ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การละลาย"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม)
เก็บกวาด
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม)
ลบลิงก์ที่ซ้ำซ้อน wikidata
บรรทัด 41: บรรทัด 41:
[[หมวดหมู่:สารละลาย]]
[[หมวดหมู่:สารละลาย]]
{{โครงเคมี}}
{{โครงเคมี}}

[[af:Oplosbaarheid]]
[[ar:انحلالية]]
[[bg:Разтворимост]]
[[bn:দ্রাব্যতা]]
[[bs:Rastvorljivost]]
[[ca:Solubilitat]]
[[cs:Rozpustnost]]
[[cy:Hydoddedd]]
[[de:Löslichkeit]]
[[el:Διαλυτότητα]]
[[en:Solubility]]
[[es:Solubilidad]]
[[et:Lahustuvus]]
[[eu:Disolbagarritasun]]
[[fa:انحلال پذیری]]
[[fi:Liukoisuus]]
[[fr:Solubilité]]
[[gl:Solubilidade]]
[[he:מסיסות]]
[[hi:घुलनशीलता]]
[[hr:Topljivost]]
[[ht:Ensolib]]
[[hu:Oldhatóság]]
[[id:Kelarutan]]
[[it:Solubilità]]
[[ja:溶解度]]
[[ko:용해도]]
[[lt:Tirpumas]]
[[mk:Растворливост]]
[[nl:Oplosbaarheid]]
[[nn:Løysingsevne]]
[[no:Løselighet]]
[[pl:Rozpuszczalność]]
[[pt:Solubilidade]]
[[ro:Solubilitate]]
[[ru:Растворимость]]
[[sh:Topljivost]]
[[simple:Solubility]]
[[sk:Rozpustnosť]]
[[sl:Topnost]]
[[sr:Растворљивост]]
[[sv:Löslighet]]
[[ta:கரைதிறன்]]
[[tr:Çözünürlük (kimya)]]
[[uk:Розчинність]]
[[ur:حل پذیری]]
[[zh:溶解性]]

รุ่นแก้ไขเมื่อ 10:32, 8 มีนาคม 2556

การละลาย (อังกฤษ: Solubility) คือสมบัติหนึ่งของของแข็ง, ของเหลว หรือแก๊ส ในทางเคมีเรียกว่าสารละลายซึ่งสามารถละลายได้ในทั้งของแข็ง, ของเหลว และแก๊ส เพื่อที่จะทำให้ได้สารสถานะเดียวกับตัวทำละลาย การละลายของสสารโดยขั้นต้นแล้วจะขึ้นอยู่กับชนิดของตัวทำละลายเฉกเช่นเดียวกับอุณหภูมิและความดัน เมื่อการละลายถึงจุดอิ่มตัวแล้ว การเติมตัวละลายลงในตัวทำละลายที่เฉพาะเจาะจงลงไปอีกจะไม่มีผลใดๆ ต่อการละลาย กล่าวคือจะไม่ทำให้สารละลายเข้มข้นขึ้นหรือเจือจางลง โดยส่วนมากแล้วตัวทำละลายจะมีสถานะเป็นของเหลวทั้งในแบบสารบริสุทธิ์และสารประกอบ[1] บางครั้งเกิดสารละลายในรูปของสารละลายของแข็ง แต่เกิดน้อยครั้งมากในกรณีที่เกิดในรูปของสารละลายแก๊ส

สภาพการละลายของสารละลายมีขอบเขตที่กว้างมากตั้งแต่การละลายโดยสมบูรณ์ (ผสมกันโดยสมบูรณ์[2]) เช่น เอทานอลในน้ำ ไปจนถึงการละลายเพียงเล็กน้อย เช่น ซิลเวอร์คลอไรด์ในน้ำ ในกรณีที่ไม่เกิดสภาพการละลายมักจะมีความหมายในทางเคมีว่าตัวละลายเกิดการละลายในตัวทำละลายได้น้อยมากถึงน้อยที่สุด ภายใต้เงื่อนไขปัจจุบัน สารที่อยู่ ณ สมดุลของการละลาย เราไม่อาจเรียกสารนั้นว่าสารละลายอิ่มตัวยิ่งยวดได้ หากแต่ในความเป็นจริงแล้วสารนั้นมีความเสถียรมากนั้นเอง[3] ซึ่งไม่ได้หมายความว่าจะเสถียรตลอดไป

