วิถีเมแทบอลิซึม

ในทางชีวเคมี เมตาโบลิก พาทเวย์ (อังกฤษ: Metabolic pathway) เป็นชุดของปฏิกิริยาเคมี ที่เกิดขึ้นในเซลล์ โดยมีเอ็นไซม์เร่งปฏิกิริยา เป็นผลให้เกิดสารที่ได้จากกระบวนการเมตาโบลิซึม (metabolic product) เพื่อการใช้งานหรือเก็บสะสมในเซลล์ หรือกระตุ้นให้เกิดกระบวนการเมตาโบลิก พาทเวย์ อื่นต่อไป (ซึ่งเรียกว่า ฟลักซ์ เจเนอริ่ง สเตป (flux generating step))

ทั่วไป

เมตาโบลิก]] พาทเวย์ ส่วนใหญ่จะมีคุณสมบัติทั่วไปดังนี้:

• เป็นปฏิกิริยาที่ไม่ย้อนกลับเพราะมันเป็นปฏิกิริยาที่แตกสะลายและมีการปลดปล่อยพลังงานออกมา จึงเป็นปฏิกิริยาทางเดียว
• พาทเวย์ถูกควบคุมโดย การยับยั้งย้อนกลับ (feedback inhibition) หรืออาจเป็นวงจรที่ผลผลิตสุดท้ายไปเริ่มปฏิกิริยาใหม่อีกครั้ง เช่น กริ๊บ ไซเคล (Krebs Cycle)
• อนาโบลิก และ แคตาโบลิก พาทเวย์ ในยูแคริโอต จะถูกแยกโดยออร์แกเนลล์ หรือโดยการใช้เอ็นไซม์และโคแฟกเตอร์

เมตาโบลิก พาทเวย์ ส่วนใหญ่

การหายใจของเซลล์

การหายใจของเซลล์ (Cellular respiration) เมตาโบลิก พาทเวย์ ที่เกิดในเซลล์จะเป็นไปเพื่อสะลายโมเลกุลพลังงาน (fuel molecule) ไปเป็น ATP เพื่อนำพลังงานไปใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ ของเซลล์ ในรูปแบบต่าง ๆ ดังนี้:

1. ไกลโคไลสิส (Glycolysis)
2. การหายใจแบบไม่ใช้อากาศ (Anaerobic respiration)
3. กริ๊บ ไซเคิล (Krebs cycle) / ซิตริก ไซเคิล (Citric acid cycle)
4. ออกซิเดตีฟ ฟอสฟอริเรชั่น (Oxidative phosphorylation)

พาทเวย์อื่นที่เกิดขึ้นในสิ่งมีชีวิตมีดังนี้:

• แฟตตี้ แอซิด ออกซิเดชั่น (Fatty acid oxidation-β-oxidation)
• กลูโคนีโอเจนิสิส (Gluconeogenesis)
• เอชเอ็มจี-โคเอ รีดักเทส พาทเวย์ (HMG-CoA reductase pathway) (isoprene โซ่พรีนิเลชั่น, ดู คอเลสเตอรอล)
• เพนโตส ฟอสเฟต พาทเวย์ (hexose monophosphate shunt)
• พอร์ไฟริน ซินทีสิส (หรือ heme synthesis) พาทเวย์
• วงจรยูเรีย

การสร้างสารประกอบพลังงานจากสสารที่ไม่มีชีวิต:

• การสังเคราะห์แสง (Photosynthesis-plants, algae)
• การสังเคราะห์เคมี (Chemosynthesis-some bacteria)

ดูเพิ่ม

• catabolism

แหล่งข้อมูลอื่น

• Open Directory Project: Metabolic Pathways
• Metabolism, Cellular Respiration and Photosynthesis - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology
• KEGG: Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes