ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อิมมานูเอล คานต์"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
EmausBot (คุย | ส่วนร่วม)
r2.7.3) (โรบอต เพิ่ม: lez:Иммануил Кант
Addbot (คุย | ส่วนร่วม)
Bot: Migrating 124 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9312 (translate me)
ป้ายระบุ: ลบลิงก์ข้ามภาษา
บรรทัด 58: บรรทัด 58:
{{Link GA|cs}}
{{Link GA|cs}}
{{Link GA|de}}
{{Link GA|de}}

[[af:Immanuel Kant]]
[[als:Immanuel Kant]]
[[am:አማኑኤል ካንት]]
[[an:Immanuel Kant]]
[[ar:إيمانويل كانت]]
[[arz:ايمانويل كانط]]
[[ast:Immanuel Kant]]
[[az:İmmanuel Kant]]
[[ba:Иммануил Кант]]
[[bat-smg:Imanoelės Kants]]
[[bcl:Immanuel Kant]]
[[be:Імануіл Кант]]
[[be-x-old:Імануіл Кант]]
[[bg:Имануел Кант]]
[[bn:ইমানুয়েল কান্ট]]
[[br:Immanuel Kant]]
[[bs:Immanuel Kant]]
[[ca:Immanuel Kant]]
[[ckb:ئیمانوێل کانت]]
[[cs:Immanuel Kant]]
[[cv:Иммануил Кант]]
[[cy:Immanuel Kant]]
[[da:Immanuel Kant]]
[[de:Immanuel Kant]]
[[diq:Immanuel Kant]]
[[el:Iμμάνουελ Καντ]]
[[eml:Immanuel Kant]]
[[en:Immanuel Kant]]
[[eo:Immanuel Kant]]
[[es:Immanuel Kant]]
[[et:Immanuel Kant]]
[[eu:Immanuel Kant]]
[[ext:Immanuel Kant]]
[[fa:ایمانوئل کانت]]
[[fi:Immanuel Kant]]
[[fiu-vro:Kanti Immanuel]]
[[fo:Immanuel Kant]]
[[fr:Emmanuel Kant]]
[[fy:Immanuel Kant]]
[[ga:Immanuel Kant]]
[[gan:康德]]
[[gd:Immanuel Kant]]
[[gl:Immanuel Kant]]
[[he:עמנואל קאנט]]
[[hi:इमानुएल कांट]]
[[hif:Immanuel Kant]]
[[hr:Immanuel Kant]]
[[hu:Immanuel Kant]]
[[hy:Իմանուիլ Կանտ]]
[[ia:Immanuel Kant]]
[[id:Immanuel Kant]]
[[ilo:Immanuel Kant]]
[[io:Immanuel Kant]]
[[is:Immanuel Kant]]
[[it:Immanuel Kant]]
[[ja:イマヌエル・カント]]
[[jv:Immanuel Kant]]
[[ka:იმანუელ კანტი]]
[[kaa:Immanuel Kant]]
[[kk:Иммануил Кант]]
[[ko:이마누엘 칸트]]
[[ku:Immanuel Kant]]
[[ky:Кант, Иммануил]]
[[la:Immanuel Kantius]]
[[lb:Immanuel Kant]]
[[lez:Иммануил Кант]]
[[li:Immanuel Kant]]
[[lij:Immanuel Kant]]
[[lt:Immanuel Kant]]
[[lv:Imanuels Kants]]
[[mk:Имануел Кант]]
[[ml:ഇമ്മാനുവേൽ കാന്റ്]]
[[mn:Иммануил Кант]]
[[mr:इम्मॅन्युएल कांट]]
[[mrj:Кант, Иммануил]]
[[ms:Immanuel Kant]]
[[mt:Immanuel Kant]]
[[nah:Immanuel Kant]]
[[nds:Immanuel Kant]]
[[ne:इमानुएल क्यान्ट]]
[[nl:Immanuel Kant]]
[[nn:Immanuel Kant]]
[[no:Immanuel Kant]]
[[oc:Immanuel Kant]]
[[pl:Immanuel Kant]]
[[pms:Immanuel Kant]]
[[pnb:کانٹ]]
[[ps:امانوېل کانت]]
[[pt:Immanuel Kant]]
[[qu:Immanuel Kant]]
[[rm:Immanuel Kant]]
[[ro:Immanuel Kant]]
[[ru:Кант, Иммануил]]
[[rue:Іммануіл Кант]]
[[rw:Emmanuel Kant]]
[[sa:इमान्युएल काण्ट]]
[[sc:Immanuel Kant]]
[[scn:Immanuel Kant]]
[[sh:Immanuel Kant]]
[[simple:Immanuel Kant]]
[[sk:Immanuel Kant]]
[[sl:Immanuel Kant]]
[[sq:Immanuel Kant]]
[[sr:Имануел Кант]]
[[sv:Immanuel Kant]]
[[sw:Immanuel Kant]]
[[ta:இம்மானுவேல் கண்ட்]]
[[te:కాంట్]]
[[tl:Immanuel Kant]]
[[tpi:Immanuel Kant]]
[[tr:Immanuel Kant]]
[[tt:Иммануил Кант]]
[[uk:Іммануїл Кант]]
[[ur:کانٹ]]
[[vep:Kant Immanuel']]
[[vi:Immanuel Kant]]
[[vo:Immanuel Kant]]
[[war:Immanuel Kant]]
[[xmf:იმანუელ კანტი]]
[[yi:אימאנועל קאנט]]
[[yo:Immanuel Kant]]
[[zh:伊曼努尔·康德]]
[[zh-min-nan:Immanuel Kant]]
[[zh-yue:康德]]