การละลายมักจะไม่ได้หมายถึงความสามารถในการละลายของสสารหรือการทำสสารให้อยู่ในสถานะของเหลว เพราะว่าสารละลายนั้นอาจจะไม่ได้เกิดขึ้นจากการละลายเพียงอย่างเดียว หากแต่ในบางกรณีเกิดจากปฏิกิริยาเคมี ตัวอย่างเช่น สังกะสีจะไม่ละลายในกรดไฮโดรคลอริก แต่จะเกิดปฏิกิริยาเคมีในกรดไฮโรคลอริกแล้วแตกตัวให้คลอไรด์กับไฮโดรเจน หากแต่ต้องเป็นสังกะสีคลอไรด์ (ซิงค์คลอไรด์) ถึงจะสามารถละลายในกรดไฮโดรคลอริก นอกจากนี้แล้วการละลายยังไม่ขึ้นอยู่กับขนาดของอนุภาคหรือตัวแปรจลน์อื่นๆ โดยหากใช้เวลาสักระยะ แม้แต่อนุภาคที่มีขนาดใหญ่ก็จะเกิดการละลายได้ในที่สุด

นิยาม

นิยามของการละลายตามที่สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ (ไอยูแพ็ก) ระบุไว้มีดังนี้[4]

การละลายคือองค์ประกอบในการวิเคราะห์สารละลายอิ่มตัว โดยกล่าวถึงสัดส่วนของตัวละลายที่กำหนดในตัวทำละลายที่กำหนด ซึ่งอาจจะแสดงอยู่ในหน่วยของความเข้มข้น, ความเข้มข้นโดยโมล, เศษส่วนโมล, อัตราส่วนโมล และหน่วยอื่นๆ

การละลายของสารพันธะต่างๆ ในน้ำ

ชนิดของพันธะ
ความสามารถในการละลายน้ำตัวอย่าง
ไอออนิก ส่วนใหญ่ละลายได้ดูรายละเอียด
ด้านล่าง
โลหะ ไม่ละลายFe
ทำปฏิกิริยากับน้ำK
โมเลกุลโควาเลนต์มีขั้วละลายถ้ามีพันธะไฮโดรเจนกลูโคส
ละลายโดยปฏิกิริยาHCl
ไม่ละลายอีเทอร์
โมเลกุลโควาเลนต์ไม่มีขั้ว ส่วนใหญ่ไม่ละลายเบนซีน
ละลายได้เล็กน้อยO2
โควาเลนต์โครงผลึกร่างตาข่ายไม่ละลายเพชร

การละลายน้ำของสารประกอบไอออนิก

ละลายไม่ละลาย
โลหะแอลคาไลน์ และ สารประกอบ NH4+คาร์บอเนต
ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ และ สารประกอบ NH4+
สารประกอบไนเตรตสารประกอบซัลไฟต์
(ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ และ สารประกอบ NH4+)
อะซีเตต (CH3COO-)สารประกอบฟอสเฟต
(ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ และ สารประกอบ NH4+)
คลอไรด์ โบรไมด์ และ ไอโอไดด์
(ยกเว้น Ag+, Pb2+, Cu+ และ Hg22+)
ไฮดรอกไซด์ และ ออกไซด์
(ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ สารประกอบ NH4+
Ba2+ Sr2+ และ Ca2+)
ซัลเฟต
(ยกเว้น Ag+, Pb2+, Ba2+, Sr2+ และ Ca2+)
ซัลไฟด์
(ยกเว้นสารประกอบของโลหะแอลคาไลน์ โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท
สารประกอบ NH4+)

อ้างอิง

  1. Yuen, C. (2003)). Element, Compound and Mixture. {{cite book}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |year= (help)
  2. Clugston M. and Fleming R. (2000). Advanced Chemistry (1st ed.). Oxford: Oxford Publishing. p. 108.
  3. "Cancerweb.ncl.ac.uk: from Online Medical Dictionary, [[University of Newcastle Upon Tyne]]". {{cite web}}: URL–wikilink ขัดแย้งกัน (help)
  4. IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: http://goldbook.iupac.org (2006-) created by M. Nic, J. Jirat, B. Kosata; updates compiled by A. Jenkins. ISBN 0-9678550-9-8. doi:10.1351/goldbook. Entry: Solubility.