ยุทธการที่สตาลินกราด

ยุทธการที่สตาลินกราด
สถานที่ {{{place}}}

ยุทธการสตาลินกราด เป็นยุทธการใหญ่ของสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งนาซีเยอรมนีและพันธมิตรฝ่ายหนึ่ง สู้รบกับสหภาพโซเวียตอีกฝ่ายหนึ่ง เพื่อแย่งชิงการควบคุมนครสตาลินกราด (ปัจจุบันคือ โวลโกกราด ทางตะวันตกเฉียงใต้ของสหพันธรัฐรัสเซีย) นาซีเยอรมนีมีจุดประสงค์ในการเข้ายึดครองคือเข้ายึดศูนย์กลางโรงงานผลิตการสงครามของโซเวียต, เพื่อใช้เป็นฐานทัพในการเข้ายึดบ่อน้ำมันในเทือกเขาคอเคซัสจากภาคใต้ และทำลายขวัญกำลังใจของกองทัพแดง ยุทธการดำเนินไประหว่างวันที่ 21 สิงหาคม ค.ศ. 1942 ถึง 2 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1943 ยุทธการสตาลินกราดเป็นยุทธการใหญ่ที่สุดบนแนวรบด้านตะวันออก และได้รับความสนใจเพราะความป่าเถื่อนและไม่สนใจต่อความสูญเสียทั้งทางทหารและพลเรือน นอกจากนี้ ยังเป็นหนึ่งในยุทธการนองเลือดที่สุดในประวัติศาสตร์การสงคราม โดยมีการประเมินความสูญเสียทั้งสองฝ่ายรวมกันขั้นสูงไว้เกือบสองล้านนาย ความสูญเสียอย่างหนักที่กองทัพเยอรมนีประสบนับเป็นจุดพลิกผันของสงคราม หลังยุทธการสตาลินกราด กำลังเยอรมันไม่อาจฟื้นคืนยอดอย่างเมื่อก่อนได้อีก และไม่บรรลุชัยชนะทางยุทธศาสตร์ในทางตะวันออกอีกเลย

เยอรมนีรุกเพื่อยึดสตาลินกราดเริ่มตั้งแต่ปลายฤดูร้อน ค.ศ. 1942 และได้รับการสนับสนุนจากการทิ้งระเบิดโดยกองทัพอากาศอย่างเข้มข้น ซึ่งทำให้พื้นที่ขนาดใหญ่ของนครกลายเป็นซากปรักหักพัง ท้ายที่สุด การรุกของเยอรมนีกลายมาติดหล่มการสู้รบอาคารต่ออาคาร และแม้จะควบคุมพื้นที่ของนครได้กว่า 90% ในบางครั้ง กองทัพเยอรมันกลับไม่สามารถขับไล่ผู้ป้องกันฝ่ายโซเวียตกลุ่มสุดท้ายที่ยึดฝั่งตะวันตกของแม่น้ำโวลกาอย่างเหนียวแน่น

วันที่ 19 พฤศจิกายน ค.ศ. 1942 กองทัพแดงเปิดฉากปฏิบัติการยูเรนัส การโจมตีสองง่ามโดยมีเป้าหมายต่อกำลังพลโรมาเนียและฮังการีที่อ่อนแอ ซึ่งกำลังป้องกันปีกของกองทัพที่ 6 หลังจากมีการสู้รบอย่างหนัก ความสำเร็จของการโจมตีเหล่านี้ส่งผลให้ปีกที่ยึดไว้อย่างหลวม ๆ พังลง และกองทัพที่ 6 ถูกตัดขาดและล้อมในสตาลินกราด เมื่อฤดูหนาวของรัสเซียมาถึง กองทัพที่ 6 ก็อ่อนกำลังลงอย่างรวดเร็วจากความหนาว เนื่องจากขาดเสบียงอาหาร การโจมตีอย่างต่อเนื่องของโซเวียต ความกำกวมของการบังคับบัญชา ประกอบกับความเชื่อแน่แน่วใน "พลังแห่งการตั้งเจตนา" (power of the will) ของอดอล์ฟ ฮิตเลอร์ และค่านิยม "การยืนหยัด" (standing fast) ยิ่งเสริมฐานะยากลำบากของนาซีเยอรมนีขึ้นไปอีก ท้ายที่สุด ความล้มเหลวของกำลังเยอรมนีนอกวงล้อมในการเปิดวงล้อม ร่วมกับความล้มเหลวในการส่งกำลังบำรุงทางอากาศ ทำให้เกิดการพังทลายขั้นสุดท้าย เมื่อถึงต้นเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1943 การต้านทานของฝ่ายอักษะในสตาลินกราดยุติลงและส่วนที่เหลือของกองทัพที 6 ได้ยอมจำนนหรือไม่ก็ถูกทำลายไปก่อนหน้านั้นแล้ว

