กองทัพบกไทย

กองทัพบกไทย (Royal Thai Army)
ตราราชการกองทัพบก
ประเทศ	ไทย
รูปแบบ	กองทัพบก
กำลังรบ	กองประจำการ 190,000 นาย 9 กองพลทหารราบ 1 กองพลทหารราบยานเกราะ 3 กองพลทหารม้า 1 กองพลรบพิเศษ 1 กองพลทหารปืนใหญ่ 1 กองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน 1 กองพลทหารช่าง
กองบัญชาการ	กองบัญชาการกองทัพบก, ถนนราชดำเนินนอก, แขวงบางขุนพรหม, เขตพระนคร, กรุงเทพมหานคร
คำขวัญ	เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ และประชาชน
สีหน่วย	แดง
เพลงหน่วย	มาร์ชกองทัพบก
วันสถาปนา	18 มกราคม (วันกองทัพบก และ วันกองทัพไทย)
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บัญชาการ ทหารบก	พลเอก เฉลิมชัย สิทธิสาท
เครื่องหมายสังกัด
ธงประจำ กองทัพ
ธงชัยเฉลิมพล

กองทัพบกไทย (คำย่อ : ทบ. ชื่อภาษาอังกฤษ : Royal Thai Army คำย่อภาษาอังกฤษ : RTA) เป็นเหล่าทัพที่มีประวัติความเป็นมายาวนานที่สุดและมีขนาดใหญ่ที่สุดของกองทัพไทย ก่อตั้งเป็นกองทัพสมัยใหม่ขี้นในปี พ.ศ. 2417 เหตุผลส่วนหนึ่งคือ เพื่อรับมือกับการคุกคามรุกแบบใหม่จากอังกฤษ ภายหลังการทำสนธิสัญญาเบาว์ริง และการเปิดประเทศใน พ.ศ. 2398

ประวัติ

การปฏิรูปการทหารบกของไทยเป็นแบบตะวันตก ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว คือต้นแบบของกิจการทหารบกสมัยปัจจุบัน

สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเถลิงราชสมบัติ เมื่อ พ.ศ. 2394 กิจการแรกที่พระองค์ทรงกระทำ คือ ทรงตั้งเจ้าพระยาพระคลัง (ดิส บุนนาค) ว่าที่สมุหพระกลาโหมขึ้นเป็น สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ ดำรงตำแหน่งสมุหพระกลาโหม และให้จัดการเรื่องกิจการทหารเป็นการด่วน โดยให้ปรับปรุงกองทัพบกให้เป็นแบบสมัยใหม่ และมีประสิทธิภาพที่สามารถป้องกันประเทศชาติได้ ทั้งนี้ เพราะประเทศมหาอำนาจทางตะวันตกได้แผ่อิทธิพลเข้ามา อยู่เหนือประเทศทางภูมิภาคเอเซียตะวันออกและตะวันออกเฉียงใต้ และมีท่าทีคุกคามต่อประเทศไทยยิ่งขึ้นตามลำดับ สำหรับการปรับปรุงในด้านวิทยาการนั้น พระองค์ทรงจ้าง ร้อยเอก อิมเปย์ และ ร้อยเอก น็อกส์ ชาวอังกฤษ ซึ่งเดินทางจากอินเดียผ่านเข้ามาทางพม่า ให้เป็นครูฝึกหัดทหารบก ทั้งทหารของวังหน้าและวังหลวง ดังนั้นใน พ.ศ. 2395 กองทหารที่ได้รับการฝึกและจัดแบบตะวันตก มีดังนี้

1. กองรักษาพระองค์อย่างยุโรป
2. กองทหารหน้า
3. กองปืนใหญ่อาสาญวน

กองทหารหน้าเป็นหน่วยที่ได้รับการฝึกแบบใหม่ มีอาวุธใหม่ และมีทหารประจำการมากกว่าทหารหน่วยอื่นๆ ทั้งยังมีความชำนาญในการรบมาพอสมควร เนื่องจากได้เข้าสมทบในกองทัพหลวงไปทำศึกที่เมืองเชียงตุง เมื่อปี พ.ศ. 2395 และ พ.ศ. 2396 การศึกทั้ง 2 ครั้งนี้ กองทหารหน้าได้สำแดงเกียรติภูมิในหน้าที่ของตนไว้อย่างน่าชมเชย จึงเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัยเป็นอย่างมาก ยามปกติกองทหารหน้ามีหน้าที่เข้าขบวนแห่นำตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทุกคราว นอกจากนั้นยังมีหน้าที่ปราบปรามโจรผู้ร้ายตามหัวเมืองต่างๆ เช่น ปราบปรามพวกอั้งยี่ที่มณฑลปราจีน และเมืองชลบุรีอีกด้วย จึงนับได้ว่า "กองทหารหน้า" นี้เองเป็นรากเหง้าของกองทัพบกในปัจจุบันนี้

กิจการทหารบกได้รุดหน้าไปอีก เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศ ดำรงตำแหน่ง ผู้บัญชาการกองทหารหน้าใน พ.ศ. 2398 พระองค์ทรงรวบรวมกองทหารที่อยู่อย่างกระจัดกระจายทั่วกรุงเทพฯ มารวมไว้ที่เดียวกัน คือโรงทหารสนามไชย กองทหารดังกล่าวคือ

1. กองทหารฝึกแบบยุโรป (เดิมอยู่ริมคลองโอ่งอ่างฝั่งตะวันออก)
2. กองทหารมหาดไทย (ซึ่งถูกเกณฑ์มาจากหัวเมืองฝ่ายเหนือ)
3. กองทหารกลาโหม (ซึ่งถูกเกณฑ์มาจากหัวเมืองฝ่ายใต้)
4. กองทหารเกณฑ์หัด (คือพวกขุนหมื่นสิบยก กองทหารเกณฑ์หัดนี้ ขึ้นกับกองทหารหน้า)

จะเห็นได้ว่า การจัดการทหารบกแบบตะวันตกหรือกองทัพบกปัจจุบันนี้เริ่มขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอม เกล้าเจ้าอยู่หัว แต่เป็นไปในวงแคบ อำนาจในการปกครองบังคับบัญชาทหารในกรุงเทพฯ แยกออกเป็น 2 ฝ่าย คือ ทหารที่สังกัดพระบรมมหาราชวังขึ้นโดยตรงต่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ส่วนทหารที่สังกัดพระบวรราชวัง หรือวังหน้า ขึ้นโดยตรงต่อ พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ส่วนทหารในหัวเมืองก็แยกขึ้นกับ สมุหพระกลาโหม และสมุหนายก

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จขึ้นครองราชสมบัติ พระองค์มิได้แถลงพระบรมราโชบายในการจัดการทางทหารไว้เป็นที่เด่นชัด อย่างไรก็ดี เมื่อพิจารณาถึงสภาวการณ์ และสิ่งแวดล้อมอื่นๆ รวมทั้งวิธีการทางทหาร ตลอดจนพระปรีชาญาณในการบริหารประเทศแล้วอาจพิจารณาได้ว่า พระองค์น่าจะมีพระราชประสงค์ในการจัดการทางทหารเป็น 2 ประการ คือ

1. การปฏิรูปการทหารเพื่อความมั่นคงแห่งราชบัลลังก์
2. การปฏิรูปการทหารเพื่อความเจริญทางด้านการทหารเอง และให้เหมาะสมกับกาลสมัย ตลอดจนสามารถรักษาความปลอดภัยให้แก่ประเทศชาติ

เนื่องจาการทหารในสมัยนั้นยังเป็นไปในลักษณะกระจัดกระจาย อยู่ในสังกัดอำนาจของบุคคลหลายฝ่าย จึงทำให้การปฏิรูปการทหารของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในระยะแรกมีขอบเขตจำกัด ต่อมาใน พ.ศ. 2415 ภายหลังจากการเสด็จไปประพาสสิงคโปร์และปัตตาเวียแล้ว พระองค์โปรดให้ปรับปรุงการทหารให้กาวหน้ายิ่งขึ้น โดยนำแบบอย่างการทหารที่ชาวยุโรปนำมาฝึกทหารในอาณานิคมของตน แต่ได้ดัดแปลงแก้ไขให้เหมาะสมกับสภาพของประเทศไทย โปรดให้แบ่งหน่วยทหารออกเป็น 7 หน่วย ดังนี้

1. กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์
2. กรมทหารรักษาพระองค์
3. กรมทหารล้อมวัง
4. กรมทหารหน้า
5. กรมทหารปืนใหญ่
6. กรมทหารช้าง
7. กรมทหารฝีพาย

พ.ศ. 2430 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงหารือกับพระบรมวงศานุวงศ์และเสนาบดี ต่างเห็นพ้องต้องกันว่า ควรจัดการทหารอย่างใหม่เป็นระเบียบแบบแผนและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ดังนั้น ในวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2430 จึงได้มี "ประกาศจัดการทหาร" ขึ้น โดยตั้ง "กรมยุทธนาธิการ" มีลักษณะเป็นกรมกลางของทหารบก และทหารเรือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงดำรงพระราชอิสริยยศตำแหน่ง "จอมทัพ" สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร ทรงเป็น "ผู้บังคับบัญชาการทั่วไป" และเพื่อให้หน่วยทหารได้รับการบังคับบัญชาดูแลได้ทั่วถึง จึงทรงแต่งตั้งตำแหน่งผู้ช่วยเหลือผู้บังคับบัญชาทั่วไปอีก 4 ตำแหน่ง คือ

1. เจ้าพนักงานใหญ่ ผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารบก
2. เจ้าพนักงานใหญ่ ผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารเรือ
3. เจ้าพนักงานใหญ่ ผู้บัญชาการใช้จ่าย
4. เจ้าพนักงานใหญ่ ผู้บัญชาการยุทธภัณฑ์

