ผลต่างระหว่างรุ่นของ "มิลตัน ฟรีดแมน"
ล โรบอต เพิ่ม: ps:مېلټون فرايډمېن |
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล ลบลิงก์ที่ซ้ำซ้อน wikidata |
||
บรรทัด 30: | บรรทัด 30: | ||
{{Link GA|fr}} |
{{Link GA|fr}} |
||
{{Link GA|zh}} |
{{Link GA|zh}} |
||
[[ar:ميلتون فريدمان]] |
|||
[[be:Мілтан Фрыдман]] |
|||
[[be-x-old:Мілтан Фрыдман]] |
|||
[[bg:Милтън Фридман]] |
|||
[[ca:Milton Friedman]] |
|||
[[cs:Milton Friedman]] |
|||
[[da:Milton Friedman]] |
|||
[[de:Milton Friedman]] |
|||
[[el:Μίλτον Φρίντμαν]] |
|||
[[en:Milton Friedman]] |
|||
[[eo:Milton Friedman]] |
|||
[[es:Milton Friedman]] |
|||
[[et:Milton Friedman]] |
|||
[[eu:Milton Friedman]] |
|||
[[fa:میلتون فریدمن]] |
|||
[[fi:Milton Friedman]] |
|||
[[fr:Milton Friedman]] |
|||
[[fy:Milton Friedman]] |
|||
[[gd:Milton Friedman]] |
|||
[[he:מילטון פרידמן]] |
|||
[[hr:Milton Friedman]] |
|||
[[hu:Milton Friedman]] |
|||
[[id:Milton Friedman]] |
|||
[[io:Milton Friedman]] |
|||
[[is:Milton Friedman]] |
|||
[[it:Milton Friedman]] |
|||
[[ja:ミルトン・フリードマン]] |
|||
[[jv:Milton Friedman]] |
|||
[[ko:밀턴 프리드먼]] |
|||
[[la:Milton Friedman]] |
|||
[[lb:Milton Friedman]] |
|||
[[lt:Milton Friedman]] |
|||
[[lv:Miltons Frīdmans]] |
|||
[[mk:Милтон Фридман]] |
|||
[[mn:Милтон Фридман]] |
|||
[[mr:मिल्टन फ्रीडमन]] |
|||
[[nds:Milton Friedman]] |
|||
[[nl:Milton Friedman]] |
|||
[[nn:Milton Friedman]] |
|||
[[no:Milton Friedman]] |
|||
[[oc:Milton Friedman]] |
|||
[[pl:Milton Friedman]] |
|||
[[pnb:ملٹن فریڈمین]] |
|||
[[ps:مېلټون فرايډمېن]] |
|||
[[pt:Milton Friedman]] |
|||
[[ro:Milton Friedman]] |
|||
[[ru:Фридман, Милтон]] |
|||
[[sah:Милтон Фридман]] |
|||
[[simple:Milton Friedman]] |
|||
[[sk:Milton Friedman]] |
|||
[[sl:Milton Friedman]] |
|||
[[sr:Милтон Фридман]] |
|||
[[sv:Milton Friedman]] |
|||
[[ta:மில்ட்டன் ஃப்ரீட்மன்]] |
|||
[[te:మిల్టన్ ఫ్రీడ్మన్]] |
|||
[[tr:Milton Friedman]] |
|||
[[uk:Мілтон Фрідман]] |
|||
[[ur:ملٹن فریڈمان]] |
|||
[[vi:Milton Friedman]] |
|||
[[war:Milton Friedman]] |
|||
[[yi:מילטאן פרידמאן]] |
|||
[[yo:Milton Friedman]] |
|||
[[zh:米爾頓·佛利民]] |
|||
[[zh-yue:佛利民]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:31, 9 มีนาคม 2556
มิลตัน ฟรีดแมน (อังกฤษ: Milton Friedman; 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2455-16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2549) เจ้าของประโยคที่โด่งดัง “โลกนี้ไม่มีอะไรที่ได้มาฟรี ๆ” (There's no such thing as a free lunch.) เป็นนักเศรษฐศาสตร์ประจำสำนักเศรษฐศาสตร์เสรีนิยมของมหาวิทยาลัยชิคาโก สหรัฐอเมริกา ผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ ในปี ค.ศ. 1976 เขาได้สร้างความก้าวหน้าเป็นอย่างมากในสาขาวิชาเศรษฐศาสตร์มหภาค เศรษฐศาสตร์จุลภาค ประวัติศาสตร์และสถิติเชิงเศรษฐศาสตร์ เขาเป็นผู้สนับสนุน ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมเสรี (laissez-faire capitalism)ในหนังสือ Capitalism and Freedom เขาสนับสนุนการลดการแทรกแซงและการมีบทบาทของรัฐบาลในตลาดเสรีเพื่อสร้างเสรีภาพทางสังคมและการเมือง ในปีพ.ศ. 2517 เขาได้รับรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์สำหรับความสำเร็จในด้านการวิเคราะห์การบริโภค, ประวัติศาสตร์และทฤษฎีด้านเงินตรา และสำหรับการพิสูจน์ให้เห็นถึงความซับซ้อนของนโยบายเสถึยรภาพ
