ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จังหวัดนครศรีธรรมราช"

พิกัด: 8°24′N 99°58′E / 8.4°N 99.97°E / 8.4; 99.97
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
บรรทัด 104: บรรทัด 104:
||
||
<ol start=11>
<ol start=11>
<li>[[เทศบาลตำบลเขาชุมทอง]]
<li>[[เทศบาลตำบลเขาพระ (จังหวัดนครศรีธรรมราช)|เทศบาลตำบลเขาพระ]]
<li>[[เทศบาลตำบลเขาพระ (จังหวัดนครศรีธรรมราช)|เทศบาลตำบลเขาพระ]]
<li>[[เทศบาลตำบลจันดี]]
<li>[[เทศบาลตำบลจันดี]]

รุ่นแก้ไขเมื่อ 13:16, 4 ตุลาคม 2555

จังหวัดนครศรีธรรมราช
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันChangwat Nakhon Si Thammarat
คำขวัญ: 
นครศรีธรรมราช เมืองประวัติศาสตร์ พระธาตุทองคำ ชื่นฉ่ำธรรมชาติ แร่ธาตุอุดม เครื่องถมสามกษัตริย์ มากวัดมากศิลป์ ครบสิ้นกุ้งปู

ข้อผิดพลาด: ต้องระบุภาพในบรรทัดแรก

แผนที่ประเทศไทย จังหวัดนครศรีธรรมราชเน้นสีแดง
ประเทศ ไทย
การปกครอง
 • ผู้ว่าราชการ นายวิโรจน์ จิวะรังสรรค์
(ตั้งแต่ พ.ศ. 2554)
พื้นที่
 • ทั้งหมด9,942.502 ตร.กม.[1] ตร.กม. (Formatting error: invalid input when rounding ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่อันดับที่ 18
ประชากร
 (พ.ศ. 2554)
 • ทั้งหมด1,526,071 คน[2] คน
 • อันดับอันดับที่ 8
 • อันดับความหนาแน่นอันดับที่ 25
รหัส ISO 3166TH-80
ชื่อไทยอื่น ๆนคร, เมืองคอน
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
 • ต้นไม้แซะ
 • ดอกไม้ราชพฤกษ์
ศาลากลางจังหวัด
 • โทรศัพท์0 7535 6952
 • โทรสาร0 7535 6531
เว็บไซต์http://www.nakhonsithammarat.go.th
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นจังหวัดในประเทศไทย ที่มีขนาดพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ของภาคใต้ (รองจากสุราษฎร์ธานี) ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 780 กิโลเมตร จังหวัดที่อยู่ติดกัน (จากทิศใต้ วนตามเข็มนาฬิกา) ได้แก่ สงขลา พัทลุง ตรัง กระบี่ และสุราษฎร์ธานี

ในอดีตมีชื่อเรียกดินแดนแถบนี้หลายชื่อ ที่ตะวันตกนิยมเรียกกันมาจนกระทั่งต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 คือ "ลิกอร์" สันนิษฐานว่าชาวโปรตุเกสที่เข้ามาติดต่อค้าขายในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้นเป็นผู้เรียกก่อน โดยเพี้ยนมาจากคำว่า "นคร" ส่วนชื่อ "นครศรีธรรมราช" มาจากพระนามของกษัตริย์ผู้ครองนครในอดีต ทรงมีพระนามว่า "พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช" (ราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช) มีความหมายว่า "นครอันเป็นสง่าแห่งพระราชาผู้ทรงธรรม" หรือ "เมืองแห่งพุทธธรรมของพระราชาผู้ยิ่งใหญ่"

ในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เมืองนครศรีธรรมราชมีฐานะเป็นเมืองชั้นเอกคู่กับเมืองพิษณุโลก มีขุนนางชั้นผู้ใหญ่ระดับเจ้าพระยาเป็นเจ้าเมือง มีบรรดาศักดิ์ตามพระไอยการตำแหน่งนาพลเรือน นาทหารหัวเมือง ว่า เจ้าพระยาศรีธรรมราชชาติเดโชไชยมไหยสุริยาธิบดีอภัยพิรียบรากรมภาหุ

ประวัติศาสตร์

เมื่อเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 ในปี พ.ศ. 2310 ตำแหน่งเจ้าพระยานครศรีธรรมราชว่างอยู่ หลวงสิทธนายเวรมหาดเล็ก(หนู) ซึ่งออกไปรับราชการตำแหน่งปลัดเมืองเป็นผู้รักษาราชการเมืองนครศรีธรรมราช ครั้นทราบว่ากรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่า ไม่มีเจ้านายปกครองประเทศ หลวงสิทธิจึงตั้งตัวเป็นเจ้าผู้ครองเมืองนครศรีธรรมราชเป็นอิสระอยู่ก๊กหนึ่ง

ในปี พ.ศ. 2312 พระเจ้ากรุงธนบุรียาตรากองทัพไปปราบจับตัวเจ้านคร(หนู)ได้ และมีพระราชดำริว่าเจ้านครมิได้มีใจกบฏคิดร้ายต่อประเทศ แต่ตั้งตัวขึ้นเนื่องจากบ้านเมืองเป็นจลาจล จึงโปรดเกล้าฯ ให้มารับราชการอยู่ที่กรุงธนบุรี และให้เจ้านราสุริยวงศ์หลานเธอออกไปครองเมืองนครศรีธรรมราช

