ผลต่างระหว่างรุ่นของ "คาร์โบไฮเดรต"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:01, 26 พฤษภาคม 2558

คาร์โบไฮเดรต (อังกฤษ: Carbohydrate) เป็นสารชีวโมเลกุลที่สำคัญที่เป็นองค์ประกอบของสิ่งมีชีวิตทุกชนิค คำว่าคาร์โบไฮเดรตมีรากศัพท์มาจากคำว่า คาร์บอน (carbon) และคำว่าไฮเดรต (hydrate) อิ่มตัวไปด้วยน้ำ ซึ่งรวมกันก็หมายถึงคาร์บอนที่อิมตัวไปด้วยน้ำ เนื่องจากสูตรเคมีอย่างง่ายก็คือ (C•H₂O) n ซึ่ง n≥3 โดยคาร์โบไฮเดรตจัดเป็นสารประกอบแอลดีไฮด์ (aldehyde) หรือคีโทน (ketone) ที่มีหมู่ไฮดรอกซิล (hydroxyl group, -OH) เกาะอยู่เป็นจำนวนมาก จึงเรียกว่า สารประกอบโพลีไฮดรอกซีแอลดีไฮด์ (polyhydroxyaldehyde) หรือ โพลีไฮดรอกซีคีโทน (polyhydroxyketone) ซึ่งการที่มีหมู่ไฮดรอกซิลในโมเลกุลนั้น ทำให้เกิดการวางตัวของหมู่ดังกล่าวที่แตกต่างกัน และยังสามารถทำปฏิกิริยาหรือสร้างพันธะกับสารอื่นๆได้ ดังนั้น คาร์โบไฮเดรตจึงมีความหลากหลายทั้งในด้านของโครงสร้างทางเคมี และบทบาททางชีวภาพอีกด้วย หน่วยที่เล็กทีสุดของคาร์โบไฮเดรตก็คือน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวหรือโมโนแซคคาร์ไรด์

ประเภทของคาร์โบไฮเดรต

คาร์โบไฮเดรตเป็นสารอาหารหลักซึ่งให้พลังงานเท่ากับ โปรตีน คือ 4 กิโลแคลลอรี่/1 กรัม ประกอบด้วย C คาร์บอน H ไฮโดรเจน และ O ออกซิเจน เป็นอัตราส่วน n:2n:n คาร์โบไฮเดรต แบ่งออกเป็น 3 อย่าง คือ

น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว (monosaccharide) ได้แก่ glucose , fructose , galactose
น้ำตาลโมเลกุลคู่ (disaccharides) ได้แก่ maltose , lactose , sucrose
โพลีแซคคาไรด์ (polysaccharides) ได้แก่ starch , glycogen , cellulose

นอน

น้ำตาลโมเลกุลคู่

น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวจะรวมตัวเป็นน้ำตาลโมเลกุลคู่ด้วยพันธะไกลโคซิดิก ระหว่างหมู่ไฮดรอกซิลของน้ำตาลตัวหนึ่งกับคาร์บอนของน้ำตาลอีกตัวหนึ่ง ตำแหน่งที่เกิดพันธะไกลโคซิดิกแสดงโดย (1→4) ซึ่งแสดงว่า C1 ของตัวแรกต่อกับ C4 ของน้ำตาลตัวที่สอง

โพลีแซคคาไรด์

เกิดจากการต่อกันของน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวจนเป็นสายยาว โพลีแซคคาไรด์แบ่งเป็นสองชนิดคือ โฮโมโพลีแซคคาไรด์ ประกอบด้วยน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวชนิดเดียว กับเฮเทอโรโพลีแซคคาไรด์ ประกอบด้วยน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวหลายชนิด โพลีแซคคาไรด์ที่สำคัญมีหลายชนิด ได้แก่

