ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรพรรดิหุมายูง"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
พุทธามาตย์ ย้ายหน้า สมเด็จพระจักรพรรดิหุมายุน ไปยัง จักรพรรดิหุมายุน ทับหน้าเปลี่ยนท...
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 3: บรรทัด 3:
|ภาพ = ไฟล์:Painting of Humayun, c. 1700.jpg
|ภาพ = ไฟล์:Painting of Humayun, c. 1700.jpg
|พระบรมนามาภิไธย =
|พระบรมนามาภิไธย =
|พระปรมาภิไธย = นาซีร์ อุด-ดิน โมฮัมมัด หุมายุน
|พระปรมาภิไธย = นะซีร์ อุดดีน มุฮัมมัด ฮุมายูน
|วันพระราชสมภพ = [[7 มีนาคม]] [[ค.ศ. 1508]]<br> [[คาบูล|เมืองคาบูล]]
|วันพระราชสมภพ = [[7 มีนาคม]] [[ค.ศ. 1508]]<br> [[คาบูล|เมืองคาบูล]]
|วันสวรรคต = [[17 มกราคม]] [[ค.ศ. 1556]]<br>[[เดลี|เมืองเดลี]]
|วันสวรรคต = [[17 มกราคม]] [[ค.ศ. 1556]]<br>[[เดลี|เมืองเดลี]]
บรรทัด 20: บรรทัด 20:
}}
}}


'''นาซีร์ อุด-ดิน โมฮัมมัด หุมายุน''' หรือนิยมเรียกพระนามว่า '''จักรพรรดิหุมายุน''' ({{lang-fa|'''نصیر الدین محمد همایون'''}}, ''ราชสมภพ'' [[7 มีนาคม]] [[ค.ศ. 1508]] - ''สวรรคต'' [[17 มกราคม]] [[ค.ศ. 1556]]) เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ที่ 2 แห่ง[[ราชวงศ์โมกุล]] ซึ่งทรงเสด็จขึ้นครองราชย์ต่อจากพระราชบิดา คือ[[สมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์]] ซึ่งปกครองอาณาจักรโมกุลอันกว้างขวางที่รวมถึง[[อัฟกานิสถาน]], [[ปากีสถาน]] และ[[อินเดีย]]ทางตอนเหนือในปัจจุบัน ทรงปกครองจักรวรรดิทั้งหมดสองช่วงคือ ช่วงแรก ระหว่าง [[26 ธันวาคม]] [[ค.ศ. 1530]] - [[17 พฤษภาคม]] [[ค.ศ. 1540]] และช่วงที่สอง ระหว่าง [[22 กุมภาพันธ์]] [[ค.ศ. 1555]] จนกระทั่งสวรรคตเมื่อ [[17 มกราคม]] [[ค.ศ. 1556]] ซึ่งคล้ายกับกรณีของพระราชบิดาซึ่งเสียอาณาจักรในช่วงแรกของรัชสมัย แต่ด้วยความช่วยเหลือจากราชวงศ์ซาฟาวิดแห่งเปอร์เซีย พระองค์สามารถเอาชนะกลับคืนได้กว้างขวางกว่าเดิม ในขณะที่สวรรคต จักรวรรดิโมกุลได้ขยายอาณาบริเวณกว่าหนึ่งล้านตารางกิโลเมตร
'''นะซีร์ อุดดีน มุฮัมมัด ฮุมายูน''' ({{lang-fa|نصیر الدین محمد همایون'''}}) หรือนิยมเรียกพระนามว่า '''จักรพรรดิหุมายุน''' ({{lang-hi|हुमायूँ}}; {{lang-ur|ہمایوں}}; ''ราชสมภพ'' [[7 มีนาคม]] [[ค.ศ. 1508]] - ''สวรรคต'' [[17 มกราคม]] [[ค.ศ. 1556]]) เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ที่ 2 แห่ง[[ราชวงศ์โมกุล]] ซึ่งทรงเสด็จขึ้นครองราชย์ต่อจากพระราชบิดา คือ[[สมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์]] ซึ่งปกครองอาณาจักรโมกุลอันกว้างขวางที่รวมถึง[[อัฟกานิสถาน]], [[ปากีสถาน]] และ[[อินเดีย]]ทางตอนเหนือในปัจจุบัน ทรงปกครองจักรวรรดิทั้งหมดสองช่วงคือ ช่วงแรก ระหว่าง [[26 ธันวาคม]] [[ค.ศ. 1530]] - [[17 พฤษภาคม]] [[ค.ศ. 1540]] และช่วงที่สอง ระหว่าง [[22 กุมภาพันธ์]] [[ค.ศ. 1555]] จนกระทั่งสวรรคตเมื่อ [[17 มกราคม]] [[ค.ศ. 1556]] ซึ่งคล้ายกับกรณีของพระราชบิดาซึ่งเสียอาณาจักรในช่วงแรกของรัชสมัย แต่ด้วยความช่วยเหลือจากราชวงศ์ซาฟาวิดแห่งเปอร์เซีย พระองค์สามารถเอาชนะกลับคืนได้กว้างขวางกว่าเดิม ในขณะที่สวรรคต จักรวรรดิโมกุลได้ขยายอาณาบริเวณกว่าหนึ่งล้านตารางกิโลเมตร