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องจากพระองค์ทรงสำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยทหารบกแซนด์เฮิสต์ ประเทศอังกฤษ ทั้งยังทรงรับราชการในกรมทหารราบเบาเดอรัม และค่ายฝึกทหารปืนใหญ่ นับว่าพระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ไทยพระองค์แรกที่ได้ทรงศึกษาวิชาทหารบกจากต่างประเทศโดยเฉพาะ เมื่อพระองค์เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ จึงทรงปรับปรุงกิจการทหารบกให้ดียิ่งขึ้น และเจริญก้าวหน้าตามแบบอย่างทหารในทวีปยุโรป พระองค์ทรงให้มีการเปลี่ยนแปลงการบริหารกิจการทหารใหม่ เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2453 โดย

1. เปลี่ยนชื่อกรมยุทธนาธิการ เป็น กระทรวงกลาโหม มีหน้าที่ดูแลการปกครองเฉพาะกิจการทหารบก
2. ยกกรมทหารเรือ ขึ้นเป็น กระทรวงทหารเรือ
3. จัดตั้งสภาป้องกันพระราชอาณาจักร ทำหน้าที่ประสานงานระหว่างกระทรวงกลาโหม และกระทรวงทหารเรือ

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นทหารบกโดยอาชีพ กล่าวคือ ทรงศึกษาวิชาทหารบกจากวิทยาลัยการทหารวูลลิช ประเทศอังกฤษ และวิชาเสนาธิการทหาร จากโรงเรียนเสนาธิการฝรั่งเศส พระองค์ทรงพยายามทุกวิถีทางที่จะทำนุบำรุงกิจการทหารบกให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น แต่ปัญหาภาวะเศรษฐกิจตกต่ำและการขากแคลนงบประมาณแผ่นดิน ทำให้รัฐบาลมีความจำเป็นต้องตัดทอนรายจ่าย และส่งผลกระทบมาถึงกิจการทหารในสมัยของพระองค์ด้วย มีการยุบกรมกองและปลดข้าราชการตำแหน่งต่างๆ ลง ต่อมาในวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2475 มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ยุบกระทรวงทหารเรือ รวมเข้ากับกระทรวงกลาโหม ให้เสนาบดีกระทรวงกลาโหมมีอำนาจหน้าที่บังคับบัญชาการทหาร 3 ฝ่าย คือ ทหารบก ทหารเรือ และทหารอากาศ ปัญหาและผลสะท้อนจาการตัดทอนรายจ่ายในราชการทหารนี้เองเป็นสาเหตุนำไปสู่ความยุ่งยากทางการเมือง

หลังการปฏิวัติ พ.ศ. 2475

ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง บรรดาพระบรมวงศานุวงศ์ และข้าราชการที่เคยดำรงตำแหน่งชั้นสูงในกองทัพบก ถูกถอดถอนออกจากตำแหน่งจนหมด และได้มีการบรรจุบุคคลอื่นเข้าดำรงตำแหน่งแทน โดยมี นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา เป็นผู้บัญชาการทหารบก และ นายพันเอก พระยาทรงสุรเดช เป็นผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารบกฝ่ายยุทธการ อย่างไรก็ตามงานในหน้าที่ผู้บังคับบัญชาทหารบกกลับอยู่ในมือของ นายพันเอก พระยาทรงสุรเดช เนื่องจากมีความสามารถและความเชี่ยวชาญทางวิชาการทหารสูง จึงมีบทบาทในการจัดราชการทหารอยู่ระยะหนึ่ง ในเดือนกันยายน ปี 2476 พระยาทรงสุรเดช ได้ก่อความไม่สงบขึ้น โดยมั่นหมายที่จะเปลี่ยนแปลงบุคคลในระดับสูง ทั้งทางด้านการทหารและพลเรือนเสียใหม่ แต่ไม่สำเร็จ

เมื่อเกิดสงครามมหาเอเซียบูรพา จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีและผู้บัญชาการทหารสูงสุดขณะนั้น ได้กำหนดแผนยุทธศาสตร์ทางทหาร ด้วยการนำกำลังกองทัพบกส่วนใหญ่ขึ้นไปอยู่ทางภาคเหนือ แล้วจัดตั้งเป็นกองทัพพายัพขึ้น กับได้วางแผนการย้ายเมืองหลวงจากกรุงเทพฯ ไปอยู่เพชรบูรณ์ ทั้งนี้เพื่อรักษาอธิปไตยของไทยให้พ้นจากการยึดครองของญี่ปุ่น และในขณะเดียวกัน ก็พยายามรักษากำลังทัพของไทยมิให้กองทัพญี่ปุ่นปลดอาวุธ แผนการนี้เป็นแผนที่จะใช้พื้นที่จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นป้อมปราการต่อสู้ตายกับศัตรู เมื่อภัยสงครามได้ทวีความรุนแรงขึ้นใน พ.ศ. 2486 กองบัญชาการกองทัพบกสนามได้อพยพส่วนหนึ่งจากกรุงเทพฯ ไปตั้งที่ ตำบลวังรุ อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ จังหวัดเพชรบูรณ์ ตามแผนการย้ายเมืองหลวงดังกล่าว

กองบัญชาการกองทัพบก นอกจากจะมีที่ตั้งอยู่ภายในกระทรวงกลาโหมแล้ว ยังมีกองบัญชาการอีกส่วนหนึ่งอยู่ที่หอประชุมกองทัพบก และบริเวณสวนรื่นฤดี แขวงวชิรพยาบาล เขตดุสิต กล่าวคือ เมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2500 รัฐบาลได้ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินและแต่งตั้งให้ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นผู้บัญชาการฝ่ายทหาร มีอำนาจเต็มที่ในการสั่งการแก่ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ และตำรวจ โดยใช้หอประชุมกองทัพบก เป็นกองบัญชาการฝ่ายทหาร ต่อมาในเดือนกันยายน เมื่อคณะทหารภายใต้การนำของ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้พร้อมใจกันยึดอำนาจจากรัฐบาล (จอมพล ป.พิบูลสงคราม) ได้ใช้หอประชุมกองทัพ เป็นกองบัญชาการผู้รักษาพระนครฝ่ายทหาร แต่ได้ปิดลงในระยะเวลาอันสั้น แล้วตั้งเป็น กองบัญชาการกองทัพบก ส่วนที่ 2 ขึ้นแทน ต่อมาใน พ.ศ. 2503 ได้ใช้หอประชุมกองทัพบก เป็นกองบัญชาการกองทัพบก ส่วนที่ 2 อีกครั้ง เมื่อสถานการณ์ตามแนวพรหมแดนมีปัญหาขัดแย้งบางประการ อันจะมีผลกระทบต่อประเทศไทย และใน พ.ศ. 2506 จอมพล ประภาส จารุเสถียร รองผู้บัญชาการทหารบกขณะนั้น ให้เปลี่ยนชื่อกองบัญชาการกองทัพบกส่วนที่ 2 เป็นศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบกและใช้เรียกชื่อนี้เรื่อยมาจนปัจจุบัน แม้ว่าศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบกจะย้ายมาตั้งอยู่ภายในกองบัญชาการกองทัพบก ถนนราชดำเนินนอก แขวงบางขุนพรหม เขตพระนคร ก็ตาม

ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบก ปัจจุบันเป็นหน่วยเฉพาะกิจ ประกอบด้วย สำนักงานผู้บังคับบัญชาและฝ่ายอำนวยการต่างๆ มีภารกิจในการวางแผน อำนวยการ ประสานการปฏิบัติ และกำกับดูแลหน่วยรองของกองทัพบก และกำลังรบเฉพาะกิจในการปฏิบัติเพื่อรักษาความมั่นคงของชาติ และความมั่นคงของรัฐในทุกรูปแบบ

สมัยปัจจุบัน

พลเอก อาทิตย์ กำลังเอก ขณะดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารบก พิจารณาเห็นว่า กองทัพบกเป็นสถาบันหลักสถานบันหนึ่งของประเทศ มีภารกิจในการรักษาความมั่นคงและอธิปไตยของชาติ ตลอดจนเทิดทูนและรักษาไว้ซึ่งสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ แต่ยังไม่มีกองบัญชาการเป็นสัดส่วนของตนเองเช่นเหล่าทัพอื่น ทั้งยังได้อาศัยอาคารและสถานที่ของกระทรวงกลาโหมมาโดยตลอดทุกยุคทุกสมัย สถานที่ดังกล่าวนอกจากจะคับแคบ ไม่เป็นเอกเทศกับตนเองแล้ว ยังไม่สมเกียรติและศักดิ์ศรีของกองทัพบกอีกด้วย ดังนั้น ผู้บัญชาการทหารบกจึงได้สั่งการให้พิจารณาหาสถานที่ก่อสร้าง "กองบัญชาการกองทัพบก" แห่งใหม่ ในระยะแรกได้พิจารณาเห็นว่า สถานที่บริเวณกรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์ บางเขน มีพื้นที่เพียงพอ การคมนาคมสะดวก แต่เรื่องนี้ไม่สามารถดำเนินการต่อไปได้ เนื่องจากติดขัดทางด้านงบประมาณ

