ผลต่างระหว่างรุ่นของ "หมู่โลหิต"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Horus (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 37: บรรทัด 37:
|publisher=University Of Vermont
|publisher=University Of Vermont
|accessdate=11 June 2012}}</ref>
|accessdate=11 June 2012}}</ref>

== สรุปหมู่โลหิต ==
#คนหมู่เลือด O รับหมู่เลือดได้แต่ O เท่านั้น แต่สามารถเลือกแต่งงานกับหมู่เลือด A,B,AB,O ได้เพียง 1 คนเท่านั้น เพราะต้องระวัง HIV ที่ทำให้ไม่สามารถให้เลือดได้(Donor)
#คนหมู่เลือด AB รับหมู่เลือดได้เฉพาะ A,B,AB เท่านั้นเพราะเป็นหมู่เลือดสายพิเศษ แต่สามารถเลือกแต่งงานกับหมู่เลือด A,B,AB,O ได้เพียง 1 คนเท่านั้น เพราะต้องระวัง HIV ที่ทำให้ไม่สามารถให้เลือดได้ (Donor)
#คนหมู่เลือด A รับหมู่เลือดได้เฉพาะ A เท่านั้น แต่สามารถเลือกแต่งงานกับหมู่เลือด A,B,AB,O ได้เพียง 1 คนเท่านั้น เพราะต้องระวัง HIV ที่ทำให้ไม่สามารถให้เลือดได้(Donor)
#คนหมู่เลือด B รับหมู่เลือดได้เฉพาะ B เท่านั้น แต่สามารถเลือกแต่งงานกับหมู่เลือด A,B,AB,O ได้เพียง 1 คนเท่านั้น เพราะต้องระวัง HIV ที่ทำให้ไม่สามารถให้เลือดได้(Donor)

คนที่รับหมู่เลือดอื่นจะรับได้เพียงครั้งเดียวเช่น A ปกติรับเลือด A-(ไร้ศีล) หรือ A(HIV,Rh-) เท่ากับ AA- ถ้าไปรับเลือดครั้งที่สอง จะทำให้เลือดตกตะกอนเป็นก้อนแข็งตัวเช่น AA- ไปรับเลือด A+(มีศีล) เท่ากับ A-A+ เท่ากับ 0 คือการตายภายในโรงพยาบาลด้วยภาวะเลือดเป็นพิษจับตัวเป็นก้อน เพราะเลือดก็คือสิ่งแปลกปลอมที่เรียกว่า "แอนติเจน" (Antigen-D_negative,Rh-)


== ความสำคัญทางคลินิก ==
== ความสำคัญทางคลินิก ==

รุ่นแก้ไขเมื่อ 17:19, 17 เมษายน 2557

หมู่โลหิต แอนติเจนของหมู่เลือด ABO แสดงบนเม็ดเลือดแดง

หมู่โลหิต (อังกฤษ: blood type หรือ blood group) คือ การแยกแยะเลือดเป็นหมวดหมู่ ปัจจุบันมีระบบหมู่โหลิต 32 ระบบ ระบบหมู่โลหิตที่สำคัญ ระบบเอบีโอ (ABO System) และ ระบบอาร์เอช (Rh System) โดยจำแนกตามแอนติเจนที่อยู่บนเม็ดเลือดแดง

ระบบหมู่เลือด

การจำแนกหมู่เลือดที่สมบูรณ์จะประกอบด้วยการระบุสารผิวเซลล์เม็ดเลือดแดง 30 ชนิด ดังนั้นหมู่เลือดของคนคนหนึ่งจะเป็นส่วนประกอบของชนิดของแอนติเจนย่อยต่างๆ ประกอบกัน สารผิวเซลล์ 30 ชนิดนี้ มีการพบแอนติเจนที่แตกต่างกันแล้วกว่า 600 แบบ แต่บางแบบเป็นชนิดหายาก อาจพบเฉพาะในบางชนเผ่าหรือเชื้อชาติ

