ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โรคลักปิดลักเปิด"
Makecat-bot (คุย | ส่วนร่วม) ล r2.7.3) (โรบอต เพิ่ม: ar, be, be-x-old, bg, bs, ca, cs, da, de, el, eo, es, eu, fa, fi, fo, fr, fy, ga, he, hi, hr, hu, io, is, it, ja, kk, ko, lt, mk, ml, nl, nn, no, pl, pt, ro, ru, simple, sk, sl, sr, sv, tl, tr, uk, vi, zh |
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล ลบลิงก์ที่ซ้ำซ้อน wikidata |
||
บรรทัด 29: | บรรทัด 29: | ||
[[หมวดหมู่:ภาวะเลือดจางจากการขาดสารอาหาร]] |
[[หมวดหมู่:ภาวะเลือดจางจากการขาดสารอาหาร]] |
||
{{โครงการแพทย์}} |
{{โครงการแพทย์}} |
||
[[ar:بثع]] |
|||
[[be:Цынга]] |
|||
[[be-x-old:Шкробут]] |
|||
[[bg:Скорбут]] |
|||
[[bs:Skorbut]] |
|||
[[ca:Escorbut]] |
|||
[[cs:Kurděje]] |
|||
[[da:Skørbug]] |
|||
[[de:Skorbut]] |
|||
[[el:Σκορβούτο]] |
|||
[[en:Scurvy]] |
|||
[[eo:Skorbuto]] |
|||
[[es:Escorbuto]] |
|||
[[eu:Eskorbuto]] |
|||
[[fa:اسکوروی]] |
|||
[[fi:Keripukki]] |
|||
[[fo:Skyrbjóg]] |
|||
[[fr:Scorbut]] |
|||
[[fy:Skuorbot]] |
|||
[[ga:Scorbach]] |
|||
[[he:צפדינה]] |
|||
[[hi:स्कर्वी]] |
|||
[[hr:Skorbut]] |
|||
[[hu:Skorbut]] |
|||
[[io:Skorbuto]] |
|||
[[is:Skyrbjúgur]] |
|||
[[it:Scorbuto]] |
|||
[[ja:壊血病]] |
|||
[[kk:Қырқұлақ]] |
|||
[[ko:괴혈병]] |
|||
[[lt:Skorbutas]] |
|||
[[mk:Скорбут]] |
|||
[[ml:സ്കർവി]] |
|||
[[nl:Scheurbuik]] |
|||
[[nn:Skjørbuk]] |
|||
[[no:Skjørbuk]] |
|||
[[pl:Szkorbut]] |
|||
[[pt:Escorbuto]] |
|||
[[ro:Scorbut]] |
|||
[[ru:Цинга]] |
|||
[[simple:Scurvy]] |
|||
[[sk:Skorbut]] |
|||
[[sl:Skorbut]] |
|||
[[sr:Скорбут]] |
|||
[[sv:Skörbjugg]] |
|||
[[tl:Eskorbuto]] |
|||
[[tr:İskorbüt]] |
|||
[[uk:Цинга]] |
|||
[[vi:Scorbut]] |
|||
[[zh:壞血病]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 22:48, 10 มีนาคม 2556
โรคลักปิดลักเปิด | |
---|---|
เหงือกโรคลักปิดลักเปิด อาการของโรค สังเกตสีแดงของเหงือกในเหงือกสามเหลี่ยมระหว่างฟัน | |
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก | |
ICD-10 | E54 |
ICD-9 | 267 |
OMIM | 240400 |
DiseasesDB | 13930 |
MedlinePlus | 000355 |
eMedicine | med/2086 derm/521 ped/2073 radio/628 |
MeSH | D012614 |