ครั้นเมื่อโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ย้ายไปอยู่ ณ เขาชะโงก ตำบลพรหมมณี อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก กองทัพบกพิจารณาเห็นว่า โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าเดิม ซึ่งตั้งอยู่บนถนนราชดำเนินนอก กรุงเทพมหานคร เป็นสถานที่ที่มีความสง่างาม มีประวัติความเป็นมาอันยาวนานควบคู่กับกองทัพบก นอกจากนั้น ยังมีพื้นที่กว้างขวาง การคมนาคมสะดวก เนื่องจากตั้งอยู่ใจกลางเมืองกรุงเทพมหานคร และเป็นเส้นทางผ่านของแขกบ้านแขกเมือง หากกองทัพบกใช้สถานที่ดังกล่าวเป็นกองบัญชาการกองทัพบก นอกจากจะมีความเหมาะสมอย่างยิ่งดังที่ได้กล่าวมาแล้ว ยังเป็นการประหยัดงบประมาณของกองทัพบกและประเทศชาติได้อีกเป็นจำนวนมาก ผู้บัญชาการทหารบก จึงได้สั่งการให้ใช้สถานที่แห่งนี้เป็น กองบัญชาการกองทัพบก และได้กระทำพิธีเปิดที่ทำการของกองบัญชาการกองทัพบกครั้งแรกเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2529 สำหรับการกำหนดสถานที่ของหน่วยงานต่างๆ ภายในกองบัญชาการกองทัพบกในครั้งนั้น ได้กำหนดให้อาคารซึ่งเคยเป็นที่ตั้งของส่วนราชการโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า เดิม (ตรงข้ามเวทีมวยราชดำเนิน) เป็นที่ตั้งของกรมฝ่ายเสนาธิการ ส่วนอาคารซึ่งเป็นที่ตั้งของส่วนการศึกษาเดิม (ตรงข้ามกระทรวงศึกษาธิการ) เป็นที่ตั้งของสำนักงานปลัดบัญชีกองทัพบก สำนักงานตรวจบัญชีกองทัพบก และกรมการเงินทหารบก

ต่อมาสำนักนายกรัฐมนตรี ได้ขอใช้ที่ดินบริเวณส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยฯ เดิม เพื่อขยายสถานที่ทำงานของทำเนียบรัฐบาล ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้ลงมติเมื่อวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2530 อนุมัติหลักการให้สำนักนายกรัฐมนตรีใช้ที่ดินและอาคารสถานที่บริเวณส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า เดิม และอนุมัติให้สำนักงบประมาณจัดสรรงบประมาณให้กองทัพบกในการก่อสร้างอาคาร "กองบัญชาการกองทัพบก" แห่งใหม่ บริเวณส่วนบัญชาการโรงเรียนนายร้อยฯ เดิม คณะกรรมการโครงการก่อสร้างกองบัญชาการกองทัพบก จึงได้พิจารณาออกแบบอาคารขนาดใหญ่ที่ทันสมัย เพื่อเป็นศูนย์รวมในการปฏิบัติงานของผู้บังคับบัญชาชั้นสูง และฝ่ายเสนาธิการต่างๆ ของกองทัพบก ให้สามารถปฏิบัติภารกิจที่ได้รับมอบหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ พิธีวางศิลาฤกษ์กองบัญชาการกองทัพบกแห่งใหม่นี้ได้กำหนดขึ้นเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2531 ระหว่างเวลา 08.49 - 09.29 นาฬิกา โดยมี พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ ผู้บัญชาการทหารบก รักษาราชการผู้บัญชาการทหารสูงสุด เป็นประธานในพิธี

สำหรับหน่วยที่ใช้สถานที่ภายในอาคาร "กองบัญชาการกองทัพบก" ปัจจุบันประกอบด้วย

• อาคารส่วนที่ 1
  • สำนักงานผู้บังคับบัญชาชั้นสูง
  • กรมยุทธการทหารบก
  • กรมข่าวทหารบก
  • กรมกำลังพลทหารบก
  • กรมส่งกำลังบำรุงทหารบก
  • กรมกิจการพลเรือนทหารบก
  • ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบก
• อาคารส่วนที่ 2 และส่วนที่ 3
  • ประชาสัมพันธ์ หน่วยตรวจโรค ร้านสวัสดิการ ห้องจัดเลี้ยง ห้องเตรียมอาหาร ห้องอาหารนายทหารชั้นสัญญาบัตรและนายทหารชั้นประทวน ห้องประชุมหน่วยขึ้นตรงกองทัพบก หน่วยสื่อสาร ห้องสมุด
  • สำนักงานที่ปรึกษา กองทัพบก
  • ศูนย์เทคโนโลยีทางทหารกองทัพบก
  • กรมสารบรรณทหารบก
• อาคารส่วนที่ 4
  • สำนักงานเลขานุการกองทัพบก
  • กรมการเงินทหารบก
  • ธนาคารทหารไทย จำกัด (มหาชน) สาขาย่อยกองบัญชาการกองทัพบก
• อาคารส่วนที่ 5
  • อาคารจอดรถสูง 9 ชั้น

ภารกิจ

พระราชบัญญัติจัดระเบียบราชการกระทรวงกลาโหม พ.ศ. 2503 มาตรา 14 กำหนดอำนาจและหน้าที่กระทรวงกลาโหมและหน้าที่ของกองทัพบกไว้ว่า "กองทัพบกมีหน้าที่เตรียมกำลังทางบก และป้องกันราชอาณาจักร มีผู้บัญชาการทหารบกเป็นผู้บังคับบัญชารับผิดชอบ"

การแบ่งเหล่า

กองทัพบกไทย มีการแบ่งประเภทเหล่าทหารบก ออกเป็นเหล่าต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

เหล่ารบ

เหล่ารบ เป็นเหล่าหลักที่ใช้ในการรบ เป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่หลักในสนามรบ ประกอบด้วย

1. ทหารราบ (ร.) เป็นกำลังรบหลักของกองทัพบกไทย มีกำลังพลมากที่สุด มีหน้าที่เข้ายึดครองและรักษาพื้นที่

แบ่งออกเป็น 3 แบบ

• ทหารราบยานยนต์
• ทหารราบยานเกราะ
• ทหารราบเบา

1. ทหารม้า (ม.) แบ่งออกเป็นสามแบบคือ

• ทหารม้าลาดตระเวน
• ทหารม้าบรรทุกยานเกราะ ยานสายพาน หรือยานหุ้มเกราะเป็นพาหนะในการรบ
• ทหารม้ารถถัง ใช้รถถังเป็นอาวุธหลักในการปฏิบัติการรบ

เหล่าสนับสนุนการรบ

เหล่าสนับสนุนการรบ เป็นฝ่ายสนับสนุนการรบ โดยมากมักปฏิบัติงานควบคู่กับหน่วยรบในสนามรบ ประกอบด้วย

1. ทหารปืนใหญ่ (ป.) ใช้ปืนใหญ่ ในการยิงสนับสนุนให้กับหน่วยกำลังรบ
2. ทหารช่าง (ช.) เป็นฝ่ายช่วยเหลือทางเทคนิคด้านงานช่าง ก่อสร้าง ซ่อม หรือทำลาย สิ่งก่อสร้างต่างๆ
3. ทหารสื่อสาร (ส.) เป็นฝ่ายช่วยเหลือทางเทคนิคด้านงานสื่อสาร และด้านเทคโนโลยีต่างๆ
4. ทหารการข่าว (ขว.) ข่าวกรอง

เหล่าช่วยรบ

เหล่าช่วยรบ เป็นฝ่ายส่งกำลังหรือสิ่งอุปกรณ์ช่วยเหลือการรบ โดยมากปฏิบัติงานแนวหลังในสนามรบ ประกอบด้วย

1. ทหารสรรพาวุธ (สพ.) เป็นฝ่ายสนับสนุนสิ่งอุปกรณ์จำพวก อาวุธ กระสุน วัตถุระเบิด ตลอดจนยานพาหนะในการรบ
2. ทหารพลาธิการ (พธ.) เป็นฝ่ายสนับสนุนสิ่งอุปกรณ์จำพวก อาหาร เครื่องแต่งกาย เชื้อเพลิง ยุทธภัณฑ์ส่วนบุคคล
3. ทหารแพทย์ (พ.) เป็นฝ่ายสนับสนุนสิ่งอุปกรณ์ในกลุ่มเวชภัณฑ์ และสิ่งอุปกรณ์ทางการแพทย์ รวมถึงเป็นฝ่ายรักษาพยาบาลให้กับทหารและครอบครัวทหาร
4. ทหารขนส่ง (ขส.) เป็นฝ่ายอำนวยความสะดวกเรื่องการขนส่งกำลังพล และการเคลื่อนย้ายสิ่งอุปกรณ์

เหล่าสนับสนุนการช่วยรบ

นอกจากนี้ยังมีหน่วยอื่นๆ ที่มิได้เป็นหน่วยที่เกี่ยวข้องกับการรบโดยตรง ประกอบด้วย

1. ทหารสารบรรณ (สบ.) มีหน้าที่ดำเนินการด้านธุรการ เอกสาร ทะเบียนประวัติ และงานสัสดี
2. ทหารการเงิน (กง.) ปฏิบัติงานด้านการเงิน บัญชี งบประมาณ และการเบิกจ่ายงบประมาณ
3. ทหารพระธรรมนูญ (ธน.) ดำเนินการด้านกฎหมาย การศาลทหาร และงานทนายทหาร
4. ทหารแผนที่ (ผท.) มีหน้าที่สำรวจและจัดทำ แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศ (ขึ้นการบังคับบัญชากับ กองบัญชาการกองทัพไทย)
5. ทหารการสัตว์ (กส.) มีหน้าที่ดูแลสัตว์ในราชการกองทัพ
6. ทหารดุริยางค์ (ดย.) มีหน้าที่ให้ความบันเทิง สันทนาการ
7. ทหารสารวัตร (สห.) มีหน้าที่รักษาความสงบเรียบร้อย ดูแลระเบียบวินัยของทหาร การเชลย

การจัดส่วนราชการ

กองทัพบก แบ่งส่วนราชการเป็น 7 ส่วนดังนี้

1. ส่วนบัญชาการ
2. ส่วนกำลังรบ
3. ส่วนสนับสนุนการรบ
4. ส่วนสนับสนุนการช่วยรบ
5. ส่วนภูมิภาค
6. ส่วนการศึกษา
7. ส่วนช่วยพัฒนาประเทศ

ส่วนบัญชาการ

ส่วนบัญชาการ (ฝ่ายเสนาธิการ)

• สำนักงานเลขานุการกองทัพบก (สลก.ทบ.)
• กรมกำลังพลทหารบก (กพ.ทบ.)
• กรมข่าวทหารบก (ขว.ทบ.)
• กรมยุทธการทหารบก (ยก.ทบ.)
• กรมส่งกำลังบำรุงทหารบก (กบ.ทบ.)
• กรมกิจการพลเรือนทหารบก (กร.ทบ.)
• สำนักงานปลัดบัญชีกองทัพบก (สปช.ทบ.)

