ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระวันรัต"
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{พุทธศาสนา}} |
{{พุทธศาสนา}} |
||
'''วันรัต''' (อ่านว่า วันนะรัด) แปลว่า ''ผู้ยินดีในการอยู่ป่า ผู้รักการอยู่ป่า'' เดิมใช้คำว่า '''พนรัตน์''' และ '''วันรัตน์''' ซึ่งแปลว่า ป่าแก้ว |
'''สมเด็จพระวันรัต''' (อ่านว่า วันนะรัด) แปลว่า ''ผู้ยินดีในการอยู่ป่า ผู้รักการอยู่ป่า'' เดิมใช้คำว่า '''พนรัตน์''' และ '''วันรัตน์''' ซึ่งแปลว่า ''ป่าแก้ว'' ปัจจุบันเป็น[[ราชทินนาม]][[สมเด็จพระราชาคณะ]]รูปหนึ่งในฝ่าย[[ธรรมยุติกนิกาย]] |
||
'''วันรัตน์''' เป็นนามที่ได้มาจาก[[ลังกา]] สันนิษฐานตามคำแปลว่าคงเป็น[[สังฆนายก]]ฝ่าย[[อรัญวาสี]] คู่กับ[[สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์]]ซึ่งเป็นสังฆนายกฝ่าย[[คามวาสี]] |
'''วันรัตน์''' เป็นนามที่ได้มาจาก[[ลังกา]] สันนิษฐานตามคำแปลว่าคงเป็น[[สังฆนายก]]ฝ่าย[[อรัญวาสี]] คู่กับ[[สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์]]ซึ่งเป็นสังฆนายกฝ่าย[[คามวาสี]] ใน[[พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ]] ปรากฏนามนี้ครั้งแรกในรัชสมัย[[สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ]] ว่าพระพนรัตน์ป่าแก้วให้ฤกษ์แก่[[พระศรีศิลป์ (พระราชโอรสในสมเด็จพระไชยราชาธิราช)|พระศรีสิน]]ในการก่อกบฏ<ref name="พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ">''พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ'', พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553.</ref> ที่มีชื่อเสียงปรากฏเด่นชัดอีกรูปหนึ่งคือสมเด็จพระพนรัตน์ป่าแก้ว ซึ่งได้เข้าไปถวายพระพร[[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]]ขอพระราชทานอภัยโทษแก่ข้าราชการที่ตามเสด็จไม่ทันในครั้งทำ[[สงครามยุทธหัตถี]]<ref name="พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ"/> |
||
'''สมเด็จพระวันรัต''' ใน |
'''สมเด็จพระวันรัต''' ในสมัยกรุงศรีอยุธยาพระมหาเถระผู้จะได้รับพระราชทานนามนี้จะต้องมีความสำคัญมากในด้านภูมิธรรม โดยเฉพาะความป็นผู้ยินดีในการปฏิบัติ[[กรรมฐาน]] ยินดีในการปลีกวิเวก |
||
== รายนามสมเด็จพระวันรัตสมัยรัตนโกสินทร์ == |
== รายนามสมเด็จพระวันรัตสมัยรัตนโกสินทร์ == |
||
บรรทัด 16: | บรรทัด 16: | ||
| 2 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ศุข)|สมเด็จพระพนรัตน (สุก)]] || [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] || ? |
| 2 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ศุข)|สมเด็จพระพนรัตน (สุก)]] || [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] || ? |
||
|- |
|- |
||
| 3 || สมเด็จพระพนรัตน || [[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]] || พ.ศ. 2337 |
| 3 || [[สมเด็จพระพนรัตน (แก้ว)]] || [[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]] || พ.ศ. 2337 |
||
|- |
|- |
||
| 4 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (มี)|สมเด็จพระพนรัตน (มี)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || ? |
| 4 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (มี)|สมเด็จพระพนรัตน (มี)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || ? |
||
บรรทัด 24: | บรรทัด 24: | ||
| 6 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน)|สมเด็จพระพนรัตน (ด่อน)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2363 |
| 6 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน)|สมเด็จพระพนรัตน (ด่อน)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2363 |
||
|- |
|- |
||
| 7 || [[สมเด็จพระพนรัตน (ทองดี)]] || |
| 7 || [[สมเด็จพระพนรัตน (ทองดี)]] || วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร || ? |
||
|- |
|- |
||
| 8 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (นาค)|สมเด็จพระพนรัตน (นาค)]]|| [[วัดราชบุรณราชวรวิหาร]] || พ.ศ. 2373 |
| 8 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (นาค)|สมเด็จพระพนรัตน (นาค)]]|| [[วัดราชบุรณราชวรวิหาร]] || พ.ศ. 2373 |
||
บรรทัด 46: | บรรทัด 46: | ||
| 17 || [[สมเด็จพระวันรัต (เฮง เขมจารี)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2482 |
| 17 || [[สมเด็จพระวันรัต (เฮง เขมจารี)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2482 |
||
|- |
|- |
||
| 18 || [[สมเด็จพระวันรัต (เผื่อน ติ |
| 18 || [[สมเด็จพระวันรัต (เผื่อน ติสฺสทตฺโต)]] || วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2488 |
||
|- |
|- |
||
| 19 || [[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ)|สมเด็จพระวันรัต (ปลด กิตฺติโสภโณ)]] || วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร || พ.ศ. 2490 |
| 19 || [[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ)|สมเด็จพระวันรัต (ปลด กิตฺติโสภโณ)]] || วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร || พ.ศ. 2490 |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 02:14, 3 ธันวาคม 2557
ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
ศาสนาพุทธ |
---|
สมเด็จพระวันรัต (อ่านว่า วันนะรัด) แปลว่า ผู้ยินดีในการอยู่ป่า ผู้รักการอยู่ป่า เดิมใช้คำว่า พนรัตน์ และ วันรัตน์ ซึ่งแปลว่า ป่าแก้ว ปัจจุบันเป็นราชทินนามสมเด็จพระราชาคณะรูปหนึ่งในฝ่ายธรรมยุติกนิกาย
วันรัตน์ เป็นนามที่ได้มาจากลังกา สันนิษฐานตามคำแปลว่าคงเป็นสังฆนายกฝ่ายอรัญวาสี คู่กับสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ซึ่งเป็นสังฆนายกฝ่ายคามวาสี ในพระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ ปรากฏนามนี้ครั้งแรกในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ว่าพระพนรัตน์ป่าแก้วให้ฤกษ์แก่พระศรีสินในการก่อกบฏ[1] ที่มีชื่อเสียงปรากฏเด่นชัดอีกรูปหนึ่งคือสมเด็จพระพนรัตน์ป่าแก้ว ซึ่งได้เข้าไปถวายพระพรสมเด็จพระนเรศวรมหาราชขอพระราชทานอภัยโทษแก่ข้าราชการที่ตามเสด็จไม่ทันในครั้งทำสงครามยุทธหัตถี[1]
สมเด็จพระวันรัต ในสมัยกรุงศรีอยุธยาพระมหาเถระผู้จะได้รับพระราชทานนามนี้จะต้องมีความสำคัญมากในด้านภูมิธรรม โดยเฉพาะความป็นผู้ยินดีในการปฏิบัติกรรมฐาน ยินดีในการปลีกวิเวก
รายนามสมเด็จพระวันรัตสมัยรัตนโกสินทร์
อ้างอิง
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช), พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548