ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การละลาย"
AlphamaBot (คุย | ส่วนร่วม) →อ้างอิง: Alphama Tool |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
'''การละลาย''' ({{lang-en|Solubility}}) คือสมบัติหนึ่งของ[[ของแข็ง]], [[ของเหลว]] หรือ[[แก๊ส]] ในทางเคมีเรียกว่า[[สารละลาย]]ซึ่งสามารถละลายได้ในทั้งของแข็ง, ของเหลว และแก๊ส เพื่อที่จะทำให้ได้สารสถานะเดียวกับ[[ตัวทำละลาย]] การละลายของสสารโดยขั้นต้นแล้วจะขึ้นอยู่กับชนิดของตัวทำละลายเฉกเช่นเดียวกับอุณหภูมิและความดัน เมื่อการละลายถึงจุดอิ่มตัวแล้ว การเติมตัวละลายลงในตัวทำละลายที่เฉพาะเจาะจงลงไปอีกจะไม่มีผลใดๆ ต่อการละลาย กล่าวคือจะไม่ทำให้สารละลายเข้มข้นขึ้นหรือเจือจางลง โดยส่วนมากแล้วตัวทำละลายจะมีสถานะเป็นของเหลวทั้งในแบบสารบริสุทธิ์และสารประกอบ<ref>{{cite book|author=Yuen, C. |year=2003 |
'''การละลาย''' ({{lang-en|Solubility}}) คือสมบัติหนึ่งของ[[ของแข็ง]], [[ของเหลว]] หรือ[[แก๊ส]] ในทางเคมีเรียกว่า[[สารละลาย]]ซึ่งสามารถละลายได้ในทั้งของแข็ง, ของเหลว และแก๊ส เพื่อที่จะทำให้ได้สารสถานะเดียวกับ[[ตัวทำละลาย]] การละลายของสสารโดยขั้นต้นแล้วจะขึ้นอยู่กับชนิดของตัวทำละลายเฉกเช่นเดียวกับอุณหภูมิและความดัน เมื่อการละลายถึงจุดอิ่มตัวแล้ว การเติมตัวละลายลงในตัวทำละลายที่เฉพาะเจาะจงลงไปอีกจะไม่มีผลใดๆ ต่อการละลาย กล่าวคือจะไม่ทำให้สารละลายเข้มข้นขึ้นหรือเจือจางลง โดยส่วนมากแล้วตัวทำละลายจะมีสถานะเป็นของเหลวทั้งในแบบสารบริสุทธิ์และสารประกอบ<ref>{{cite book|author=Yuen, C. |year=2003|title=Element, Compound and Mixture}}</ref> บางครั้งเกิดสารละลายในรูปของสารละลายของแข็ง แต่เกิดน้อยครั้งมากในกรณีที่เกิดในรูปของสารละลายแก๊ส |
||
สภาพการละลายของสารละลายมีขอบเขตที่กว้างมากตั้งแต่การละลายโดยสมบูรณ์ (ผสมกันโดยสมบูรณ์<ref>{{ cite book|author=Clugston M. and Fleming R. |year=2000|page=108| title=Advanced Chemistry| edition=1st| publisher = Oxford Publishing| location = Oxford}}</ref>) เช่น [[เอทานอล]]ในน้ำ ไปจนถึงการละลายเพียงเล็กน้อย เช่น ซิลเวอร์คลอไรด์ในน้ำ ในกรณีที่ไม่เกิดสภาพการละลายมักจะมีความหมายในทางเคมีว่าตัวละลายเกิดการละลายในตัวทำละลายได้น้อยมากถึงน้อยที่สุด ภายใต้เงื่อนไขปัจจุบัน สารที่อยู่ ณ สมดุลของการละลาย เราไม่อาจเรียกสารนั้นว่า[[สารละลายอิ่มตัวยิ่งยวด]]ได้ หากแต่ในความเป็นจริงแล้วสารนั้นมีความเสถียรมากนั้นเอง<ref>{{ cite web| url=http://cancerweb.ncl.ac.uk/cgi-bin/omd?metastable |title = Cancerweb.ncl.ac.uk: from Online Medical Dictionary, [[University of Newcastle Upon Tyne]]}}</ref> ซึ่งไม่ได้หมายความว่าจะเสถียรตลอดไป |