ส่วนบัญชาการ(ฝ่ายกิจการพิเศษ)

• กรมสารบรรณทหารบก (สบ.ทบ.)
• กรมการเงินทหารบก (กง.ทบ.)
• กรมการสารวัตรทหารบก (สห.ทบ.)
• กรมจเรทหารบก (จบ.)
• กรมสวัสดิการทหารบก (สก.ทบ.)
• กรมดุริยางค์ทหารบก (ดย.ทบ.)
• หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน (นรด.)
• สำนักงานวิจัยและพัฒนาการทางทหารกองทัพบก (สวพ.ทบ.)
• สำนักงานตรวจสอบภายในทหารบก (สตน.ทบ.)
• สำนักงานพระธรรมนูญทหารบก (สธน.ทบ.)
• ศูนย์เทคโนโลยีทางทหาร (ศทท.)

ส่วนบัญชาการ (ฝ่ายยุทธบริการ)

• กรมการทหารช่าง (กช.)
• กรมสรรพาวุธทหารบก (สพ.ทบ.)
• กรมแพทย์ทหารบก (พบ.)
• กรมการขนส่งทหารบก (ขส.ทบ.)
• กรมพลาธิการทหารบก (พธ.ทบ.)
• กรมยุทธโยธาทหารบก (ยย.ทบ.)
• กรมการสัตว์ทหารบก (กส.ทบ.)
• กรมการทหารสื่อสาร (สส.)
• กรมวิทยาศาสตร์ทหารบก (วศ.ทบ.)

ส่วนกำลังรบ

• กองทัพภาคที่ 1 (ทภ.1) รับผิดชอบพื้นที่ภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคตะวันตก ตั้งกองบัญชาการที่กรุงเทพมหานคร หน่วยรบที่สำคัญ คือ
  • กองพลที่ 1 รักษาพระองค์ (พล.1 รอ.) ดูแลพื้นที่กรุงเทพมหานคร ปริมณฑล พื้นที่ภาคกลางตั้งแต่จังหวัดลพบุรี ยาวไปจนถึงจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร
  • กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ (พล.ร.2 รอ.) เป็นกองพลทหารราบยานเกราะ รับผิดชอบชายแดนด้านตะวันออก ชายแดนไทย-กัมพูชา และพื้นที่ภาคตะวันออกทั้งหมด ตั้งอยู่ที่ค่ายพรหมโยธี จังหวัดปราจีนบุรี
  • กองพลทหารราบที่ 9 (พล.ร.9) รับผิดชอบชายแดนด้านตะวันตก ยาวไปจนถึงจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ตั้งอยู่ที่ค่ายสุรสีห์ จังหวัดกาญจนบุรี
  • กองพลทหารราบที่ 11 (พล.ร.11) เป็นกองพลสำรอง ตั้งอยู่ในอำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา
  • กองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ (พล.ม.2 รอ.) ตั้งอยู่ในเขตพญาไท กรุงเทพมหานคร
• กองทัพภาคที่ 2 (ทภ.2) รับผิดชอบพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือทั้งหมด ตั้งกองบัญชาการที่ค่ายสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา หน่วยรบที่สำคัญ คือ
  • กองพลทหารราบที่ 3 (พล.ร.3) ดูแลภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ตั้งอยู่ที่ค่ายสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา
  • กองพลทหารราบที่ 6 (พล.ร.6) ดูแลภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ตั้งอยู่ที่ค่ายสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จังหวัดร้อยเอ็ด
  • กองพลทหารม้าที่ 3 (พล.ม.3) เป็นกองพลใหม่ ตั้งอยู่ในค่ายติณสูลานนท์ จังหวัดขอนแก่น
• กองทัพภาคที่ 3 (ทภ.3) รับผิดชอบพื้นที่ภาคเหนือทั้งหมด ตั้งกองบัญชาการที่ค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช และค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ จังหวัดพิษณุโลก หน่วยรบที่สำคัญ คือ
  • กองพลทหารราบที่ 4 (พล.ร.4) ดูแลพื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง ตั้งอยู่ที่จังหวัดพิษณุโลก
  • กองพลทหารราบที่ 7 (พล.ร.7) ดูแลพื้นที่ภาคเหนือตอนบน เป็นกองพลใหม่ ตั้งอยู่ที่จังหวัดเชียงใหม่ ใช้ค่ายกรมรบพิเศษที่ 5
  • กองพลทหารม้าที่ 1 (พล.ม.1) ตั้งอยู่ที่ค่ายพ่อขุนผาเมือง จังหวัดเพชรบูรณ์
• กองทัพภาคที่ 4 (ทภ.4) รับผิดชอบพื้นที่ภาคใต้ทั้งหมด ตั้งกองบัญชาการที่ค่ายวชิราวุธ จังหวัดนครศรีธรรมราช และมีกองทัพภาคที่4ส่วนหน้าอยู่ที่ค่ายอิงคยุทธบริหาร จังหวัดปัตตานี เพื่อดูแลปัญหา 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้โดยเฉพาะ หน่วยรบที่สำคัญ คือ
  • กองพลทหารราบที่ 5 (พล.ร.5) ดูแลพื้นที่ภาคใต้ตอนบน ตั้งอยู่ที่ค่ายเทพสตรีศรีสุนทร อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช
  • กองพลทหารราบที่ 15 (พล.ร.15) ดูแลพื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต้ เดิมเป็นกองพลหนุน แต่จัดตั้งเป็นกองพลมาตรฐานหลังเกิดปัญหาความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย เดิมใช้ชื่อว่ากองพลพัฒนาและพิทักษ์ทรัพยากรแห่งชาติ ที่ตั้งเดิมอยู่ที่ค่ายสมเด็จพระสุริโยทัย ตำบลหนองแก อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ปัจจุบันย้ายมาที่ อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี
• หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ (นสศ.) ตั้งกองบัญชาการอยู่ที่ค่ายสมเด็จพระนารายณ์มหาราช อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี รับผิดชอบภารกิจเกี่ยวกับสงครามพิเศษ หน่วยรบที่สำคัญ คือ
  • กองพลรบพิเศษที่ 1 (พล.รพศ. 1) มีที่ตั้งอยู่ในค่ายเอราวัณ จังหวัดลพบุรี
  • กรมรบพิเศษที่ 2 (รพศ. 2) ตั้งอยู่ในค่ายวชิราลงกรณ์ จังหวัดลพบุรี
• หน่วยบัญชาการป้องกันภัยทางอากาศ (นปอ.) ตั้งกองบัญชาการอยู่ที่แขวงสีกัน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร มีภารกิจเกี่ยวกับการป้องกันภัยทางอากาศ การต่อต้านอากาศยาน หน่วยรบที่สำคัญ คือ
  • กองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน (พล.ปตอ.) ตั้งอยู่ในพื้นที่เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
  • ศูนย์ต่อสู้ป้องกันภัยทางอากาศกองทัพบก (ศปภอ.ทบ.) ตั้งอยู่ที่ถนนเตชะตุงคะ แขวงสีกัน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร มีหน้าที่สำคัญในด้านการเฝ้าตรวจทางอากาศ ค้นหาอากาศยาน พิสูจน์ฝ่าย แจ้งเตือน และควบคุมการปฏิบัติ

ส่วนสนับสนุนการรบ

• กองพลทหารปืนใหญ่ (พล.ป.) ดูแลพื้นที่ทั่วประเทศไทย มีที่ตั้งอยู่ที่ ค่ายพิบูลสงคราม อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี
• กองพลทหารช่าง (พล.ช) ดูแลพื้นที่ทั่วประเทศไทย มีที่ตั้งอยู่ที่ ค่ายบุรฉัตร อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี
• หน่วยข่าวกรองทางทหาร (ขกท.)
• กองบัญชาการช่วยรบที่ 1 (บชร.1) ดูแลด้านการส่งกำลังบำรุงและซ่อมบำรุง พื้นที่ภาคกลาง
• กองบัญชาการช่วยรบที่ 2 (บชร.2) ดูแลด้านการส่งกำลังบำรุงและซ่อมบำรุง พื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
• กองบัญชาการช่วยรบที่ 3 (บชร.3) ดูแลด้านการส่งกำลังบำรุงและซ่อมบำรุง พื้นที่ภาคเหนือ
• กองบัญชาการช่วยรบที่ 4 (บชร.4) ดูแลด้านการส่งกำลังบำรุงและซ่อมบำรุง พื้นที่ภาคใต้

ส่วนสนับสนุนการช่วยรบ

มีจำนวน 9 กรม ดังนี้

• กรมการทหารช่าง (กช.)
• กรมการทหารสื่อสาร (สส.)
• กรมสรรพวุธทหารบก (สพ.ทบ.)
• กรมพลาธิการทหารบก (พธ.ทบ.)
• กรมแพทย์ทหารบก (พบ.)
• กรมการขนส่งทหารบก (ขส.ทบ.)
• กรมยุทธโยธาทหารบก (ยย.ทบ.)
• กรมการสัตว์ทหารบก (กส.ทบ.)
• กรมวิทยาศาสตร์ทหารบก (วศ.ทบ.)
• ศูนย์การบินทหารบก (ศบบ.)

