วิกิพีเดีย:ความโดดเด่น

ในวิกิพีเดีย เงื่อนไขในการนับว่าเป็นสารานุกรม เป็นการตัดสินว่าเรื่องใดเหมาะสมแก่การเขียนเป็นบทความในวิกิพีเดีย ข้อมูลบนวิกิพีเดียจะต้องสามารถพิสูจน์ยืนยันได้ หากไม่มีแหล่งข้อมูลอันน่าเชื่อถือและไม่มีส่วนได้ส่วนเสียเกี่ยวกับเนื้อหาแล้ว หัวเรื่องนั้นก็ไม่ควรเป็นบทความต่างหาก แนวคิดของการนับว่าเป็นสารานุกรมของวิกิพีเดียใช้เป็นมาตรฐานเพื่อป้องกันการเพิ่มเติมเนื้อหาอย่างขาดการพิจารณา (indiscriminate inclusion) บทความและหัวข้อรายชื่อจะต้องมีความโดดเด่นหรือ "ควรค่าแก่การรู้จัก" (worthy of notice) การนับว่าเป็นสารานุกรมนั้นไม่จำเป็นจะต้องขึ้นอยู่กับชื่อเสียง ความสำคัญ หรือความเป็นที่นิยม แม้สิ่งเหล่านี้จะทำให้หัวเรื่องต่าง ๆ เป็นไปตามแนวปฏิบัติตามที่ได้อธิบายไว้ด้านล่าง

ให้สันนิษฐานว่าหัวเรื่องนั้นเหมาะแก่การเขียนเป็นบทความ หากเป็นไปตามแนวปฏิบัติด้านความโดดเด่นทั่วไปด้านล่าง และต้องไม่เข้าข่ายสิ่งที่ไม่ใช่วิกิพีเดีย นอกจากนี้ หัวเรื่องยังอาจพิจารณาว่าเหมาะสมได้หากเป็นไปตามหลักเกณฑ์ของแนวปฏิบัติเฉพาะหัวเรื่องดังนี้ปรากฏบนกล่องด้านขวามือ

แนวปฏิบัตินี้เป็นเพียงกรอบที่พิจารณาว่าหัวเรื่องใดเหมาะสมสำหรับการแยกเป็นบทความหรือรายชื่อใหม่ ซึ่งไม่ได้ครอบคลุมเนื้อหาของบทความหรือรายชื่อแต่อย่างใด สำหรับนโยบายวิกิพีเดียด้านเนื้อหานั้น เช่น มุมมองที่เป้นกลาง, งดงานค้นคว้าต้นฉบับ

แนวปฏิบัติด้านความโดดเด่นทั่วไป

หากหัวเรื่องใดได้รับการกล่าวถึงอย่างสำคัญในแหล่งอ้างอิงที่น่าเชื่อถือและไม่มีส่วนได้ส่วนเสียกับหัวเรื่องนั้น ให้สันนิษฐานว่าหัวเรื่องนั้นเป็นไปตามเกณฑ์ในการสร้างเป็นบทความหรือรายชื่อใหม่ (ในกรณีที่ไม่เป็นไปตามนี้ ให้หัวเรื่องนั้นย้ายหรือรวมเข้ากับบทความหรือรายชื่ออื่นที่เป็นไปตามเกณฑ์ หรือให้ถือว่าหัวเรื่องนั้นไม่สามารถเพิ่มในวิกิพีเดียได้เลย)