ต่อมาเจ้านราสุริยวงศ์ถึงแก่พิราลัย พระเจ้ากรุงธนบุรีมีพระราชดำริว่า เจ้านคร(หนู)ได้เข้ามารับราชการมีความจงรักภักดี และได้ถวายธิดาทำราชการมีราชบุตร(คือพระพงษ์นรินทรและพระอินทร์อภัย) เป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัยเป็นอย่างยิ่ง จึงโปรดเกล้าฯ ให้เจ้านครออกไปครองเมืองนครศรีธรรมราช และสถาปนาขึ้นเป็น พระเจ้านครศรีธรรมราช เจ้าขันธสีมา(หนู) เมื่อวันอาทิตย์ เดือน 11 ขึ้น 3 ค่ำ จุลศักราช 1138(พ.ศ. 2319) ปีวอกอัฐศก

ต่อมา พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก (รัชกาลที่ 1) มีพระราชดำริว่า พระเจ้านครศรีธรรมราชมีความชราทุพพลภาพ ไม่สามารถปกครองบ้านเมืองได้ จึงโปรดให้ออกจากตำแหน่ง กลับเข้ามาอยู่ในกรุงเทพฯ และโปรดให้เจ้าอุปราช (พัฒน์)บุตรเขยเจ้านคร ขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการเมืองนครศรีธรรมราช เมื่อวันอังคาร เดือน 8 แรม 11 ค่ำ จุลศักราช 1146 (พ.ศ. 2327) ปีมะโรงศก แต่โปรดให้มียศเพียงเจ้าพระยาตามประเพณีแต่เดิมเมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เมืองนครศรีธรรมราชจึงเป็นเมืองที่เคยมีกษัตริย์ปกครอง และมีฐานะเป็นประเทศราช 8 ปี

มีเกร็ดย่อยคือ เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (พัฒน์) รับราชการจนถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) มีความชราภาพ จึงทรงยกขึ้นเป็น เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี ตำแหน่งกิตติมศักดิ์ และทรงตั้งพระบริรักษ์ภูเบศร์(น้อย) บุตรเจ้าพระยานคร (พัฒน์) เป็นเจ้าพระยานครศรีธรรมราช(น้อย)คนใหม่

แต่มีเรื่องปรากฏหลักฐานในสมัยนั้นว่า เจ้าพระยานคร (น้อย) นี้ที่จริงเป็นราชบุตรลับของพระเจ้ากรุงธนบุรี เนื่องจากเมื่อครั้งเจ้านคร(หนู)ทำราชการอยู่ที่กรุงธนบุรี และถวายธิดาทำราชการฝ่ายในแก่พระเจ้ากรุงธนบุรี และมีน้องสาว(ปราง)มาอยู่ด้วยในวังคนหนึ่ง ความปรากฏตามพงศาวดารว่า เจ้าพระยาพิชัยราชา เจ้าเมืองสวรรคโลกให้ไปขอ เมื่อพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงทราบก็ทรงพระพิโรธ ว่าเจ้าพระยาพิชัยราชาบังอาจจะเป็นคู่เขยของพระองค์ ให้เอาไปประหารเสีย ต่อมาวงศ์ญาติเจ้านครจึงนำธิดา(ปราง)คนนี้ถวายพระเจ้ากรุงธนบุรีเสีย ต่อมาเจ้าพระยานคร (พัฒน์) เมื่อครั้งยังเป็นอุปราชเมืองนครอยู่ ภริยาซึ่งเป็นบุตรเจ้านคร(หนู)เสียชีวิต เจ้าพระยานคร (พัฒน์) ทำความชอบได้เข้าเฝ้าครั้งหนึ่ง พระเจ้ากรุงธนบุรีเห็นว่าภริยาเสียชีวิตก็สงสารจึงจะพระราชทานธิดาเจ้านคร(หนู)ให้ใหม่ และให้นำตัวธิดาคนเล็กเจ้านคร(หนู)ไปพระราชทาน แต่นางในกระซิบว่า ดูเหมือนว่านางจะขาดระดูอยู่ แต่พระเจ้ากรุงธนตรัสว่า "ได้ออกปากให้เขาแล้ว ก็พาไปเถอะ" เมื่อท้าวนางพาธิดาเจ้านครไปส่งนั้น เจ้าอุปราช (พัฒน์) ก็ทราบความลับนั้น มีความยำเกรงพระบารมีก็ต้องรับไว้เป็นท่านผู้หญิงกิตติมศักดิ์อยู่ตลอดอายุ และนางนั้นก็มีบุตรกับเจ้าพระยานคร(พัฒน์) เพียงคนเดียว คือ เจ้าพระยานคร (ปริก)

หน่วยการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

การปกครองแบ่งออกเป็น 23 อำเภอ 165 ตำบล 1,428 หมู่บ้าน

  1. อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช
  2. อำเภอพรหมคีรี
  3. อำเภอลานสกา
  4. อำเภอฉวาง
  5. อำเภอพิปูน
  6. อำเภอเชียรใหญ่
  7. อำเภอชะอวด
  8. อำเภอท่าศาลา
  9. อำเภอทุ่งสง
  10. อำเภอนาบอน
  11. อำเภอทุ่งใหญ่
  12. อำเภอปากพนัง
  1. อำเภอร่อนพิบูลย์
  2. อำเภอสิชล
  3. อำเภอขนอม
  4. อำเภอหัวไทร
  5. อำเภอบางขัน
  6. อำเภอถ้ำพรรณรา
  7. อำเภอจุฬาภรณ์
  8. อำเภอพระพรหม
  9. อำเภอนบพิตำ
  10. อำเภอช้างกลาง
  11. อำเภอเฉลิมพระเกียรติ
 แผนที่