ส่วนภูมิภาค

• กองทัพภาคที่ 1 (ทภ.1)
  • มณฑลทหารบกที่ 11 (มทบ.11)
  • มณฑลทหารบกที่ 12 (มทบ.12)
  • มณฑลทหารบกที่ 13 (มทบ.13)
  • มณฑลทหารบกที่ 14 (มทบ.14)
  • มณฑลทหารบกที่ 15 (มทบ.15)
  • มณฑลทหารบกที่ 16 (มทบ.16)
  • มณฑลทหารบกที่ 17 (มทบ.17)
  • มณฑลทหารบกที่ 18 (มทบ.18)
  • มณฑลทหารบกที่ 19 (มทบ.19)
• กองทัพภาคที่ 2 (ทภ.2)
  • มณฑลทหารบกที่ 21 (มทบ.21)
  • มณฑลทหารบกที่ 22 (มทบ.22)
  • มณฑลทหารบกที่ 23 (มทบ.23)
  • มณฑลทหารบกที่ 24 (มทบ.24)
  • มณฑลทหารบกที่ 25 (มทบ.25)
  • มณฑลทหารบกที่ 26 (มทบ.26)
  • มณฑลทหารบกที่ 27 (มทบ.27)
  • มณฑลทหารบกที่ 28 (มทบ.28)
  • มณฑลทหารบกที่ 29 (มทบ.29)
  • มณฑลทหารบกที่ 210 (มทบ.210)

• กองทัพภาคที่ 3 (ทภ.3)
  • มณฑลทหารบกที่ 31 (มทบ.31)
  • มณฑลทหารบกที่ 32 (มทบ.32)
  • มณฑลทหารบกที่ 33 (มทบ.33)
  • มณฑลทหารบกที่ 34 (มทบ.34)
  • มณฑลทหารบกที่ 35 (มทบ.35)
  • มณฑลทหารบกที่ 36 (มทบ.36)
  • มณฑลทหารบกที่ 37 (มทบ.37)
  • มณฑลทหารบกที่ 38 (มทบ.38)
  • มณฑลทหารบกที่ 39 (มทบ.39)
  • มณฑลทหารบกที่ 310 (มทบ.310)
• กองทัพภาคที่ 4 (ทภ.4)
  • มณฑลทหารบกที่ 41 (มทบ.41)
  • มณฑลทหารบกที่ 42 (มทบ.42)
  • มณฑลทหารบกที่ 43 (มทบ.43)
  • มณฑลทหารบกที่ 44 (มทบ.44)
  • มณฑลทหารบกที่ 45 (มทบ.45)
  • มณฑลทหารบกที่ 46 (มทบ.46)

ส่วนการศึกษา

• กรมยุทธศึกษาทหารบก (ยศ.ทบ.)
• โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (รร.จปร.)
• วิทยาลัยแพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้า (วพม.)
• หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน (นรด.)
• วิทยาลัยการทัพบก (วทบ.)
• โรงเรียนเสนาธิการทหารบก (รร.สธ.ทบ.)
• ศูนย์การทหารราบ (ศร.)
• ศูนย์การทหารม้า (ศม.)
• ศูนย์การทหารปืนใหญ่ (ศป.)
• โรงเรียนนายสิบทหารบก (รร.นส.ทบ.)
• โรงเรียนดุริยางค์ทหารบก (รร.ดย.ทบ.)
• ศูนย์สงครามพิเศษ (ศสพ.)

ส่วนช่วยการพัฒนาประเทศ

• กองทัพภาคที่ 1 (ทภ.1)
  • กองพลพัฒนาที่ 1 (พล.พัฒนา 1)
• กองทัพภาคที่ 2 (ทภ.2)
  • กองพลพัฒนาที่ 2 (พล.พัฒนา 2)
• กองทัพภาคที่ 3 (ทภ.3)
  • กองพลพัฒนาที่ 3 (พล.พัฒนา 3)
• กองทัพภาคที่ 4 (ทภ.4)
  • กองพลพัฒนาที่ 4 (พล.พัฒนา 4)

สื่อในความควบคุมของกองทัพบก

• สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 5 (ททบ.)
• สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 (ให้เอกชนเช่าสัมปทาน)
• สถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม ไทยทีวีโกลบอลเน็ตเวิร์ค (TGN)
• โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ทรท.)
• สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพบก เครือข่ายทั่วประเทศ 127 สถานี

ยุทธภัณฑ์

ทหารบกที่เข้าร่วมการรัฐประหาร พ.ศ. 2549ถือ ปลย. M16A2 เป็นอาวุธประจำกาย

หมายเหตุ : อธิบายคำย่อดังต่อไปนี้

• ปพ. = ปืนพก - หมายถึง ปืนสั้นกึ่งอัตโนมัติ ใช้เป็นอาวุธสำรองประจำกาย
• ปลย. = ปืนเล็กยาว - หมายถึง ปืนเล็กยาว (ไรเฟิล) ซึ่งอาจเป็นแบบยิงทีละนัดและขึ้นลำ หรือแบบอัตโนมัติ(ยิงรัวได้โดยไม่ต้องขึ้นลำใหม่) และเป็นปืนประจำกายของทหารส่วนใหญ่
• ปลส. = ปืนเล็กสั้น - หมายถึง ปืนที่มีความสามารถในการยิงอัตโนมัติเหมือน ปลย. แต่มีขนาดเล็กกว่า
• ปลยบ. = ปืนเล็กยาวบรรจุเอง - หมายถึง ปืนเล็กยาวที่สามารถบรรจุกระสุนเข้ารังเพลิงเองเมื่อยิง และเป็นแบบกึ่งอัตโนมัติเท่านั้น ปัจจุบันเมื่อปลย.เข้ามาแทนที่ ก็ใช้เป็นอาวุธใช้ฝึกนศท.และทหารรักษาพระองค์
• ปกม. = ปืนกลมือ - หมายถึง ปืนเล็กยาวที่ใช้กระสุนปืนสั้น (เช่น 9 มม. หรือ .45 นิ้ว) และสามารถยิงอัตโนมัติได้
• ปกบ. = ปืนกลเบา - หมายถึง ปืนใช้กระสุนปลย. แต่สามารถยิงอัตโนมัติได้ด้วยอัตราการยิงสูงกว่า ปลย. ใช้เป็นอาวุธสนับสนุนแนวหลังหรือยานหุ้มเกราะ
• ปกน. = ปืนกลหนัก - หมายถึง ปืนกลที่ใช้กระสุนขนาดค่อนข้างใหญ่ (เช่น .50 นิ้ว Browning) เช่น มีอัตราในการยิงสูงมาก ไม่สามารถถือยิงได้ เพราะแรงถีบและน้ำหนักมาก ต้องมีขาทรายใช้ตั้งระหว่างการยิง
• ปลซ. = ปืนลูกซอง -
• ค. = เครื่องยิงลูกระเบิด - หมายถึง ปืนที่ใช้ยิงแคปซูล (เช่นขนาด 40 มม.) ติดหัวรบระเบิด, ระเบิดควัน, ระเบิดแก๊ส บางรุ่นสามารถใช้ติดใต้ประกับ ปลย. ได้
• คจตถ. = เครื่องยิงจรวดต่อต้านรถถัง
• ปรส. = ปืนไร้แรงสะท้อนถอยหลัง
• ถ.หลัก = รถถังหลัก
• ถ.เบา = รถถังเบา
• รสพ. = รถสายพานลำเลียงพลหุ้มเกราะ
• รพบ. = รถพยาบาล
• รนต. = รถยนต์นั่งตรวจการณ์
• ป. = ปืนใหญ่
• ปตอ. = ปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน
• จตอ. = จรวดต่อสู้อากาศยาน
• รยบ. = รถยนต์บรรทุก