• ในที่นี้ คำว่า "การกล่าวถึงอย่างสำคัญ" หมายความว่า แหล่งข้อมูลได้กล่าวถึงหัวเรื่องในรายละเอียดโดยตรง ดังนั้น จึงไม่มีความจำเป็นจะต้องมีแหล่งข้อมูลต้นฉบับในการคัดเนื้อหาออกมา การกล่าวถึงอย่างสำคัญจะต้องเป็นมากกว่าการกล่าวถึงในเชิงเกร็ด แต่ก็ไม่ถึงกับต้องเป็นหัวข้อหลักของแหล่งข้อมูลนั้น
• ในที่นี้ คำว่า "ที่น่าเชื่อถือ" หมายความว่า แหล่งข้อมูลจะต้องมีความถูกต้องสมบูรณ์ ตลอดจนมีบรรณาธิการ เพื่อเปิดโอกาสให้การประเมินความโดดเด่นของหัวเรื่องซึ่งสามารถพิสูจน์ยืนยันได้ แหล่งข้อมูลอาจรวมไปถึงผลงานตีพิมพ์ในทุกรูปแบบ ทุกสื่อ และในทุกภาษา ความสามารถในการเข้าถึงแหล่งข้อมูลทุติยภูมิที่มีเนื้อหาครอบคลุมหัวเรื่องเป็นบททดสอบที่ดีว่าหัวเรื่องมีความโดดเด่นเพียงพอหรือไม่
• ในที่นี้ "แหล่งข้อมูล" สำหรับจุดประสงค์ในการตรวจสอบความโดดเด่นของหัวเรื่อง ควรเป็นแหล่งข้อมูลทุติยภูมิ เนื่องจากแหล่งข้อมูลเหล่านี้มักจะให้หลักฐานของความโดดเด่นของหัวเรื่องอย่างตรงไปตรงมา ปริมาณและธรรมชาติของแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือที่จำเป็นต้องใช้ในการยืนยันความโดดเด่นของหัวเรื่องสามารถมีได้แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับความลึกของรายละเอียดและคุณภาพของแหล่งข้อมูล โดยทั่วไปแล้ว เป็นที่คาดหวังว่า หัวเรื่องจะได้รับการกล่าวถึงจากแหล่งข้อมูลหลายแหล่ง แต่สิ่งตีพิมพ์หลายฉบับจากผู้เขียนหรือองค์กรเดียวกันมักจะได้รับพิจารณาว่าเป็นแหล่งอ้างอิงเดียวกันสำหรับจุดประสงค์ด้านการตรวจสอบความโดดเด่นของบทความ
• ในที่นี้ "ไม่มีส่วนได้ส่วนเสียกับหัวเรื่อง" ไม่รวมถึงผลงานที่ผลิตขึ้นจากบุคคลหรือองค์กรที่เกี่ยวข้องกับหัวเรื่องนั้น รวมไปถึง การกล่าวถึงตนเอง การโฆษณา ผลงานตีพิมพ์ของตัวเอง อัตชีวประวัติ การแถลงข่าว เป็นต้น
• ในที่นี้ คำว่า "สันนิษฐาน" หมายความว่า การกล่าวถึงอย่างสำคัญในแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือได้ทำให้เกิดการสันนิษฐาน แต่มิใช่การรับประกัน ว่าหัวเรื่องนั้นเหมาะสมสำหรับการเพิ่มเป็นหัวเรื่องในวิกิพีเดียได้ ผู้เขียนวิกิพีเดียอาจสอบถามความคิดเห็นจากผู้อื่นก่อนว่าหัวเรื่องนั้นเหมาะสำหรับการสร้างเป็นบทความใหม่หรือไม่ แม้ว่าหัวเรื่องนั้นจะเป็นไปตามเงื่อนไขดังนี้แล้วก็ตาม

หัวเรื่องที่เป็นไปตามเกณฑ์ข้างต้นนี้แล้ว เข้าใจว่าน่าจะได้รับความเห็นชอบจากผู้เขียนวิกิพีเดียคนอื่นด้วยเช่นกัน ว่าหัวเรื่องนั้นควรค่าแก่การรู้จัก และเป็นไปตามเกณฑ์ในการสร้างเป็นบทความในวิกิพีเดีย สำหรับข้อเท็จจริงและเนื้อหาที่พิสูจน์ยืนยันได้ แต่ไม่ได้รับการกล่าวถึงในแหล่งข้อมูลที่ไม่มีส่วนได้ส่วนเสียหลายแหล่ง อาจเหมาะสมที่จะรวมเข้าไว้ในอีกบทความหนึ่งแทน

ความโดดเด่นของบทความต้องอาศัยหลักฐานที่พิสูจน์ยืนยันได้

หัวใจหลักของแนวปฏิบัติด้านความโดดเด่นของบทความ คือ หัวเรื่องจะต้องสามารถพิสูจน์ยืนยันได้จากแหล่งข้อมูลที่ยุติธรรมและสามารถพิสูจน์ยืนยันได้ว่าหัวเรื่องได้รับความสนใจอย่างสำคัญเพื่อสนับสนุนคำกล่าวอ้างที่ว่าหัวเรื่องดังกล่าวมีความโดดเด่นพอที่จะเพิ่มลงในวิกิพีเดีย