แป้ง เป็นอาหารสะสมในเซลล์พืช ประกอบด้วยโพลีเมอร์ของกลูโคสสองชนิดคือ อะไมโลส ไม่แตกกิ่ง ต่อด้วย (α1→4) กับอะไมโลเพกติน เป็นสายโพลีแซคคาไรค์ที่แตกกิ่ง โดยส่วนที่เป็นเส้นตรงต่อด้วย (α1→4) และส่วนที่แตกกิ่งต่อด้วย (α1→6)
ไกลโคเจน เป็นอาหารสะสมในเซลล์สัตว์ มีโครงสร้างคล้ายอะไมโลเพกตินแต่แตกกิ่งมากกว่า
เซลลูโลส เป็นโครงสร้างของเซลล์พืช ลักษณะเป็นโซ่ตรงของกลูโคส ไม่แตกกิ่ง ต่อกันด้วยพันธะ (β1→4)
ไคทิน เป็นโครงสร้างของเซลล์สัตว์ พบในเปลือกหอย กุ้ง ปู เป็นโฮโมโพลีแซคคาไรด์ของ N-acetyl-D-glucosamine ต่อกันด้วยพันธะ β
เปบทิโดไกลแคน เป็นโครงสร้างของเซลล์แบคทีเรีย ประกอบด้วยโพลีแซคคาไรด์ของ N-acetylglucosamine และ N-acetylmuramic acid ต่อกันด้วยพันธะ (β1→4)
ไกลโคซามิโนไกลแคน เป็นส่วนประกอบของสารที่อยู่ระหว่างเซลล์สัตว์ ประกอบด้วยโพลีแซคคาไรด์ของน้ำตาลโมเลกุลคู่ซ้ำๆกัน คือ hyaluronic acid (ประกอบด้วย glucoronic acid กับ acetylglucosamine)

ไกลโคโปรตีนและไกลโคลิพิด

ไกลโคโปรตีนเป็นองค์ประกอบหลักของโปรตีนที่หลั่งออกนอกเซลล์ โดยเป็นโปรตีนที่เชื่อมต่อกับโอลิโกแซคคาไรด์ (น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวต่อกัน 3 – 5 โมเลกุล) ส่วนไกลโคลิปิดซึ่งเป็นโพลีแซคคาไรด์ที่จับกับไขมันเป็นองค์ประกอบในเยื่อหุ้มต่างๆภายในเซลล์ นอกจากนั้น ไกลโคโปรตีนบางชนิด เช่น เลกติน (lectin) หรือซีเลกติน (selectin) มีบทบาทในการจดจำเซลล์เป้าหมายของเชื้อก่อโรค

อ้างอิง

Lehninger, A.L., Nelson, D.L., and Cox, M.M. 1993. Principle of Biochemistry. 2nd ed. New York.: Worth

