า<ref>{{cite web |url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=shn |title=Shan: A language of Myanmar |accessdate=2006-12-02 |work=Ethnologue }}</ref>
ภาษาไทใหญ่เป็นภาษาเก่าแก่ มีมาร่วม 2,000 ปี เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่คู่กับวิถีชีวิตของชาวไทใหญ่มาช้านาน เป็นวิชาเลือกหนึ่งภายในรัฐ เจ้าขุนสามซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ฝ่ายวัฒนธรรมรัฐฉานในอดีต เคยออกสำรวจคนไทใหญ่ในรัฐฉาน สหภาพพม่า พบว่ามีคนไทใหญ่พูดภาษาไทใหญ่มากมาย ประมาณได้กว่า 12 ล้านคน แต่ไม่มีจำนวนที่แน่นอน เพราะยากแก่การสำรวจ <ref>{{cite web |url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=shn |title=Shan: A language of Myanmar |accessdate=2006-12-02 |work=Ethnologue }}</ref>


== อ้างอิง ==
== อ้างอิง ==

รุ่นแก้ไขเมื่อ 15:39, 28 มีนาคม 2560

"ไทใหญ่" เปลี่ยนทางมาที่นี่ สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ไทใหญ่ (แก้ความกำกวม)
"ฉาน" เปลี่ยนทางมาที่นี่ บทความนี้เกี่ยวกับบทความเกี่ยวกับชาติพันธุ์ สำหรับเขตการปกครอง ดูที่ รัฐฉาน
ไทใหญ่
ไต๊
ไฟล์:CosTribe Shan.gif
ประชากรทั้งหมด
ประมาณ 12 ล้านคน
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ
รัฐฉาน รัฐคะฉิ่น
รัฐกะเหรี่ยง เขตมัณฑะเลย์
 ไทยจีน ประเทศจีน
 กัมพูชา เวียดนาม
ภาษา
ภาษาไทใหญ่, คำเมือง, ภาษาพม่า และภาษาไทย
ศาสนา
ส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนานิกายกึงจอง ส่วนน้อยนับถือนิกายกึงโยน[1]

ไทใหญ่ หรือไต- ฉาน (ไทใหญ่: တႆး ไต๊; พม่า: ရှမ်းလူမျိုး, ออกเสียง: [ʃán lùmjóʊ]; จีน: 掸族; พินอิน: Shàn zú) คือกลุ่มชาติพันธุ์ในตระกูลภาษาไท-กะได ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ขนาดใหญ่อันดับสองของพม่า ส่วนมากอาศัยในรัฐฉาน ประเทศพม่า และบางส่วนที่เป็นชาวไทยเชื่อสายไทใหญ่อาศัยอยู่ ที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีชุมชนไทใหญ่มากกว่า 100 ชุมชนเรียกว่าเป็นเมืองหลวงของไทใหญ่ในประเทศไทยเลยก็ว่าได้ ที่อำเภอฝาง หมู่บ้านใหม่หมอกจ๋ามก็มีชุมชนไทใหญ่อาศัยอยู่ด้วย ตลอดระยาชายแดนระหว่างประเทศไทยกับรัฐฉาน สหภาพพม่า[2]คนไทใหญ่ในรัฐฉานประเทศพม่ามีประมาณ 8 หรือ 12 ล้านคน แต่มีไทใหญ่หลายแสนคนที่ได้อพยพเข้าสู่ประเทศไทย เพื่อหนีปัญหาทางการเมืองและการหางาน ตามภาษาของเขาเองจะเรียกตัวเอง ไต มีหลายกลุ่มเช่น ไตขืน ไตแหลง ไตคัมตี ไตลื้อ และไตมาว แต่กลุ่มใหญ่ที่สุดคือ ไตโหลง (ไต = ไท และ โหลง (หลวง) = ใหญ่) หรือที่คนไทยเรียกว่า ไทใหญ่ จะเห็นได้ว่าภาษาไตและภาษาไทยคล้ายกันบ้างแต่ไม่เหมือนกัน ชาวไทใหญ่ถือวันที่ 7 กุมภาพันธ์ เป็นวันชาติ เมืองหลวงของรัฐฉานคือตวนตี หรือ ตองยี มีประชากรประมาณ 150,000 คน ส่วนเมืองสำคัญอื่น ๆ ได้แก่ เมืองลาเสี้ยว เมืองเชียงตุง เมืองนาย เมืองแสนหวี เมืองหยองห้วย และเมืองกึง

