ระบอบทักษิณ

ระบอบทักษิณ (Thaksinocracy) เป็นคำนิยามที่นักวิชาการด้านสังคมศาสตร์และนักวิชาการด้านรัฐศาสตร์ตั้งขึ้นเพื่อนิยามการปกครองของประเทศไทยภายใต้การปกครองของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ว่าเป็นระบอบที่ยึดกับความคิดและตัวตนของ พ.ต.ท.ทักษิณ จนไม่สนใจถึงเจตนารมณ์ที่แท้จริงของระบอบประชาธิปไตย ทำให้ประเทศแปรสภาพไปอยู่ในรูปแบบของเผด็จการรัฐสภา มุ่งโจมตีนโยบายในการบริหารประเทศของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร และเพิ่มความชอบธรรมให้กับเหตุการณ์การขับไล่ ทักษิณ ชินวัตร ให้ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีที่เกิดขึ้นในช่วงพ.ศ. 2548-2549 อย่างไรก็ตาม คำนิยามนี้ได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มคนที่ต้องการขับไล่พ.ต.ท. ดร.ทักษิณ ชินวัตรเท่านั้น

คำจำกัดความ

เกษียร เตชะพีระ เป็นผู้ให้นิยามคำว่าระบอบทักษิณเป็นคนแรก โดยนิยามว่าเป็นระบอบอาญาสิทธิทุนนิยมจากการเลือกตั้ง (elected capitalist absolutism) โดยคำนิยามดังกล่าวสามารถแยกอธิบายองค์ประกอบออกเป็นสองส่วนคือ 1. มีลักษณะสมบูรณาญาสิทธิทุนในแง่การใช้อำนาจการเมือง 2. มีหัวหน้าฝ่ายบริหารทางการเมืองของชนชั้นนายทุน

หลังจากนั้นได้มีการพยายามให้นิยามกับคำว่าระบอบทักษิณอีกหลายแบบ ยกตัวอย่างเช่น ในความคิดของ อ. แก้วสรร อติโพธิ ได้ให้คำจำกัดความไว้ 4 ข้อ ดังนี้ 1. ยักยอกรัฐธรรมนูญ ยึดครองประชาธิปไตย การแก้ไขหรือเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญให้มีความสอดคล้องกับการดำเนินธุรกิจที่เกี่ยวพันธ์หรือมีผลประโยชน์แอบแฝงเพื่อหมู่คณะของตนเอง, 2. หลงใหลทุนนิยมใหม่จนลืมประเทศชาติ สร้างกระแสระบบทุนนิยมโดยลืมความเป็นรากเหง้าความเป็นไทย, 3 โกงกินชาติบ้านเมือง ปัญหาคอรัปชั่นจำนวนมากมายไม่ได้แก้ไข ทำผลธุรกิจแอบแฝง, 4. ทำให้บ้านเมืองสิ้นความสงบสุข เป็นตัวกลางในการสร้างความแตกแยกให้เกิดขึ้นในประเทศชาติ

สาเหตุของการกล่าวหา

• การแปรรูปรัฐวิสาหกิจ โดยเฉพาะ ปตท. และ กฟผ.
  • สำหรับ ปตท. เช่น เรื่องการกระจายหุ้นที่ไม่เป็นธรรม ราคาขายหุ้นที่ต่ำกว่าความเป็นจริงมาก สัดส่วนการถือหุ้นของรัฐที่ลดลงมาก การถือหุ้นผ่านกองทุนของต่างชาติ กำไรจากการขายก๊าซให้ กฟผ. ในราคาสูง
  • การแปรรูป กฟผ. นั้นมีคำสั่งจากศาลปกครองว่าพระราชกฤษฎีกากำหนดเงื่อนเวลายกเลิกกฎหมายว่าด้วยการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2548 ไม่ชอบด้วยกฎหมาย
• การแก้สัมปทานสถานีโทรทัศน์ไอทีวี
• การคอรัปชั่นในโครงการสนามบินสุวรรณภูมิ โดยเฉพาะเรื่องเครื่องสแกนสัมภาระซีทีเอกซ์
• การทำพิธีเป็นประธานในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
• การแต่งตั้งผู้ปฏิบัติหน้าที่แทนสมเด็จพระสังฆราชซึ่งขณะนั้นทรงพระประชวร
• การขายหุ้นในบริษัท ชิน คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นเจ้าของสัมปทานโทรศัพท์มือถือ, ดาวเทียมไทยคม, สถานีโทรทัศน์ไอทีวี และสายการบินแอร์เอเซีย ให้กับ เทมาเส็ก โฮลดิ้งส์ (กองทุนเพื่อการลงทุนของรัฐบาลสิงคโปร์) โดยซื้อขายในตลาดหุ้นทำให้ไม่ต้องเสียภาษี
• การใช้อำนาจรัฐแทรกแซงและคุมคามสื่อ
• การทุจริตข้อสอบเข้ามหาวิทยาลัย

ประเด็นที่กลุ่มเครือข่ายประชาสังคมหยุดระบอบทักษิณใช้อ้างเป็นเหตุผลในการขับไล่

• ผลประโยชน์ทับซ้อน
• ปกปิดข้อมูลข่าวสาร
• ทำผิดจริยธรรม
• นโยบายสร้างปัญหา
• รวยผิดปกติ
• เอฟทีเอแลกผลประโยชน์
• ปัญหาภาคใต้
• วาทะปากพาแตกแยก
• แปรรูปผิด ไม่รับผิด
• คนรอบข้างยังชิงลาออก
• นโยบายประชานิยม
• การทำเอฟทีเอ

ดูเพิ่ม

• ทักษิโณมิค

อ้างอิง

ภาพสรุปเหตุการณ์วิกฤตการณ์การเมืองในประเทศไทย บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งหรือเกี่ยวข้องกับ วิกฤตการณ์การเมืองไทย พ.ศ. 2548–2553

ชนวนเหตุ ความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนใต้ รายการเมืองไทยรายสัปดาห์ ระบอบทักษิณ ปัญหาทุจริตการก่อสร้างสนามบินสุวรรณภูมิ การขายหุ้นกลุ่มบริษัทชินคอร์ป

ลำดับเหตุการณ์หลัก ประท้วงขับทักษิณ พ.ศ. 2548–49 รัฐประหาร พ.ศ. 2549 คดียุบพรรคการเมือง พ.ศ. 2549 พธม. ชุมนุม พ.ศ. 2551 เหตุการณ์ พธม. 7 ตุลาฯ พ.ศ. 2551 เหตุการณ์ นปช. ปะทะ พธม. 2 กันยาฯ พ.ศ. 2551 การบุกยึดท่าอากาศยานในประเทศไทย พ.ศ. 2551 คดียุบพรรคการเมือง พ.ศ. 2551 ความไม่สงบทางการเมืองในประเทศไทย เมษายน พ.ศ. 2552 นปช. ชุมนุม พ.ศ. 2553 การสลายการชุมนุมที่แยกราชประสงค์ พ.ศ. 2553

พรรคการเมืองหลักที่เกี่ยวข้อง พรรคไทยรักไทย พรรคประชาธิปัตย์ พรรคพลังประชาชน พรรคเพื่อไทย พรรคภูมิใจไทย (กลุ่มเพื่อนเนวิน)

องค์กร กลุ่มบุคคล ที่เกี่ยวข้อง พันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย แนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ กลุ่มคนเสื้อน้ำเงิน กลุ่มประชาชนเพื่อพิทักษ์ชาติ ศาสน์ กษัตริย์ คณะปฏิรูปการปกครองฯ คณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ

การเมืองไทย • ประวัติศาสตร์ไทย