ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ฟักแม้ว"

ฟักแม้ว
	ฟักแม้ว
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Violales
วงศ์:	Cucurbitaceae
สกุล:	Sechium
สปีชีส์:	S. edule
ชื่อทวินาม
	Sechium edule; L.

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ

← การแก้ไขก่อนหน้า การแก้ไขถัดไป →

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

เห็นภาพข้อความวิกิ

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 13:53, 27 มกราคม 2550

ฟักแม้ว หรือ ชาโยเต้ (อังกฤษ : Chayote) หรือ มะเขือเครือ (Sechium edule) เป็นพืชรับประทานได้ อยู่ในสกุล Sechium วงศ์ Cucurbitaceae ใกล้เคียงกับแตงกวา แตงโม ฟักทอง

ถิ่นกำเนิด และการกระจายพันธุ์

มีถิ่นกำเนิดอยู่ทางตอนใต้ของประเทศเม็กซิโก และแถบอเมริกากลาง ปัจจุบันมีปลูกอยู่ทั่วโลก พบปลูกทั่วไปในพื้นที่สูง 500-1,700 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล มีดินอุดมสมบูรณ์ แสงสว่างพอเพียง (ช่วงแสง 12 ชั่วโมงต่อวัน เพื่อชักนำให้เกิดการเจริญของดอก) และใกล้แหล่งน้ำ สันนิษฐานกันว่าพืชชนิดนี้นำเข้ามาในประเทศไทยโดยหมอสอนศาสนา และให้ชาวบ้านปลูกเป็นครั้งแรกที่จังหวัดแพร่

คุณลักษณะ

ฟักแม้วเป็นไม้เถาเลื้อย สามารถเจริญเติบโตข้ามปีได้ มีลักษณะคล้ายเป็นพืชที่อยู่ในกลุ่มของพืชตระกูลแตง แต่มีลักษณะหลายอย่างที่ไม่เหมือนพืชตระกูลแตงที่พบเห็นโดยทั่วไป ลักษณะลำต้น ใบ ยอด และมือจับ คล้ายแตงกวาผสมกับฟักเขียว มีระบบรากสะสมขนาดใหญ่ ลำต้นเป็นเหลี่ยม เจริญเป็นเถา ยาว 15-30 ฟุต มีเถาแขนง 3-5 เถา มือเกาะเจริญที่ข้อ ใบมีขอบใบลักษณะเป็นเหลี่ยม 3-5 เหลี่ยม ยาว 8-15 เซนติเมตร ดอกสีขาวปนเขียว ดอกเกิดที่ข้อระหว่างต้นกับก้านใบเป็นชนิดดอกช่อ (Inflorescence) ส่วนดอกเป็นประเภทไม่สมบูรณ์เพศ (Imperfect flower) กล่าวคือดอกตัวผู้และดอกตัวเมียเป็นคนละดอก แต่อยู่ในต้นเดียวกัน (Monoecious plant) ผลของมะเขือเครือเป็นประเภทผลเดี่ยว (Simple fruit) เนื้อของผลเจริญมาจากฐานรองดอกที่ขยายใหญ่ไปหุ้มเมล็ดไว้มีเมล็ดเพียงเมล็ดเดียว ในผลเหมือนกับมะม่วง มะปราง ซึ่งเป็นข้อแตกต่างของพืชตระกูลแตงที่เราพบเห็นโดยทั่วไป

ผลทรงกลมยาวสีเขียวอ่อน รูปร่างคล้ายลูกแพร์ มีขนาดความยาว 7-20 เซนติเมตร กว้าง 5-15 เซนติเมตร น้ำหนักผล 200-400 กรัม เนื้อมีรสหวาน รสชาติคล้ายมันฝรั่งปนแตงกวา

การปรุงอาหาร และสรรพคุณทางยา

ใช้ ผล ใบ และรากประกอบอาหาร แต่ก็สามารถรับประทานลำต้นและเมล็ดได้ ในประเทศไทยนิยมรับประทานยอดซาโยเต้ผัดน้ำมันหอย

