ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระวันรัต"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
{{พุทธศาสนา}}
{{พุทธศาสนา}}
'''วันรัต''' (อ่านว่า วันนะรัด) แปลว่า ''ผู้ยินดีในการอยู่ป่า ผู้รักการอยู่ป่า'' เดิมใช้คำว่า '''พนรัตน์''' และ '''วันรัตน์''' ซึ่งแปลว่า ป่าแก้ว
'''สมเด็จพระวันรัต''' (อ่านว่า วันนะรัด) แปลว่า ''ผู้ยินดีในการอยู่ป่า ผู้รักการอยู่ป่า'' เดิมใช้คำว่า '''พนรัตน์''' และ '''วันรัตน์''' ซึ่งแปลว่า ''ป่าแก้ว'' ปัจจุบันเป็น[[ราชทินนาม]][[สมเด็จพระราชาคณะ]]รูปหนึ่งในฝ่าย[[ธรรมยุติกนิกาย]]


'''วันรัตน์''' เป็นนามที่ได้มาจาก[[ลังกา]] สันนิษฐานตามคำแปลว่าคงเป็น[[สังฆนายก]]ฝ่าย[[อรัญวาสี]] คู่กับ[[สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์]]ซึ่งเป็นสังฆนายกฝ่าย[[คามวาสี]] นามนี้มีปรากฏครั้งแรกในหนังสือ[[พระราชพงศาวดาร]]ในสมัย[[สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ]] ที่มีชื่อเสียงปรากฏเด่นชัด คือ [[สมเด็จพระพนรัตน์ วัดป่าแก้ว]] ซึ่งได้เข้าไปถวายพระพร[[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]]ขอพระราชทานอภัยโทษแก่ข้าราชการที่ตามเสด็จไม่ทันในครั้งทำ[[ยุทธหัตถี]]
'''วันรัตน์''' เป็นนามที่ได้มาจาก[[ลังกา]] สันนิษฐานตามคำแปลว่าคงเป็น[[สังฆนายก]]ฝ่าย[[อรัญวาสี]] คู่กับ[[สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์]]ซึ่งเป็นสังฆนายกฝ่าย[[คามวาสี]] ใน[[พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ]] ปรากฏนามนี้ครั้งแรกในรัชสมัย[[สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ]] ว่าพระพนรัตน์ป่าแก้วให้ฤกษ์แก่[[พระศรีศิลป์ (พระราชโอรสในสมเด็จพระไชยราชาธิราช)|พระศรีสิน]]ในการก่อกบฏ<ref name="พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ">''พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ'', พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553.</ref> ที่มีชื่อเสียงปรากฏเด่นชัดอีกรูปหนึ่งคือสมเด็จพระพนรัตน์ป่าแก้ว ซึ่งได้เข้าไปถวายพระพร[[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]]ขอพระราชทานอภัยโทษแก่ข้าราชการที่ตามเสด็จไม่ทันในครั้งทำ[[สงครามยุทธหัตถี]]<ref name="พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ"/>


'''สมเด็จพระวันรัต''' ในปัจจุบันใช้เป็น[[ราชทินนาม]][[สมเด็จพระราชาคณะ]] ในอดีตพระมหาเถระผู้จะได้รับพระราชทานนามนี้จะต้องมีความสำคัญมากในด้านภูมิธรรม โดยเฉพาะความป็นผู้ยินดีในการปฏิบัติ[[กรรมฐาน]] ยินดีในการ[[ปลีกวิเวก]]
'''สมเด็จพระวันรัต''' ในสมัยกรุงศรีอยุธยาพระมหาเถระผู้จะได้รับพระราชทานนามนี้จะต้องมีความสำคัญมากในด้านภูมิธรรม โดยเฉพาะความป็นผู้ยินดีในการปฏิบัติ[[กรรมฐาน]] ยินดีในการปลีกวิเวก


== รายนามสมเด็จพระวันรัตสมัยรัตนโกสินทร์ ==
== รายนามสมเด็จพระวันรัตสมัยรัตนโกสินทร์ ==
บรรทัด 16: บรรทัด 16:
| 2 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ศุข)|สมเด็จพระพนรัตน (สุก)]] || [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] || ?
| 2 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ศุข)|สมเด็จพระพนรัตน (สุก)]] || [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] || ?
|-
|-
| 3 || สมเด็จพระพนรัตน || [[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]] || พ.ศ. 2337
| 3 || [[สมเด็จพระพนรัตน (แก้ว)]] || [[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]] || พ.ศ. 2337
|-
|-
| 4 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (มี)|สมเด็จพระพนรัตน (มี)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || ?
| 4 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (มี)|สมเด็จพระพนรัตน (มี)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || ?
บรรทัด 24: บรรทัด 24:
| 6 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน)|สมเด็จพระพนรัตน (ด่อน)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2363
| 6 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน)|สมเด็จพระพนรัตน (ด่อน)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2363
|-
|-
| 7 || [[สมเด็จพระพนรัตน (ทองดี)]] || [[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]] || ?
| 7 || [[สมเด็จพระพนรัตน (ทองดี)]] || วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร || ?
|-
|-
| 8 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (นาค)|สมเด็จพระพนรัตน (นาค)]]|| [[วัดราชบุรณราชวรวิหาร]] || พ.ศ. 2373
| 8 || [[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (นาค)|สมเด็จพระพนรัตน (นาค)]]|| [[วัดราชบุรณราชวรวิหาร]] || พ.ศ. 2373
บรรทัด 46: บรรทัด 46:
| 17 || [[สมเด็จพระวันรัต (เฮง เขมจารี)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2482
| 17 || [[สมเด็จพระวันรัต (เฮง เขมจารี)]] || วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2482
|-
|-
| 18 || [[สมเด็จพระวันรัต (เผื่อน ติสฺทตฺโต)]] || วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2488
| 18 || [[สมเด็จพระวันรัต (เผื่อน ติสฺสทตฺโต)]] || วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร || พ.ศ. 2488
|-
|-
| 19 || [[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ)|สมเด็จพระวันรัต (ปลด กิตฺติโสภโณ)]] || วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร || พ.ศ. 2490
| 19 || [[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ)|สมเด็จพระวันรัต (ปลด กิตฺติโสภโณ)]] || วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร || พ.ศ. 2490