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ไฟล์:Logonakhonsithammaratcity.gif

แบ่งออกเป็น 1 องค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 เทศบาลนคร 3 เทศบาลเมือง 39 เทศบาลตำบล และ 141 องค์การบริหารส่วนตำบล โดยมีรายชื่อเทศบาลดังนี้

  1. เทศบาลนครนครศรีธรรมราช
  2. เทศบาลเมืองทุ่งสง
  3. เทศบาลเมืองปากพนัง
  4. เทศบาลเมืองปากพูน
  5. เทศบาลตำบลเกาะทวด
  6. เทศบาลตำบลการะเกด
  7. เทศบาลตำบลเกาะเพชร
  8. เทศบาลตำบลขนอม
  9. เทศบาลตำบลขุนทะเล
  10. เทศบาลตำบลเขาชุมทอง
  1. เทศบาลตำบลเขาพระ
  2. เทศบาลตำบลจันดี
  3. เทศบาลตำบลฉวาง
  4. เทศบาลตำบลชะมาย
  5. เทศบาลตำบลชะอวด
  6. เทศบาลตำบลเชียรใหญ่
  7. เทศบาลตำบลดอนตรอ
  8. เทศบาลตำบลถ้ำใหญ่
  9. เทศบาลตำบลท้องเนียน
  10. เทศบาลตำบลทอนหงส์
  1. เทศบาลตำบลท่างิ้ว
  2. เทศบาลตำบลท่าแพ
  3. เทศบาลตำบลท่ายาง
  4. เทศบาลตำบลท่าศาลา
  5. เทศบาลตำบลทางพูน
  6. เทศบาลตำบลที่วัง
  7. เทศบาลตำบลทุ่งใส
  8. เทศบาลตำบลนาบอน
  9. เทศบาลตำบลนาสาร
  10. เทศบาลตำบลบางจาก
  1. เทศบาลตำบลปากนคร
  2. เทศบาลตำบลพรหมคีรี
  3. เทศบาลตำบลพรหมโลก
  4. เทศบาลตำบลพิปูน
  5. เทศบาลตำบลโพธิ์เสด็จ
  6. เทศบาลตำบลไม้เรียง
  7. เทศบาลตำบลร่อนพิบูลย์
  8. เทศบาลตำบลลานสกา
  9. เทศบาลตำบลสิชล
  10. เทศบาลตำบลหลักช้าง
  1. เทศบาลตำบลหัวไทร
  2. เทศบาลตำบลหินตก
  3. เทศบาลตำบลอ่าวขนอม

ผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช

รายนามผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช [3]

ลำดับ รายนาม ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง ลำดับ รายนาม ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง
1 เจ้าพระยาสุธรรมมนตรีศรีธรรมราช (หนูพร้อม ณ นคร) พ.ศ. 2440-พ.ศ. 2447 2 พระยาสุนทรธุรกิจ (หมี ณ ถลาง) พ.ศ. 2447-พ.ศ. 2449
3 พระยาตรังภูษาภิบาล (ถนอม บุญยเกตุ) พ.ศ. 2449-พ.ศ. 2452 4 พระยาสิริธรรมบริรักษ์ (เย็น สุวรรณปัทมา) พ.ศ. 2452-พ.ศ. 2455
5 พระยาประชากิจกรจักร์ (ฟัด มหาเปารยะ) พ.ศ. 2455-พ.ศ. 2462 6 พระยารักษฏานุประดิษฐ์ (สิน เทพหัสดิน ณ อยุธยา) พ.ศ. 2462-พ.ศ. 2474
7 พระยาสุรพลนิพิธ (เป้า สุมนดิษฐ์) พ.ศ. 2474-พ.ศ. 2475 8 พระยาบุรีสราธิการ (โจ้ กนิษฐารัตน์) พ.ศ. 2475-พ.ศ. 2476
9 พระอรรถานิพนธ์ปรีชา (ประเสริฐ อรรถนิพนธ์ปรีชา) พ.ศ. 2476-พ.ศ. 2477 10 พระยาสุราษฎร์ธานีศรีเกษตรนิคม (เต่า ศตะกุรมะ) พ.ศ. 2477-พ.ศ. 2481
11 ร.อ. พระสาครบุรารักษ์ ร.น. (ปริก สุวรรณนนท์) พ.ศ. 2481-พ.ศ. 2484 12 ร.อ.อ. หลวงวุฒิราษฎร์รักษา (ว.ศ.วุฒิราษฎร์รักษา) พ.ศ. 2484-พ.ศ. 2486
13 ขุนภักดีดำรงฤทธิ์ (ภักดี ดำรงฤทธิ์) พ.ศ. 2486-พ.ศ. 2489 14 ขุนรัฐวุฒิวิจารณ์ (สมวงส์ วัฏฏสิงห์) พ.ศ. 2489-พ.ศ. 2489
15 นายแม้น ออนจันทร์ พ.ศ. 2489-พ.ศ. 2493 16 ขุนอารีราช การัณย์ (ชิต สุมนดิษฐ์) พ.ศ. 2493-พ.ศ. 2494
17 ขุนไมตรีประชารักษ์ (ไมตรี พิจิตรนรการ) พ.ศ. 2494-พ.ศ. 2495 18 ขุนพิเศษนคร (ชุบ พิเศษนครกิจ) พ.ศ. 2495-พ.ศ. 2497
19 ขุนจรรยาวิเศษ (เที่ยง บุญยนิตย์) พ.ศ. 2497-พ.ศ. 2500 20 นายมงคล สุภาพงษ์ พ.ศ. 2500-พ.ศ. 2501
21 นายจันทร์ สมบูรณ์กุล พ.ศ. 2501-พ.ศ. 2503 22 นายสันต์ เอกมหาชัย พ.ศ. 2503-พ.ศ. 2512
23 นายพันธ์ ลายตระกูล พ.ศ. 2512-พ.ศ. 2514 24 นายคล้าย จิตพิทักษ์ พ.ศ. 2515-พ.ศ. 2518
25 นายเวียง สาครสินธุ์ พ.ศ. 2518-พ.ศ. 2518 26 นายศุภโยค พานิชวิทย์ พ.ศ. 2518-พ.ศ. 2519
27 นายเสน่ห์ วัฑฒนาธร พ.ศ. 2519-พ.ศ. 2521 28 นายธานี โรจรนาลักษณ์ พ.ศ. 2521-พ.ศ. 2525
29 นายเอนก สิทธิประศาสน์ พ.ศ. 2525-พ.ศ. 2529 30 เรือตรีสุกรี รักษ์ศรีทอง พ.ศ. 2529-พ.ศ. 2530
31 นายนิพนธ์ บุญญภัทโร พ.ศ. 2530-พ.ศ. 2532 32 พันโทกมล ประจวบเหมาะ พ.ศ. 2532-พ.ศ. 2533
33 ร้อยตรีณรงค์ แสงสุริยงค์ พ.ศ. 2533-พ.ศ. 2534 34 ร้อยตรีกิตติ ประทุมแก้ว พ.ศ. 2534-พ.ศ. 2535
35 นายวิสุทธิ์ สิงห์ขจรวรกุล พ.ศ. 2535 - พ.ศ. 2536 36 นายสุชาญ พงษ์เหนือ พ.ศ. 2536-พ.ศ. 2537
37 นายบัญญัติ จันทน์เสนะ พ.ศ. 2537-พ.ศ. 2538 38 นายประกิต เทพชนะ พ.ศ. 2538-พ.ศ. 2540
39 นายยงยุทธ วิชัยดิษฐ พ.ศ. 2540-พ.ศ. 2541 40 นายสวัสดิ์ กฤตรัชตนันต์ พ.ศ. 2541-พ.ศ. 2544
41 นายสวัสดิ์ แกล้วทนงค์ พ.ศ. 2544-พ.ศ. 2547 42 นายวิชม ทองสงค์ พ.ศ. 2547-พ.ศ. 2551
43 นายภาณุ อุทัยรัตน์ พ.ศ. 2551-พ.ศ. 2552 44 นายธีระ มินทราศักดิ์ พ.ศ. 2552-พ.ศ. 2554
45 นายวิโรจน์ จิวะรังสรรค์ พ.ศ. 2554-ปัจจุบัน