พระองค์ทรงครองราชย์ต่อจากพระราชบิดาในส่วนของอินเดียเมื่อปี[[ค.ศ. 1530]] ในขณะที่พระอนุชาต่างพระมารดา คือ [[คัมราน มีร์ซา]] (Kamran Mirza) ได้ปกครอง[[คาบูล]] และ[[ละฮอร์]] ซึ่งเป็นจักรวรรดิของพระราชบิดาทางตอนเหนือ สมเด็จพระจักรพรรดิหุมายุนขึ้นครองราชย์ในขณะที่มีพระชนมายุเพียง 22 พระชันษา ซึ่งในขณะนั้นยังไม่ค่อยเจนจัดด้านการปกครองอาณาจักรของพระองค์นัก
พระองค์ทรงครองราชย์ต่อจากพระราชบิดาในส่วนของอินเดียเมื่อปี[[ค.ศ. 1530]] ในขณะที่พระอนุชาต่างพระมารดา คือ [[คัมราน มีร์ซา]] (Kamran Mirza) ได้ปกครอง[[คาบูล]] และ[[ละฮอร์]] ซึ่งเป็นจักรวรรดิของพระราชบิดาทางตอนเหนือ สมเด็จพระจักรพรรดิหุมายุนขึ้นครองราชย์ในขณะที่มีพระชนมายุเพียง 22 พระชันษา ซึ่งในขณะนั้นยังไม่ค่อยเจนจัดด้านการปกครองอาณาจักรของพระองค์นัก

รุ่นแก้ไขเมื่อ 22:58, 16 กรกฎาคม 2557

จักรพรรดิหุมายูง
รัชสมัยช่วงที่หนึ่ง 26 ธันวาคม ค.ศ. 1530 - 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1540
ช่วงที่สอง 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 155517 มกราคม ค.ศ. 1556
ราชาภิเษก30 ธันวาคม ค.ศ. 1530, เมืองอัครา
รัชกาลก่อนหน้าสมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์
รัชกาลถัดไปสมเด็จพระจักรพรรดิอักบัร
ประสูติ7 มีนาคม ค.ศ. 1508
เมืองคาบูล
สวรรคต17 มกราคม ค.ศ. 1556
เมืองเดลี
พระอัครมเหสีเบกา เบกุม
มาห์ ชูชัก
มิเวห์ จัน
ฮามิดา บานุ เบกุม
ชาห์ซาดิ กานุม
พระราชบุตรอะลามัน มีร์ซา
อักบาร์
มีร์ซา มูฮัมมัด ฮาคิม
อากีกาห์ เบกุม
บักชี บานุ เบกุม
บักท์ อุน นิสซา เบกุม
นะซีร์ อุดดีน มุฮัมมัด ฮุมายูน
ราชวงศ์ตีมูร์
พระราชบิดาสมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์
พระราชมารดาพระนางมะฮาม เบกุล

นะซีร์ อุดดีน มุฮัมมัด ฮุมายูน (เปอร์เซีย: نصیر الدین محمد همایون) หรือนิยมเรียกพระนามว่า จักรพรรดิหุมายุน (ฮินดี: हुमायूँ; อูรดู: ہمایوں; ราชสมภพ 7 มีนาคม ค.ศ. 1508 - สวรรคต 17 มกราคม ค.ศ. 1556) เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ที่ 2 แห่งราชวงศ์โมกุล ซึ่งทรงเสด็จขึ้นครองราชย์ต่อจากพระราชบิดา คือสมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์ ซึ่งปกครองอาณาจักรโมกุลอันกว้างขวางที่รวมถึงอัฟกานิสถาน, ปากีสถาน และอินเดียทางตอนเหนือในปัจจุบัน ทรงปกครองจักรวรรดิทั้งหมดสองช่วงคือ ช่วงแรก ระหว่าง 26 ธันวาคม ค.ศ. 1530 - 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1540 และช่วงที่สอง ระหว่าง 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1555 จนกระทั่งสวรรคตเมื่อ 17 มกราคม ค.ศ. 1556 ซึ่งคล้ายกับกรณีของพระราชบิดาซึ่งเสียอาณาจักรในช่วงแรกของรัชสมัย แต่ด้วยความช่วยเหลือจากราชวงศ์ซาฟาวิดแห่งเปอร์เซีย พระองค์สามารถเอาชนะกลับคืนได้กว้างขวางกว่าเดิม ในขณะที่สวรรคต จักรวรรดิโมกุลได้ขยายอาณาบริเวณกว่าหนึ่งล้านตารางกิโลเมตร