สภาพการละลายของสารละลายมีขอบเขตที่กว้างมากตั้งแต่การละลายโดยสมบูรณ์ (ผสมกันโดยสมบูรณ์<ref>{{ cite book|author=Clugston M. and Fleming R. |year=2000|page=108| title=Advanced Chemistry| edition=1st| publisher = Oxford Publishing| location = Oxford}}</ref>) เช่น [[เอทานอล]]ในน้ำ ไปจนถึงการละลายเพียงเล็กน้อย เช่น ซิลเวอร์คลอไรด์ในน้ำ ในกรณีที่ไม่เกิดสภาพการละลายมักจะมีความหมายในทางเคมีว่าตัวละลายเกิดการละลายในตัวทำละลายได้น้อยมากถึงน้อยที่สุด ภายใต้เงื่อนไขปัจจุบัน สารที่อยู่ ณ สมดุลของการละลาย เราไม่อาจเรียกสารนั้นว่า[[สารละลายอิ่มตัวยิ่งยวด]]ได้ หากแต่ในความเป็นจริงแล้วสารนั้นมีความเสถียรมากนั้นเอง<ref>{{ cite web| url=http://cancerweb.ncl.ac.uk/cgi-bin/omd?metastable |title = Cancerweb.ncl.ac.uk: from Online Medical Dictionary, [[University of Newcastle Upon Tyne]]}}</ref> ซึ่งไม่ได้หมายความว่าจะเสถียรตลอดไป |
||
บรรทัด 6: | บรรทัด 6: | ||
== นิยาม == |
== นิยาม == |
||
นิยามของการละลายตามที่[[สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ]] (ไอยูแพ็ก) ระบุไว้มีดังนี้<ref>IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: http://goldbook.iupac.org ( |
นิยามของการละลายตามที่[[สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ]] (ไอยูแพ็ก) ระบุไว้มีดังนี้<ref>IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: http://goldbook.iupac.org (2006–) created by M. Nic, J. Jirat, B. Kosata; updates compiled by A. Jenkins. ISBN 0-9678550-9-8. doi:10.1351/goldbook. [http://goldbook.iupac.org/S05740.html Entry: Solubility].</ref> |
||
{{คำพูด|การละลายคือองค์ประกอบในการวิเคราะห์สารละลายอิ่มตัว โดยกล่าวถึงสัดส่วนของตัวละลายที่กำหนดในตัวทำละลายที่กำหนด ซึ่งอาจจะแสดงอยู่ในหน่วยของ[[ความเข้มข้น]], ความเข้มข้นโดยโมล, เศษส่วนโมล, อัตราส่วนโมล และหน่วยอื่นๆ}} |
{{คำพูด|การละลายคือองค์ประกอบในการวิเคราะห์สารละลายอิ่มตัว โดยกล่าวถึงสัดส่วนของตัวละลายที่กำหนดในตัวทำละลายที่กำหนด ซึ่งอาจจะแสดงอยู่ในหน่วยของ[[ความเข้มข้น]], ความเข้มข้นโดยโมล, เศษส่วนโมล, อัตราส่วนโมล และหน่วยอื่นๆ}} |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 03:33, 28 กันยายน 2557
การละลาย (อังกฤษ: Solubility) คือสมบัติหนึ่งของของแข็ง, ของเหลว หรือแก๊ส ในทางเคมีเรียกว่าสารละลายซึ่งสามารถละลายได้ในทั้งของแข็ง, ของเหลว และแก๊ส เพื่อที่จะทำให้ได้สารสถานะเดียวกับตัวทำละลาย การละลายของสสารโดยขั้นต้นแล้วจะขึ้นอยู่กับชนิดของตัวทำละลายเฉกเช่นเดียวกับอุณหภูมิและความดัน เมื่อการละลายถึงจุดอิ่มตัวแล้ว การเติมตัวละลายลงในตัวทำละลายที่เฉพาะเจาะจงลงไปอีกจะไม่มีผลใดๆ ต่อการละลาย กล่าวคือจะไม่ทำให้สารละลายเข้มข้นขึ้นหรือเจือจางลง โดยส่วนมากแล้วตัวทำละลายจะมีสถานะเป็นของเหลวทั้งในแบบสารบริสุทธิ์และสารประกอบ[1] บางครั้งเกิดสารละลายในรูปของสารละลายของแข็ง แต่เกิดน้อยครั้งมากในกรณีที่เกิดในรูปของสารละลายแก๊ส
สภาพการละลายของสารละลายมีขอบเขตที่กว้างมากตั้งแต่การละลายโดยสมบูรณ์ (ผสมกันโดยสมบูรณ์[2]) เช่น เอทานอลในน้ำ ไปจนถึงการละลายเพียงเล็กน้อย เช่น ซิลเวอร์คลอไรด์ในน้ำ ในกรณีที่ไม่เกิดสภาพการละลายมักจะมีความหมายในทางเคมีว่าตัวละลายเกิดการละลายในตัวทำละลายได้น้อยมากถึงน้อยที่สุด ภายใต้เงื่อนไขปัจจุบัน สารที่อยู่ ณ สมดุลของการละลาย เราไม่อาจเรียกสารนั้นว่าสารละลายอิ่มตัวยิ่งยวดได้ หากแต่ในความเป็นจริงแล้วสารนั้นมีความเสถียรมากนั้นเอง[3] ซึ่งไม่ได้หมายความว่าจะเสถียรตลอดไป
