เอริก ซาตี

ภาพล้อเลียนตนเอง วาดโดยเอริก ซาที

เอริก ซาที เป็นคีตกวี นักเปียโน และนักประพันธ์ชาวฝรั่งเศส ชื่อเดิม อัลเฟร็ด เอริก เลสลี่ ซาที เกิดที่เมืององเฟลอร์ จังหวัดกัลวาดอส วันที่17 พฤษภาคม ค.ศ. 1866 เสียชีวิตที่กรุงปารีส วันที่1 กรกฎาคม ค.ศ. 1925

ชีวประวัติและผลงาน

ซาทีได้ประพันธ์ผลงานมากมายที่ปราศจากเส้นกั้นแบ่งห้องในบรรทัดห้าเส้น และมีวิธีเขียนโน้ตเพลงในแบบฉบับของตนเอง ในอันที่จะถ่ายทอดผลงานของตนออกมา

เขายังเป็นแรงบันดาลใจให้กับคีตกวีคนอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็น จอห์น เคจ โคล้ด เดบุซซี่ ฟรานซิส ปูเลงค์ มอริซ ราเวล ชอง ค็อคโต้ หรือที่เรียกว่า กลุ่มคีตกวีทั้งหก และเล่นประจำอยู่ที่ชาท์ นัวร์

ป้ายบอกชื่อของซาที ยังติดอยู่ที่หน้าของเขาที่ย่านมองต์มาร์ต

เรายังสามารถไปเยี่ยมบ้านเกิดของซาที ซึ่งปัจจุัับันกลายเป็นพิพิธภัณฑ์ ได้ที่เมืององเฟลอร์

บ้านเกิดของซาที ที่เมืององเฟอร์ ในแคว้นนอร์มงดี

ซาทีกับนิกายกุหลาบ-กางเขน

ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 เอริก ซาที ร่วมกับ โคล้ด เดบุซซี่ เข้าร่วม นิกายคับบัลลิสติกแห่งกุหลาบ-กางเขน ของ โจเซฟิน เป-ลาดง กับ สตานิสลาส เดอ ไกวตา ซาทีในฐานะผู้ดูแลวิหารได้ประพันธ์ บทเพลงแห่งกุหลาบ-กางเขน และบุตรแห่งดวงดาว ให้กับนิกายนี้

อารมณ์ขันของซาที

เพื่อที่จะเข้าใจว่าำทำไมซาทีถึงมีนิสัยชอบประชดแดกดัน ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจความสัมพันธ์อันสลับซับซ้อนระหว่างตัวซาทีเอง กับอารมณ์ขัน

• ในวัยหนุ่ม เขาเป็นคนเอาจริงเอาจัง หลายครั้งที่เขาต้องการที่จะเปลี่ยนความคิดแบบเดิมๆของตน แต่แทนที่จะประกาศยอมรับอย่างเปิดเผย เขามักพูดในทำนองติดตลก ทำให้ผู้คนทั่วไปไม่ทราบว่าเขาเขาพูดจริงหรือพูดเล่น เรื่องทำนองเห็นได้ชัดในบทประพันธ์เรื่อง ความทรงจำของคนที่เป็นโรคความจำเสื่อม ซึ่งคงไม่มีสำนักพิมพ์ใดยอมตีพิมพ์ให้หากว่าเป็นผลงานของนักประพันธ์คนอื่นที่ไม่ใช่ซาที (ซึ่งที่จริงแล้ว ซาทียังล้อเลียนผลงานของตนเอง)
• นอกเหรือจากบุคคลิกที่ต้องซ่อนไว้ ซาทีได้ใช้ความสามารถส่วนที่ดีในการเป็นศิลปินในวงคาบาเรต์ (ด้วยการแต่งท่วงทำนองน่าเวียนหัวประกอบบทกวีชวนขบขัน แต่ว่าในช่วงหลัง เขาได้ประกาศว่างานทั้งหมดนี้ขัดกับนิสัยที่แท้จริงของเขา แต่งานเหล่านี้ก็เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย เป็นต้นว่าเพลง Je te veux หมายความว่า อย่าสนใจบทวิจารณ์ใดๆที่ล้อเลียนผลงานที่ซาทีปฏิเสธโดยสิ้นเชิง
• นอกเหนือจากนี้ เขายังได้แต่งเรื่องตลกในฐานะนักประพันธ์คุณภาพ เช่นเรื่อง Le piège de Méduse (ซึ่งมีบางส่วนเป็นอัตชีวประวัติ แต่เราก็ไม่อาจหาแก่นสารอะไรกับซาทีได้)
• แต่อารมณ์ขันของซาทีชัดเจนที่สุดในโน้ตแผ่นที่เขาเขียน ซึ่งแน่นอนว่าโน้ตแผ่นนั้นจะมีเขาคนเดียวที่อ่าน เป็นต้นว่าเขาเขียนว่า Vivache (วัวจงเจริญ) แทนที่คำว่า Vivace (เล่นให้มีชีวิตชีวา) ในบทเพลงโซนาตีน บูโรเครติก (ซึ่งเขาตั้งใจล้อเลียนเคลเม็นติ) ในแบบเดียวกัน เขาก็ได้แต่งเพลงล้อเลียนเพลงมาร์ชงานศพของโชแปง (บทที่สองของ embryons desséchés) ที่เขาเขียนไว้ว่า คำคมจากมาร์ซูก้าชื่อดังของชูเบิร์ต (ชูเบิร์ตไม่เคยแต่งมาร์ซูก้า มีเพียงโชแปงที่ชอบแต่งมาร์ซูก้า) เราพบข้อความล้อเลียนต่างๆในโน้ตแผ่นลายมือต้นฉบับของซาที ทั้งที่ล้อเลียนซังต์ แซน เดบุซซี่ ฯลฯ สรุปว่า อย่าหาแก่นสารอะไรกับซาที เนื่องจากซาทีเองไม่เคยยึดถือคีตกวีคนอื่นๆอย่างเป็นจริงเป็นจัง

แต่อย่างไรก็ดี ซาทียังได้ประพันธ์งานอย่างเช่น โสกราตีส ที่แสดงให้เห็นด้านเอาจริงเอาจังของเขา

ผลงานบางส่วนของซาที

เปียโน

• จิมโนเพดี Gymnopédies I, II et III (ใน ภาษากรีกแปลว่ายิมนาสติกของเท้า (ด้้วยการเหยียบแป้นเหยียบเปียโน?)
• กโนเซียน GnossiennesI, II, III, IV, V, VI ;
  • กโนเซียน I : Media:Gnossienne_1.mid
• น็อคทูร์น I, II, III, IV, V ;
• ก่อนความคิดสุดท้าย Avant-dernières pensées
• Pièces froides - trois airs à fuir ;
• Pièces froides - trois danses de travers ;
• Deux rêveries nocturnes ;
• Embryons dessechés ;
• Prélude de la porte héroïque du ciel ;
• Trois morceaux en forme de poire ;
• Vexations.

ออเคสตร้า

• Parade, musique pour ballet ;
• Relâche, musique pour le ballet (avec des séquences pour le film Entr'Acte).