ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กุมภกรรณ"
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล เก็บกวาด |
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล เก็บกวาด |
||
บรรทัด 44: | บรรทัด 44: | ||
{{โคลงสี่สุภาพ |
{{โคลงสี่สุภาพ |
||
|รูปราพตนนี้ชื่อ |
| รูปราพตนนี้ชื่อ |ปรากฏ นามเฮย |
||
|กุมภกรรฐอนุชทศ|ภักตรท้าว |
| กุมภกรรฐอนุชทศ|ภักตรท้าว |
||
|เป็นอุปราชเรืองยศ|ผิวพิศ เขียวแฮ |
| เป็นอุปราชเรืองยศ|ผิวพิศ เขียวแฮ |
||
|ทรงหอกโมกขศักดิ์ห้าว|มหิศเหี้ยมหาญณรงค์ |
| ทรงหอกโมกขศักดิ์ห้าว|มหิศเหี้ยมหาญณรงค์ |
||
|source=ขุนพิสนทสังฆกิจ(ตัวสะกดตามต้นฉบับเดิม)}} |
| source=ขุนพิสนทสังฆกิจ(ตัวสะกดตามต้นฉบับเดิม)}} |
||
{{clear}} |
{{clear}} |
||
บรรทัด 59: | บรรทัด 59: | ||
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
||
* รูปการแสดงโขนเฉลิมพระเกียรติเรื่องรามเกียรติ์ ตอน สุครีพถอนต้นพญารัง- กุมกรรณพุ่งหอกโมกขศักดิ์ งานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ณ อุทยานพระบรมราชานุสรณ์ ฯ ถ.อัมพวา-บางนกแขวก ต.อัมพวา อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม [http://thkhon.multiply.com/photos/album/67/2010-02-06-KhonAmpawa วันเสาร์ที่ ๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓ ][http://thkhon.multiply.com/photos/album/68/2010-02-07-KhonAmpawa และ วันอาทิตย์ที่ ๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓ ] |
* รูปการแสดงโขนเฉลิมพระเกียรติเรื่องรามเกียรติ์ ตอน สุครีพถอนต้นพญารัง- กุมกรรณพุ่งหอกโมกขศักดิ์ งานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ณ อุทยานพระบรมราชานุสรณ์ ฯ ถ.อัมพวา-บางนกแขวก ต.อัมพวา อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม [http://thkhon.multiply.com/photos/album/67/2010-02-06-KhonAmpawa วันเสาร์ที่ ๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓ ][http://thkhon.multiply.com/photos/album/68/2010-02-07-KhonAmpawa และ วันอาทิตย์ที่ ๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓ ] |
||
*[http://thkhon.multiply.com/photos/album/71 สูจิบัตรการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ ชุด ศึกกุมภกรรณ ตอน กุมภกรรณทดน้ำของสำนักการสังคีต กรมศิลปากร จัดแสดงในเดือนมีนาคม-มิถุนายน ๒๕๕๓] |
* [http://thkhon.multiply.com/photos/album/71 สูจิบัตรการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ ชุด ศึกกุมภกรรณ ตอน กุมภกรรณทดน้ำของสำนักการสังคีต กรมศิลปากร จัดแสดงในเดือนมีนาคม-มิถุนายน ๒๕๕๓] |
||
*[http://www.nairobroo.com/76/modules.php?name=News&file=article&sid=63 เยี่ยมยักษ์อยู่ยามกลางกรุงรัตนโกสินทร์] |
* [http://www.nairobroo.com/76/modules.php?name=News&file=article&sid=63 เยี่ยมยักษ์อยู่ยามกลางกรุงรัตนโกสินทร์] |
||
*[http://www.culture.go.th/wwwtcc/music_10.htm หัวโขน-สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ www.culture.go.th] |
* [http://www.culture.go.th/wwwtcc/music_10.htm หัวโขน-สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ www.culture.go.th] |
||
*[http://thkhon.multiply.com/photos/album/14/Khon_Mask สีที่ใช้กับหัวโขน ] |
* [http://thkhon.multiply.com/photos/album/14/Khon_Mask สีที่ใช้กับหัวโขน ] |
||