อาวุธประจำกายที่ประจำการในปัจจุบัน

Origin	Small Arm	Type	Remark
ไทย/ เยอรมนี	Heckler & Koch HK33/A1/K	ปลย.	ปลย11 ปืนรองในอัตรา ใช้ฝึกนักศึกษาวิชาทหารที่ค่ายเขาชนไก่ บางส่วนมอบให้เจ้าหน้าที่กรมป่าไม้ ใช้เป็นอาวุธประจำกาย
เยอรมนี	Heckler & Koch G36,G36k	ปลย.	ใช้ในกองกำลังที่ปฏิบัติการในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ และหน่วยรบพิเศษต่างๆ
ออสเตรีย	Steyr AUG	ปลย.	ปืนรองในอัตรา เป็นปืนไรเฟิลอัตโนมัติแบบ Bullpup (ซองกระสุนด้านหลังชุดลั่นไก) จากออสเตรีย มีใช้ค่อนข้างน้อย พบประจำการในหน่วยรบพิเศษ
สหรัฐ	M653	ปลย.	เป็น M16A1 เวอร์ชันสั้น โดยการนำปืน M16A1 ที่ลำกล้องหมดอายุใช้งานนำมาตัดลำกล้องให้สั้นลง เปลี่ยนประกับเป็นแบบสั้น มีลำกล่อง 2 แบบคือ 14.5 นิ้วและ 11 นิ้ว
สหรัฐ	M16A1/A2	ปลย.	ปืนรองในอัตรา M16A1 ถูกทดแทนด้วย TAR-21
สหรัฐ	M16A4	ปลย.	ปืนใหม่ส่งซื้อ 20,031 กระบอกเพียงล็อตเดียว M16A4 ซึ่งเป็น M16 รุ่นล่าสุด สามารถถอดด้ามจับเพื่อติดอุปกรณ์ช่วยเล็งบนรางได้
สหรัฐ	M1 Garand	ปลยบ.	อาวุธสำหรับใช้ฝึกนักศึกษาวิชาทหารในหลายจังหวัด
จีน	Type 56	ปลย.	เป็นปืน AK-47 ที่ผลิตในจีนโดยใช้ชื่อว่า Type 56 เป็นอาวุธประจำกายของทหารพราน ส่วนใหญ่ยึดได้มาจากฝ่ายผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ในช่วงที่ภัยคุกครามจากเวียดนามพุ่งสูง ปัจจุบันทยอยเปลี่ยนมาใช้ M16A1/A2 , Norinco CQ-A และ IWI X95 Tarvor
อิสราเอล	IMI Galil	ปลย.	พบในหน่วยรบพิเศษ จำนวนน้อยมาก
สิงคโปร์	SAR-21	ปลย.	เป็นปืนไรเฟิลแบบ Bullpup พบประจำการในหน่วยรบพิเศษ
อิสราเอล	IWI Tavor TAR-21 (ปลย.50)	ปลย.	ปลย.หลักใหม่ ทดแทน M16A1 ประจำการทั้งสิ้น 73,074 กระบอก เป็นปืนแบบ Bullpup
เยอรมนี	Heckler & Koch MP5	ปกม.	ปืนกลมือใช้กระสุน 9x19 มม
เยอรมนี	MG3	ปกบ.	มีใช้ในรถเกราะ V-150
สหรัฐ	M60 machine gun	ปกบ.	ปืนรองในอัตรา เป็นอาวุธประจำหมวดปืนเล็ก ถูกแทนที่ด้วย M249 minimi และ
อิสราเอล	IWI UZI	ปกม.
เบลเยียม	FN P90	ปกม.	ปืนกลมือจากเบลเยี่ยม ใช้ในหน่วยรบพิเศษต่างๆของกองทัพไทย
เยอรมนี	Heckler & Koch HK21	ปกบ.
เบลเยียม	FN MINIMI	ปกบ.
เบลเยียม	FN MAG-58	ปกบ.
เบลเยียม, สหรัฐ	M249	ปกบ.
อิสราเอล	IWI Negev	ปกบ.	สั่งซื้อจำนวน 1,500 กระบอก กำลังได้รับมอบ
สิงคโปร์	Ultimax 100	ปกบ.
สหรัฐ	Colt M4A1/Bushmaster m4a3	ปลส.	ใช้ในทหารหลัก มีทั้งแบบรุ่นมาตรฐานประกับโพลิเมอร์ และรุ่น Sopmod ในหน่วยรบพิเศษที่มาพร้อมกับอุปกรณ์ช่วยในการรบเช่นกล้อง AGOC 4x ประกับหน้า RAS เลเซอร์รุ่น AN/PEQ-2 ไฟฉายทางยุทวิธี กริปมือหน้า ในหน่วยกองพันปฏิบัติการพิเศษ(ฉก90), กองพันจู่โจม
จีน	Norinco CQ A (M4A1)	ปลส.	เป็นปืน M4A1 ที่ผลิตในประเทศจีน มีใช้เฉพาะ
สหรัฐ	M1 carbine	ปลส.	ใช้ฝึกนักศึกษาวิชาทหารทั่วประเทศ
สหรัฐ	93 (ฺFN Browning M2HB)	ปกน.	ได้เข้าประจำการในราชการกองทัพไทยเมื่อปี พ.ศ. 2493 โดยความช่วยเหลือจากองค์การบริหารวิเทศกิจแห่งสหรัฐ ภายหลังสงครามโลกครั้งที่สอง โดยประจำการในชื่อทางราชการว่า ปืนกล แบบ 93 หรือ ปก. 93 โดยจัดเป็นอาวุธระดับหมวด
สหรัฐ	Remington 870	ปลซ.
อิตาลี	Franchi SPAS-12	ปลซ.
ออสเตรีย	Glock 17	ปพ.	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ ใช้กระสุนขนาด 9x19 มม.
ออสเตรีย	Glock 23	ปพ.	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ ใช้กระสุนขนาด .40 S&W
เยอรมนี	Heckler & Koch USP	ปพ.	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ ใช้กระสุนขนาด .45 ACP พบประจำการในหน่วยรบพิเศษ
สหรัฐ	M1911A1	ปพ.
ไทย/สหรัฐ	ปพ.86,ปพ.95	ปพ.	พัฒนาจากปืนพกกึ่งอัตโนมัติ M1911 ขนาด .45 ACP ของกองทัพสหรัฐ
สหรัฐ	Mk 19	ค.
สหรัฐ	M72 LAW	คจตถ.
สหรัฐ	BGM-71 TOW	คจตถ.

อาวุธหลัก

Country	Type	Quantity	Remark
รถถังประจัญบานหลัก
ยูเครน	T-84 Oplot-M	20 (54)	ได้รับมอบ 5 คันแรกเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2557 และอีกจำนวน 5 คัน ในวันจันทร์ที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2558
จีน	VT-4 Main Battle Tank	0 (28)	จะส่งมอบหมดทั้ง 28 คัน ภายใน 2 ปี
สหรัฐ	M60A1/A3 Patton	178	จัดซื้อมือสองจากกองทัพบกสหรัฐ ประจำการในกองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ (พล.ม.2รอ.)
สหรัฐ	M48A5 Patton	105	จัดซื้อมือสองจากกองทัพบกสหรัฐ ประจำการในกองพันทหารม้าที่ขึ้นตรงต่อกองพลทหารราบ (พล.ร.2รอ.และ พล.ร.6)
รถถังเบา
สหรัฐ	Stingray	106	ไทยเป็นผู้ใช้รายเดียวในโลก เนื่องจากบริษัทผู้ผลิตประสบความสำเร็จในการขายให้กองทัพบกไทยเพียงชาติเดียว ประจำการในกองพลทหารม้าที่ 1 (พล.ม.1)
สหรัฐ	M41A3 Walker Bulldog	200	จัดซื้อมือสองจากสหรัฐ ประจำการในกองพันทหารม้าที่ขึ้นตรงต่อกองพลทหารราบ (พล.1รอ. พล.ร.3 พล.ร.4 พล.ร.5) ปัจจุบันเตรียมทยอยปลดประจำการ
สหราชอาณาจักร	FV101 Scorpion	154	ประจำการในหน่วยทหารม้าลาดตระเวน บางส่วนได้รับการปรับปรุงระบบควบคุมการยิงและกล้องเล็งใหม่ รวมไปถึงเปลี่ยนเครื่องยนต์ใหม่
รถเกราะ
ไทย/ ยูเครน	BTR-3E1	96(121)
สหรัฐ	M901A3 Improved TOW Vehicle	11	ติดจรวดต่อสู้รถถัง TOW
สหรัฐ	V-150	162	ประจำการในกรมทหารม้าที่ 2(ม.2) กองพลทหารม้าที่ 1(พล.ม.1)
สหรัฐ	M113A1/A3 APC	340+	ประจำการในกรมทหารม้าที่ 3 (ม.3) และกรมทหารม้าที่ 6 (ม.6) กองพลทหารม้าที่ 1 (พล.ม.1)
ไทย	First Win	21
เยอรมนี	Rasit	41
แอฟริกาใต้	REVA 4x4	85	กำลังรับมอบ (เสียหายจากฝังระเบิดแสวงเครื่องใต้ถนน - 1 คัน)
สาธารณรัฐประชาชนจีน	Type 85 (YW531H)	450	ส่วนใหญ่ประจำการในกองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์(พล.ม.2รอ.) มีบางส่วนประจำการในกรมทหารม้าที่ 6 (ม.6) กองพลทหารม้าที่ 1 (พล.ม.1)
สหราชอาณาจักร	Alvis Saracen	?
ปืนใหญ่
ออสเตรีย	ปืนใหญ่ลากจูง GHN-45 155 มม.	42
อิสราเอล	ปืนใหญ่ลากจูง Soltam M-71 ขนาด 155 มม.	32	บางส่วนเตรียมนำมาดัดแปลงเป็นปืนใหญ่อัตตาจร โดยใช้ระบบควบคุมการยิงจากปืนใหญ่อัตตาจร ATMOS ของอิสราเอล
สหรัฐ	ปืนใหญ่ลากจูง M198 ขนาด 155 มม.	62	เข้าประจำการใน ทบ. ไทยเมื่อปี 2525 เป็นปืนใหญ่กลางกระสุนวิถีโค้ง (ปกค.25) ระยะยิงไกลสุด (เมื่อใช้กระสุนต่อระยะพิเศษ) ประมาณ 30 กม. มีใช้อยู่ในกองพันทหารปืนใหญ่ที่บรรจุอยู่ในกองพลทหารราบ (ป.พัน.103 , ป.พัน.104 เป็นต้น )
สหรัฐ	ปืนใหญ่อัตตาจร M109A5 ขนาด 155 มม.	20
ฝรั่งเศส	ปืนใหญ่อัตตาจร CAESAR ขนาด 155 มม.	6	รับมอบแล้ว
ไทย/ อิสราเอล	ปืนใหญ่อัตตาจร ATMOS 2000 ขนาด 155 มม.	0(+6)	ได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยี ผลิตที่อิสราเอล 1คัน ผลิตในไทย 5คัน โดยจะนำมาประยุกต์ใช้กับปืนใหญ่ M71 Soltam บางส่วน
ไทย	ปืนใหญ่อัตตาจร M425 ขนาด 105 มม.	3
สหรัฐ	ปืนใหญ่ลากจูง M114 ขนาด 155 มม.	56
สาธารณรัฐประชาชนจีน	ปืนใหญ่ลากจูง M1954 ขนาด 130 มม.	15
ไทย/สหราชอาณาจักร	ปืนใหญ่ลากจูง L119 105 มม.	34
ฝรั่งเศส	ปืนใหญ่ลากจูง GIAT LG1 Mk II ขนาด 105 มม.	24
สหรัฐ	ปืนใหญ่ลากจูง M101 ขนาด 105 มม.	285
สหรัฐ	ปืนใหญ่ลากจูง M102 ขนาด 105 มม.	12
ไทย	ปืนใหญ่ลากจูง M618A2 ขนาด 105 มม.	32
ไทย	ปืนใหญ่ลากจูง M425 ขนาด 105 มม.	12
สาธารณรัฐประชาชนจีน	จรวดหลายลำกล้อง Type 81 ขนาด 122 มม.	6
สาธารณรัฐประชาชนจีน	จรวดหลายลำกล้อง Type 82 ขนาด 130 มม.	6
สาธารณรัฐประชาชนจีน	จรวดหลายลำกล้อง WS-1B ขนาด 302 มม.	6	ไทยได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยี
ไทย	จรวดหลายลำกล้อง DTI-1 ขนาด 302 มม.	8	ไทยได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีจากจรวด WS-1B ของจีนมาพัฒนาเป็นของตนเอง
ไทย	จรวดหลายลำกล้อง ( นำวิถี)DTI-1G ขนาด 302 มม.	12	ปืนครก M2 mortar ขนาด 60 มม.
สหรัฐ	ปืนครก M19 mortar ขนาด 60 มม.
ไทย	ปืนครก M121A1/A2 mortar ขนาด 60 มม.
ไทย	ปืนครก M121A3 Commando mortar ขนาด 60 มม.
สหรัฐ	ปืนครก M1 mortar ขนาด 81 มม.
สหรัฐ	ปืนครก M29 mortar ขนาด 81 มม.
ไทย	ปืนครก M221A2 mortar ขนาด 81 มม.
ไทย	ปืนครก M132A1 mortar ขนาด 120 มม.
ปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน
สวิตเซอร์แลนด์	Bofors L40/70 ขนาด 35 มม.	48
สวีเดน	Oerlikon GDF ขนาด 40 มม.	8
สาธารณรัฐประชาชนจีน	Type 59 ขนาด 57 มม.	24
สาธารณรัฐประชาชนจีน	Type 74 ลำกล้องคู่ขนาด 37 มม.	122
สหรัฐ	M163 VADS แท่นหมุน 20 มม.	24
สหรัฐ	M167 VADS แท่นหมุน 20 มม.	24
สหรัฐ	M167 Vulcan	24
จรวด
สหรัฐ	M203		เครื่องยิงลูกระเบิดที่สามารถติดใต้ประกบปืน M16 และ M4 ได้ทุกรุ่น
สหรัฐ	M79
ไทย	BTS-203		ใช้เป็นเครื่องช่วยฝึกเครื่องยิงลูกระเบิดขนาด40มม.
สาธารณรัฐประชาชนจีน	Type 56 RPG
สาธารณรัฐประชาชนจีน	Type 69 RPG
สวีเดน	Carl Gustav		ปืนไร้แรงสะท้อนถอยหลัง ขนาด 84 มม. ผลิตโดยบริษัท Saab Bofors Dynamics ประเทศสวีเดน
สหรัฐ	M72 LAW
สหรัฐ	M47 Dragon	400
สาธารณรัฐประชาชนจีน	HN-5A	90
สหภาพโซเวียต	9K38 Igla	220
อิตาลี	ASPIDE	8	คาดว่าปลดประจำการเนื่องจากตัวจรวดหมดอายุ
สหราชอาณาจักร	Starstreak	8	จรวดต่อสู้อากาศยานระยะใกล้จากอังกฤษ