โรคลักปิดลักเปิด (อังกฤษ: scurvy) เป็นโรคที่เกิดจากการขาดวิตามินซี ซึ่งจำเป็นต่อการสังเคราะห์คอลลาเจนในมนุษย์ ทั้งนี้ ชื่อเคมีของวิตามินซี กรดแอสคอร์บิก มาจากคำว่า scorbutus ในภาษาละติน หรือ scurvy ในภาษาอังกฤษ โรคลักปิดลักเปิดมักแสดงอาการความรู้สึกไม่สบายและภาวะง่วงงุนในระยะเริ่มแรก ตามมาด้วยการเกิดจุดบนผิวหนัง เหงือกยุ่ย และเลือดออกตามเยื่อเมือก จุดดังกล่าวพบมากที่สุดบนต้นขาและขา และบุคคลที่ป่วยเป็นโรคลักปิดลักเปิดจะดูซีด ซึมเศร้า และเคลื่อนไหวไม่ได้บางส่วน เมื่อโรคทวีความรุนแรงขึ้น อาจมีแผลกลัดหนองเปิด สูญเสียฟัน ดีซ่าน ไข้ โรคเส้นประสาท จนถึงเสียชีวิตได้
ครั้งหนึ่ง โรคลักปิดลักเปิดเคยพบมากในหมู่กะลาสี โจรสลัดและผู้ที่ล่องเรือในทะเลนานกว่าที่จะเก็บผักและผลไม้ได้ ซึ่งส่วนใหญ่คนเหล่านี้จะดำรงชีพด้วยเนื้อและธัญพืชที่ถนอมอาหารหรือเติมเกลือแทน และยังพบในหมู่ทหารที่ไม่ได้รับอาหารประเภทนี้เป็นเวลานาน ฮิปพอคราทีส (460-380 ปีก่อน ค.ศ.) เป็นผู้อธิบายโรคนี้ และการรักษาโรคด้วยสมุนไพรเป็นที่รู้จักกันในหลายวัฒนธรรมพื้นเมืองตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ โรคลักปิดลักเปิดเป็นหนึ่งในปัจจัยจำกัดการท่องทะเล มักคร่าชีวิตผู้โดยสารและลูกเรือเป็นจำนวนมากในการเดินทางไกล ๆ และยาวนาน
การรักษาโรคลักเปิดลักเปิดด้วยการให้อาหารสด โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลไม้จำพวกส้ม เป็นคราว ๆ ปฏิบัติสืบต่อกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ แต่สาเหตุของโรคลักปิดลักเปิดยังไม่ทราบกันกระทั่ง ค.ศ. 1932 เจมส์ ลินด์ ศัลแพทย์ชาวสก็อตในกองทัพเรืออังกฤษ เป็นผู้แรกที่พิสูจน์ว่าโรคนี้สามารถรักษาได้ด้วยผลไม้พวกส้มในการทดลองที่เขาอธิบายในหนังสือของเขา A Treatise of the Scurvy (ศาสตร์นิพนธ์โรคลักปิดลักเปิด)[1] เขียนเมื่อ ค.ศ. 1753
โรคลักปิดลักเปิดไม่เกิดในสัตว์ส่วนใหญ่ เพราะสัตว์สามารถสังเคราะห์วิตามินซีได้เอง อย่างไรก็ดี มนุษย์และไพรเมตชั้นสูงอื่น ๆ หมูกินี ค้างคาวเกือบทุกชนิด และนกและปลาบางชนิดขาดเอนไซม์ (L-gulonolactone oxidase) ซึ่งจำเป็นต่อการสังเคราะห์วิตามินซีและต้องได้รับจากอาหาร วิตามินซีพบมากในเยื่อพืช และมีความเข้มข้นสูงโดยเฉพาะในผลไม้พวกส้ม (ส้ม เลมอน มะนาว เกรปฟรุต) มะเขือเทศ มันฝรั่ง กะหล่ำปลี และพริกไทยเขียว
อ้างอิง
- ↑ Lind, James (1753). A Treatise on the Scurvy. London: A. Millar.