ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เทือกเขาพิรินี"
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล Robot: Automated text replacement (-\{\{coor title dm\|(.*?)\}\} +{{Coord|\1|display=title}}) |
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล ลบลิงก์ที่ซ้ำซ้อน wikidata |
||
บรรทัด 34: | บรรทัด 34: | ||
{{Link FA|af}} |
{{Link FA|af}} |
||
[[af:Pireneë]] |
|||
[[als:Pyrenäen]] |
|||
[[an:Pireneu]] |
|||
[[ang:Pireni]] |
|||
[[ar:البرانس]] |
|||
[[be:Пірэнеі]] |
|||
[[be-x-old:Пірэнэі]] |
|||
[[bg:Пиренеи]] |
|||
[[br:Pireneoù]] |
|||
[[bs:Pirineji]] |
|||
[[ca:Pirineus]] |
|||
[[ceb:Pireneos]] |
|||
[[cs:Pyreneje]] |
|||
[[cy:Pyreneau]] |
|||
[[da:Pyrenæerne]] |
|||
[[de:Pyrenäen]] |
|||
[[el:Πυρηναία]] |
|||
[[en:Pyrenees]] |
|||
[[eo:Pireneoj]] |
|||
[[es:Pirineos]] |
|||
[[et:Püreneed]] |
|||
[[eu:Pirinioak]] |
|||
[[ext:Pirineus]] |
|||
[[fa:پیرنه]] |
|||
[[fi:Pyreneet]] |
|||
[[fo:Pyreneurnar]] |
|||
[[fr:Pyrénées]] |
|||
[[fy:Pyreneeën]] |
|||
[[ga:Piréiní]] |
|||
[[gl:Pireneos]] |
|||
[[he:הרי הפירנאים]] |
|||
[[hr:Pireneji]] |
|||
[[hsb:Pyreneje]] |
|||
[[hu:Pireneusok]] |
|||
[[ia:Pyreneos]] |
|||
[[id:Pirenia]] |
|||
[[io:Pirenei]] |
|||
[[is:Pýreneafjöll]] |
|||
[[it:Pirenei]] |
|||
[[ja:ピレネー山脈]] |
|||
[[ka:პირენეები]] |
|||
[[kk:Пиреней таулары]] |
|||
[[ko:피레네 산맥]] |
|||
[[ku:Pîrenê]] |
|||
[[la:Pyrenaei]] |
|||
[[lb:Pyrenäen]] |
|||
[[li:Pyreneje]] |
|||
[[lt:Pirėnai]] |
|||
[[lv:Pireneji]] |
|||
[[mk:Пиринеи]] |
|||
[[mn:Пиренейн уулс]] |
|||
[[mr:पिरेनीज]] |
|||
[[ms:Pyrenees]] |
|||
[[nl:Pyreneeën]] |
|||
[[nn:Pyreneane]] |
|||
[[no:Pyreneene]] |
|||
[[oc:Pirenèus]] |
|||
[[pl:Pireneje]] |
|||
[[pnb:پیرینیز]] |
|||
[[pt:Pireneus]] |
|||
[[qu:Piriniyukuna]] |
|||
[[ro:Munții Pirinei]] |
|||
[[ru:Пиренеи]] |
|||
[[scn:Pirinèi]] |
|||
[[sh:Pirineji]] |
|||
[[simple:Pyrenees]] |
|||
[[sk:Pyreneje]] |
|||
[[sl:Pireneji]] |
|||
[[sq:Pirenetë]] |
|||
[[sr:Пиринеји]] |
|||
[[sv:Pyrenéerna]] |
|||
[[sw:Pirenei]] |
|||
[[tg:Кӯҳҳои Пиреней]] |
|||
[[tl:Pirineos]] |
|||
[[tr:Pireneler]] |
|||
[[tt:Пиреней таулары]] |
|||
[[ug:پىرېنېي تاغلىرى]] |
|||
[[uk:Піренеї]] |
|||
[[ur:کوہ پائرینیس]] |
|||
[[vec:Pirenei]] |
|||
[[vi:Pyrénées]] |
|||
[[wa:Pirinêyes]] |
|||
[[zh:比利牛斯山]] |
|||
[[zh-min-nan:Pirineo Soaⁿ-lêng]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:05, 10 มีนาคม 2556