ระบบเอบีโอ

ระบบหมู่โลหิตเอบีโอ: แผนภาพแสดงสายคาร์โบไฮเดรตซึ่งกำหนดหมู่โลหิตเอบีโอ

ระบบเอบีโอเป็นระบบหมู่โลหิตที่สำคัญที่สุดในการถ่ายเลือดมนุษย์ แอนตี-เอและแอนตี-บีแอนติบอดีปกติเป็นแอนติบอดีอิมมูโนโกลบูลินเอ็ม (IgM) แอนติบอดี IgM ผลิตขึ้นในปีแรกของชีวิตโดยการสัมผัสกับสารในสิ่งแวดล้อม เช่น อาหาร แบคทีเรียและไวรัส

ฟีโนไทป์ จีโนไทป์
A AA หรือ AO
B BB หรือ BO
AB AB
O OO

ระบบอาร์เอช

ระบบอาร์เอช (Rh; "รีซัส") เป็นระบบหมู่โลหิตที่มีความสำคัญมากเป็นอันดับสองในการถ่ายเลือดมนุษย์ โดยปัจจุบันมี 50 แอนติเจน แอนติเจนอาร์เอชที่สำคัญที่สุด คือ แอนติเจน D เพราะมีแนวโน้มกระตุ้นการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันมากที่สุดในบรรดา 5 แอนติเจนหลักของระบบอาร์เอช โดยทั่วไปผู้ที่ไม่มีแอนติเจน D (D เนกาทีฟ หรืออาร์เอชลบ) จะไม่ผลิตแอนตี-D แอนติบอดีชนิด IgG หรือ IgM เพราะแอนตี-D แอนติบอดีปกติไม่ผลิตโดยการสัมผัสกับสารในสิ่งแวดล้อม ทว่า ผู้ที่มีหมู่โลหิต D เนกาทีฟสามารถผลิตแอนตี-D แอนติบอดีชนิด IgG ได้หลังการสัมผัส ซึ่งอาจเป็นการถ่ายเลือดระหว่างทารกในครรภ์กับมารดา หรืออาจเป็นการถ่ายเลือดกับเม็ดเลือดแดง D โพสิทีฟ[1] สามารถเกิดโรคอาร์เอชได้ในผู้ป่วยเหล่านี้[2] หมู่โลหิตอาร์เอชลบพบเป็นสัดส่วนน้อยกว่าในชาวเอเชีย (0.3%) เมื่อเทียบกับคนขาว (15%)[3] การมีหรือไม่มีแอนติเจนอาร์เอชแสดงด้วยเครื่องหมาย + หรือ − ตัวอย่างเช่น หมู่ A− คือ ไม่มีแอนติเจนอาร์เอชทุกชนิด

หมู่โลหิตอื่น

นอกจากระบบเอบีโอและอาร์เอช ยังมีการระบุระบบหมู่โลหิตอีก 30 หมู่[4]

สรุปหมู่โลหิต

  1. คนหมู่เลือด O รับหมู่เลือดได้แต่ O เท่านั้น แต่สามารถเลือกแต่งงานกับหมู่เลือด A,B,AB,O ได้เพียง 1 คนเท่านั้น เพราะต้องระวัง HIV ที่ทำให้ไม่สามารถให้เลือดได้(Donor)
  2. คนหมู่เลือด AB รับหมู่เลือดได้เฉพาะ A,B,AB เท่านั้นเพราะเป็นหมู่เลือดสายพิเศษ แต่สามารถเลือกแต่งงานกับหมู่เลือด A,B,AB,O ได้เพียง 1 คนเท่านั้น เพราะต้องระวัง HIV ที่ทำให้ไม่สามารถให้เลือดได้ (Donor)
  3. คนหมู่เลือด A รับหมู่เลือดได้เฉพาะ A เท่านั้น แต่สามารถเลือกแต่งงานกับหมู่เลือด A,B,AB,O ได้เพียง 1 คนเท่านั้น เพราะต้องระวัง HIV ที่ทำให้ไม่สามารถให้เลือดได้(Donor)
  4. คนหมู่เลือด B รับหมู่เลือดได้เฉพาะ B เท่านั้น แต่สามารถเลือกแต่งงานกับหมู่เลือด A,B,AB,O ได้เพียง 1 คนเท่านั้น เพราะต้องระวัง HIV ที่ทำให้ไม่สามารถให้เลือดได้(Donor)