ประวัติ
ฟรีดแมนเกิดในเมืองนิวยอร์ก เป็นลูกคนสุดท้องและลูกชายเพียงคนเดียวในบรรดาพี่น้องทั้งสี่คน มีพื้นเพครอบครัวเป็นชนชั้นแรงงานชาวยิว ซึ่งอพยพย้ายถิ่นมาจากประเทศ ออสเตรีย-ฮังการี จากแคว้นเบเรโฮฟ(Berehove:Bergsaß/Beregszász) ซึ่งปัจจุบันอยู่ในประเทศยูเครน มารดาชื่อซาราห์ เอเธล แลนเดา (2435-?) บิดาชื่อเยโน ซอล ฟรีดแมน พี่ที่เหลืออีก 3 คน คือ ทิลลี เอฟ. ฟรีดแมน(2462-?) เฮเลน ฟรีดแมน(2463-?) และรูธ ฟรีดแมน(2464-?) หลังจากบิดาเสียชีวิต ทั้งครอบครัวจึงย้ายไปเมืองราห์เวย์ มลรัฐนิวเจอร์ซีย์
เขาสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัยรัตเกอร์ส์เมื่อ พ.ศ. 2475 และสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโทจากมหาวิทยาลัยชิคาโกในปี พ.ศ. 2476 ซึ่งทำให้เขาได้รับอิทธิพลด้านความคิดเป็นอย่างมากจากจาคอบ ไวเนอร์(Jacob Viner) ซึ่งเป็นนักเศรษฐศาสตร์ชื่อดังชาวแคนาดา, แฟรงค์ ไนท์ (Frank Knight) นักเศรษฐศาสตร์คนสำคัญในช่วงครึ่งแรกของศตวรรษที่ 20 และเฮนรี่ ไซมอนส์ (Henry Simons) เขาไม่สามารถหาอาชีพในแวดวงการศึกษาได้ จนกระทั่งได้ทำงานให้โครงการ ข้อสัญญาใหม่ (The New Deal)ชื่อที่ใช้เรียกโครงการบรรเทา, ฟื้นฟู และปฏิรูประบบเศรษฐกิจของสหรัฐอเมริกาในยุคเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่ (The Great Depression)ระหว่างปี พ.ศ. 2476-2480 ในยุคประธานาธิบดีแฟรงคลิน ดี. รูสเวลท์ ต่อมา เขาได้เป็นอาจารย์สอนอยู่ที่มหาวิทยาลัยวิสคอนซินเป็นระยะเวลาสั้นๆ ก่อนจะออกมาเนื่องจากในคณะเศรษฐศาสตร์ที่นั้น มีลัทธิต่อต้านเชื้อชาติยิวอยู่ (Anti-Semitism)และกลับไปเข้ารับงานราชการอีกครั้ง เขาเข้ารับตำแหน่งที่ปรึกษาของเจ้าหน้าที่กระทรวงการคลังระดับสูงในช่วงปี 2484-2486 และในฐานะโฆษกกระทรวงการคลังในปีพ.ศ. 2485 เขาให้การสนับสนุนนโยบายจัดเก็บภาษีแนวทางเคย์นเซียน (Keynesian Policy of Taxation)
ปีพ.ศ. 2489 มหาวิทยาลัยโคลัมเบียได้มอบปริญญาเอกแก่เขา ต่อมา เขาเข้ารับตำแหน่งศาสตราจารย์สาขาเศรษฐศาสตร์ประจำมหาวิทยาลัยชิคาโก ณ ที่นี่ เขาได้ช่วยสร้างชุมชนนักวิชาการที่เกี่ยวดองกันอย่างเหนียวแน่น และหลายคนในกลุ่มก็เป็นผู้ชนะรางวัลโนเบล รู้จักกันในนาม สำนักเศรษฐศาสตร์แห่งชิคาโก้ (Chicago School of Economics) ปีพ.ศ. 2519 เขาชนะรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์"สำหรับสำหรับความสำเร็จในด้านการวิเคราะห์การบริโภค, ประวัติศาสตร์และทฤษฎีด้านเงินตรา และสำหรับการพิสูจน์ให้เห็นถึงความซับซ้อนของนโยบายเสถึยรภาพ" นับแต่ พ.ศ. 2520 ฟรีดแมนได้เข้าร่วมงานกับสถาบันฮูเวอร์ ที่มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ในปี พ.ศ. 2531 เขาได้รับรางวัลเหรียญเกียรติคุณทางวิทยาศาสตร์ระดับชาติ (National Meadal of Science หรือ Presidential Medal of Science) ของสหรัฐอเมริกา และเป็นที่ยอมรับกันว่าเขาเป็นนักเศรษฐศาสตร์ผู้ทรงอิทธิพลที่สุดคนหนึ่งในศตวรรษที่ 20
ฟรีดแมนมีลูกชายชื่อเดวิด ดี. ฟรีดแมน เป็นนักปรัชญาและนักเศรษฐศาสตร์
มิลตัน ฟรีดแมนถึงแก่กรรมเมื่ออายุได้ 94 ปีที่ซาน ฟรานซิสโก เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2549 ด้วยอาการหัวใจล้มเหลว
รางวัลที่ได้รับ
- พ.ศ. 2494 เหรียญรางวัลจอห์น เบทส์ คล้าร์ก (John Bates Clark Medal)
- พ.ศ. 2519 รางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ (Nobel Prize in Economics)
- พ.ศ. 2531 เหรียญเกียรติคุณทางวิทยาศาสตร์ (Natiom Medal of Science)
- พ.ศ. 2531 เหรียญแห่งอิสรภาพของประธานาธิบดี (Presidential Medal of Freedom)