ผลต่างระหว่างรุ่นของ "แคว้นมคธ"
ล r2.7.2) (โรบอต เพิ่ม: ka:მაგადჰა |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 8: | บรรทัด 8: | ||
'''มคธ''' เป็นชื่อของภาษาด้วยคือ [[ภาษามคธ]] อันเป็นภาษาที่พระพุทธเจ้าทรงเลือกใช้ในการประกาศพระศาสนา ซึ่งต่อมาเรียกว่า [[ภาษาบาลี]] เพราะเป็นภาษาที่รักษาพระพุทธศาสนาเข้าไว้ |
'''มคธ''' เป็นชื่อของภาษาด้วยคือ [[ภาษามคธ]] อันเป็นภาษาที่พระพุทธเจ้าทรงเลือกใช้ในการประกาศพระศาสนา ซึ่งต่อมาเรียกว่า [[ภาษาบาลี]] เพราะเป็นภาษาที่รักษาพระพุทธศาสนาเข้าไว้ |
||
==ประวัติศาสตร์มคธ== |
|||
แคว้นมคธถือเป็นแคว้นที่มีอำนาจมากที่สุดในชมพูทวีป ปกครองด้วยระบอบสมบูรณายาสิทธิราชย์ มีเมืองหลวงครั้งแรกชื่อ[[ราชคฤห์]] ต่อมาพระเจ้าอชาตศัตรูจึงย้ายเมืองหลวงไปยังปาฏลีบุตร ([[ปัฏนะ]]) ริมฝั่งแม่น้ำคงคา แคว้นมคธได้สิ้นสุดลงในปี [[พ.ศ. 516]] กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอันธระ |
|||
ราชอาณาจักรมคธถือเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดในชมพูทวีป ปกครองด้วยระบอบสมบูรณายาสิทธิราชย์ ถือกำเนิดขึ้นไล่เลี่ยกับการกำเนิดของมหาชนบท 16 แคว้น มีเมืองหลวงครั้งแรกชื่อ[[ราชคฤห์]] ต่อมาพระเจ้าอชาตศัตรูจึงย้ายเมืองหลวงไปยังปาฏลีบุตร ([[ปัฏนะ]]) ริมฝั่งแม่น้ำคงคา มคธได้ผ่านการรัฐประหารเปลี่ยนแปลงขั้วอำนาจมาหลายครั้ง ไม่ว่าจะมาจากอำมาตย์สุสุนาค มหาโจรนันทะ จันทรคุปต์ พราหมณ์ปุษยมิตร ฯลฯ แคว้นมคธได้สิ้นสุดลงในปี [[พ.ศ. 516]] กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอันธระ ต่อมา ประมาณปลายพุทธศตวรรษที่ 9 ราชอาณาจักรมคธก็ฟื้นคืนชีพอีกครั้งในนามของ[[ราชวงศ์คุปตะ]] อันเป็นยุคคลาสสิคของอินเดีย ราชอาณาจักรมคธในยุคนี้ก็อยู่สืบต่อมา แต่มิใช่ศูนย์อำนาจอีกหลังคุปตะล่มสลาย จนกองทัพมุสลิมเติร์กเข้ายึดอินเดียเหนือได้ทั้งหมด จึงเป็นจุดสิ้นสุดที่แท้จริงของราชอาณาจักรมคธ |
|||
==รายพระนามกษัตริย์แห่งแคว้นมคธ== |
==รายพระนามกษัตริย์แห่งแคว้นมคธ== |
||
| บรรทัด 22: | บรรทัด 23: | ||
# พระเจ้ามุณฑกะ |
# พระเจ้ามุณฑกะ |
||
# พระเจ้านาคทาสกะ |
# พระเจ้านาคทาสกะ |
||
การสิ้นสุดของราชวงศ์หารยังกะ เกิดจากอำมาตย์สุสุนาคเห็นว่า ราชวงศ์หารยังกะเป็นราชวงศ์ปิตุฆาตโดยตลอด จึงทำรัฐประหารเพื่อมิให้เป็นเสนียดแก่อาณาจักรอีก |
|||
===[[ราชวงศ์สุสุนาค]]=== |
===[[ราชวงศ์สุสุนาค]]=== |
||
| บรรทัด 28: | บรรทัด 31: | ||
# พระเจ้ากาฬาโศก |
# พระเจ้ากาฬาโศก |
||
# พระเจ้าภัทรเสน |
# พระเจ้าภัทรเสน |
||
การสิ้นสุดของราชวงศ์สุสุนาค เกิดจากมหาโจรนันทะก่อรัฐประหาร |
|||
===[[ราชวงศ์นันทะ]]=== |
===[[ราชวงศ์นันทะ]]=== |
||
| บรรทัด 43: | บรรทัด 48: | ||