หลักฐานนั้นจะต้องแสดงให้เห็นว่าหัวเรื่องได้รับการกล่าวถึงหรือเป็นที่รู้จักอย่างสำคัญและไม่มีส่วนได้ส่วนเสีย และจะต้องไม่ใช่เป็นเพียงการให้ความสนใจในระยะสั้นเท่านั้น หรือเป็นผลมาจากกิจกรรมส่งเสริมการขายหรือการเผยแพร่อย่างขาดการพิจารณา หรือหัวเรื่องนั้นอาจไม่มีความเหมาะสมเนื่องจากเหตุผลอื่น แหล่งข้อมูลที่ใช้เป็นหลักฐานรวมไปถึง สิ่งตีพิมพ์ที่ได้รับการพิจารณาตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญและได้รับการยอมรับ หนังสือที่น่าเชื่อถือและมีหลักฐานพิสูจน์ แหล่งสื่อที่มีชื่อเสียง และแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถืออื่นโดยรวม

ผู้เขียนที่กำลังประเมินความโดดเด่นของบทความไม่ควรพิจารณาเฉพาะแต่จากแหล่งข้อมูลใด ๆ ที่ได้รับการกล่าวถึงในบทความเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงความเป็นไปได้ที่ว่าอาจมีแหล่งข้อมูลที่ระบุความโดดเด่นของบทความที่ยังมิได้รวมอยู่ในบทความ ณ ปัจจุบัน ความโดดเด่นของบทความต้องการเพียงการมีอยู่ของแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือและมีความเหมาะสม มิใช่จากการอ้างอิง ณ ปัจจุบัน บทความวิกิพีเดียไม่จำเป็นต้องเป็นร่างฉบับสมบูรณ์ และหัวเรื่องสามารถมีความโดดเด่นได้หากมีแหล่งข้อมูลที่เข้าข่ายอยู่จริง ถึงแม้ว่าแหล่งข้อมูลนั้นอาจมิได้เกิดขึ้นในเวลานี้ก็ตาม อย่างไรก็ตาม เมื่อความโดดเด่นของบทความได้รับการโต้แย้ง การระบุเพียงว่าแหล่งข้อมูลที่ยืนยันความโดดเด่นของบทความมีอยู่โดยไม่ระบุลงไปชัดเจนนั้นเป็นการยากที่จะทำให้ผู้อื่นคล้อยตาม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อเวลาผ่านไปและไม่มีการนำหลักฐานมาแสดง หากพบว่าแหล่งข้อมูลที่ไม่มีส่วนได้ส่วนเสียกับหัวเรื่องมีการกล่าวถึงหัวเรื่องอย่างสำคัญ การลบบทความนั้นเพราะขาดความโดดเด่นของบทความเป็นสิ่งที่สมควร

ความโดดเด่นของบทความมิได้เกิดขึ้นเพียงชั่วคราว

ความโดดเด่นของหัวเรื่องมิใช่สิ่งที่เกิดขึ้นเพียงชั่วคราว: เมื่อหัวเรื่องได้รับการ "กล่าวถึงอย่างสำคัญ" ตามแนวปฏิบัติด้านความโดดเด่นของบทความโดยทั่วไปแล้วนั้น หัวเรื่องนั้นไม่จำเป็นจะต้องได้รับการกล่าวถึงอยู่ตลอดเวลาอีก

อย่างไรก็ตาม วิกิพีเดียไม่ใช่แหล่งข่าว: หัวเรื่องจะต้องเป็นมากกว่าการรายงานข่าวประจำเกี่ยวกับเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่งหรือหัวเรื่องจึงจะสามารถระบุได้ว่าเป็นการกล่าวถึงอย่างสำคัญ ยกตัวอย่างเช่น การนำเสนอข่าวในข่าวสำหรับหนังสือพิมพ์ การประกาศสาธารณะ รายงานข่าวกีฬา ไม่ใช่การกล่าวถึงอย่างสำคัญ การรายงานข่าวจำนวนมากที่ไม่ได้มีการวิเคราะห์อย่างสำคัญเกี่ยวกับเหตุการณ์ก็ไม่ได้รับการพิจารณาว่าเป็นการกล่าวถึงอย่างสำคัญทั้งหมด มูลนิธิวิกิมีเดียมีโครงการวิกิข่าว ซึ่งเปิดโอกาสให้คุณนำเสนอหัวเรื่องข่าว