ผล สามารถรับประทานได้ทั้งเปลือก มีรสชาติคล้ายอาร์ติโช๊ค หรือมันฝรั่ง สามารถนำมาตำส้มตำแทนมะละกอก็ได้ เพราะเนื้อหวานกรอบ
ราก ส่วนใหญ่ประกอบด้วยแป้ง ใช้ต้มหรือผัด ใช้เป็นอาหารสัตว์ได้
ผลและเมล็ดประกอบด้วยกรดอะมิโนที่สำคัญหลายชนิด และวิตามินซี
ใบและผล ใช้ดองยา มีคุณสมบัติช่วยขับปัสสาวะ บำรุงหัวใจและหลอดเลือด แก้อักเสบ
น้ำต้มใบและผล ใช้ในการรักษาอาการเส้นเลือดแข็งตัว ความดันโลหิตสูง และสลายนิ่วในไต

ชื่ออื่นๆ

ฟักแม้ว มีชื่อเรียกอื่นๆ แตกต่างกันตามท้องถิ่น ได้แก่

มะเขือเครือ
มะเขือนายก
มะเขือแม้ว
มะเขือฝรั่ง
แตงกะเหรี่ยง
มะระหวาน
มะระญี่ปุ่น
ฟักญี่ปุ่น

ในภาษาอังกฤษ ฟักแม้ว Chayote ( IPA: [tʃa'jɔte])) เป็นชื่อในภาษาสเปน ที่มาจากภาษา Nahuatl (ภาษาของชาวแอสเต็ก ทางตอนกลางของเม็กซิโก) ชื่อนี้ใช้ทั่วไปในประเทศที่พูดภาษาสเปน อเมริกาใต้ และสหรัฐอเมริกา ส่วนในประเทศอื่นๆ มีชื่อเรียกต่างๆดังนี้

Australia: choko
Brazil: chuchu
Caribbean: christoferine, christophene
China (Cantonese): fut sao gwa
China (Mandarin): 佛手瓜 (lit. "Buddha hand squash")
English-speaking countries: chouchou
English-speaking countries: chocho, cho-cho
English-speaking countries: mango squash
English-speaking countries: vegetable pear
French Antilles: christophene, christophine
India: vilati vanga
Italy: zucca
Latin America: tayote or tayota [ta'jɔta]
Latin America: chocho
Latin America: gayota
Louisiana (Cajun): mirliton
Mauritius: chouchou
Norway: chavote
Philippines: sayote
Portugal: pipinella
Réunion Island: chouchou
Russian: cajot
Thailand: ฟักแม้ว
Vietnamese: xu-xu, trai su

แหล่งข้อมูลอื่น

อ้างอิง

รศ.นิพนธ์ ไชยมงคล ระบบข้อมูลพืชผัก มหาวิทยาลัยแม่โจ้ สาขาพืชผัก ภาควิชาพืชสวน คณะผลิตกรรมการเกษตร available in pdf format
Rafael Lira Saade. 1996. Chayote Sechium edule (Jacq.) Sw. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 8. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy. ISBN 92-9043-298-5 available in pdf format

@@ บรรทัด 88: / บรรทัด 88: @@
 * รศ.นิพนธ์ ไชยมงคล ระบบข้อมูลพืชผัก มหาวิทยาลัยแม่โจ้ สาขาพืชผัก ภาควิชาพืชสวน คณะผลิตกรรมการเกษตร [http://www.agric-prod.mju.ac.th/vegetable/File_link/chayote.pdf available in pdf format]
 * Rafael Lira Saade. 1996. Chayote ''Sechium edule'' (Jacq.) Sw. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 8. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy. ISBN 92-9043-298-5 [http://www.ipgri.cgiar.org/publications/pdf/355.pdf available in pdf format]
 [[หมวดหมู่:ผัก]]