# พระเจ้าไกวารตะ |
# พระเจ้าไกวารตะ |
||
# พระเจ้าธนะ |
# พระเจ้าธนะ |
||
การสิ้นสุดของราชวงศ์นันทะ เกิดจากการทำรัฐประหารของจันทรคุปต์ ภายใต้การวางแผนของพราหมณ์จาณักยะ ซึ่งไม่พอใจราชสำนักปาฏลีบุตรในขณะนั้น |
|||
===[[ราชวงศ์เมาริยะ]]=== |
===[[ราชวงศ์เมาริยะ]]=== |
||
| บรรทัด 55: | บรรทัด 62: | ||
# พระเจ้าสมตะธนุ |
# พระเจ้าสมตะธนุ |
||
# [[พระเจ้าพฤหัสรถ]] |
# [[พระเจ้าพฤหัสรถ]] |
||
การสิ้นสุดของราชวงศ์เมาริยะ มาจากการทำรัฐประหารของพราหมณ์ปุษยมิตร ซึ่งนับเป็นผลกระทบจากนโยบายของพระเจ้าอโศกมหาราชที่ส่งผลกระทบต่อพราหมณ์โดยตรง เมื่อราชวงศ์อ่อนแอ กลุ่มอำนาจพราหมณ์จึงเข้าทำรัฐประหาร และกวาดล้างพระพุทธศาสนาในมคธครั้งใหญ่ในเวลาต่อมา |
|||
===[[ราชวงศ์สุงคะ]]=== |
===[[ราชวงศ์สุงคะ]]=== |
||
| บรรทัด 75: | บรรทัด 84: | ||
# พระเจ้าสุลารมัน |
# พระเจ้าสุลารมัน |
||
หลังจากนั้น ปี [[พ.ศ. 516]] พระเจ้าศรีมุขะแห่งอันธระยึดแคว้นมคธได้เป็นอันว่าแคว้นมคธได้ล่มสลายลง |
หลังจากนั้น ปี [[พ.ศ. 516]] พระเจ้าศรีมุขะแห่งอันธระยึดแคว้นมคธได้เป็นอันว่าแคว้นมคธได้ล่มสลายลงเป็นครั้งแรก ก่อนจะฟื้นอีกครั้งในราชวงศ์คุปตะ |
||
==อ้างอิง== |
==อ้างอิง== |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 15:35, 19 เมษายน 2555
แคว้นมคธ (บาลี/สันสกฤต: मगध มะคะธะ) เป็นชื่อแคว้นหนึ่งในจำนวน 16 แคว้นใหญ่ในชมพูทวีปสมัยพุทธกาล มีเมืองหลวงชื่อราชคฤห์ พระราชาที่ปกครองแคว้นมคธสมัยพุทธกาลคือพระเจ้าพิมพิสาร ต่อจากนั้นคือพระเจ้าอชาตศัตรูผู้เป็นพระราชโอรส
แคว้นมคธ เป็นแคว้นที่พระพุทธเจ้าทรงเลือกประดิษฐานพระพุทธศาสนาเป็นแห่งแรกเพราะเป็นแคว้นใหญ่ และทรงรับสวนเวฬุวันนอกเมืองราชคฤห์เป็นอารามแห่งแรกในพระพุทธศาสนา
มคธ เป็นชื่อของภาษาด้วยคือ ภาษามคธ อันเป็นภาษาที่พระพุทธเจ้าทรงเลือกใช้ในการประกาศพระศาสนา ซึ่งต่อมาเรียกว่า ภาษาบาลี เพราะเป็นภาษาที่รักษาพระพุทธศาสนาเข้าไว้
ประวัติศาสตร์มคธ
ราชอาณาจักรมคธถือเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดในชมพูทวีป ปกครองด้วยระบอบสมบูรณายาสิทธิราชย์ ถือกำเนิดขึ้นไล่เลี่ยกับการกำเนิดของมหาชนบท 16 แคว้น มีเมืองหลวงครั้งแรกชื่อราชคฤห์ ต่อมาพระเจ้าอชาตศัตรูจึงย้ายเมืองหลวงไปยังปาฏลีบุตร (ปัฏนะ) ริมฝั่งแม่น้ำคงคา มคธได้ผ่านการรัฐประหารเปลี่ยนแปลงขั้วอำนาจมาหลายครั้ง ไม่ว่าจะมาจากอำมาตย์สุสุนาค มหาโจรนันทะ จันทรคุปต์ พราหมณ์ปุษยมิตร ฯลฯ แคว้นมคธได้สิ้นสุดลงในปี พ.ศ. 516 กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอันธระ ต่อมา ประมาณปลายพุทธศตวรรษที่ 9 ราชอาณาจักรมคธก็ฟื้นคืนชีพอีกครั้งในนามของราชวงศ์คุปตะ อันเป็นยุคคลาสสิคของอินเดีย ราชอาณาจักรมคธในยุคนี้ก็อยู่สืบต่อมา แต่มิใช่ศูนย์อำนาจอีกหลังคุปตะล่มสลาย จนกองทัพมุสลิมเติร์กเข้ายึดอินเดียเหนือได้ทั้งหมด จึงเป็นจุดสิ้นสุดที่แท้จริงของราชอาณาจักรมคธ