ในขณะที่ความโดดเด่นของบทความมิได้เกิดขึ้นเพียงชั่วคราว ในบางครั้งอาจมีการประเมินหลักฐานยืนยันความโดดเด่นหรือความเหมาะสมของบทความที่มีอยู่แล้วใหม่ ซึ่งอาจมีการร้องขอโดยผู้ใช้รายใดก็ได้ผ่านการอภิปรายให้ลบ หรืออาจมีหลักฐานใหม่ ๆ ปรากฏขึ้นสำหรับบทความที่ในอดีตเคยมีการพิจารณาว่าไม่เหมาะสมก็เป็นได้ ผลที่ตามมาคือ บทความอาจได้รับการเสนอให้ลบหรือสร้างขึ้นใหม่หลังจากที่มีการพิจารณาความโดดเด่นของบทความไปแล้วก่อนหน้านี้ ซึ่งอาจกินระยะเวลานานเป็นเดือนหรือเป็นปี

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากแหล่งข้อมูลอื่นกล่าวถึงบุคคลเพียงแต่ในบริบทของเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่ง และถ้าบุคคลนั้นยังคงหรือดูเหมือนว่ายังคงได้รับความสนใจน้อย เราควรหลีกเลี่ยงที่จะมีบทความชีวประวัติเกี่ยวกับบุคคลนั้น

ความโดดเด่นต้องไม่ใช่การส่งเสริมการขายหรือการเผยแพร่ข้อมูลโดยขาดการพิจารณา

แม้ว่าสื่อประเภทสิ่งตีพิมพ์จะถือเป็นแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ แต่ในอีกมุมหนึ่ง ก็ไม่ใช่หลักฐานยืนยันความโดดเด่นของบทความได้เสมอไป:

วิกิพีเดียไม่ใช่สื่อกลางในการโฆษณาประชาสัมพันธ์ การนำเสนอตัวเอง สื่อที่ได้รับจ้างมา อัตชีวประวัติ และผลิตภัณฑ์วางตลาดไม่ใช่แนวทางที่ดีในการเขียนบทความสารานุกรม การวัดความโดดเด่นคือว่าที่มาของแหล่งอ้างอิงนั้นจะต้องไม่มีส่วนได้ส่วนเสียกับหัวเรื่อง (หรือผู้ผลิต ผู้สร้าง นักประพันธ์ นักประดิษฐ์ หรือผู้ขาย) ซึ่งผู้ที่สร้างสื่อที่ใช้เป็นแหล่งข้อมูลนั้นจะพิจารณาว่าหัวเรื่องนั้นมีความสำคัญพอที่จะกล่าวถึงและตีพิมพ์เป็นผลงานที่ไม่ใช่เกร็ดเกี่ยวกับมุมมองที่พวกเขามีต่อหัวเรื่องนั้น โดยไม่มีสิ่งกระตุ้น การส่งเสริม หรืออิทธิพลจากผู้ที่เชื่อมโยงกับหัวเรื่อง

แหล่งข้อมูลที่เป็นกลางยังจำเป็นในการรับประกันว่าบทความนั้นจะเป็นบทความที่ปราศจากอคติ แหล่งข้อมูลที่ตีพิมพ์ขึ้นเองไม่สามารถสันนิษฐานได้ว่าเป็นกลาง (ดูเพิ่มที่ ผลประโยชน์ทับซ้อน สำหรับแนวปฏิบัติของวิกิพีเดียที่มีต่อความเป็นกลางของแหล่งข้อมูลเช่นนี้) แม้ว่าแหล่งข้อมูลตีพิมพ์เองที่ไม่ใช่การส่งเสริม อย่างเช่น คู่มือทางเทคนิคที่เป็นของผลิตภัณฑ์ดังกล่าว ก็ยังถือว่าไม่ใช่หลักฐานยืนยันความโดดเด่นของหัวเรื่อง เนื่องจากไม่ได้วัดว่าหัวเรื่องดังกล่าวได้รับความสนใจมากน้อยเพียงใด

