ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ราชวงศ์ตองอู"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
from wiki english |
||
| บรรทัด 6: | บรรทัด 6: | ||
| region = เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ |
| region = เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ |
||
| country = พม่า |
| country = พม่า |
||
| |
|era = |
||
|status = จักรวรรดิ |
|||
| status = ราชอาณาจักร |
|||
| |
|event_start = เอกราชจากอังวะ |
||
| |
|year_start = ค.ศ. 1510 |
||
| |
|date_start = 16 ตุลาคม |
||
| |
|event_end = ราชวงศ์ล่มสลาย |
||
| |
|year_end = ค.ศ. 1752 |
||
| |
|date_end = 23 มีนาคม |
||
|event_pre = {{nowrap|ก่อตั้งราชวงศ์}} |
|||
| event1 = พิชิตพม่าตอนล่าง |
|||
|date_pre = ค.ศ. 1485 |
|||
| date_event1 = 2078-2084 |
|||
|event1 = {{nowrap|เริ่มจักรวรรดิตองอู}} |
|||
| event2 = พระเจ้าบุเรงนองขยายอำนาจ |
|||
|date_event1 = ค.ศ. 1510 – ค.ศ. 1599 |
|||
| date_event2 = 2094-2124 |
|||
|event2 = {{nowrap|ฟื้นฟูจักรวรรดิตองอู}} |
|||
| event3 = อาณาจักรแตกสลาย |
|||
|date_event2 = ค.ศ. 1599 – ค.ศ. 1752 |
|||
| date_event3 = 2142 |
|||
|event3 = |
|||
| event4 = ยุคฟื้นฟูอาณาจักร |
|||
|date_event3 = |
|||
| date_event4 = 2142-2158 |
|||
|event4 = |
|||
| event5 = |
|||
|date_event4 = |
|||
| date_event5 = |
|||
| |
|p1 = อาณาจักรอังวะ |
||
| |
|flag_p1 = |
||
| |
|p2 = อาณาจักรหงสาวดี |
||
| |
|flag_p2 = |
||
|p3 = รัฐฉาน |
|||
| s1 = ราชวงศ์อลองพญา |
|||
|flag_p3 = |
|||
| s2 = |
|||
|p4 = ล้านนา |
|||
| flag_s1 = Flag of Burma (Alaungpaya Dynasty).svg |
|||
|flag_p4 = |
|||
| flag_s2 = |
|||
|p5 = สยาม |
|||
| image_flag = |
|||
|flag_p5 = |
|||
| flag = |
|||
|p6 = ล้านช้าง |
|||
| flag_type = |
|||
|flag_p6 = |
|||
| image_coat = |
|||
|p7 = มณีปุระ |
|||
| image_map = Map of Taungoo Empire (1580).png |
|||
|flag_p7 = |
|||
| symbol = |
|||
|s1 = ราชวงศ์คองบอง |
|||
| symbol_type = |
|||
|flag_s1 = Flag_of_the_Alaungpaya_Dynasty_of_Myanmar.svg |
|||
| image_map_caption = [[แผนที่]]แสดงอาณาเขตของอาณาจักรตองอู ในปี [[ค.ศ. 1572]] |
|||
|s2 = สยาม |
|||
| capital = [[ตองอู]] (1486-1539) <br />[[หงสาวดี]] (1539-1599) <br />[[อังวะ]] (1599-1613)<br />[[หงสาวดี]] (1613-1635)<br />[[อังวะ]] (1635-1752) |
|||
|flag_s2 = |
|||
| common_languages = [[ภาษาพม่า]] |
|||
|s3 = ล้านช้าง |
|||
| religion = [[พุทธศาสนา]][[นิกายเถรวาท]] |
|||
|flag_s3 = |
|||
| government_type = สมบูรณาญาสิทธิราชย์ |
|||
|s4 = มณีปุระ |
|||
| leader1 = [[พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้]] |
|||
|flag_s4 = |
|||
| year_leader1 = 1531-1550 |
|||
|image_flag = |
|||
| leader2 = [[พระเจ้าบุเรงนอง]] |
|||
|flag = |
|||
| year_leader2 = 1551-1581 |
|||
|flag_type = |
|||
| leader3 = [[พระเจ้าอโนเพตลุน]] |
|||
|image_coat = |
|||
| year_leader3 = 1605-1628 |
|||
|image_map = Map of Taungoo Empire (1580).png |
|||
| leader4 = [[พระเจ้าทาลุน]] |
|||
|symbol = |
|||
| year_leader4 = 1629-1648 |
|||
|symbol_type = |
|||
| leader5 = |
|||
