เจ้าชายแห่งเวลส์

เจ้าชายแห่งเวลส์
ตราอาร์มประจำพระองค์
เจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์พระองค์ปัจจุบัน
สถาปนา	7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1301
องค์แรก	เอ็ดเวิร์ดแห่งแคร์นาร์ฟอน
องค์ปัจจุบัน	เจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์
คู่สมรส	เจ้าหญิงแห่งเวลส์

เจ้าชายแห่งเวลส์ (อังกฤษ: Prince of Wales) เป็นพระอิสริยยศขององค์รัชทายาทแห่งพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษหรือสหราชอาณาจักรในขณะนั้น

ผู้ดำรงพระอิสริยยศนี้ในปัจจุบันคือ เจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์

บทบาทและพระราชกิจ

โดยแท้ที่จริงแล้วเจ้าชายแห่งเวลส์ก็เหมือนพระราชวงศ์องค์อื่นๆ คือไม่มีพระราชอำนาจอะไร อย่างไรก็ตามเจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์พระองค์ปัจจุบัน (พระองค์ที่ 21) ทรงตั้งพระราชปณิธาน 3 ข้อ:

• ปฏิบัติภารกิจและหน้าที่ที่สนับสนุนพระมหากษัตรีย์
• ปฏิบัติภารกิจในฐานะองค์การกุศล
• เผยแพร่และป้องกันชาติ, คุณธรรม และ ความเป็นเลิศ

เจ้าชายแห่งเวลส์ในฐานะรัชทายาท

ในฐานะพระรัชทายาทโดยนิตินัยของพระราชบิดา/พระราชมารดาผู้เป็นพระมหากษัตริย์ในขณะนั้น เจ้าชายผู้นั้นดำรงยศเป็น เจ้าชายแห่งเวลส์ มีตราประจำพระองค์ที่ใช้ในเวลส์ และมีพระราชพิธีสถาปนาโดยกษัตริย์ทรงสวมมงกุฎยุพราชพระราชทานให้

นอกจากในเวลส์แล้ว ในฐานะดยุกแห่งรอธเซย์เจ้าชายแห่งเวลส์ก็ยังคงทรงมีตราประจำพระองค์เพื่อใช้ต่างหากในสกอตแลนด์ และในอังกฤษก็มีตราประจำดยุกแห่งคอร์นวอลล์ด้วย (ไม่ได้ใช้บ่อยนัก เพราะมักได้รับพระราชทานยศเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์แล้ว)

พระอิสริยยศ

นอกจากตำแหน่ง เจ้าชายแห่งเวลส์ และเอิร์ลแห่งเชสเตอร์แล้ว ในฐานะพระราชโอรสพระองค์โต ยังคงทรงดำรงพระยศ ดยุกแห่งคอร์นวอลล์ ด้วย ผู้ที่ดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์ จะดำรงพระยศต่อไปนี้ทั้งหมด

• เจ้าชายแห่งเวลส์ (Prince of Wales)
• ดยุกแห่งคอร์นวอลล์ (Duke of Cornwall)
• ดยุกแห่งรอธเซย์ (Duke of Rothesay)
• เอิร์ลแห่งแคร์ริค (Earl of Carrick)
• เอิร์ลแห่งเชสเตอร์ (Earl of Chester)
• บารอนแห่งเรนเฟรว (Baron of Renfrew)
• ลอร์ดแห่งไอเซิล (Lord of the Isles)
• เจ้าชายและจอมทัพแห่งสกอตแลนด์ (Prince and Great Steward of Scotland)

