ผลต่างระหว่างรุ่นของ "หีนยาน"
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 2: | บรรทัด 2: | ||
== ต้นกำเนิด == |
== ต้นกำเนิด == |
||
คำว่า “หีนยาน” และ “มหายาน” ปรากฏครั้งแรกในคัมภีร์ปรัชญาปารมิตาสูตร<ref name=" The Terms Hinayana and Mahayana">Berzin, Alexander. [http://www.berzinarchives.com/web/en/archives/study/comparison_buddhist_traditions/theravada_hinayana_mahayana/terms_hinayana_mahayana.html The Terms Hinayana and Mahayana]. The Berzin Archives, เผยแพร่วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2545, เรียกข้อมูลวันที่ ตุลาคม พ.ศ. 2555</ref> |
คำว่า “หีนยาน” และ “มหายาน” ปรากฏครั้งแรกในคัมภีร์ปรัชญาปารมิตาสูตร<ref name=" The Terms Hinayana and Mahayana">Berzin, Alexander. [http://www.berzinarchives.com/web/en/archives/study/comparison_buddhist_traditions/theravada_hinayana_mahayana/terms_hinayana_mahayana.html The Terms Hinayana and Mahayana]. The Berzin Archives, เผยแพร่วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2545, เรียกข้อมูลวันที่ ตุลาคม พ.ศ. 2555</ref> ต่อมามีคณาจารย์พระพุทธศาสนาช่วงพุทธศตวรรษที่ 6 ได้ปฏิรูปคำสอนและการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา โดยถือเอาวิถีทางพระโพธิสัตว์เป็นอุดมคติแทนที่การบรรลุเป็นพระอรหันต์ในชาตินี้<ref>ราชบัณฑิตยสถาน, ''พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน'', พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 331-2</ref> ซึ่งเป็นแนวปฏิบัติดั้งเดิมที่มีมาตั้งแต่[[ศาสนาพุทธยุคแรก]] จึงเรียกกลุ่มตนเองว่า '''มหายาน''' และเรียกกลุ่มเดิมว่า '''หีนยาน''' โดยมีนิกายเถรวาทเป็นหนึ่งในนั้น อย่างไรก็ตามหีนยานกลุ่มที่มหายานวิพากษ์วิจารณ์มากที่สุดคือนิกาย[[สรวาสติวาท]] (ซึ่งต่อมาได้แตกออกเป็น[[ไวภาษิกะ]]และ[[เสาตรานติกะ]])<ref name=" The Terms Hinayana and Mahayana "/> |
||
พระพุทธศาสนา 18 นิกายที่ฝ่ายมหายานถือว่าเป็นฝ่ายหีนยาน ได้แก่ |
พระพุทธศาสนา 18 นิกายที่ฝ่ายมหายานถือว่าเป็นฝ่ายหีนยาน ได้แก่ |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 10:54, 31 ตุลาคม 2555
หีนยาน (บาลี; สันสกฤต: हीनयान Hīnayāna) แปลว่า ยานชั้นเลวหรือยานชั้นต่ำ เป็นคำที่คณาจารย์ฝ่ายมหายานใช้เรียกแนวการปฏิบัติใด ๆ ในศาสนาพุทธที่ไม่ได้ยึดแนวทางแบบพระโพธิสัตว์ แต่เน้นการปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้นเฉพาะตนแบบพระสาวกหรือพระปัจเจกพุทธเจ้า จึงเรียกอีกอย่างว่าสาวกยานและปัจเจกยาน ต่างจากมหายานซึ่งเป็นแนวทางที่เน้นให้ผู้ปฏิบัติเป็นพระโพธิสัตว์บำเพ็ญบารมีมุ่งบรรลุเป็นพระพุทธเจ้า เพื่อจะได้ช่วยเหลือสรรพสัตว์จำนวนมากได้พ้นทุกข์ตามไปด้วย แนวทางอย่างหลังนี้จึงเรียกว่า มหายาน แปลว่ายานใหญ่[1]
ต้นกำเนิด
คำว่า “หีนยาน” และ “มหายาน” ปรากฏครั้งแรกในคัมภีร์ปรัชญาปารมิตาสูตร[2] ต่อมามีคณาจารย์พระพุทธศาสนาช่วงพุทธศตวรรษที่ 6 ได้ปฏิรูปคำสอนและการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา โดยถือเอาวิถีทางพระโพธิสัตว์เป็นอุดมคติแทนที่การบรรลุเป็นพระอรหันต์ในชาตินี้[3] ซึ่งเป็นแนวปฏิบัติดั้งเดิมที่มีมาตั้งแต่ศาสนาพุทธยุคแรก จึงเรียกกลุ่มตนเองว่า มหายาน และเรียกกลุ่มเดิมว่า หีนยาน โดยมีนิกายเถรวาทเป็นหนึ่งในนั้น อย่างไรก็ตามหีนยานกลุ่มที่มหายานวิพากษ์วิจารณ์มากที่สุดคือนิกายสรวาสติวาท (ซึ่งต่อมาได้แตกออกเป็นไวภาษิกะและเสาตรานติกะ)[2]
พระพุทธศาสนา 18 นิกายที่ฝ่ายมหายานถือว่าเป็นฝ่ายหีนยาน ได้แก่
อ้างอิง
- ↑ เสถียร โพธินันทะ, ปรัชญามหายาน, พิมพ์ครั้งที่ 5, กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2548, หน้า 1-3
- ↑ 2.0 2.1 Berzin, Alexander. The Terms Hinayana and Mahayana. The Berzin Archives, เผยแพร่วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2545, เรียกข้อมูลวันที่ ตุลาคม พ.ศ. 2555
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 331-2