ส่วนหนึ่งของรถถังที่นำมามาใช้ในการรัฐประหารเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2549

อากาศยาน

Origin	Type	Quantity	Remark
อิตาลี	AgustaWestland AW139	2	ลำเลียงบุคคลสำคัญ
เยอรมนี	British Aerospace Jetstream 41	2	ลำเลียงบุคคลสำคัญ
สหรัฐ	Beechcraft 200 King Air	2	ลำเลียงบุคคลสำคัญ
สหรัฐ	Beech 1900C-1	2	ลำเลียงบุคคลสำคัญ
สเปน	Casa 212-300	2	ลำเลียงบุคคลสำคัญ
บราซิล	Embraer ERJ-135	2	ลำเลียงบุคคลสำคัญและส่งกลับสายการแพทย์
สหรัฐ	Bell 206 Jet Ranger	25	ธุรการ
สหรัฐ	เบลล์ ยูเอช-1เอช	92	ลำเลียงทางยุทธวิธี
สหรัฐ	เบลล์ เอเอช-1เอฟ ฮิวอี้ คอบรา	7	โจมตี
สหรัฐ	ยูเอช-72เอ ลาโกต้า	0	ลำเลียงทางยุทธวิธี, กำลังสั่งซื้ออีก 6 ลำ
สหรัฐ	ซิคอร์สกี้ เอส-70เอ-43 แบล็คฮอร์ก(ยูเอช-60แอล/เอ็ม)	12	ลำเลียงทางยุทธวิธี สั่งซื้อ 4 UH 60M
เยอรมนี	Schweizer S-300C	~45	ฝึก/ลาดตระเวน
สหรัฐ	Cessna U-17B	20	ธุรการ
สหรัฐ	Cessna T-41B	30	ฝึก/ธุรการ
สหรัฐ	Maule MX-7	15	ธุรการ
สหรัฐ	เบลล์ 212	60	ลำเลียงทางยุทธวิธี
สหรัฐ	โบอิง ซีเอช-47 ชีนุก	6	ลำเลียงทางยุทธวิธี
รัสเซีย	Mil Mi-17	3	ลำเลียงทางยุทธวิธี สั่งซื้อ +2
อิสราเอล	IAI Searcher	4 Mk l 3 Mk ll	อากาศยานไร้นักบิน
สหรัฐ	AeroVironment RQ-11 Raven	12 (+120)	อากาศยานไร้นักบิน
ไทย	T-eagle Eye III	4	อากาศยานไร้นักบิน

ข่าวการจัดหาอาวุธของกองทัพบก

อาวุธประจำกาย

• ปืนเล็ก, ปืนกล, และจรวดแบบใหม่ - กองทัพบกจัดหาปืนเล็กยาว TAR-21 Tavor จากอิสราเอลจำนวน 15,000 กระบอก และปืนเล็กกล Negev จากอิสราเอลจำนวน 992 กระบอก มูลค่ารวม 43.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

ในวันที่ 9 ก.ย. 2551, คณะรัฐมนตรีได้มีมติอนุมัติให้กองทัพบกจัดหาปืนเล็กยาว TAR-21 Tavor จากอิสราเอลจำนวน 15,037 กระบอก และปืนกลเบา Nagev จากอิสราเอลจำนวน 553 กระบอก ซึ่งเป็นการจัดหาในล็อตที่สอง นอกจากนี้ยังอนุมัติให้จัดหาจรวดต่อสู้อากาศยานแบบประทับบ่ารุ่น Igla จำนวน 36 หน่วยจากรัสเซียอีกด้วย ทั้งนี้ ทบ.สั่งซื้อ TAR-21 Tavor ล็อตสามรวม 13,868 กระบอก ในวันที่ 15 ก.ย. 52 ล็อตที่4 ในเดือนเดียวกัน 22 ก.ย. 52 อีก 14,264 กระบอก รวมทั้งหมด 58,206 กระบอก ทบมีความต้องการ ปลย. รุ้นใหม่เพื่อมาทดแทน M16A1 ที่ใช้งานมากว่า 40 ปี ทั้งหมด 106,205 กระบอก

ยุทธยานยนต์

• การจัดหารถเกราะล้อยางจากยูเครน - กองทัพบกประกาศจัดซื้อรถเกราะล้อยางซึ่งยังขาดแคลน โดยได้เลือกรถเกราะรุ่น BTR-3E1 จากประเทศยูเครนพร้อมอาวุธ จำนวน 96 คัน ในราคา 4,000 ล้านบาท แต่เกิดข้อสงสัยมากมายเกี่ยวกับความโปร่งใสของกระบวนการการจัดหา จนรัฐมนตรีกลาโหมต้องประกาศพักโครงการและรอรัฐบาลใหม่เข้ามาสานต่อ จนในที่สุดนายสมัคร สุนทรเวชก็ลงนามอนุมัติการจัดหา ซื้อกองทัพบกจะได้รับมอบในปี 2552 แต่เนื่องจากมีปัญหาด้านการจัดหาเครื่องยนต์ ทำให้การจัดส่งล่าช้าและจะได้รับรับในปี 2553
• รถบรรทุก KrAZ-6322 - KrAZ-6322 รถบรรทุกทางทหาร ขนาด 10 ตัน ตามสัญญาการจัดหารถ KrAZ-6322 ชุดใหญ่ ของกองทัพบกไทย ที่ได้มีการลงนามสั่งซื้อจากทางการยูเครน ได้เดินทางมาถึงประเทศไทยแล้วเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2556

จรวดพื้นสู่อากาศ (SAM)

จีนเสนอจรวดพื้นสู่อากาศแบบระยะไกล (SAM) - ในงานDefense & Security 2013 จีนคุยกับบริษัทคู่ค้าในไทยเพื่อเสนอจรวดHQ-9ให้กองทัพไทยพิจารณาอีกที และแหล่งข่าวอีกอัน จีนเสนอจรวดและรถเกราะให้กับไทย/กรุงเทพมหานคร – สองบริษัทจากจีนเสนอระบบจรวดและรถเกราะให้กับประเทศไทย โดยนำโมเดลมาจัดแสดงในงาน Defense and Security 2013 โดยบริษัท Poly Technologies เสนอรถเกราะ CS-VP3 ซึ่งเป็นรถเกราะป้องกันกับระเบิด โดยถ้ากองทัพไทยเลือกรถเกราะ CS-VP3 ก็พร้อมที่จะทำการถ่ายทอดเทคโนโลยีและทำการผลิตในประเทศไทย นอกจากนั้นบริษัท China National Precision Machinery Import & Export Corporation หรือ CPMIEC ยังได้เสนอระบบจรวดต่อสู้อากาศยาน HQ-9 หรือรุ่น FD-2000 ซึ่งเป็นรุ่นส่งออก โดยระบบนี้ได้ถูกเลือกโดยกองทัพตุรกีเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2556 ที่ผ่านมา เพื่อตอบสนองความต้องการด้านการป้องกันภัยทางอากาศของตุรกี โดย CPMIEC พร้อมที่จะถ่ายทอดเทคโนโลยีและเปิดสายการผลิตจรวดในประเทศไทยด้วยเช่นกัน/'s