รัชทายาทโดยนิตินัยกับโดยพฤตินัย

ข้อควรทราบคือตำแหน่งเจ้าชายแห่งเวลส์นั้นจะพระราชทานให้กับ “รัชทายาท” เท่านั้น รัชทายาทโดยนิตินัยนั้นคือรัชทายาทผู้ที่จะไม่ถูกผู้อื่นแทรกขึ้นไปได้ในลำดับแห่งการสืบสันตติวงศ์ (คือมีพระราชสิทธิ์สูงที่สุด) ซึ่งตามปกติก็จะเป็นพระราชโอรสพระองค์โตที่สุดที่ยังมีชนมชีพอยู่ในพระมหากษัตริย์ หรือไม่เช่นนั้นก็เป็นพระราชนัดดา (ชาย) ที่เป็นพระโอรสองค์ใหญ่ในพระราชโอรสองค์ที่มีสิทธิ และพระโอรสองค์ใหญ่ของผู้มีสิทธิต่อๆ ไปตามกฎมณเทียรบาล พระราชธิดารวมทั้งบรรดาพี่น้อง (พระราชอนุชา พระเชษฐภคินีและพระกนิษฐา) ของกษัตริย์นั้นอาจจะถูกแทนที่โดยชายที่มีสิทธิ์ในราชบัลลังก์มากกว่า ดังนั้นพระองค์ท่านเหล่านั้นจึงเป็นแต่เพียง “ทายาทโดยสันนิษฐาน” (the Heir Presumptive) เท่านั้น เช่นในกรณีของสมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ 2 ในปัจจุบันผู้ไม่เคยได้การแต่งตั้งให้เป็นรัชทายาทโดยนิตินัย และไม่ทรงได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าหญิงแห่งเวลส์ เพราะตำแหน่งนั้นเป็นบรรดาศักดิ์สำหรับพระชายาของเจ้าชายแห่งเวลส์ และเป็นตำแหน่งสำหรับผู้เป็นเจ้าชายเท่านั้น

เจ้าชายแห่งเวลส์	พระบิดาหรือพระมารดา	จากปี	ถึงปี
เอ็ดเวิร์ด	เอ็ดเวิร์ดที่ 1	1301	1307 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 2 แห่งอังกฤษ)
เอ็ดเวิร์ด เจ้าชายดำ	เอ็ดเวิร์ดที่ 3	1330	1376 (สวรรคต)
ริชาร์ดแห่งบอร์โดซ์	เอ็ดเวิร์ด เจ้าชายดำ	1376	1377 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าริชาร์ดที่ 2 แห่งอังกฤษ)
เฮนรีแห่งมอนมัธ	เฮนรีที่ 4	1399	1413 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 5 แห่งอังกฤษ)
เอ็ดเวิร์ด ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	เฮนรีที่ 6	1453	1471 (สวรรคต)
เอ็ดเวิร์ด แพลนตาเจเน็ท	เอ็ดเวิร์ดที่ 4	1470	1483 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 5 แห่งอังกฤษ)
เอ็ดเวิร์ด, ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	ริชาร์ดที่ 3	1483	1484 (สวรรคต)
อาร์เธอร์ ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	เฮนรีที่ 7	1486	1502 (สิ้นพระชนม์)
เฮนรี ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	เฮนรีที่ 7	1502	1509 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 8 แห่งอังกฤษ)
เฮนรี เฟรเดอริค ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	เจมส์ที่ 1	1603	1612 (สวรรคต)
ชาร์ลส์ ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	เจมส์ที่ 1	1612	1625 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ)
ชาร์ลส์ ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	ชาร์ลส์ที่ 1	1630	1649 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 2 แห่งอังกฤษ)
เจ้าฟ้าชายเจมส์ เจ้าชายแห่งเวลส์	เจมส์ที่ 2	1688	1689 (พระบิดาทรงถูกถอดจากราชสมบัติ)
จอร์จ ออกัสตัส ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	จอร์จที่ 1	1714	1727 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 2 แห่งบริเตนใหญ่)
เจ้าชายเฟรดริค เจ้าชายแห่งเวลส์	จอร์จที่ 2	1727	1751 (สวรรคต)
จอร์จ	เจ้าชายเฟรดริค เจ้าชายแห่งเวลส์	1751	1760 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 3 แห่งสหราชอาณาจักร)
จอร์จ ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	จอร์จที่ 3	1762	1820 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 4 แห่งสหราชอาณาจักร)
อัลเบิร์ต ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	วิกตอเรีย	1841	1901 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 แห่งสหราชอาณาจักร)
จอร์จ ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	เอ็ดเวิร์ดที่ 7	1901	1910 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 แห่งสหราชอาณาจักร)
เอ็ดเวิร์ด ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	จอร์จที่ 5	1910	1936 (ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 8 แห่งสหราชอาณาจักร)
ชาร์ลส์ ดยุกแห่งคอร์นวอลล์	อลิซาเบธที่ 2	1958

ดูเพิ่ม

• เจ้าหญิงแห่งเวลส์
• เจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์
• พระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักร
• สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