ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อิมมานูเอล คานต์"
ล r2.7.3) (โรบอต เพิ่ม: lez:Иммануил Кант |
ล Bot: Migrating 124 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9312 (translate me) ป้ายระบุ: ลบลิงก์ข้ามภาษา |
||
บรรทัด 58: | บรรทัด 58: | ||
{{Link GA|cs}} |
{{Link GA|cs}} |
||
{{Link GA|de}} |
{{Link GA|de}} |
||
[[af:Immanuel Kant]] |
|||
[[als:Immanuel Kant]] |
|||
[[am:አማኑኤል ካንት]] |
|||
[[an:Immanuel Kant]] |
|||
[[ar:إيمانويل كانت]] |
|||
[[arz:ايمانويل كانط]] |
|||
[[ast:Immanuel Kant]] |
|||
[[az:İmmanuel Kant]] |
|||
[[ba:Иммануил Кант]] |
|||
[[bat-smg:Imanoelės Kants]] |
|||
[[bcl:Immanuel Kant]] |
|||
[[be:Імануіл Кант]] |
|||
[[be-x-old:Імануіл Кант]] |
|||
[[bg:Имануел Кант]] |
|||
[[bn:ইমানুয়েল কান্ট]] |
|||
[[br:Immanuel Kant]] |
|||
[[bs:Immanuel Kant]] |
|||
[[ca:Immanuel Kant]] |
|||
[[ckb:ئیمانوێل کانت]] |
|||
[[cs:Immanuel Kant]] |
|||
[[cv:Иммануил Кант]] |
|||
[[cy:Immanuel Kant]] |
|||
[[da:Immanuel Kant]] |
|||
[[de:Immanuel Kant]] |
|||
[[diq:Immanuel Kant]] |
|||
[[el:Iμμάνουελ Καντ]] |
|||
[[eml:Immanuel Kant]] |
|||
[[en:Immanuel Kant]] |
|||
[[eo:Immanuel Kant]] |
|||
[[es:Immanuel Kant]] |
|||
[[et:Immanuel Kant]] |
|||
[[eu:Immanuel Kant]] |
|||
[[ext:Immanuel Kant]] |
|||
[[fa:ایمانوئل کانت]] |
|||
[[fi:Immanuel Kant]] |
|||
[[fiu-vro:Kanti Immanuel]] |
|||
[[fo:Immanuel Kant]] |
|||
[[fr:Emmanuel Kant]] |
|||
[[fy:Immanuel Kant]] |
|||
[[ga:Immanuel Kant]] |
|||
[[gan:康德]] |
|||
[[gd:Immanuel Kant]] |
|||
[[gl:Immanuel Kant]] |
|||
[[he:עמנואל קאנט]] |
|||
[[hi:इमानुएल कांट]] |
|||
[[hif:Immanuel Kant]] |
|||
[[hr:Immanuel Kant]] |
|||
[[hu:Immanuel Kant]] |
|||
[[hy:Իմանուիլ Կանտ]] |
|||
[[ia:Immanuel Kant]] |
|||
[[id:Immanuel Kant]] |
|||
[[ilo:Immanuel Kant]] |
|||
[[io:Immanuel Kant]] |
|||
[[is:Immanuel Kant]] |
|||
[[it:Immanuel Kant]] |
|||
[[ja:イマヌエル・カント]] |
|||
[[jv:Immanuel Kant]] |
|||
[[ka:იმანუელ კანტი]] |
|||
[[kaa:Immanuel Kant]] |
|||
[[kk:Иммануил Кант]] |
|||
[[ko:이마누엘 칸트]] |
|||
[[ku:Immanuel Kant]] |
|||
[[ky:Кант, Иммануил]] |
|||
[[la:Immanuel Kantius]] |
|||
[[lb:Immanuel Kant]] |
|||
[[lez:Иммануил Кант]] |
|||
[[li:Immanuel Kant]] |
|||
[[lij:Immanuel Kant]] |
|||
[[lt:Immanuel Kant]] |
|||
[[lv:Imanuels Kants]] |
|||
[[mk:Имануел Кант]] |
|||
[[ml:ഇമ്മാനുവേൽ കാന്റ്]] |
|||
[[mn:Иммануил Кант]] |
|||
[[mr:इम्मॅन्युएल कांट]] |
|||
[[mrj:Кант, Иммануил]] |
|||
[[ms:Immanuel Kant]] |
|||
[[mt:Immanuel Kant]] |
|||
[[nah:Immanuel Kant]] |
|||
[[nds:Immanuel Kant]] |