|image_map_caption = แผนที่จักรวรรดิตองอูช่วงรุ่งเรืองสูงสุด (1580) |
|||
| year_leader5 = |
|||
|capital = [[ตองอู]] (1510–39) <br>[[หงสาวดี]] (1539–99) <br> [[อังวะ]] (1599–1613) <br> หงสาวดี (1613–35) <br> อังวะ (1635–1752) |
|||
| stat_year1 = พ.ศ. 2178 |
|||
|common_languages = ทางการ<br>[[ภาษาพม่า]] |
|||
| stat_pop1 = 2,000,000 |
|||
{{hidden |style=font-size:110%;padding:0.25em 0 0; |headerstyle=text-align:left;font-weight:normal; |
|||
| currency = |
|||
|header = ภูมิภาค |
|||
| legislature = |
|||
|content = {{raise|0.25em |{{unbulleted list | [[ภาษาไทย]], [[ภาษามอญ]], [[ภาษาเขมร]] <small>([[อาณาจักรอยุธยา]])</small> | [[ภาษามอญ]] <small>(พม่าตอนล่าง)</small> | [[ภาษาไทใหญ่]] <small>([[รัฐฉาน]])</small> | [[ภาษาไทยถิ่นเหนือ]] <small>([[ล้านนา]])</small> | [[ภาษาลาว]] <small>([[ล้านช้าง]])</small> | [[ภาษามณีปุระ]] <small>([[มณีปุระ]])</small>}} }} |
|||
}} |
|||
|religion = ทางการ<br>พุทธศาสนา[[เถรวาท]] |
|||
{{hidden |style=font-size:110%;padding:0.25em 0 0; |headerstyle=text-align:left;font-weight:normal; |
|||
|header = ส่วนน้อย |
|||
|content = {{raise|0.25em |{{unbulleted list | ความเชื่อในเรื่องวิญญาณ | [[ศาสนาคริสต์]] | [[ศาสนาฮินดู]] | [[ศาสนาอิสลาม]] }} }} |
|||
}} |
|||
|government_type = ราชาธิปไตย |
|||
|title_leader = พระมหากษัตริย์ |
|||
|leader1 = [[พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้]] |
|||
|year_leader1 = ค.ศ. 1530–50 |
|||
|leader2 = [[พระเจ้าบุเรงนอง]] |
|||
|year_leader2 = ค.ศ. 1550–81 |
|||
|leader3 = [[พระเจ้าอโนเพตลุน]] |
|||
|year_leader3 = ค.ศ. 1605–28 |
|||
|leader4 = [[พระเจ้าทาลุน]] |
|||
|year_leader4 = ค.ศ. 1629–48 |
|||
|leader5 = [[พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี]] |
|||
|year_leader5 = ค.ศ. 1733–52 |
|||
|stat_year1 = ค.ศ. 1580 |
|||
|stat_area1 = 1550000 |
|||
|stat_pop1 = 6000000 |
|||
|stat_year2 = ค.ศ. 1650 |
|||
|stat_area2 = 750000 |
|||
|stat_pop2 = 3000000 |
|||
|currency = [[จัต]] |
|||
|legislature = [[รัฐสภาแห่งสหภาพ]] |
|||
|today = |
|||
{{hidden | style=font-size:110%;padding:0.25em 0 0; | headerstyle=text-align:left;font-weight:normal; |
|||
|header = |
|||
|content = {{raise|0.25em |{{unbulleted list | {{flag|กัมพูชา}} | {{flag|จีน}} | {{flag|อินเดีย}} | {{flag|ลาว}} | {{flag|พม่า}} | {{flag|ไทย}} | {{flag|เวียดนาม}} }} }} |
|||
}} |
|||
}} |
}} |
||
{{ประวัติศาสตร์พม่า}} |
{{ประวัติศาสตร์พม่า}} |
||
| บรรทัด 159: | บรรทัด 191: | ||
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
== ดูเพิ่ม == |
|||
* [[พระเจ้าตองอู]] |
|||
== อ้างอิง == |
== อ้างอิง == |
||
{{รายการอ้างอิง}} |
{{รายการอ้างอิง}} |
||
* Victor B. Lieberman, "Burmese Administrative Cycles: Anarchy and Conquest, c. 1580–1760", Princeton University Press, 1984. |
|||
[[หมวดหมู่:ประวัติศาสตร์พม่า]] |
[[หมวดหมู่:ประวัติศาสตร์พม่า]] |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 23:08, 22 พฤศจิกายน 2559
ราชวงศ์ตองอู ေတာင္ငူေခတ္ | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ค.ศ. 1510–ค.ศ. 1752 | |||||||||||||||||||||||||||
.png) แผนที่จักรวรรดิตองอูช่วงรุ่งเรืองสูงสุด (1580) | |||||||||||||||||||||||||||
| สถานะ | จักรวรรดิ | ||||||||||||||||||||||||||
| เมืองหลวง | ตองอู (1510–39) หงสาวดี (1539–99) อังวะ (1599–1613) หงสาวดี (1613–35) อังวะ (1635–1752) | ||||||||||||||||||||||||||
| ภาษาทั่วไป | ทางการ ภาษาพม่า ภูมิภาค
| ||||||||||||||||||||||||||
| ศาสนา | ทางการ พุทธศาสนาเถรวาท ส่วนน้อย
| ||||||||||||||||||||||||||
| การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||||||||||||||||||||||||
| พระมหากษัตริย์ | |||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1530–50 | พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ | ||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1550–81 | พระเจ้าบุเรงนอง | ||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1605–28 | พระเจ้าอโนเพตลุน | ||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1629–48 | พระเจ้าทาลุน | ||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1733–52 | พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี | ||||||||||||||||||||||||||
| สภานิติบัญญัติ | รัฐสภาแห่งสหภาพ | ||||||||||||||||||||||||||
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||||||||||||||||||||
• ก่อตั้งราชวงศ์ | ค.ศ. 1485 | ||||||||||||||||||||||||||
• เอกราชจากอังวะ | 16 ตุลาคม ค.ศ. 1510 | ||||||||||||||||||||||||||
• เริ่มจักรวรรดิตองอู | ค.ศ. 1510 – ค.ศ. 1599 | ||||||||||||||||||||||||||
• ฟื้นฟูจักรวรรดิตองอู | ค.ศ. 1599 – ค.ศ. 1752 | ||||||||||||||||||||||||||
• ราชวงศ์ล่มสลาย | 23 มีนาคม ค.ศ. 1752 | ||||||||||||||||||||||||||
| พื้นที่ | |||||||||||||||||||||||||||
| ค.ศ. 1580 | 1,550,000 ตารางกิโลเมตร (600,000 ตารางไมล์) | ||||||||||||||||||||||||||
| ค.ศ. 1650 | 750,000 ตารางกิโลเมตร (290,000 ตารางไมล์) | ||||||||||||||||||||||||||
| ประชากร | |||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1580 | 6000000 | ||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1650 | 3000000 | ||||||||||||||||||||||||||
| สกุลเงิน | จัต | ||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | |||||||||||||||||||||||||||
| ประวัติศาสตร์พม่า |
|---|
 |
|
|
|
|
|
ตัวเลขคือปีคริสต์ศักราช BCE หมายถึง ปีก่อนคริสต์ศักราช |
ราชวงศ์ตองอู (อังกฤษ: Toungoo Dynasty; พม่า: တောင်ငူခေတ်, [tàuɴŋù kʰɪʔ]) ราชวงศ์ที่ 2 ในประวัติศาสตร์พม่า ภายหลังจากราชวงศ์พุกาม ราชวงศ์แรกล่มสลายลงจากการรุกรานของชาวมองโกลโดยกุบไลข่าน
พระเจ้าเมงจีโย ได้รวบรวมชาวพม่าที่หลงเหลืออยู่อย่างกระจัดกระจาย โดยสถาปนาเมือง ตองอู ขึ้นเป็นราชธานี เพราะเป็นเมืองที่อยู่ในขุนเขาซึ่งเป็นปราการที่เข้มแข็ง ตองอูเข้มแข็งขึ้นมารัชสมัยของ พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ พระโอรสของพระองค์ที่ขึ้นครองราชย์ต่อมา โดยได้แผ่อาณาเขตของอาณาจักรขยายไปรอบด้าน เช่น แปร, พะสิม อังวะ, ยะไข่ และที่สำคัญที่สุดคือ หงสาวดี อันเป็นอาณาจักรเดิมของมอญ ซึ่งเป็นศัตรูที่สำคัญของพม่า
ยุคสมัยของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ได้ครอบคลุมอาณาจักรพม่าทั้งตอนบนและตอนล่างลุ่มน้ำอิระวดี อีกทั้งได้บุคลากรที่สำคัญ เช่น มหาอุปราชาบุเรงนอง, เมงเยสีหตู ร่วมกันสร้างอาณาจักรให้ยิ่งใหญ่ เข้มแข็ง และได้ย้ายเมืองหลวงจากตองอูเป็นหงสาวดี
ภายหลังการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ เมืองต่าง ๆ ที่เคยขึ้นต่อตองอู หงสาวดี ก็แข็งเมืองไม่ยอมขึ้นตรงต่อไป มีกบฏเกิดขึ้นมากมาย มหาอุปราชาบุเรงนองต้องใช้เวลาปราบปรามอยู่ราวอีก 2 - 3 ปี จึงจะได้ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์
ในรัชสมัยของพระเจ้าบุเรงนอง ได้แผ่อาณาเขตของอาณาจักรตองอู หงสาวดี ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น โดยครอบคลุมตั้งแต่ลุ่มน้ำอิระวดี ลุ่มน้ำเจ้าพระยา ไปจรดถึงลุ่มน้ำโขงในลาว มีเมืองเป็นประเทศราชต่าง ๆ มากมาย เช่น เชียงใหม่, ฉาน, อยุธยา, ล้านช้าง, กัมพุช เป็นต้น จนได้การขนานพระนามว่าเป็น "พระเจ้าชนะสิบทิศ"
แต่ภายหลังการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าบุเรงนอง ศูนย์กลางอำนาจของอาณาจักรถูกสั่นคลอน เนื่องจากการปกครองอย่างแข็งกร้าว ไร้ไมตรีของพระเจ้านันทบุเรง พระราชโอรสของพระองค์ เมืองที่เคยขึ้นเป็นประเทศราชต่าง ๆ ต่างแข็งเมือง ได้ประกาศอิสรภาพและทำสงครามรบพุ่งกับหงสาวดีตลอดมา เช่น แปร, อังวะ, อยุธยา เป็นต้น ในที่สุดเมืองทั้งหลายเหล่านี้ก็แตกแยกกระจัดกระจายออกไป
และภายหลังการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้านันทบุเรง ราชวงศ์ตองอูก็ยังได้สืบราชสมบัติต่อมา แต่ไม่มีกษัตริย์พระองค์ใดที่เข้มแข็งพอที่จะก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำกอบกู้อาณาจักรขึ้นมา แม้นจะมีความพยายามก็ตามจากพระเจ้าอโนเพตลุน ราชนัดดาของพระเจ้าบุเรงนอง ซึ่งเรียกกันว่า "ยุคนยองยาน" (Nyaungyan Dynasty) แต่ก็สำเร็จเพียงชั่วระยะเวลาสั้น ๆ หลังจากยุคนี้แล้ว มอญสามารถตั้งตัวได้และขึ้นมาเป็นใหญ่แทน ก่อนที่ทางพม่าจะสถาปนาศูนย์กลางอำนาจขึ้นมาอีกครั้งในสมัยพระเจ้าอลองพญา
ในทางวิชาการ นักประวัติศาสตร์ได้แบ่งราชวงศ์ตองอูไว้เป็น 2 ยุค คือ ราชวงศ์ตองอูตอนต้น กินระยะเวลาตั้งแต่ พ.ศ. 2029 - พ.ศ. 2142 คือ ตั้งแต่รัชสมัยพระเจ้าเมงจีโยจนถึงพระเจ้านันทบุเรง และราชวงศ์ตองอูตอนปลายหรือยุคหลัง ตั้งแต่ พ.ศ. 2140 - พ.ศ. 2295 ตั้งแต่รัชสมัยพระเจ้านยองยานจนถึงการสถาปนาอำนาจขึ้นมาของพระเจ้าอลองพญา
ลำดับกษัตริย์ในราชวงศ์ตองอู[1]
| ลำดับที่ | พระฉายาลักษณ์ | พระนาม | ระยะเวลาในราชสมบัติ |
|---|---|---|---|
| 1 | 
|
พระเจ้าเมงจีโย | พ.ศ. 2029 - 2074 |
| 2 | 
|
พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ | พ.ศ. 2074 - 2094 |
| 3 | 
|
พระเจ้าบุเรงนอง | พ.ศ. 2094 - 2124 |
| 4 |
|
พระเจ้านันทบุเรง | พ.ศ. 2124 - 2142 |
| 5 |
|
พระเจ้านยองยาน | พ.ศ. 2142 - 2148 |
| 6 |
|
พระเจ้าอโนเพตลุน | พ.ศ. 2148 - 2171 |
| 7 |
|
พระเจ้ามินแยไดกปา | พ.ศ. 2171 - 2172 |
| 8 |
|
พระเจ้าทาลุน | พ.ศ. 2172 - 2191 |
| 9 |
|
พระเจ้าพินดาเล | พ.ศ. 2191 - 2204 |
| 10 |
|
พระเจ้าปเย | พ.ศ. 2204 - 2215 |
| 11 |
|
พระเจ้านราวาระ | พ.ศ. 2215 - 2216 |
| 12 |
|
พระเจ้ามังกะยอดิน | พ.ศ. 2216 - 2241 |
| 13 |
|
พระเจ้าสเน่ห์มิน | พ.ศ. 2241 - 2257 |
| 14 |
|
พระเจ้าทนินกันเว | พ.ศ. 2257 - 2276 |
| 15 |
|
พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี | พ.ศ. 2276 - 2295 |
อ้างอิง
- Victor B. Lieberman, "Burmese Administrative Cycles: Anarchy and Conquest, c. 1580–1760", Princeton University Press, 1984.