รุ่นแก้ไขเมื่อ 02:14, 3 ธันวาคม 2557

สมเด็จพระวันรัต (อ่านว่า วันนะรัด) แปลว่า ผู้ยินดีในการอยู่ป่า ผู้รักการอยู่ป่า เดิมใช้คำว่า พนรัตน์ และ วันรัตน์ ซึ่งแปลว่า ป่าแก้ว ปัจจุบันเป็นราชทินนามสมเด็จพระราชาคณะรูปหนึ่งในฝ่ายธรรมยุติกนิกาย

วันรัตน์ เป็นนามที่ได้มาจากลังกา สันนิษฐานตามคำแปลว่าคงเป็นสังฆนายกฝ่ายอรัญวาสี คู่กับสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ซึ่งเป็นสังฆนายกฝ่ายคามวาสี ในพระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ ปรากฏนามนี้ครั้งแรกในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ว่าพระพนรัตน์ป่าแก้วให้ฤกษ์แก่พระศรีสินในการก่อกบฏ[1] ที่มีชื่อเสียงปรากฏเด่นชัดอีกรูปหนึ่งคือสมเด็จพระพนรัตน์ป่าแก้ว ซึ่งได้เข้าไปถวายพระพรสมเด็จพระนเรศวรมหาราชขอพระราชทานอภัยโทษแก่ข้าราชการที่ตามเสด็จไม่ทันในครั้งทำสงครามยุทธหัตถี[1]

สมเด็จพระวันรัต ในสมัยกรุงศรีอยุธยาพระมหาเถระผู้จะได้รับพระราชทานนามนี้จะต้องมีความสำคัญมากในด้านภูมิธรรม โดยเฉพาะความป็นผู้ยินดีในการปฏิบัติกรรมฐาน ยินดีในการปลีกวิเวก

รายนามสมเด็จพระวันรัตสมัยรัตนโกสินทร์

ลำดับที่ รายนาม วัด ได้รับสมณศักดิ์
1 พระธรรมธีรราชมหามุนี (ชื่น) ว่าที่พระพนรัตน วัดหงส์รัตนารามราชวรวิหาร พ.ศ. 2438
2 สมเด็จพระพนรัตน (สุก) วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร ?
3 สมเด็จพระพนรัตน (แก้ว) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2337
4 สมเด็จพระพนรัตน (มี) วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร ?
5 สมเด็จพระพนรัตน (อาจ) วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2359
6 สมเด็จพระพนรัตน (ด่อน) วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2363
7 สมเด็จพระพนรัตน (ทองดี) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร ?
8 สมเด็จพระพนรัตน (นาค) วัดราชบุรณราชวรวิหาร พ.ศ. 2373
9 สมเด็จพระพนรัตน (ฤกษ์) วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร พ.ศ. 2386
10 สมเด็จพระวันรัตน (เซ่ง) วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2394
11 สมเด็จพระวันรัตน์ (สมบุรณ์) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2415
12 สมเด็จพระวันรัตน์ (ทับ พุทฺธสิริ) วัดโสมนัสราชวรวิหาร พ.ศ. 2422
13 สมเด็จพระวันรัตน์ (แดง สีลวฑฺฒโน) วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2434
14 สมเด็จพระวันรัต (ฑิต อุทโย) วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2443
15 สมเด็จพระวันรัต (จ่าย ปุณฺณทตฺโต) วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร พ.ศ. 2466
16 สมเด็จพระวันรัต (แพ ติสฺสเทโว) วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2472
17 สมเด็จพระวันรัต (เฮง เขมจารี) วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2482
18 สมเด็จพระวันรัต (เผื่อน ติสฺสทตฺโต) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2488
19 สมเด็จพระวันรัต (ปลด กิตฺติโสภโณ) วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร พ.ศ. 2490
20 สมเด็จพระวันรัต (ปุ่น ปุณฺณสิริ) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร พ.ศ. 2504
21 สมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสโก) วัดสังเวชวิศยารามวรวิหาร พ.ศ. 2515
22 สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมฺโม) วัดโสมนัสราชวรวิหาร พ.ศ. 2520
23 สมเด็จพระวันรัต (นิรันตร์ นิรนฺตโร) วัดเทพศิรินทราวาส ราชวรวิหาร พ.ศ. 2539
24 สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต) วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร พ.ศ. 2552

อ้างอิง

  1. 1.0 1.1 พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553.