บุคคลที่มีชื่อเสียง

นักปรัชญา,นักพยากรณ์

นักการเมือง

ดารา,นักร้อง

นักกีฬา

  • สระราวุฒิ ตรีพันธ์ อดีตนักฟุตบอลทีมชาติไทยชุดซีเกมส์ที่มาเลย์เซีย ผู้ยิงประตูชัยดับเจ้าภาพในนัดชิงชนะเลิศ

ศูนย์ราชการในเขตภาคใต้

  1. สำนักงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย เขต 2
  2. กองทัพภาคที่ 4
  3. สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 11
  4. ศูนย์วัณโรคเขต 11
  5. ศูนย์กามโรคเขต 11
  6. ศูนย์โรคเรื้อนเขต 11
  7. สำนักทางหลวงที่ 14
  8. ศูนย์สร้างและบูรณะสะพานที่ 4 ทุ่งสง นครศรีธรรมราช
  9. สำนักตรวจเงินภูมิภาค ที่ 11
  10. สำนักงานโบราณคดี เขต 11
  11. ศูนย์เทคโนโลยีการสื่อสารเขต 11
  12. สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินภูมิภาคที่ 14
  13. ศาลปกครองนครศรีธรรมราช สำนักงานคดีปกครองนครศรีธรรมราช
  14. สำนักงานตรวจบัญชีสหกรณ์เขต 8
  15. สำนักงานขนส่งทางน้ำที่ 4
  16. สำนักงานอนามัยเขต 11
  17. เขตพื้นที่ป่าอนุรักษ์เขต 19
  18. ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพเขต 11
  19. โรงพยาบาลแม่และเด็กเขต 11
  20. สำนักงานการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคเขต 2 ภาค 4
  21. สำนักงานพัฒนาชุมชนเขต 8
  22. กองพลทหารราบที่ 5
  23. กองพลพัฒนาที่ 4
  24. กองบัญชาการช่วยรบที่ 4
  25. มณฑลทหารบกที่ 41
  26. กรมทหารปืนใหญ่ที่ 5
  27. กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 15
  28. กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 25
  29. ศูนย์ต่อสู้ป้องกันภัยทางอากาศกองทัพบกที่ 4
  30. กองกำลังทหารพราน กองทัพภาคที่ 4
  31. สำนักชลประทานที่ 15 นครศรีธรรมราช
  32. สำนักงานสภาคริสตจักรภาคที่ 9
  33. สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 5
  34. สำนักงานคณะกรรมการกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ เขต 12
  35. สำนักงานเทคนิคและการสื่อสารเขต 8 กรมตำรวจแห่งชาติ
  36. สำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ ที่ 12
  37. ศูนย์ข่าวทหารและพลเรือน เขต 8
  38. ฝายส่งน้ำและศูนย์บำรุงที่ 4 กรมชลประทาน
  39. ศูนย์ประชาชนชนบทเขต 8
  40. ศูนย์กลางการสื่อสารเขต 7
  41. ศูนย์ควบคุมโรคติดต่อโดยแมลงที่ 1
  42. กองร้อยอาสารักษาดินแดนที่ 10
  43. กองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ 42
  44. หน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ที่ 44
  45. กองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ 427
  46. ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาจังหวัดนครศรีธรรมราช

เศรษฐกิจ

รายได้ประชากร

เศรษฐกิจโดยทั่วไปของจังหวัดขึ้นอยู่กับภาคเกษตร อาชีพหลัก คือ ทำสวนยางพารา ทำนา ทำไร่ การปลูกผลไม้ ทำสวนมะพร้าว การประมงและการเลี้ยงสัตว์ พัฒนาจากการสำรวจ พบว่า ประชาชนมีรายได้เฉลี่ยต่อคนต่อปี เท่ากับ 73,451 บาท ซึ่งเป็นอันดับที่ 11 ของภาคใต้ และอันดับที่ 34 ของประเทศ

สัญลักษณ์ประจำจังหวัด

  • ตราสัญลักษณ์ประจำจังหวัด: พระบรมธาตุมีรัศมีล้อมรอบด้วย 12 นักษัตรโดยในสมัยรัชกาลพระเจ้าจันทรภาณุศรีธรรมราช ทรงมีพระปรีชาสามารถขยายอาณาเขตได้ครอบคลุมเมืองบริวารทั้งหลาย เมืองบริวารทั้งหมดต้องส่งเครื่องราชบรรณาการแก่พระเจ้าผู้ครองเมืองนครศรีธรรมราช บรรดาเมืองบริวารทั้ง 12 เมืองได้แก่
  1. เมืองสายบุรี ใช้ตราหนู เมืองสายบุรีเป็นเมืองเก่าบนฝั่งแม่น้ำสายบุรี ประกอบด้วยชุมชนเกษตรกรรมบนพื้นราบริมทะเลหลายแห่ง จัดเป็นหัวเมืองที่ 1 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราหนู (ชวด) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันมีฐานะเป็นอำเภอในจังหวัดปัตตานี
  2. เมืองปัตตานี ใช้ตราวัว เมืองตานีเคยเป็นเมืองท่าสำคัญในภาคใต้ฝั่งตะวันออกซึ่งรู้จักในหมู่พ่อค้าต่างชาติช่วงพุทธศตวรรษที่ 10-18 ในชื่อ "ลังกาสุกะ" จัดเป็นหัวเมืองที่ 2 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราวัว (ฉลู) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันคือจังหวัดปัตตานี
  3. เมืองกลันตัน ใช้ตราเสือ เมืองกลันตันเป็นชุมชนเก่าแก่ทางตะวันออกของคาบสมุทรมลายู แต่เดิมประชาชนนับถือศาสนาพุทธและฮินดู ในราวพุทธศตวรรษที่ 21 จึงเปลี่ยนไปนับถือศาสนาอิสลาม จัดเป็นหัวเมืองที่ 3 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราเสือ (ขาล) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันมีฐานะเป็นรัฐหนึ่งของประเทศมาเลเซีย
  4. เมืองปะหัง ใช้ตรากระต่าย เมืองปะหังเป็นชุมชนทางตอนล่างของแหลมมลายู ติดกับไทรบุรีหรือเกดะห์ จัดเป็นหัวเมืองที่ 4 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตรากระต่าย (เถาะ) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันมีฐานะเป็นรัฐหนึ่งในประเทศมาเลเซีย
  5. เมืองไทรบุรี ใช้ตรางูใหญ่ เมืองไทรบุรีเป็นชุมชนเก่าทางฝั่งตะวันตกของแหลมมลายู พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบและบึงตม เดิมประชาชนนับถือพุทธศาสนา ล่วงถึงพุทธศตวรรษที่ 20 จึงเปลี่ยนไปนับถือศาสนาอิสลาม จัดเป็นหัวเมืองที่ 5 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตรางูใหญ่ (มะโรง) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันมีฐานะเป็นรัฐหนึ่งในประเทศมาเลเซีย ชื่อว่า "เกดะห์"
  6. เมืองพัทลุง ใช้ตรางูเล็ก เมืองพัทลุงเป็นชุมชนเก่าแก่แต่ครั้งพุทธศตวรรษที่ 11-13 ได้รับอิทธพลทางพุทธศาสนาจากนครศรีธรรมราชอย่างต่อเนื่องทุกยุคสมัย จัดเป็นหัวเมืองที่ 6 ในทำเนียบสิบสองนักษัตร ถือตรางูเล็ก (มะเส็ง) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันคือจังหวัดพัทลุง
  7. เมืองตรัง ใช้ตราม้า เมืองตรังเป็นเมืองท่าชายฝั่งทะเลตะวันตก ตัวเมืองเดิมตั้งอยู่ที่ควนธานี ต่อมาได้ย้ายไปที่กันตังและทับเที่ยงตามลำดับ จัดเป็นหัวเมืองที่ 7 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราม้า (มะเมีย) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันคือจังหวัดตรัง
  8. เมืองชุมพร ใช้ตราแพะ เมืองชุมพรเป็นชุมชนเกษตรและท่าเรือบนคาบสมุทรขนาดเล็ก มีประชากรไม่มากนักเนื่องจากดินฟ้าอากาศไม่อำนวยให้ทำมาหากิน จัดเป็นหัวเมืองที่ 8 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราแพะ (มะแม) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันคือจังหวัดชุมพร
  9. เมืองบันทายสมอ ใช้ตราลิง เมืองบันทายสมอสันนิษฐานว่าเป็นเมืองไชยา ซึ่งเป็นชุมชนใหญ่มาแต่พุทธศตวรรษที่ ๑๐ เป็นอย่างน้อย มีร่องรอยความเจริญทางเศรษฐกิจและศาสนาพุทธนิกายหินยานและมหายาน รวมทั้งศาสนาฮินดูนิกายไวษณพและนิกายไศวะจำนวนมาก จัดเป็นหัวเมืองที่ 9 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราลิง (วอก) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันเป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดสุราษฎร์ธานี
  10. เมืองสะอุเลา ใช้ตราไก่ เมืองสะอุเลาสันนิษฐานว่าเป็นเมืองท่าทองอุแทหรือกาญจนดิษฐ์ ซึ่งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำท่าทอง และลุ่มคลองกะแดะ เคยมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวงชั้นเอกและเป็นแหล่งเพาะปลูกสำคัญของนครศรีธรรมราช จัดเป็นหัวเมืองที่ 10 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราไก่ (ระกา) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันคืออำเภอกาญจนดิษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
  11. เมืองตะกั่วป่า ใช้ตราสุนัข เมืองตะกั่วป่าเคยเป็นเมืองท่าสำคัญทางฝั่งทะเลตะวันตก เป็นแหล่งผลิตดีบุกและเครื่องเทศมาแต่โบราณ จัดเป็นหัวเมืองที่ 11 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราสุนัข (จอ) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันคืออำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา
  12. เมืองกระบุรี ใช้ตราหมู เมืองกระบุรีเป็นชุมชนเล็ก ๆ บนฝั่งแม่น้ำกระบุรี ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นป่า และภูเขาสลับซับซ้อน จัดเป็นหัวเมืองที่ 12 ในทำเนียบเมืองสิบสองนักษัตร ถือตราสุกร (กุน) เป็นตราประจำเมือง ปัจจุบันมีฐานะเป็นอำเภอในจังหวัดระนอง
  • ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกราชพฤกษ์ (Cassis fistula)
  • ต้นไม้ประจำจังหวัด: แซะ (Millettia atropurpurea)
  • คำขวัญประจำเมือง: เราชาวนครอยู่เมืองพระ มั่นในสัจจะศีลธรรม กอปรกรรมดี มีมานะพากเพียร ไม่เบียดเบียนทำอันตรายผู้ใด
  • คำขวัญประจำจังหวัด: นครศรีธรรมราช เมืองประวัติศาสตร์ พระธาตุทองคำ ชื่นฉ่ำธรรมชาติ แร่ธาตุอุดม เครื่องถมสามกษัตริย์ มากวัดมากศิลป์ ครบสิ้นกุ้งปู
  • อักษรย่อจังหวัด : นศ
  • อักษรย่อภาษาอังกฤษ : NST