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
เทือกเขาพิเรนีส (อังกฤษ: Pyrenees; กาตาลา: Pirineus; ฝรั่งเศส: Pyrénées; สเปน: Pirineos; บาสก์: Pirinioak) เป็นทิวเขาในยุโรปตะวันตกเฉียงใต้ที่เป็นพรมแดนธรรมชาติระหว่างประเทศฝรั่งเศสกับประเทศสเปน เทือกเขานี้ยังแบ่งคาบสมุทรไอบีเรียออกจากฝรั่งเศสและมีความยาวประมาณ 430 กิโลเมตร (267 ไมล์) จากมหาสมุทรแอตแลนติก (อ่าวบิสเคย์) จนถึงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน (แหลมเกรอุส)
ส่วนใหญ่แล้ว ยอดเขาหลัก ๆ จะเป็นแนวพรมแดนฝรั่งเศส-สเปน ซึ่งมีอันดอร์ราแทรกอยู่ตรงกลาง ข้อยกเว้นหลักของกฎนี้คือ บัลดารัน (Val d'Aran) ที่เป็นของสเปน แต่ตั้งอยู่ทางลาดเขาด้านเหนือของทิวเขา ส่วนข้อผิดปกติอื่น ๆ ได้แก่ เซร์ดาญา (Cerdanya) และดินแดนส่วนแยกของสเปนที่ชื่อยีเบีย (Llívia)
ภูมิศาสตร์
ในทางการปกครอง เทือกเขาพิเรนีสเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัด (départements) ของฝรั่งเศส จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกดังต่อไปนี้ จังหวัดปีเรเน-ออรีย็องตาล จังหวัดโอด จังหวัดอาเรียฌ จังหวัดโอต-การอน จังหวัดโอต-ปีเรเน และจังหวัดปีเรเน-อัตล็องติก (สองจังหวัดหลังยังเป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติพิเรนีสอีกด้วย)
เทือกเขาพิเรนีสยังเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัด (provincias) ของสเปน จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกดังต่อไปนี้ จังหวัดเคโรนา จังหวัดบาร์เซโลนา จังหวัดเยย์ดา จังหวัดอวยสกา จังหวัดซาราโกซา จังหวัดนาวาร์ และจังหวัดกีปุซโกอา
พื้นที่ทั้งหมดของราชรัฐอิสระอันดอร์ราตั้งอยู่ในเทือกเขาพิเรนีส
ส่วนในทางกายภาพ เทือกเขานี้แบ่งออกเป็นสามส่วน ได้แก่ ส่วนกลาง ส่วนตะวันตกหรือแอตแลนติก และส่วนตะวันออก
พิเรนีสตอนกลางขยายไปทางทิศตะวันออก จากช่องเขาซอมพอร์ต (Somport) ผ่านบัลดารัน และครอบคลุมยอดเขาที่สูงที่สุดของทิวเขานี้ไว้ คือ
- ยอดเขาอาเนโต (Aneto) หรือยอดเขาเนตู (Néthou) สูง 3,404 เมตร (11,168 ฟุต) ในสันเขามาลาเดตา
- ยอดเขาโปเซตส์ (Mont Posets) สูง 3,375 เมตร (11,072 ฟุต)
- ยอดเขามงแปร์ดูว์ (Mont Perdu) หรือมอนเตเปร์ดีโด (Monte Perdido) สูง 3,355 เมตร (11,007 ฟุต)
ในส่วนพิเรนีสตะวันตกนั้น ความสูงเฉลี่ยของทิวเขาจะค่อย ๆ ลดลงจากทิศตะวันออกไปยังทิศตะวันตก จนกระทั่งรวมเข้ากับภูเขาบาสก์ (Basque mountains) ใกล้อ่าวบิสเคย์ และในพิเรนีสตะวันออก นอกจากจุดที่แตกออกไปเพียงแห่งเดียวทางด้านตะวันออกสุดของปีเรเนซารีเยชวส (Pyrénées Ariégeoises) แล้ว ระดับความสูงเฉลี่ยจะยังคงที่เสมอกันอย่างน่าประหลาด จนกระทั่งถึงจุดหนึ่งที่ลาดเอียงลงไปกะทันหันในส่วนของแนวเขาที่เรียกว่าอัลแบร์ (Albères)
42°40′N 1°00′E / 42.667°N 1.000°E