เชื้อชาติ

กลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยในรัฐฉาน สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 กลุ่มดังนี้

  1. ชาวไทใหญ่ หรือไทหลวง (ไตโหลง)
  2. ชาวไทลื้อ มีถิ่นฐานอยู่ในแคว้นสิบสองปันนาของประเทศจีน และทางตะวันออกของรัฐฉาน
  3. ชาวไทเขิน (ไตขึน) เป็นประชากรส่วนใหญ่ของเมืองเชียงตุง
  4. ชาวไทเหนือ (ไตเหลอ) อาศัยอยู่ในแค้วนใต้คง (เต้อหง) ของประเทศจีน

อิทธิพลของพม่า

ประวัติศาสตร์ไทใหญ่เต็มไปด้วยเรื่องราวของสงคราม ภาษาไทใหญ่กลายเป็นภาษาต้องห้าม ที่รัฐบาลพม่าสั้งห้ามทำการเรียนการสอนเด็ดขาดใครเปิดสอนก็จะถูกจับขังคุก การเรียนการสอนภาษาไทใหญ่เมื่อสิบกว่าก่อน ต้องอาศัยแอบเรียนภายในวัดเท่านั้น ไม่มีการสอบวัดผลอะไร เด็กๆที่ไปเรียนกับพระที่วัดก็สามารถอ่านออกเขียนได้เท่านั้นเทียบกับปัจจุบันที่เราจะเห็นคนไทใหญ่ใช้ภาษาไทใหญ่หลากหลายในโลกโซเซีบล การเรียนประวัติศาสตร์ของชาวไทใหญ่กลายเป็นวิชาต้องห้ามมาตั้งแต่สมัยอังกฤษปกครอง อิทธิพลทางวัฒนธรรมของพม่าในไทใหญ่จึงมีมาก ซึ่งเกี่ยวพันกับประวัติศาสตร์และการเมือง[3]

ภาษา

ภาษาไทใหญ่เป็นภาษาเก่าแก่ มีมาร่วม 2,000 ปี เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่คู่กับวิถีชีวิตของชาวไทใหญ่มาช้านาน เป็นวิชาเลือกหนึ่งภายในรัฐ เจ้าขุนสามซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ฝ่ายวัฒนธรรมรัฐฉานในอดีต เคยออกสำรวจคนไทใหญ่ในรัฐฉาน สหภาพพม่า พบว่ามีคนไทใหญ่พูดภาษาไทใหญ่มากมาย ประมาณได้กว่า 12 ล้านคน แต่ไม่มีจำนวนที่แน่นอน เพราะยากแก่การสำรวจ [4]

อ้างอิง

  1. ↑ เสมอชัย พูลสุวรรณ. รัฐฉาน (เมืองไต):พลวัติของชาติพันธุ์ในบริบทประวัติศาสตร์และการเมืองร่วมสมัย. กรุงเทพฯ:ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), 2552. หน้า 66
  2. ↑ Sao Sāimöng, The Shan States and the British Annexation. Cornell University, Cornell, 1969 (2nd ed.)
  3. ↑ Maung Htin Aung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press. p. 95.
  4. ↑ "Shan: A language of Myanmar". Ethnologue. สืบค้นเมื่อ 2006-12-02.

แหล่งข้อมูลอื่น

Stub icon

บทความมนุษย์ มานุษยวิทยา และเรื่องที่เกี่ยวข้องนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ไทใหญ่&oldid=6913952"