รุ่นแก้ไขเมื่อ 06:10, 8 มีนาคม 2556

อิมมานูเอล คานต์
เกิด22 เมษายน, พ.ศ. 2267 (Königsberg, ราชอาณาจักรปรัสเซีย) (Now Kaliningrad, รัสเซีย)
เสียชีวิต12 กุมภาพันธ์, พ.ศ. 2347 (Königsberg, ราชอาณาจักรปรัสเซีย)
ยุคปรัชญาศตวรรษที่ 18
แนวทางปรัชญาตะวันตก
สำนักKantianism, ยุคแสงสว่างแห่งปัญญา ปรัชญา
ความสนใจหลัก
ญาณวิทยา, อภิปรัชญา, จริยศาสตร์
แนวคิดเด่น
Categorical imperative, Transcendental Idealism, Synthetic a priori, Noumenon, Sapere aude
เป็นอิทธิพลต่อ
ลายมือชื่อ
อิมมานูเอิล คานท์

อิมมานูเอล คานต์[1] (เยอรมัน: Immanuel Kant; 22 เมษายน ค.ศ. พ.ศ. 2267 - 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2347) เป็นนักปรัชญาชาวเยอรมัน จากแคว้นปรัสเซีย ได้รับการยกย่องโดยทั่วไปว่า เป็นนักคิดที่มีอิทธิพลมากที่สุดของยุโรป และเป็นนักปรัชญาคนสำคัญคนสุดท้ายของยุคแสงสว่าง เขาสร้างผลกระทบที่สำคัญไปถึงนักปรัชญาสายโรแมนติกและสายจิตนิยม ในสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 19 งานของเขาเป็นจุดเริ่มของเฮเกล

คานต์เป็นที่รู้จักเนื่องจากแนวคิดของเขา ที่เรียกว่าจิตนิยมอุตรวิสัย (transcendental idealism) ที่กล่าวว่ามนุษย์ใช้แนวคิดบางอย่างที่ติดตัวมาแต่กำเนิด (innate idea) ในการรับรู้ประสบการณ์ที่เกิดขึ้นรอบตัวในโลก เรารับรู้โลกโดยผ่านทางประสาทสัมผัสประกอบกับมโนภาพที่ติดตัวมานี้ ดังนั้นเราจึงไม่สามารถล่วงรู้หรือเข้าใจใน "สรรพสิ่งที่แท้" ได้ ความรู้ต่อสรรพสิ่งที่เรามีนั้นจึงเป็นได้แค่เพียงภาพปรากฏ ที่เรารับรู้ได้ผ่านทางประสาทสัมผัสเท่านั้น