*[http://ancientism.multiply.com/photos/album/6/6 จารีตนาฏศิลป์ไทย โดย นาย ประเมษฐ์ บุณยะชัย นิตยสารศิลปากร |
* [http://ancientism.multiply.com/photos/album/6/6 จารีตนาฏศิลป์ไทย โดย นาย ประเมษฐ์ บุณยะชัย นิตยสารศิลปากร ปีที่ ๕๐ ฉบับที่ ๑ มกราคม-กุมภาพันธ์ ๒๕๕๐ หน้า ๕ - ๑๙] |
||
*[http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=praingpayear&month=07-2008&date=05&group=13&gblog=2 โคลงรามเกียรติ์ รอบพระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม www.bloggang.com-praingpayear] |
* [http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=praingpayear&month=07-2008&date=05&group=13&gblog=2 โคลงรามเกียรติ์ รอบพระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม www.bloggang.com-praingpayear] |
||
*[http://www.reurnthai.com/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9D%E0%B8%B2%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%8C โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ตู้หนังสือ เรือนไทย] |
* [http://www.reurnthai.com/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9D%E0%B8%B2%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%8C โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ตู้หนังสือ เรือนไทย] |
||
{{รามเกียรติ์}} |
{{รามเกียรติ์}} |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 16:24, 31 มกราคม 2556
กุมภกรรณ เป็นโอรสของท้าวลัสเตียนและนางรัชฎา มีศักดิ์เป็นน้องแท้ ๆ ของทศกัณฐ์ มีหน้าและกายสีเขียว ชายาชื่อนางจันทวดี เป็นยักษ์ที่มีฤทธิ์มากที่สุดตนหนึ่ง มีอาวุธร้ายประจำกาย คือ หอกโมกขศักดิ์ ที่จริงแล้วเป็นยักษ์ที่ตั้งมั่นในธรรม แต่ต้องออกรบช่วยทศกัณฐ์เพราะเห็นแก่ความเป็นพี่น้อง
เคยแสดงฤทธิ์ในสมรภูมิรบถึง 4 ครั้ง ครั้งแรกรบกับสุครีพ โดยวางอุบายลวงสุครีพถอนต้นรัง ครั้งที่สอง ทำพิธีลับหอกโมกขศักดิ์ แต่ถูกหนุมานและองคตทำลายพิธี ครั้งที่สาม ทำพิธีทดน้ำ แต่ไม่สำเร็จเพราะถูกขัดขวางจากหนุมานและกุมภกรรณแทงหอกโมกขศักดิ์ใส่พระลักษณ์จนเกือบสิ้นชีวิต และครั้งที่สี่สู้รบกับพระราม แต่ก็เพลี่ยงพล้ำถูกศรพระรามฆ่าตาย เหตุที่ชื่อ กุมภกรรณ (หูหม้อ) นั้นเพราะมีร่างกายใหญ่โตมาก สามารถเอาหม้อใส่ใบหูได้
กุมกรรณในรามายณะมีลักษณะคล้ายกุมภกรรณในรามเกียรติ์ คือเป็นคนซื่อสัตย์เที่ยงธรรม แต่ในรามายณะ กุมกรรณได้เคยขอพรพระพรหมให้ตนเองมีสภาพคล้ายพระวิษณุ คือนอนหลับอยู่เป็นเวลานานจึงตื่นเพียงวันเดียว และหยั่งรู้ความเป็นไปของโลกในการนอนหลับนั้น ดังนั้นเมื่อทศกัณฐ์ปลุกกุมภกรรณให้ไปรบกับพระนารายณ์นั้น กุมภกรรณย่อมรู้ว่าพระรามนั้นที่แท้คือพระวิษณุและตนไม่มีทางรบชนะเด็ดขาด แต่ด้วยหน้าที่ของการเป็นทหาร กุมภกรรณยังคงตัดสินใจไปรบโดยทูลทศกัณฐ์ว่า ถ้าตนตายในการรบก็ขอให้ทศกัณฐ์ยอมแพ้เสีย เพราะถ้าตนรบชนะไม่ได้ก็ย่อมไม่มีใครในลงการบชนะพระรามได้
คำบริภาษของกุมภกรรณ
เมื่อกุมภกรรณออกรบกับพระรามนั้น ได้ตั้งปริศนาถามพระรามไว้บอกว่าถ้าพระรามตอบได้จะยอมเลิกทัพกลับ ปริศนาถามว่า ชีโฉด หญิงโหด ช้างงารี ชายทรชน สี่อย่างนี้คืออะไร พระรามตอบไม่ได้จึงใช้องคตมาถาม กุมภกรรณจึงเฉลยว่า
ชีโฉด คือพระรามที่เพื่อแย่งชิงนางสีดากลับ ถึงกับยกทัพใหญ่มาทำการวุ่นวาย ทำให้คนบริสุทธิ์มากมายเดือดร้อน
หญิงโหด คือนางสำมะนักขาที่คิดเอาพระรามเป็นสามี พอไม่ได้ก็และยุยงให้พี่น้องมารบกับพระรามจนเกิดเรื่อง
ช้างงารี คือทศกัณฐ์ที่เกะกะอันธพาล ไปแย่งเมียคนอื่น
