โครงการสารานุกรมอินเทอร์เน็ต

โครงการสารานุกรมอินเทอร์เน็ต เป็นฐานข้อมูลขนาดใหญ่ซึ่งประกอบด้วยข้อมูลที่เป็นประโยชน์ สามารถเข้าถึงได้ผ่านเวิลด์ไวด์เว็บ แนวคิดที่จะสร้างสารานุกรมเสรีโดยการใช้อินเทอร์เน็ตมีตั้งแต่ข้อเสนออินเตอร์พีเดียในปี พ.ศ. 2536 อันเป็นโครงการสารานุกรมบนอินเทอร์เน็ตที่ทุกคนสามารถให้การสนับสนุนเนื้อหาได้ แต่โครงการนั้นไม่เคยพ้นขั้นตอนวางแผนและถูกไล่ตามทันโดยการปะทุของเวิลด์ไวด์เว็บ การถือกำเนิดของเสิร์ชเอนจินคุณภาพสูง และการเปลี่ยนแปลงเนื้อหาที่มีอยู่เดิม

การแปลงเนื้อหาเก่าเป็นดิจิตอล

โครงการสารานุกรมอินเทอร์เน็ตเป็นการแบ่งสาขาที่สำคัญของสารานุกรมตีพิมพ์แบบเก่า ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2538 โครงการกูเทนแบร์กเริ่มตีพิมพ์ข้อความแอสกีของสารานุกรมบริตานิกา ฉบับพิมพ์ครั้งที่สิบเอ็ด (พ.ศ. 2454) แต่ความไม่ลงรอยเกี่ยวกับวิธีการทำให้งานดังกล่าวหยุดชะงักไปหลังจากฉบับตีพิมพ์ครั้งแรก ด้วยเหตุผลด้านเครื่องหมายการค้า ทำให้โครงการใช้ชื่อว่า สารานุกรมกูเทนแบร์ก ในปี พ.ศ. 2545 ข้อความแอสกีและดนตรี 48 เสียงได้รับการเผยแพร่บน http://1911encyclopedia.org โครงการกูเทนแบร์กเริ่มงานการแปลงเนื้อหาเป็นดิจิตอลใหม่และพิสูจน์อักษรสารานุกรมนี้ จนถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2548 ก็ยังไม่ได้มีการเผยแพร่ ในขณะเดียวกัน สารานุกรมบริตานิกาซึ่งเผชิญกับการแข่งขันจากคู่แข่งอย่างเช่น เอ็นคาร์ตา ทำให้บริตานิกาเองต้องแปลงเนื้อหาเป็นดิจิตอลโดยผู้ผลิตเช่นกัน และมีการวางขายเป็นซีดีรอมเป็นเจ้าแรก และบริการออนไลน์ในเวลาต่อมา เป็นไปได้ว่าโครงการแปลงเนื้อหาสารานุกรมเป็นดิจิตอลที่สำคัญที่สุดและประสบความสำเร็จที่สุดคือ โครงการบาร์เทิลบี ซึ่งเป็นรุ่นออนไลน์ของสารานุกรมโคลัมเบีย ฉบับตีพิมพ์ครั้งที่สิบ http://www.bartleby.com/65/ ในช่วงต้นปี พ.ศ. 2543 และมีการอัปเดตเป็นครั้งคราว

การสร้างเนื้อหาใหม่

กิจกรรมอีกสาขาหนึ่งที่เกี่ยวข้องคือการสร้างเนื้อหาเสรีใหม่บนพื้นฐานของอาสาสมัคร ในปี พ.ศ. 2534 ผู้เข้าร่วมกลุ่มข่าวยูสเน็ต alt.fan.douglas-adams เริ่มต้นโครงการเพื่อผลิตเวอร์ชันจริงของ Hitchhiker's Guide to the Galaxy สารานุกรมนวนิยายที่ใช้ในผลงานของดักลาส อดัมส์ ต่อมาโครงการดังกล่าวรู้จักกันในชื่อ Project Galactic Guide ถึงแม้ว่าเดิมมันจะมีเป้าหมายจะรวบรวมเฉพาะบทความที่มีอยู่จริงและเป็นไปตามข้อเท็จจริงเท่านั้น แต่ต่อมาได้มีการเปลี่ยนนโยบายให้อนุญาตและสนับสนุนบทความที่เป็นจริงกึ่งหนึ่งและไม่จริงเช่นเดียวกัน Project Galactic Guide มีบทความมากกว่า 1,700 บทความ แต่ไม่มีบทความใหม่เพิ่มขึ้นนับตั้งแต่ พ.ศ. 2543 ซึ่งบางส่วนอาจเป็นเพราะการก่อตั้ง h2g2 ซึ่งเป็นโครงการที่เป็นทางการกว่า