|||
[[ne:इमानुएल क्यान्ट]] |
|||
[[nl:Immanuel Kant]] |
|||
[[nn:Immanuel Kant]] |
|||
[[no:Immanuel Kant]] |
|||
[[oc:Immanuel Kant]] |
|||
[[pl:Immanuel Kant]] |
|||
[[pms:Immanuel Kant]] |
|||
[[pnb:کانٹ]] |
|||
[[ps:امانوېل کانت]] |
|||
[[pt:Immanuel Kant]] |
|||
[[qu:Immanuel Kant]] |
|||
[[rm:Immanuel Kant]] |
|||
[[ro:Immanuel Kant]] |
|||
[[ru:Кант, Иммануил]] |
|||
[[rue:Іммануіл Кант]] |
|||
[[rw:Emmanuel Kant]] |
|||
[[sa:इमान्युएल काण्ट]] |
|||
[[sc:Immanuel Kant]] |
|||
[[scn:Immanuel Kant]] |
|||
[[sh:Immanuel Kant]] |
|||
[[simple:Immanuel Kant]] |
|||
[[sk:Immanuel Kant]] |
|||
[[sl:Immanuel Kant]] |
|||
[[sq:Immanuel Kant]] |
|||
[[sr:Имануел Кант]] |
|||
[[sv:Immanuel Kant]] |
|||
[[sw:Immanuel Kant]] |
|||
[[ta:இம்மானுவேல் கண்ட்]] |
|||
[[te:కాంట్]] |
|||
[[tl:Immanuel Kant]] |
|||
[[tpi:Immanuel Kant]] |
|||
[[tr:Immanuel Kant]] |
|||
[[tt:Иммануил Кант]] |
|||
[[uk:Іммануїл Кант]] |
|||
[[ur:کانٹ]] |
|||
[[vep:Kant Immanuel']] |
|||
[[vi:Immanuel Kant]] |
|||
[[vo:Immanuel Kant]] |
|||
[[war:Immanuel Kant]] |
|||
[[xmf:იმანუელ კანტი]] |
|||
[[yi:אימאנועל קאנט]] |
|||
[[yo:Immanuel Kant]] |
|||
[[zh:伊曼努尔·康德]] |
|||
[[zh-min-nan:Immanuel Kant]] |
|||
[[zh-yue:康德]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 06:10, 8 มีนาคม 2556
อิมมานูเอล คานต์ | |
---|---|
เกิด | 22 เมษายน, พ.ศ. 2267 (Königsberg, ราชอาณาจักรปรัสเซีย) (Now Kaliningrad, รัสเซีย) |
เสียชีวิต | 12 กุมภาพันธ์, พ.ศ. 2347 (Königsberg, ราชอาณาจักรปรัสเซีย) |
ยุค | ปรัชญาศตวรรษที่ 18 |
แนวทาง | ปรัชญาตะวันตก |
สำนัก | Kantianism, ยุคแสงสว่างแห่งปัญญา ปรัชญา |
ความสนใจหลัก | ญาณวิทยา, อภิปรัชญา, จริยศาสตร์ |
แนวคิดเด่น | Categorical imperative, Transcendental Idealism, Synthetic a priori, Noumenon, Sapere aude |
ได้รับอิทธิพลจาก | |
ลายมือชื่อ | |
อิมมานูเอล คานต์[1] (เยอรมัน: Immanuel Kant; 22 เมษายน ค.ศ. พ.ศ. 2267 - 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2347) เป็นนักปรัชญาชาวเยอรมัน จากแคว้นปรัสเซีย ได้รับการยกย่องโดยทั่วไปว่า เป็นนักคิดที่มีอิทธิพลมากที่สุดของยุโรป และเป็นนักปรัชญาคนสำคัญคนสุดท้ายของยุคแสงสว่าง เขาสร้างผลกระทบที่สำคัญไปถึงนักปรัชญาสายโรแมนติกและสายจิตนิยม ในสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 19 งานของเขาเป็นจุดเริ่มของเฮเกล
คานต์เป็นที่รู้จักเนื่องจากแนวคิดของเขา ที่เรียกว่าจิตนิยมอุตรวิสัย (transcendental idealism) ที่กล่าวว่ามนุษย์ใช้แนวคิดบางอย่างที่ติดตัวมาแต่กำเนิด (innate idea) ในการรับรู้ประสบการณ์ที่เกิดขึ้นรอบตัวในโลก เรารับรู้โลกโดยผ่านทางประสาทสัมผัสประกอบกับมโนภาพที่ติดตัวมานี้ ดังนั้นเราจึงไม่สามารถล่วงรู้หรือเข้าใจใน "สรรพสิ่งที่แท้" ได้ ความรู้ต่อสรรพสิ่งที่เรามีนั้นจึงเป็นได้แค่เพียงภาพปรากฏ ที่เรารับรู้ได้ผ่านทางประสาทสัมผัสเท่านั้น