แหล่งข้อมูลอื่น

@@ บรรทัด 1: / บรรทัด 1: @@
+{{เคมีอินทรีย์}}
-คาร์โบไฮเดรต คือ สารประกอบอินทรีย์ที่มีอยู่เป็นจำนวนมาก และมีอยู่หลายชนิดในธรรมชาติ มีรากศัพท์มาจากคำว่า คาร์บอน (carbon) และคำว่าไฮเดรต (hydrate) ที่แปลว่าอิ่มตัวไปด้วยน้ำ เมื่อรวมกันแล้วก็จะหมายถึงคาร์บอนที่อิ่มตัวไปด้วยน้ำ1 ซึ่งประกอบไปด้วยอะตอมของ C (คาร์บอน), H (ไฮโดรเจน) และ O (ออกซิเจน) เป็นธาตุหลัก โดยมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตในด้านการเป็นแหล่งพลังงานและเป็นส่วนประกอบของส่วนต่างๆ ภายในเซลล์และเยื่อเซลล์ต่างๆ
+'''คาร์โบไฮเดรต''' ({{lang-en|Carbohydrate}}) เป็นสารชีวโมเลกุลที่สำคัญที่เป็นองค์ประกอบของสิ่งมีชีวิตทุกชนิค คำว่าคาร์โบไฮเดรตมีรากศัพท์มาจากคำว่า [[คาร์บอน]] (carbon) และคำว่า[[ไฮโดรเจน|ไฮเดรต]] (hydrate) อิ่มตัวไปด้วยน้ำ ซึ่งรวมกันก็หมายถึงคาร์บอนที่อิมตัวไปด้วยน้ำ เนื่องจากสูตรเคมีอย่างง่ายก็คือ (C•H<sub>2</sub>O) n ซึ่ง  n≥3 โดยคาร์โบไฮเดรตจัดเป็นสารประกอบแอลดีไฮด์ (aldehyde) หรือคีโทน (ketone) ที่มีหมู่ไฮดรอกซิล (hydroxyl group, -OH) เกาะอยู่เป็นจำนวนมาก จึงเรียกว่า สารประกอบโพลีไฮดรอกซีแอลดีไฮด์ (polyhydroxyaldehyde) หรือ โพลีไฮดรอกซีคีโทน (polyhydroxyketone) ซึ่งการที่มีหมู่ไฮดรอกซิลในโมเลกุลนั้น ทำให้เกิดการวางตัวของหมู่ดังกล่าวที่แตกต่างกัน และยังสามารถทำปฏิกิริยาหรือสร้างพันธะกับสารอื่นๆได้ ดังนั้น คาร์โบไฮเดรตจึงมีความหลากหลายทั้งในด้านของโครงสร้างทางเคมี และบทบาททางชีวภาพอีกด้วย หน่วยที่เล็กทีสุดของคาร์โบไฮเดรตก็คือ[[น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว]]หรือโมโนแซคคาร์ไรด์
-การจำแนกประเภทของคาร์โบไฮเดรต
-เราสามารถจำแนกประเภทของคาร์โบไฮเดรตตามสารที่เป็นองค์ประกอบได้ 2 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ
-. คาร์โบไฮเดรตอย่างง่าย (Simple carbohydrate) หมายถึง คาร์โบไฮเดรตที่ไม่มีสารชนิดอื่นประกอบอยู่ในโมเลกุล สามารถแบ่งได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่ มอโนแซ็กคาไรด์ โอลิโกแซ็กคาไรด์ และ พอลิแซ็กคาไรด์
-.1 มอโนแซ็กคาไรด์  คือ น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว เป็นสารที่มีรสหวาน ละลายในน้ำได้ดีแต่ไม่ละลายในตัวทำละลายไม่มีขั้ว เป็นหน่วยที่เล็กที่สุดของคาร์โบไฮเดรต ไม่สามารถย่อยสลายได้เล็กลงอีก มีสูตรโครงสร้างพื้นฐานคือ (CH2O)n ซึ่ง n เป็นจำนวนเต็มตั้งแต่ 3 ถึง 72 เมื่อรับประทานเข้าไปแล้วจะดูดซึมจากลำไส้ได้เลย โดยไม่ต้องผ่านการย่อย ได้แก่  กลูโคส  ฟรักโทส  แมนโนส  กาแลกโทส  และ ไรโบส  เป็นต้น และทั้งกลูโคสและฟรักโทสต่างก็เป็นน้ำตาลที่พบได้ในผัก ผลไม้ และน้ำผึ้ง น้ำตาลส่วนใหญ่ที่พบในเลือด คือ กลูโคส ซึ่งเป็นตัวให้พลังงานที่สำคัญแก่ร่างกาย
