สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี

สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
ประสูติ	พ.ศ. 2272
สิ้นพระชนม์	22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2342
พระราชสวามี	หม่อมเสม ที่พระอินทรรักษา
พระนามเต็ม สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี
ราชวงศ์	ราชวงศ์จักรี
พระราชบิดา	สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก (ทองดี)
พระราชมารดา	พระอัครชายา (หยก)

สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้าสา กรมพระยาเทพสุดาวดี (พ.ศ. 2272 - 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2342) หรือพระนามเดิมว่า สา พระธิดาองค์โตในสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก ประสูติจากพระอัครชายา (หยก) ในสมัยกรุงศรีอยุธยา เป็นพระพี่นางพระองค์โตในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงปราบดาภิเษกเป็นปฐมกษัตริย์แห่งพระราชวงศ์จักรี ทรงสถาปนาท่านขึ้นเป็น สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี

สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี เสกสมรสกับ หม่อมเสม ที่พระอินทรรักษา เจ้ากรมตำรวจใหญ่ซ้าย ฝ่ายพระราชวังบวรสถานมงคล มีพระโอรส-ธิดา คือ

• กรมพระราชวังบวรสถานภิมุข (วังหลัง) พระนามเดิม ทองอิน พระโอรสองค์ที่ 1 แต่เดิมเฉลิมพระยศเป็น พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์
• พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์ พระนามเดิม บุญเมือง พระโอรสองค์ที่ 2
• พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนรินทรรณเรศร์ พระนามเดิม ทองจีน พระโอรสองค์ที่ 3 เป็นต้นราชสกุลนรินทรางกูร
• พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนเทพนารี พระนามเดิม ทองคำ พระธิดาองค์ที่ 4 ได้เป็นเจ้านายฝ่ายในรวมอยู่ในกรมพระยาเทพสุดาวดี

สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1 เมื่อวันศุกร์ แรม 10 ค่ำ เดือน 12 ปีมะแม จ.ศ. 1161 ตรงกับ วันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2342 พระชันษา 70 ปีเศษ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานพระโกศกุดั่นใหญ่หุ้มทองคำทรงพระศพ ประดิษฐานพระศพไว้ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท และมีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ เมื่อข้างขึ้น เดือน 6 พ.ศ. 2343

ดูเพิ่ม

• พระปฐมวงศ์ในพระบรมราชวงศ์จักรี