ญาณวิทยา (epistemology) หรือทฤษฎีความรู้ของคานต์นั้น เกิดขึ้นเพื่อแก้ความขัดแย้งระหว่างปรัชญาสายเหตุผลนิยมที่กล่าวว่า ความรู้สามารถสร้างขึ้นได้ไม่จำเป็นต้องใช้ประสบการณ์ กับปรัชญาสายประสบการณ์นิยมที่กล่าวว่า ทุกสิ่งทุกอย่างที่เรารู้มีที่มาจากประสบการณ์ คานต์ได้เชื่อมแนวคิดที่ขัดแย้งกันทั้งสอง ดังคำกล่าวที่เขาเองเปรียบเปรยว่าเป็นการปฏิวัติแบบโคเปอร์นิคัส (Copernical Revolution) โดยสรุปคร่าวๆ ได้เป็นประโยคขึ้นต้นของหนังสือ บทวิพากษ์ของการใช้เหตุผล (Critique of Pure Reason) ว่า "แม้ว่าความรู้ทั้งหมดที่เรามีจะมีจุดเริ่มต้นจากประสบการณ์ แต่นั่นมิได้หมายความว่าความรู้ทั้งหมดนั้นเกิดขึ้นมาจากประสบการณ์"

ใน Critique of Pure Reason ยังได้นำเสนอเนื้อหาของหลักทางศีลธรรม (จริยศาสตร์) ที่ยังคงมีอิทธิพลต่อแนวความคิดด้านจริยธรรมของโลกตะวันตกมาจนถึงปัจจุบัน ตลอดจนอาจกล่าวได้ว่าเขาเป็นบิดาแห่งแนวคิดเรื่องสหประชาชาติ ดังที่ปรากฏในความเรียงว่าด้วยเรื่องสันติภาพถาวรของเขาได้เสนอให้มีการจัดตั้งองค์กรระหว่างประเทศขึ้นเพื่อยุติความขัดแย้งและความโหดร้ายของสงคราม กระทั่งสันนิบาตชาติและตามด้วยสหประชาชาติได้เกิดขึ้นจริงในปัจจุบัน

ประวัติ

เกร็ดประวัติชีวิตที่น่าสนใจของนักปรัชญาผู้นี้คือคานต์ เกิดและตายที่เมืองโคนิกสเบิร์ก (Konigsberg) ทางตะวันออกของปรัสเซีย และดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ในมหาวิทยาลัยโคนิกสเบิร์กที่นั่น ทั้งชีวิตของเขาไม่เคยออกนอกเมืองดังกล่าวเลย แนวคิดของเขาส่งผ่านไปทั่วโลกโดยทางจดหมาย หลักศีลธรรมของเขาไม่เพียงแต่ปรากฏในแผ่นกระดาษเท่านั้น แต่เขายังถือปฏิบัติอย่างจริงจังอีกด้วย เขาครองโสดตลอดชีวิต มีความเป็นอยู่อย่างสมถะ และไม่โอ้อวดในทางวิชาการ นอกจากนี้เขายังเป็นคนที่ตรงเวลามากอีกด้วย ทุกๆ วันเขาจะออกจากบ้านเวลาเดียวกันเสมอ กระทั่งมีคำกล่าวว่า หากเห็นคานท์ออกจากบ้านเมื่อใดก็สามารถนำเวลานั้นมาตั้งหน้าปัดนาฬิกาของตนเองได้

อิมมานูเอล คานต์ มีชีวิตอยู่ในระหว่างรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าท้ายสระ สมัยอยุธยา และรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก สมัยรัตนโกสินทร์ คานท์ ถึงแก่กรรมเมื่ออายุได้ 80 ปี

อ้างอิง

  1. ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ปรัชญา อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 4, 2548, หน้า 164

ดูเพิ่ม

แม่แบบ:Link FA แม่แบบ:Link FA แม่แบบ:Link FA แม่แบบ:Link GA แม่แบบ:Link GA