ชายทรชน คือพิเภกที่ไม่รู้จักบุญคุณพี่น้อง ไปบอกความลับของฝ่ายลงกาแก่ศัตรู เหมือนแกล้งฆ่าพี่น้องทุกคน
คำบริภาษนี้เป็นของปราชญ์ไทยแต่งขึ้นโดยไม่มีในรามายณะต้นฉบับ ได้เป็นคำบริภาษทุกฝ่ายอย่างยุติธรรมตามมุมมองของกุมภกรรณ หรืออาจเรียกได้ว่าเป็นมุมมองของกวีที่สอดแทรกไว้ก็ได้
ลักษณะหัวโขน
เป็นหน้ายักษ์ 4 หน้า เพื่อให้ต่างกับเสนายักษ์ คือ เป็นหน้าปกติ 1 หน้า และเป็นหน้าเล็ก ๆ 3 หน้า เรียงกันอยู่ตรงท้ายทอย ปากแสยะตาโพลง หัวโล้น สวมกระบังหน้าไม่มีมงกุฎ หน้ามี 2 สี คือ หน้าสีเขียว กับหน้าสีทอง กายสีเขียว 1 พักตร์ 2 กร
จิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ที่พระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
ภาพจิตรกรรมฝาผนังชุดรามเกียรติ์นี้เริ่มเขียนตั้งแต่ภาพพระนารายณ์อวตารในปางต่างๆ ก่อนที่จะอวตารมาเป็น พระราม ในเรื่องรามเกียรติ์
ภาพเขียนนี้มีทั้งหมด ๑๗๘ ห้อง มีทั้งคำบรรยายใต้ภาพและคำบรรยายเป็นโคลงสลักบนแผ่นหินอ่อนติดอยู่ที่ เสารอบพระระเบียง
และมีภาพตัวละครสำคัญอีก ๘๐ ภาพ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นฝ่ายอสูรและฝ่ายวานร เขียนอยู่ตามซุ้มประตูและมุขพระระเบียง
ภาพวาดที่พระระเบียง
- ห้องที่ ๕๗ กุมภกรรณออกรบ พิเภกอาสาห้ามทัพ และองคตลวงถามปริศนาจากกุมภกรรณ จนถึงสุครีพถอนต้นรังหลักทวีปอุดรมารบกับกุมภกรรณ
- ห้องที่ ๕๘ เมื่อกุมภกรรณอุบายให้สุครีพถอนต้นรังจนหมดแรงแล้ว ก็เข้าจับสุครีพไป หนุมานตามมาแก้สุครีพไปได้
- ห้องที่ ๕๙ กุมภกรรณตั้งพิธีลับหอกโมกขศักดิ์ หนุมานกับองคตแปลงเป็นสุนัขเน่าและอีกาไปทำลายพิธี
- ห้องที่ ๖๐ กุมภกรรณออกรบกับพระลักษณ์ พระลักษณ์ต้องหอกโมกขศักดิ์ของกุมภกรรณ
- ห้องที่ ๖๑ หนุมานเก็บสรรพยาแก้ฤทธิ์หอกโมกขศักดิ์
- ห้องที่ ๖๒ กุมภกรรณอาสาทำพิธีทดน้ำ
- ห้องที่ ๖๓ หนุมานล้างพิธีทดน้ำของกุมภกรรณ
- ห้องที่ ๖๔ กุมภกรรณออกรบกับพระราม ถูกพระรามฆ่าตาย
โคลงประจำภาพ
รูปราพตนนี้ชื่อ | ปรากฏ นามเฮย | |
กุมภกรรฐอนุชทศ | ภักตรท้าว | |
เป็นอุปราชเรืองยศ | ผิวพิศ เขียวแฮ | |
ทรงหอกโมกขศักดิ์ห้าว | มหิศเหี้ยมหาญณรงค์ | |
— ขุนพิสนทสังฆกิจ(ตัวสะกดตามต้นฉบับเดิม) |
อ้างอิง
- สี ลักษณะหัวโขน และประวัติสังเขปของตัวละครในเรื่องรามเกียรติ์ นาย ประพันธ์ สุคนธชาติ รวบรวม
แหล่งข้อมูลอื่น
- รูปการแสดงโขนเฉลิมพระเกียรติเรื่องรามเกียรติ์ ตอน สุครีพถอนต้นพญารัง- กุมกรรณพุ่งหอกโมกขศักดิ์ งานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ณ อุทยานพระบรมราชานุสรณ์ ฯ ถ.อัมพวา-บางนกแขวก ต.อัมพวา อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม วันเสาร์ที่ ๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓ และ วันอาทิตย์ที่ ๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓
- สูจิบัตรการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ ชุด ศึกกุมภกรรณ ตอน กุมภกรรณทดน้ำของสำนักการสังคีต กรมศิลปากร จัดแสดงในเดือนมีนาคม-มิถุนายน ๒๕๕๓
- เยี่ยมยักษ์อยู่ยามกลางกรุงรัตนโกสินทร์
- หัวโขน-สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ www.culture.go.th
- สีที่ใช้กับหัวโขน
- จารีตนาฏศิลป์ไทย โดย นาย ประเมษฐ์ บุณยะชัย นิตยสารศิลปากร ปีที่ ๕๐ ฉบับที่ ๑ มกราคม-กุมภาพันธ์ ๒๕๕๐ หน้า ๕ - ๑๙
- โคลงรามเกียรติ์ รอบพระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม www.bloggang.com-praingpayear
- โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ตู้หนังสือ เรือนไทย