ในยุทธการสตาลินกราดนั้น มีเรื่องเล่าว่า ระหว่างการรบ กองทัพแดงกำลังขาดแคลนกระสุนปืนที่จะให้กับเหล่าทหารเกณฑ์ใหม่ในการสู้รบกับทหารเยอรมัน แต่ทางกองทัพได้แก้ไขปัญหาคือ ให้คนหนึ่งถือปืนไรเฟิล mosin nagant โดยไม่มีกระสุน กับคนหนึ่งถือกระสุนปืนไว้ เมื่อทหารได้ทำการสู้รบ ถ้าทหารที่ถือปืนตาย ทหารที่มีกระสุนปืนก็จะเก็บปืนมาใช้ ถ้าทหารที่ถือกระสุนตาย คนที่ถือปืนก็จะเก็บกระสุนมาใช้เช่นกัน นอกจากนั้นเมื่อนายพลแห่งกองทัพแดงได้สั่งให้กองทหารทำการบุกตะลุยเข้าหากองทัพเยอรมัน กองทัพเยอรมันซึ่งเต็มไปด้วยปืนกลหนัก 42 ยิงเข้าใส่ทำให้ทหารรัสเซียเสียชีวิตจำนวนมาก กองทหารที่เหลือรอดชีวิตได้วิ่งหันหลังกลับไปยังฐานแต่นายพลแห่งกองทัพแดงได้สั่งให้บุกต่อไปและห้ามถอยแม้แต่ก้าวเดียว ถ้าฝ่าฝืนจะต้องถูกยิงทิ้งอย่างไร้ความปราณี แต่ทหารรัสเซียไม่สนใจและจะวิ่งกลับฐานให้ได้ นายพลแห่งกองทัพแดงได้สั่งทหารให้ยิงใส่ทันที ทำให้ทหารที่รอดชีวิตกลับต้องถูกฆ่าตายหมดสิ้นด้วยน้ำมือของทหารฝ่ายเดียวกันเองเพราะสตาลินได้เดิมพันกับศึกในครั้งนี้มากจึงต้องยอมแลกชีวิตทหารนับล้านเข้าให้ และจะไม่มีวันยอมแพ้อย่างเด็ดขาด ดังนั้นจึงได้ออกคำสั่งที่ 227 คือ ห้ามถอยแม้แต่ก้าวเดียว คือ ทหารรัสเซียทุกนายให้สู้จนตัวตายและห้ามถอยแม้แต่ก้าวเดียว หากฝ่าฝืนจะต้องถูกตราหน้าว่าขี้ขลาดตาขาวและต้องถูกยิงทิ้งสถานเดียวอย่างไร้ความปราณีโดยได้มอบหมายอำนาจให้กับเจ้าหน้าที่คอมมิสซาร์ผู้มีอำนาจสูงสุดเป็นคนจัดการ

แหล่งข้อมูลอื่น

• Stalingrad Original reports from The Times
• Detailed summary of campaign
• Stalingrad-info.com, Russian archival docs translated into English, original battle maps, aerial photos, pictures taken at the battlefields, relics collection