คนที่รับหมู่เลือดอื่นจะรับได้เพียงครั้งเดียวเช่น A ปกติรับเลือด A-(ไร้ศีล) หรือ A(HIV,Rh-) เท่ากับ AA- ถ้าไปรับเลือดครั้งที่สอง จะทำให้เลือดตกตะกอนเป็นก้อนแข็งตัวเช่น AA- ไปรับเลือด A+(มีศีล) เท่ากับ A-A+ เท่ากับ 0 คือการตายภายในโรงพยาบาลด้วยภาวะเลือดเป็นพิษจับตัวเป็นก้อน เพราะเลือดก็คือสิ่งแปลกปลอมที่เรียกว่า "แอนติเจน" (Antigen-D_negative,Rh-)

ความสำคัญทางคลินิก

ความเข้ากันได้ของเม็ดเลือดแดง

แผนผังความเข้ากันได้ของเม็ดเลือดแดง
นอกเหนือจากการบริจาคให้หมู่โลหิตเดียวกันแล้ว หมู่โอสามารถบริจาคให้หมู่เอ บีและเอบี และผู้บริจาคเลือดหมู่เอและบีสามารถให้หมู่เอบีได้
ตารางความเข้ากันได้ของเม็ดเลือดแดง[5][6]
ผู้รับ[1] ผู้ให้[1]
O− O+ A− A+ B− B+ AB− AB+
O− Y N N N N N N N
O+ Y Y N N N N N N
A− Y N Y N N N N N
A+ Y Y Y Y N N N N
B− Y N N N Y N N N
B+ Y Y N N Y Y N N
AB− Y N Y N Y N Y N
AB+ Y Y Y Y Y Y Y Y

หมายเหตุตาราง: 1. โดยสมมติให้ไม่มีแอนติบอดีนอกแบบซึ่งจะทำให้เลือดผู้ให้และผู้รับเข้ากันไม่ได้ ซึ่งเป็นปกติของเลือดที่ถูกเลือกโดยการทดสอบความเข้ากันได้ของเลือดผู้ให้และผู้รับ (cross matching)

ความเข้ากันได้ของพลาสมา

แผนผังความเข้ากันได้ของพลาสมา
นอกเหนือจากการบริจาคให้หมู่โลหิตเดียวกันแล้ว พลาสมาจากหมู่เอบีสามารถให้หมู่เอและบี และพลาสมาจากหมู่เอ บีและเอบีสามารถให้หมู่โอ
ตารางความเข้ากันได้ของพลาสมา[6]
ผู้รับ ผู้ให้[1]
O A B AB
O Y Y Y Y
A N Y N Y
B N N Y Y
AB N N N Y

หมายเหตุตาราง: 1. โดยสมมติว่าไม่มีแอนติบอดีนอกแบบที่แรงในพลาสมาผู้ให้

อ้างอิง

  1. Talaro, Kathleen P. (2005). Foundations in microbiology (5th ed.). New York: McGraw-Hill. pp. 510–1. ISBN 0-07-111203-0.
  2. Moise KJ (July 2008). "Management of rhesus alloimmunization in pregnancy". Obstetrics and Gynecology. 112 (1): 164–76. doi:10.1097/AOG.0b013e31817d453c. PMID 18591322.
  3. "Rh血型的由來". Hospital.kingnet.com.tw. สืบค้นเมื่อ 2010-08-01.
  4. Joshua E. Brown (22 February 2012). "Blood Mystery Solved". University Of Vermont. สืบค้นเมื่อ 11 June 2012.
  5. "RBC compatibility table". American National Red Cross. December 2006. สืบค้นเมื่อ 2008-07-15.
  6. 6.0 6.1 Blood types and compatibility bloodbook.com

แหล่งข้อมูลอื่น

  • BGMUT Blood Group Antigen Gene Mutation Database at NCBI, NIH has details of genes and proteins, and variations thereof, that are responsible for blood types