รายพระนามกษัตริย์แห่งแคว้นมคธ
| ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
| ศาสนาพุทธ |
|---|
 |
กษัตริย์แห่งแคว้นมคธเท่าที่มีหลักฐานแน่นอน แบ่งออกเป็น 7 ราชวงศ์ ดังนี้
ราชวงศ์หารยังกะ
- พระเจ้าภาติกะ
- พระเจ้าพิมพิสาร
- พระเจ้าอชาตศัตรู
- พระเจ้าอุทัยภัทร
- พระเจ้าอนุรุทธะ
- พระเจ้ามุณฑกะ
- พระเจ้านาคทาสกะ
การสิ้นสุดของราชวงศ์หารยังกะ เกิดจากอำมาตย์สุสุนาคเห็นว่า ราชวงศ์หารยังกะเป็นราชวงศ์ปิตุฆาตโดยตลอด จึงทำรัฐประหารเพื่อมิให้เป็นเสนียดแก่อาณาจักรอีก
ราชวงศ์สุสุนาค
ตั้งโดยขุนนางชื่อสุสุนาค
- พระเจ้าสุสุนาค
- พระเจ้ากาฬาโศก
- พระเจ้าภัทรเสน
การสิ้นสุดของราชวงศ์สุสุนาค เกิดจากมหาโจรนันทะก่อรัฐประหาร
ราชวงศ์นันทะ
ตั้งโดยมหาโจรชื่อนันทะ
- พระเจ้ามหาปัทมานันทะ
- พระเจ้าธนนันทะ
บางตำราบอกว่ายังมีต่ออีก คือ
- พระเจ้าปัณฑกะ
- พระเจ้าปัณฑุกติ
- พระเจ้าภูตปาละ
- พระเจ้าราษฎระปาละ
- พระเจ้าโควิสาร
- พระเจ้าทสสิทธิกะ
- พระเจ้าไกวารตะ
- พระเจ้าธนะ
การสิ้นสุดของราชวงศ์นันทะ เกิดจากการทำรัฐประหารของจันทรคุปต์ ภายใต้การวางแผนของพราหมณ์จาณักยะ ซึ่งไม่พอใจราชสำนักปาฏลีบุตรในขณะนั้น
ราชวงศ์เมาริยะ
ตั้งโดยจันทรคุปต์
- พระเจ้าจันทรคุปต์
- พระเจ้าพินทุสาร
- พระเจ้าอโศกมหาราช
- พระเจ้าสัมปทิ
- พระเจ้าทศรถ
- พระเจ้าสาลิสุกะ
- พระเจ้าเทวธัมมะวรมนะ
- พระเจ้าสมตะธนุ
- พระเจ้าพฤหัสรถ
การสิ้นสุดของราชวงศ์เมาริยะ มาจากการทำรัฐประหารของพราหมณ์ปุษยมิตร ซึ่งนับเป็นผลกระทบจากนโยบายของพระเจ้าอโศกมหาราชที่ส่งผลกระทบต่อพราหมณ์โดยตรง เมื่อราชวงศ์อ่อนแอ กลุ่มอำนาจพราหมณ์จึงเข้าทำรัฐประหาร และกวาดล้างพระพุทธศาสนาในมคธครั้งใหญ่ในเวลาต่อมา
ราชวงศ์สุงคะ
ตั้งโดยพราหมณ์ชื่อปุษยมิตร
- พระเจ้าปุษยมิตร
- พระเจ้าอัคคนิมิตร
- พระเจ้าสุชเยษฐา
- พระเจ้าวสุมิตร
- พระเจ้าอรทรากะ
- พระเจ้าปุรินทกะ
- พระเจ้าโฆษวสุ
- พระเจ้าวัชรมิตร
- พระเจ้าภควตะ
- พระเจ้าเทวภูติ
ราชวงศ์กานวะ
- พระเจ้าวาสุเทวะ
- พระเจ้าภูมิมิตร
- พระเจ้านารายนะ
- พระเจ้าสุลารมัน
หลังจากนั้น ปี พ.ศ. 516 พระเจ้าศรีมุขะแห่งอันธระยึดแคว้นมคธได้เป็นอันว่าแคว้นมคธได้ล่มสลายลงเป็นครั้งแรก ก่อนจะฟื้นอีกครั้งในราชวงศ์คุปตะ
อ้างอิง
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. 9 ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด. วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ, 2548
| อาณาจักร |  | |
|---|---|---|
| แคว้น |
| |