ประชากรในจังหวัด

อำเภอ/ปี พื้นที่ (ตร.ก.ม.) 2554 (คน) 2553 (คน) 2552 (คน) 2551 (คน)
เมืองนครศรีธรรมราช 617.4 267,148 267,440 266,613 267,232
ทุ่งสง 802.977 154,042 152,808 151,563 151,122
ท่าศาลา 363.891 109,418 108,834 108,170 108,006
ปากพนัง 422.5 101,877 102,607 103,268 104,011
สิชล 703.1 86,383 86,231 85,791 85,299
ชะอวด 833.002 85,602 85,403 85,067 84,851
ร่อนพิบูลย์ 335.5 80,990 81,116 81,110 80,893
ทุ่งใหญ่ 603.287 71,638 71,121 70,386 69,739
หัวไทร 417.733 66,877 67,055 67,243 67,434
ฉวาง 528.2 66,726 66,491 66,286 66,179
บางขัน 601.7 44,829 44,182 43,467 42,990
เชียรใหญ่ 232.7 43,542 43,571 43,657 43,890
พระพรหม 148.0 42,099 41,787 41,638 41,516
ลานสกา 342.90 40,223 40,291 40,209 40,162
พรหมคีรี 321.50 36,492 36,435 36,227 36,092
นบพิตำ 720.156 31,849 31,488 31,125 30,785
เฉลิมพระเกียรติ 124.1 31,625 31,919 31,854 31,986
จุฬาภรณ์ 192.505 30,968 30,935 30,816 30,720
ช้างกลาง 232.5 29,928 29,949 29,914 29,833
ขนอม 433.9 29,342 29,026 28,763 28,397
พิปูน 363.8 29,038 28,781 28,630 28,486
นาบอน 192.899 26,845 26,686 26,504 26,489
ถ้ำพรรณรา 169.1 18,590 18,405 18,270 18,051
รวมทั้งจังหวัด 9,942.502 1,526,071 1,522,561 1,516,499 1,513,163
  • อ้างอิง: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย[4]

ศาสนา

ชาวนครศรีธรรมราชส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธประมาณ 92.08% รองลงมาได้แก่ ศาสนาอิสลาม 7.03% ศาสนาคริสต์ 0.89% นอกจากนั้นเป็นศาสนาอื่น ๆ (ข้อมูลประชากร 1,516,499 คน ปี พ.ศ. 2552)