-.2 โอลิโกแซ็กคาไรด์  คือคาร์โบไฮเดรตที่เกิดจากมอโนแซ็กคาไรด์ ตั้งแต่ 2 ถึง 6 โมเลกุลขึ้นไป มาเชื่อมต่อกันด้วยพันธะไกลโคซิดิก น้ำตาลชนิดนี้เมื่อรับประทานเข้าไป น้ำย่อยในลำไส้เล็กจะย่อยออกเป็นน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวก่อน ร่างกายจึงจะสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ ได้แก่ มอลโทส ซูโครส แลคโทส และ ราฟฟีโนส เป็นต้น
-.3 พอลิแซ็กคาไรด์  คือ เป็นคาร์โบไฮเดรตที่เกิดจากมอโนแซ็กคาไรด์ตั้งแต่ 10 โมเลกุลขึ้นไปจนถึง 1,000 โมเลกุลมาเชื่อมต่อกันด้วยพันธะไกลโคซิดิก พอลิแซ็กคาไรด์ในธรรมชาติส่วนใหญ่ไม่มีสี ไม่มีรส เมื่อละลายน้ำจะได้สารละลายคอลลอยด์ พอลิแซ็กคาไรด์เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ไกลเคน (glycan)3 ได้แก่ แป้ง เซลลูโลส เพกติน และไคติน เป็นต้น
-. คาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน (Complex carbohydrate) หมายถึง คาร์โบไฮเดรตที่มีสารชนิดอื่น เช่น ลิพิด โปรตีน ประกอบอยู่ในโมเลกุลด้วย เช่น ไกลโคโปรตีน ไกลโคลิพิด เป็นต้น
+== ประเภทของคาร์โบไฮเดรต ==
-http://frynn.com/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B9%84%E0%B8%AE%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%95/  1
+คาร์โบไฮเดรตเป็นสารอาหารหลักซึ่งให้พลังงานเท่ากับ โปรตีน คือ 4 กิโลแคลลอรี่/1 กรัม ประกอบด้วย C คาร์บอน H ไฮโดรเจน และ O ออกซิเจน เป็นอัตราส่วน n:2n:n คาร์โบไฮเดรต แบ่งออกเป็น
-http://science.srru.ac.th/org/sci-elearning/courseonline/4022503/chapter3-mono1.htm 2
+อย่าง คือ
-http://science.srru.ac.th/org/sci-elearning/courseonline/4022503/chapter3-polysac.htm3
+# '''น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว''' (monosaccharide) ได้แก่ glucose , fructose , galactose
+# '''น้ำตาลโมเลกุลคู่''' (disaccharides) ได้แก่ maltose , lactose , sucrose
+# '''โพลีแซคคาไรด์''' (polysaccharides) ได้แก่ starch , glycogen , cellulose
+นอน
+=== น้ำตาลโมเลกุลคู่ ===
+{{บทความหลัก|น้ำตาลโมเลกุลคู่}}
+น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวจะรวมตัวเป็นน้ำตาลโมเลกุลคู่ด้วย[[พันธะไกลโคซิดิก]] ระหว่าง[[หมู่ไฮดรอกซิล]]ของน้ำตาลตัวหนึ่งกับคาร์บอนของน้ำตาลอีกตัวหนึ่ง ตำแหน่งที่เกิดพันธะไกลโคซิดิกแสดงโดย (1→4) ซึ่งแสดงว่า C1 ของตัวแรกต่อกับ C4 ของน้ำตาลตัวที่สอง
+=== โพลีแซคคาไรด์ ===
+เกิดจากการต่อกันของน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวจนเป็นสายยาว โพลีแซคคาไรด์แบ่งเป็นสองชนิดคือ โฮโมโพลีแซคคาไรด์ ประกอบด้วยน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวชนิดเดียว กับเฮเทอโรโพลีแซคคาไรด์ ประกอบด้วยน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวหลายชนิด โพลีแซคคาไรด์ที่สำคัญมีหลายชนิด ได้แก่