การละลายมักจะไม่ได้หมายถึงความสามารถในการละลายของสสารหรือการทำสสารให้อยู่ในสถานะของเหลว เพราะว่าสารละลายนั้นอาจจะไม่ได้เกิดขึ้นจากการละลายเพียงอย่างเดียว หากแต่ในบางกรณีเกิดจากปฏิกิริยาเคมี ตัวอย่างเช่น สังกะสีจะไม่ละลายในกรดไฮโดรคลอริก แต่จะเกิดปฏิกิริยาเคมีในกรดไฮโรคลอริกแล้วแตกตัวให้คลอไรด์กับไฮโดรเจน หากแต่ต้องเป็นสังกะสีคลอไรด์ (ซิงค์คลอไรด์) ถึงจะสามารถละลายในกรดไฮโดรคลอริก นอกจากนี้แล้วการละลายยังไม่ขึ้นอยู่กับขนาดของอนุภาคหรือตัวแปรจลน์อื่นๆ โดยหากใช้เวลาสักระยะ แม้แต่อนุภาคที่มีขนาดใหญ่ก็จะเกิดการละลายได้ในที่สุด
นิยาม
นิยามของการละลายตามที่สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ (ไอยูแพ็ก) ระบุไว้มีดังนี้[4]
การละลายคือองค์ประกอบในการวิเคราะห์สารละลายอิ่มตัว โดยกล่าวถึงสัดส่วนของตัวละลายที่กำหนดในตัวทำละลายที่กำหนด ซึ่งอาจจะแสดงอยู่ในหน่วยของความเข้มข้น, ความเข้มข้นโดยโมล, เศษส่วนโมล, อัตราส่วนโมล และหน่วยอื่นๆ
การละลายของสารพันธะต่างๆ ในน้ำ
ชนิดของพันธะ | ความสามารถในการละลายน้ำ | ตัวอย่าง |
---|---|---|
ไอออนิก | ส่วนใหญ่ละลายได้ | ดูรายละเอียด ด้านล่าง |
โลหะ | ไม่ละลาย | Fe |
ทำปฏิกิริยากับน้ำ | K | |
โมเลกุลโควาเลนต์มีขั้ว | ละลายถ้ามีพันธะไฮโดรเจน | กลูโคส |
ละลายโดยปฏิกิริยา | HCl | |
ไม่ละลาย | อีเทอร์ | |
โมเลกุลโควาเลนต์ไม่มีขั้ว | ส่วนใหญ่ไม่ละลาย | เบนซีน |
ละลายได้เล็กน้อย | O2 | |
โควาเลนต์โครงผลึกร่างตาข่าย | ไม่ละลาย | เพชร |
การละลายน้ำของสารประกอบไอออนิก
ละลาย | ไม่ละลาย |
---|---|
โลหะแอลคาไลน์ และ สารประกอบ NH4+ | คาร์บอเนต ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ และ สารประกอบ NH4+ |
สารประกอบไนเตรต | สารประกอบซัลไฟต์ (ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ และ สารประกอบ NH4+) |
อะซีเตต (CH3COO-) | สารประกอบฟอสเฟต (ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ และ สารประกอบ NH4+) |
คลอไรด์ โบรไมด์ และ ไอโอไดด์ (ยกเว้น Ag+, Pb2+, Cu+ และ Hg22+) | ไฮดรอกไซด์ และ ออกไซด์ (ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ สารประกอบ NH4+ Ba2+ Sr2+ และ Ca2+) |
ซัลเฟต (ยกเว้น Ag+, Pb2+, Ba2+, Sr2+ และ Ca2+) | ซัลไฟด์ (ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท สารประกอบ NH4+) |
อ้างอิง
- ↑ Yuen, C. (2003). Element, Compound and Mixture.
- ↑ Clugston M. and Fleming R. (2000). Advanced Chemistry (1st ed.). Oxford: Oxford Publishing. p. 108.
- ↑ "Cancerweb.ncl.ac.uk: from Online Medical Dictionary, [[University of Newcastle Upon Tyne]]".
{{cite web}}
: URL–wikilink ขัดแย้งกัน (help) - ↑ IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: http://goldbook.iupac.org (2006–) created by M. Nic, J. Jirat, B. Kosata; updates compiled by A. Jenkins. ISBN 0-9678550-9-8. doi:10.1351/goldbook. Entry: Solubility.