สถาบันการศึกษา

การอุดมศึกษา

รัฐบาล

เอกชน

การอาชีวศึกษา

การอาชีวศึกษาเอกชน

โรงเรียน

โรงพยาบาล

กระทรวงสาธารณสุข

โรงพยาบาลศูนย์

โรงพยาบาลทั่วไป

โรงพยาบาลชุมชน

  • โรงพยาบาลท่าศาลา ขนาด 120 เตียง
  • โรงพยาบาลปากพนัง ขนาด 120 เตียง
  • โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช ฉวาง ขนาด 90 เตียง
  • โรงพยาบาลชะอวด ขนาด 60 เตียง
  • โรงพยาบาลทุ่งใหญ่ ขนาด 60 เตียง
  • โรงพยาบาลหัวไทร ขนาด 60 เตียง
  • โรงพยาบาลลานสกา ขนาด 60 เตียง
  • โรงพยาบาลแม่และเด็ก เขต 11 ขนาด 60 เตียง
  • โรงพยาบาลขนอม ขนาด 30 เตียง
  • โรงพยาบาลพรหมคีรี ขนาด 30 เตียง
  • โรงพยาบาลร่อนพิบูลย์ ขนาด 30 เตียง
  • โรงพยาบาลพิปูน ขนาด 30 เตียง
  • โรงพยาบาลนาบอน ขนาด 30 เตียง
  • โรงพยาบาลบางขัน ขนาด 30 เตียง
  • โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ ขนาด 30 เตียง
  • โรงพยาบาลเชียรใหญ่ ขนาด 30 เตียง
  • โรงพยาบาลถ้ำพรรณรา ขนาด 10 เตียง

กระทรวงกลาโหม

กระทรวงศึกษาธิการ

หน่วยงานราชการอิสระ

เทศบาล

เอกชน

โครงการก่อสร้างในอนาคต

การคมนาคม

ไฟล์:Surat road label.jpg
ป้ายบอกเส้นทางบริเวณหน้าสำนักงานเทศบาลท่าข้าม อำเภอพุนพิน
ไฟล์:สนามบิน.jpg
สนามบินนครศรีธรรมราช

ในตัวเมืองนครศรีธรรมราช มีรถสองแถววิ่งบริการรอบเมือง และจากนครศรีธรรมราชไปสู่จังหวัดข้างเคียง สามารถเลือกใช้บริการได้ทั้งรถตู้ รถโดยสาร และรถไฟ

  • จากนครศรีธรรมราชไปยังจังหวัดใกล้เคียง
    • กระบี่ 152 กิโลเมตร
    • ตรัง 123 กิโลเมตร
    • พัทลุง 115 กิโลเมตร
    • สงขลา 161 กิโลเมตร
    • สุราษฎร์ธานี 141 กิโลเมตร
  • จากอำเภอเมืองนครศรีธรรมราชไปยังอำเภออื่นๆ
    • อำเภอพรหมคีรี 21 กิโลเมตร
    • อำเภอลานสกา 21 กิโลเมตร
    • อำเภอเฉลิมพระเกียรติ 22 กิโลเมตร
    • อำเภอท่าศาลา 28 กิโลเมตร
    • อำเภอร่อนพิบูลย์ 32 กิโลเมตร
    • อำเภอปากพนัง 36 กิโลเมตร
    • อำเภอจุฬาภรณ์ 50 กิโลเมตร
    • อำเภอช้างกลาง 50 กิโลเมตร
    • อำเภอเชียรใหญ่ 52 กิโลเมตร
    • อำเภอนบพิตำ 52 กิโลเมตร
    • อำเภอทุ่งสง 55 กิโลเมตร
    • อำเภอสิชล 66 กิโลเมตร
    • อำเภอหัวไทร 66 กิโลเมตร
    • อำเภอฉวาง 71 กิโลเมตร
    • อำเภอชะอวด 71 กิโลเมตร
    • อำเภอนาบอน 72 กิโลเมตร
    • อำเภอพระพรหม 15 กิโลเมตร
    • อำเภอพิปูน 93 กิโลเมตร
    • อำเภอบางขัน 94 กิโลเมตร
    • อำเภอขนอม 100 กิโลเมตร
    • อำเภอทุ่งใหญ่ 102 กิโลเมตร
    • อำเภอถ้ำพรรณรา 103 กิโลเมตร

ทางรถไฟ

  • รถไฟ จากสถานีรถไฟกรุงเทพ มีขบวนรถเร็วขบวนที่173/174 รถด่วนขบวนที่85/86 ไปนครศรีธรรมราช รวมระยะทาง 832 กิโลเมตร และยังมีรถท้องถิ่นที่451/452 นครศรีธรรมราช-สุไหงโกลก-นครศรีธรรมราช ขบวนที่455/456 นครศรีธรรมราช-ยะลา-นครศรีธรรมราช ขบวนที่457/458

นครศรีธรรมราช-พัทลุง-นครศรีธรรมราช

ทางรถโดยสารประจำทาง

บริษัท ขนส่ง จำกัด มีบริการรถโดยสารทั้งแบบธรรมดา และปรับอากาศ ออกจากสถานีขนส่งสายใต้ ถนนบรมราชชนนี อำเภอขนอม มีรถวี ไอ พี ปรับอากาศ ชั้น 1 ขนอม-กรุงเทพฯ และกรุงเทพฯ-ขนอม

ทางรถยนต์ส่วนบุคคล

การเดินทางจากกรุงเทพมายังนครศรีธรรมราช ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 4 กรุงเทพฯ-ประจวบคีรีขันธ์-ชุมพร แล้วใช้ทางหลวงหมายเลข 41 ผ่านสุราษฎร์ธานี-ทุ่งสง จนถึงนครศรีธรรมราช หรือถึงอำเภอพุนพิน สุราษฎร์ธานี แล้วใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 401 เลียบชายฝั่งทะเลไปจนถึงนครศรีธรรมราช รวมระยะทาง 780 กิโลเมตร นอกจากนี้ยังสามารถเดินทางยังอำเภออื่นๆ หรือจังหวัดใกล้เคียงได้ โดยมีระยะทางดังนี้