พระองค์ทรงครองราชย์ต่อจากพระราชบิดาในส่วนของอินเดียเมื่อปีค.ศ. 1530 ในขณะที่พระอนุชาต่างพระมารดา คือ คัมราน มีร์ซา (Kamran Mirza) ได้ปกครองคาบูล และละฮอร์ ซึ่งเป็นจักรวรรดิของพระราชบิดาทางตอนเหนือ สมเด็จพระจักรพรรดิหุมายุนขึ้นครองราชย์ในขณะที่มีพระชนมายุเพียง 22 พระชันษา ซึ่งในขณะนั้นยังไม่ค่อยเจนจัดด้านการปกครองอาณาจักรของพระองค์นัก

พระองค์เสียอาณาจักรโมกุลให้แก่เชอร์ชาห์สุรี (Sher Shah Suri) ขุนนางเชื้อสายอัฟกัน และในภายหลังได้อาณาจักรกลับคืนมาด้วยความช่วยเหลือของราชวงศ์เปอร์เซียในอีก 15 ปีต่อมา โดยหลังจากเสด็จกลับจากลี้ภัยในเปอร์เซียแล้วได้เกณฑ์เหล่าขุนนาง และคหบดีจากเปอร์เซีย ซึ่งเป็นจุดสำคัญที่ทำให้ธรรมเนียมในราชสำนักโมกุลนั้นได้รับอิทธิพลจากราชสำนักเปอร์เซีย รวมทั้งศิลปวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม ภาษา และวรรณคดีอีกด้วย นอกจากนี้จะสังเกตได้ว่าในรัชสมัยของพระองค์ หลักศิลาจารึกต่างๆนั้นได้ทำขึ้นเป็นภาษาเปอร์เซีย

อ้างอิง

อ่านเพิ่มเติม

  • Begum, Gulbadan (1902). Humayun-nama :The history of Humayun. Royal Asiatic Society. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help); Persian and English text
  • Banerji, S K (1938). Humayun Badshah. Humphrey Milford Oxford University Press.
  • ., Jawhar (fl. 1554) (1832). The Tezkereh Al Vakiāt: Or, Private Memoirs of the Moghul Emperor Humayun. Oriental Translation Fund. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)CS1 maint: numeric names: authors list (ลิงก์)
  • Cambridge History of India, Vol. III & IV, "Turks and Afghan" and "The Mughal Period". (Cambridge) 1928
  • Muzaffar Alam & Sanjay Subrahmanyan (Eds.) The Mughal State 1526–1750 (Delhi) 1998
  • William Irvine The army of the Indian Moghuls. (London) 1902. (Last revised 1985)
  • Bamber Gasgoigne The Great Moghuls (London) 1971. (Last revised 1987)
  • Jos Gommans Mughal Warfare (London) 2002
  • Peter Jackson The Delhi Sultanate. A Political and Military History (Cambridge) 1999
  • John F. Richards The Mughal Empire (Cambridge) 1993
  • Public Domain บทความนี้ ประกอบด้วยข้อความจากสิ่งพิมพ์ซึ่งปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติChisholm, Hugh, บ.ก. (1911). สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. {{cite encyclopedia}}: |title= ไม่มีหรือว่างเปล่า (help)


ก่อนหน้า จักรพรรดิหุมายูง ถัดไป
สมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์
จักรพรรดิแห่งจักรวรรดิโมกุล สมัยที่ 1
(26 ธันวาคม ค.ศ. 1530 - 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1540)
เชอร์ชาห์สุรี
(ในฐานะ ชาห์แห่งเดลี)
มูฮัมมัด อะดิล ชาห์
(ในฐานะ ชาห์แห่งเดลี)

จักรพรรดิแห่งจักรวรรดิโมกุล สมัยที่ 2
(22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1555 - 17 มกราคม ค.ศ. 1556)
สมเด็จพระจักรพรรดิอักบัร