+* [[แป้ง]] เป็นอาหารสะสมใน[[เซลล์พืช]] ประกอบด้วยโพลีเมอร์ของกลูโคสสองชนิดคือ [[อะไมโลส]] ไม่แตกกิ่ง ต่อด้วย (α1→4) กับ[[อะไมโลเพกติน]] เป็นสายโพลีแซคคาไรค์ที่แตกกิ่ง โดยส่วนที่เป็นเส้นตรงต่อด้วย (α1→4) และส่วนที่แตกกิ่งต่อด้วย (α1→6)
+* [[ไกลโคเจน]] เป็นอาหารสะสมใน[[เซลล์สัตว์]] มีโครงสร้างคล้ายอะไมโลเพกตินแต่แตกกิ่งมากกว่า
+* [[เซลลูโลส]] เป็นโครงสร้างของเซลล์พืช ลักษณะเป็นโซ่ตรงของกลูโคส ไม่แตกกิ่ง ต่อกันด้วยพันธะ (β1→4)
+* [[ไคทิน]] เป็นโครงสร้างของเซลล์สัตว์ พบในเปลือกหอย กุ้ง ปู เป็น[[โฮโมโพลีแซคคาไรด์]]ของ [[N-acetyl-D-glucosamine]] ต่อกันด้วยพันธะ β
+* [[เปบทิโดไกลแคน]] เป็นโครงสร้างของเซลล์แบคทีเรีย ประกอบด้วยโพลีแซคคาไรด์ของ [[N-acetylglucosamine]] และ N-acetylmuramic acid ต่อกันด้วยพันธะ (β1→4)
+* [[ไกลโคซามิโนไกลแคน]] เป็นส่วนประกอบของสารที่อยู่ระหว่างเซลล์สัตว์ ประกอบด้วยโพลีแซคคาไรด์ของน้ำตาลโมเลกุลคู่ซ้ำๆกัน คือ hyaluronic acid (ประกอบด้วย glucoronic acid กับ acetylglucosamine)
+== ไกลโคโปรตีนและไกลโคลิพิด ==
+[[ไกลโคโปรตีน]]เป็นองค์ประกอบหลักของ[[โปรตีน]]ที่หลั่งออกนอกเซลล์ โดยเป็นโปรตีนที่เชื่อมต่อกับ[[โอลิโกแซคคาไรด์]] (น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวต่อกัน 3 – 5 โมเลกุล) ส่วน[[ไกลโคลิปิด]]ซึ่งเป็นโพลีแซคคาไรด์ที่จับกับไขมันเป็นองค์ประกอบในเยื่อหุ้มต่างๆภายในเซลล์ นอกจากนั้น ไกลโคโปรตีนบางชนิด เช่น [[เลกติน]] (lectin) หรือ[[ซีเลกติน]] (selectin) มีบทบาทในการจดจำเซลล์เป้าหมายของเชื้อก่อโรค
+== อ้างอิง ==
+{{รายการอ้างอิง}}
+{{เริ่มอ้างอิง}}
+* Lehninger, A.L., Nelson, D.L., and Cox, M.M. 1993. Principle of Biochemistry. 2nd ed. New York.: Worth
+{{จบอ้างอิง}}
+== แหล่งข้อมูลอื่น ==
+* [http://www2.ufp.pt/~pedros/bq/carb_en.htm Carbohydrates, including interactive models and animations] (Requires [http://www.mdl.com/products/framework/chime/ MDL Chime])
+* [http://www.chem.qmw.ac.uk/iupac/2carb/ IUPAC-IUBMB Joint Commission on Biochemical Nomenclature (JCBN) : Carbohydrate Nomenclature]
+* [http://www.cem.msu.edu/~reusch/VirtualText/carbhyd.htm Carbohydrates detailed]
+* [http://www.biochemweb.org/carbohydrates.shtml Carbohydrates and Glycosylation - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology]
+* [http://www.functionalglycomics.org/static/consortium/ Consortium for Functional Glycomics]
+[[หมวดหมู่:โภชนาการ]]
+[[หมวดหมู่:คาร์โบไฮเดรต|คาร์โบไฮเดรต]]
+[[หมวดหมู่:สารอาหาร]]