• จรวดพื้นต่อสู้อากาศแบบระยะปานกลาง ซึ่งก๊อปมาจาก 9K22 Tunguska จากรัสเซีย แต่แตกต่างตรงที่ปล่อยจรวดเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยม(แต่ของรัสเซียที่ปล่อยจรวดเป็นทรงกระบอก) จีนเสนอให้กับกองทัพบกไทยแต่ไม่ได้รับความสนใจจัดหา

อากาศยานทหารบก

• เครื่องบินลำเลียงบุคคลสำคัญและส่งกลับสายการแพทย์ - กองทัพบกและกองทัพเรือร่วมกันลงนามในสัญญาจัดหาเครื่องบินแบบ ERJ-135 จากบริษัท Embraer ประเทศบราซิล จำนวน 2 ลำ เหล่าทัพละ 1 ลำ โดยกองทัพบกและกองทัพเรือจะนำไปใช้ในในสนับสนุนการเดินทางของผู้บัญชาการและบุคคลสำคัญ สำหรับเครื่องของกองทัพเรือยังเพิ่มความสามารถในการขนส่งผู้บาดเจ็บจากการสู้รบ MEDEVAC ได้ด้วย ทั้งนี้ เพื่อสนับสนุนภารกิจของทหารเรือในสามจังหวัดชายแดนใต้

วันที่ 12 มกราคม 2552 กองทัพบกได้ลงนามจัดหาเครื่องบินแบบ ERJ-135 เพิ่มเติมอีก 1 ลำเพื่อใช้ในการสนับสนุนการเดินทางของผู้บัญชาการและบุคคลสำคัญ รวมถึงขนส่งผู้บาดเจ็บจากการสู้รบ (MEDEVAC)

• การจัดหาเฮลิคอปแบล็คฮอก - ในวันที่ 6 สิงหาคม สำนักงานความร่วมมือด้านการทหารและความมั่นคงของสหรัฐได้รายงานต่อสภาคองเกรสว่ากองทัพบกไทยได้จัดหา UH-60L Black Hawk เพิ่มเติมอีก 3 ลำ

การพัฒนาในอนาคต

รถเกราะ

• Tiger I armored car - รถเกราะ โดย ชัยเสรี
• Black Widow Spider - รถเกราะ 8x8 โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศและบริษัทปรีชาถาวรอุตสาหกรรม
• First Win-E - รถเกราะ โดย บริษัท ชัยเสรี เมทอล แอนด์ รับเบอร์ จำกัด ซึ่งจะมาแทนที่ฮัมวี่ที่ใช้มานานกว่า 30 ปี

อาวุธประจำกาย

• Dragon I rifle

ปืนใหญ่

• DTI-1G – ระบบจรวดหลายลำกล้อง ขนาด 400 มม. ซึ่งจะคล้ายๆต้นแบบจรวดเว่ยซื่อ 32 โดยสถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ ซึ่งต่อยอดจาก DTI-1 โดยเพิ่มระบบนำวิถีเพื่อให้เกิดความแม่นยำสูง คาดว่าจะเสร็จกลางปี พ.ศ. 2557 (2014)
• DTI-2 – ระบบจรวจหลายลำกล้อง ขนาด 122 มม. โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ ซึ่งจะทำคล้ายๆ BM-21ของรัสเซีย
• วิจัยปืนใหญ่อัตตาจร ขนาด 155 มม. โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ

ระบบจรวด

• DTI-2G - ระบบรถจรวดต่อต้านอากาศยาน โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ
• วิจัยจรวดร่อนโจมตีภาคพื้นและโจมตีเรือ โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ
• วิจัยระบบจรวดต่อต้านอากาศยานประทับบ่ายิง โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ
• วิจัยระบบจรวดต่อต้านรถถัง โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ

อากาศยาน

• UAV RD01 - อากาศยานไร้คนขับ โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ

ยุทโธปกรณ์ที่กำลังพัฒนา

Name	Origin	Type	Notes
DTI-1	ไทย	Multiple Launch Rocket Systems |จรวดหลายลำกล้องรุ่นแรกที่พัฒนาโดย DTI ลอกแบบมาจาก WS-1B ของจีน|
DTI-1G	ไทย	Multiple Launch Rocket Systems | จรวดหลายลำกล้องรุ่นที่สอง โดย DTI พัฒนาระบบนำวิถีเพื่อเพิ่มความแม่นยำด้วยดาวเทียม |
UAV RD01	ไทย	Unmanned aerial vehicle

ยุทโธปกรณ์ที่ปลดประจำการแล้ว

ชื่อ	ประเทศต้นกำเนิด	ประเภท	ระยะเวลาใช้งาน	จำนวน	รายละเอียด
อาวุธประจำกาย
Type 45 Siamese Mauser	ไทย	Rifle	1903-?	?
Type 38 Arisaka	ญี่ปุ่น	Rifle	1934-?	?
Type 99 Arisaka	ญี่ปุ่น	Rifle	1940-?	?
Type 66	ญี่ปุ่น	Rifle	1923-?	?
Spring Field	สหรัฐ	Rifle	1923-?	?
Lee Metfort Model 1888	สหราชอาณาจักร	Rifle	?	?
Lee-Enfield Mark 3	สหราชอาณาจักร	Rifle	?	?
Nambu pistol	ญี่ปุ่น	Semi-automatic pistol	?-?	?
Rung Paisarn RPS-001	ไทย	Assault rifle	1986-?	?
MP 18	เยอรมนี	Submachine gun	?-?	?
Type 66	เดนมาร์ก	General purpose machine gun	1923-?	?
M1917	สหรัฐ	Heavy machine gun	1923-?	?
Type 77 Vicker Armstong	สหราชอาณาจักร	Heavy machine gun	1934-?	?
Type 80	จีน	Heavy machine gun	1937-?	?
Type 25	ไทย	Rocket launcher	1982-?	?	73 mm anti-tank rocket launcher.
ยานยนต์
Carden Loyd Mark VI	สหราชอาณาจักร	Tankette	1930-1952	10
Carden Loyd Mark VI Modified	สหราชอาณาจักร	Tankette	1934-1952	30
Carden Loyd 6 Ton Mark E	สหราชอาณาจักร	Light tank	1934-1952	10
Carden Loyd A4 E12	สหราชอาณาจักร	Light Amphibious Tank	1933-1952	2
Vickers 6-Ton Type B	สหราชอาณาจักร	Light tank	1938-1952	8
Type 95 Ha-Go	ญี่ปุ่น	Light tank	1940-1952	50
Renault U.E.	ฝรั่งเศส	Light tank	1940-?	5
M24 Chaffee	สหรัฐ	Light tank	1952-1962	20
Staghound Mark 1	สหรัฐ	Armored car	1949-1972	48
M4 Morris	สหรัฐ	Armored car	1931-1952	6
M8 Greyhound	สหรัฐ	Armored car	1957-1973	25
Bren Gun Carrier	สหราชอาณาจักร	Armored personnel carrier	1944-?	118
Type 69-II	จีน	Main battle tank	1987-2004	100+
ระบบปืนใหญ่
Bofors L/24 Model 1934	สวีเดน	150mm. Field howitzer	1936-?	8
Bofors L/22 Model 1936	สวีเดน	105mm. Field howitzer	1938-?	20
Bofors L/42 Model 1934	สวีเดน	105mm. Field howitzer	1935-?	4
Bofors L/40 Model 1934	สวีเดน	75mm. Field gun	1938-?	52
Type 63 Field gun	ไทย	75mm. Field gun	1920-?	?
Krupp L/30 Model 1903	เยอรมนี	75mm. Field gun	1908-?	?
Bofors L/20 Model 1929	สวีเดน	75mm. Mountain gun	1934-?	8
Type 49 Krupp	เยอรมนี	50mm. Mountain gun	1906-1922	?
Type 77 Bofors Model 1934	สวีเดน	47mm./75mm. Dual Purpose gun	1934-?	32
Type 76 Vicker Armstrong	สหราชอาณาจักร	40mm. Self-propelled anti-aircraft gun	1933-?	26
Bofors L/50 Model 1930	สวีเดน	75mm. Anti-aircraft gun	1934-?	18	8 ordered in 1934 and 10 ordered in 1937.
Type 97 90 mm	ญี่ปุ่น	Mortar	1941-?	?
Type 97 81 mm	ญี่ปุ่น	Mortar	?	?
Type 11 70 mm	ญี่ปุ่น	Mortar	?	?
Brandt 60mm	ฝรั่งเศส	Mortar	1935-?	?
อากาศยาน
L-19 A Bird Dog	สหรัฐ	Observation aircraft	1956-?	100+
U-20 Bever	สหรัฐ	Utility aircraft	1958-?	4
PC-6 Porter	สหรัฐ	Utility aircraft	1977-?	6
C-47 Dakota	สหรัฐ	transport aircraft	?	3
SHORT-330	สหรัฐ	transport aircraft	?	2
OH-13 Sioux	สหรัฐ	Light observation helicopter	1974-?	12
KV-4	ญี่ปุ่น	Light observation helicopter	1963-?	6
TH-55 A Osage	สหรัฐ	trainer helicopter	1974-?	25
S-55	สหรัฐ	Utility helicopter	1958-?	5
S-62	ญี่ปุ่น	Utility helicopter	?	1
Bell 214 B	สหรัฐ	Utility helicopter	?	3
Bell 214 ST	สหรัฐ	Utility helicopter	1984-?	3
CH-47 A Chinook	สหรัฐ	Transport helicopter	1972-?	4
KV-107 lll	ญี่ปุ่น	Cargo helicopter	?	3

ดูเพิ่ม

• รายนามผู้บัญชาการทหารบก
• รายนามเสนาธิการทหารบก

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์กองทัพบกอย่างเป็นทางการ
• จีนเสนอจรวดและรถเกราะให้กับไทย/กรุงเทพมหานคร
• รถบรรทุก KrAZ-6322