ญาณวิทยา (epistemology) หรือทฤษฎีความรู้ของคานต์นั้น เกิดขึ้นเพื่อแก้ความขัดแย้งระหว่างปรัชญาสายเหตุผลนิยมที่กล่าวว่า ความรู้สามารถสร้างขึ้นได้ไม่จำเป็นต้องใช้ประสบการณ์ กับปรัชญาสายประสบการณ์นิยมที่กล่าวว่า ทุกสิ่งทุกอย่างที่เรารู้มีที่มาจากประสบการณ์ คานต์ได้เชื่อมแนวคิดที่ขัดแย้งกันทั้งสอง ดังคำกล่าวที่เขาเองเปรียบเปรยว่าเป็นการปฏิวัติแบบโคเปอร์นิคัส (Copernical Revolution) โดยสรุปคร่าวๆ ได้เป็นประโยคขึ้นต้นของหนังสือ บทวิพากษ์ของการใช้เหตุผล (Critique of Pure Reason) ว่า "แม้ว่าความรู้ทั้งหมดที่เรามีจะมีจุดเริ่มต้นจากประสบการณ์ แต่นั่นมิได้หมายความว่าความรู้ทั้งหมดนั้นเกิดขึ้นมาจากประสบการณ์"
ใน Critique of Pure Reason ยังได้นำเสนอเนื้อหาของหลักทางศีลธรรม (จริยศาสตร์) ที่ยังคงมีอิทธิพลต่อแนวความคิดด้านจริยธรรมของโลกตะวันตกมาจนถึงปัจจุบัน ตลอดจนอาจกล่าวได้ว่าเขาเป็นบิดาแห่งแนวคิดเรื่องสหประชาชาติ ดังที่ปรากฏในความเรียงว่าด้วยเรื่องสันติภาพถาวรของเขาได้เสนอให้มีการจัดตั้งองค์กรระหว่างประเทศขึ้นเพื่อยุติความขัดแย้งและความโหดร้ายของสงคราม กระทั่งสันนิบาตชาติและตามด้วยสหประชาชาติได้เกิดขึ้นจริงในปัจจุบัน
ประวัติ
เกร็ดประวัติชีวิตที่น่าสนใจของนักปรัชญาผู้นี้คือคานต์ เกิดและตายที่เมืองโคนิกสเบิร์ก (Konigsberg) ทางตะวันออกของปรัสเซีย และดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ในมหาวิทยาลัยโคนิกสเบิร์กที่นั่น ทั้งชีวิตของเขาไม่เคยออกนอกเมืองดังกล่าวเลย แนวคิดของเขาส่งผ่านไปทั่วโลกโดยทางจดหมาย หลักศีลธรรมของเขาไม่เพียงแต่ปรากฏในแผ่นกระดาษเท่านั้น แต่เขายังถือปฏิบัติอย่างจริงจังอีกด้วย เขาครองโสดตลอดชีวิต มีความเป็นอยู่อย่างสมถะ และไม่โอ้อวดในทางวิชาการ นอกจากนี้เขายังเป็นคนที่ตรงเวลามากอีกด้วย ทุกๆ วันเขาจะออกจากบ้านเวลาเดียวกันเสมอ กระทั่งมีคำกล่าวว่า หากเห็นคานท์ออกจากบ้านเมื่อใดก็สามารถนำเวลานั้นมาตั้งหน้าปัดนาฬิกาของตนเองได้
อิมมานูเอล คานต์ มีชีวิตอยู่ในระหว่างรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าท้ายสระ สมัยอยุธยา และรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก สมัยรัตนโกสินทร์ คานท์ ถึงแก่กรรมเมื่ออายุได้ 80 ปี
อ้างอิง
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ปรัชญา อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 4, 2548, หน้า 164
- Broad C. D. Kant: An Introduction. Cambridge University Press, 1978. ISBN 0-521-21755-5, ISBN 0-521-29265-4
- Gardner, Sebastian Kant and the Critique of Pure Reason. Routledge, 1999. ISBN 0-415-11909-X
ดูเพิ่ม
- อุตรภาพ (transcendental)
แม่แบบ:Link FA แม่แบบ:Link FA แม่แบบ:Link FA แม่แบบ:Link GA แม่แบบ:Link GA