ทางอากาศยาน

ท่าอากาศยานนครศรีธรรมราช มีเที่ยวบินให้บริการ 7 เที่ยวบินต่อวัน โดยมี 3 สายการบินคือ นกแอร์ ไทยแอร์เอเชีย และโอเรียนท์ ไทย แอร์ไลน์ รายละเอียดเพิ่มเติมดูได้ที่ ท่าอากาศยานนครศรีธรรมราช

สถานที่ท่องเที่ยว

อำเภอเมือง

อำเภอลานสกา

อำเภอพรหมคีรี

อำเภอท่าศาลา

อำเภอสิชล

อำเภอเชียรใหญ่

อำเภอนบพิตำ

อำเภอช้างกลาง

อำเภอฉวาง

อำเภอถ้ำพรรณรา

อำเภอขนอม

อำเภอปากพนัง

อำเภอร่อนพิบูลย์

อำเภอทุ่งสง

อำเภอทุ่งใหญ่

อำเภอพิปูน

อำเภอนาบอน

อำเภอจุฬาภรณ์

อำเภอชะอวด

อำเภอบางขัน


สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง

อุทยานแห่งชาติทางบก

อุทยานแห่งชาติทางทะเล

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า

เทศกาลงานประเพณี

สินค้าพื้นเมืองและของที่ระลึก


เพลงประจำจังหวัด

ชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช มีเชื้อชาติไทยพำนักทางปักษ์ใต้
ตั้งนครสุนทรสง่ามาแต่ไร ปัญญาไวฉลาดเฉลียวเชี่ยวปฏิภาณ

เคยมีชื่อเด่นชัดในประวัติศาสตร์ สืบทายาทสกุลใหญ่เกียรติไพศาล
มีพระธาตุขวัญเมืองเครื่องสักการ ตามตำนานชาติไทยได้มีมา

จนบัดนี้ก็ยังมีความดีเด่น สมที่เป็นเมืองสำคัญอันสุดหา
สมเป็นด่านด้านใต้ใกล้คงคา พึงรักษาเกียรติไว้คู่ไทยเทอญ

(ซ้ำ ทั้งเพลง 1 รอบ)

ความเป็นที่สุด

  • ชายฝั่งทะเลยาวที่สุด 236 กิโลเมตร
  • แหลมทะเลยาวที่สุดในประเทศไทย คือ แหลมตะลุมพุก อำเภอปากพนัง เกิดจากการทับถมของทรายที่น้ำทะเลพัดพามา จนกลายเป็น สันดอนจะงอย ยื่นยาวเป็นแหลมออกไปจากชายฝั่งทะล มีความยาวประมาณ 16 กิโลเมตร ส่วนกว้างที่ของแหลมประมาณ 5 กิโลเมตร
  • มหาวิทยาลัยที่มีบริเวณกว้างใหญ่ที่สุดในประเทศไทย คือ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช มีพื้นที่ภายในวิทยาเขตเดียวมากกว่า 10,000 ไร่ ปัจจุบันมีนิสิตกำลังศึกษาอยู่มากกว่า 7,500 คน
  • จังหวัดที่มีประชากรมากที่สุดในภาคใต้ คือ 1,513,163 คน (ข้อมูล พ.ศ. 2551)
  • เทือกเขานครศรีธรรมราช เป็นเทือกเขาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย มีภูเขาน้อยใหญ่สลับซับซ้อนและเป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติหลายแห่ง
  • มียอดเขาสูงที่สุดในภาคใต้ คือ ยอดเขาหลวง มีความสูง 1,835 เมตร จากระดับน้ำทะเล และเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขานครศรีธรรมราช ปัจจุบันอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาหลวง

แหล่งทรัพยากรทางด้านพลังงาน

ไฟล์:แผนที่ แอ่งสินปุน.jpg
ภาพแสดงแผนที่ของแอ่งสินปุนในบริเวณจังหวัดนครศรีธรรมราช โดย การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
  • แอ่งสินปุน แหล่งถ่านหินลิกไนส์ ปริมาณสำรอง 91 เมกตริกตัน ที่ อ.ทุ่งใหญ่ จ.นครศรีธรรมราช
  • แอ่งนคร แหล่งศักยภาพปิโตรเลียม อยู่ห่างออกไปจากชายฝั่ง อ.สิชล ประมาณ 50 กิโลเมตรทางทิศตะวันออก
  • แอ่งปัตตานี แหล่งปิโตรเลียม อยู่ห่างออกไปจากชายฝั่ง อ.ปากพนัง ทางทิศตะวันออก ประมาณ 100 กิโลเมตร
  • แอ่งสงขลา แหล่งศักยภาพปิโตรเลียม อยู่ห่างออกไปจากชายฝั่ง อ.หัวไทร ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ประมาณ 50 กิโลเมตร
  • แอ่งมาเลร์เหนือ แหล่งปิโตรเลียม อยู่ห่างออกไปจากชายฝั่ง อ.หัวไทร ทางทิศตะวันออก ประมาณ 250 กิโลเมตร

อ้างอิง

ดูเพิ่ม

แหล่งข้อมูลอื่น

8°24′N 99°58′E / 8.4°N 99.97°E / 8.4; 99.97