ความโดดเด่นควรเป็นที่รู้จัก

สำหรับแนวปฏิบัติที่ได้รับการอภิปรายแล้วในวิกิพีเดียภาษาไทย การพิจารณาความโดดเด่นรวมไปถึงการตัดสินว่าหัวเรื่องนั้นมีผู้รู้จักจำนวนหนึ่งหรือไม่ กล่าวคือ ควรจะมีอย่างน้อย 0.01% (ประมาณ 10,000 คนขึ้นไป) ที่รับรู้ถึงหรือได้รับผลกระทบจากหัวเรื่อง กล่าวได้ว่าหัวเรื่องใดที่เป็นที่รู้จักกันในระดับประเทศหรือระดับโลกแล้ว ไม่ว่าในปัจจุบันหรือในอดีต หรือเคยตกเป็นข่าวดังมาก่อน ย่อมมีความเป็นไปได้มากว่าจะสามารถเขียนเป็นบทความบนวิกิพีเดียได้ ทั้งนี้ อาจพิจารณาจากการมีบทความในวิกิพีเดียภาษาอื่นเป็นเกณฑ์ได้ด้วยเช่นกัน

หัวเรื่องที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์หรือวัฒนธรรมมักจะผ่านเกณฑ์ด้านความโดดเด่น แต่ก็จะต้องสามารถพิสูจน์ได้ว่ามีความสำคัญอย่างไร

วิธีแก้ไขบทความที่ไม่เป็นไปตามเงื่อนไข

สำหรับบทความในหัวเรื่องที่ไม่เป็นไปตามเงื่อนไขข้างต้นมักจะถูกลบ ถึงแม้ว่าจะมีทางเลือกอื่นอยู่บ้าง (เช่น อาจจะรวมไว้ในส่วนหนึ่งของบทความอื่นเช่น มือกลองของวงดนตรี เมื่อเขียนแยกบทความอาจจะไม่มีเนื้อหาเพียงพอ อาจจะเขียนรวมไว้ในบทความของวงดนตรีนั้น ๆ แทน) สำหรับบทความที่มีความโดดเด่นของบทความไม่ชัดเจน การลบควรจะเป็นทางเลือกสุดท้ายจริง ๆ

ถ้าบทความนั้นไม่มีแหล่งอ้างอิงแสดงความโดดเด่นของบทความเกี่ยวกับหัวเรื่อง ควรอาจดูแหล่งอ้างอิงด้วยตนเอง หรือ:

• ถามผู้สร้างบทความหรือผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับหัวเรื่อง สำหรับข้อแนะนำว่าควรหาแหล่งอ้างอิงจากที่ใด
• เพิ่มแม่แบบ {{ขาดความสำคัญ}} บนหัวบทความเพื่อเตือนผู้เขียนคนอื่น
• หากบทความนั้นเป็นบทความเฉพาะด้าน อาจใช้แม่แบบ {{โปร}} เพื่อให้ผู้ใช้ที่มีความรู้ลึกในด้านนั้น ผู้ซึ่งอาจมีแหล่งอ้างอิงที่ไม่ได้อยู่บนอินเทอร์เน็ต

หากไม่มีแหล่งข้อมูลที่เหมาะสมหลังจากได้ทำการสืบค้นแล้ว พิจารณารวมบทความเข้ากับเนื้อหาที่พิสูจน์ยืนยันได้ในแง่มุมที่กว้างขึ้นพร้อมกับอธิบายบริบท แต่ถ้าหากจะต้องลบ:

• ถ้าบทความเข้ากับเงื่อนไขการลบทันทีอย่างใดอย่างหนึ่ง คุณสามารถแจ้งลบได้โดยอ้างเหตุผล ผู้ดูแลระบบอาจพิจารณาลบทันทีหรือรอ 7 วันหลังจากที่ได้มีการอภิปรายเกี่ยวกับเนื้อหาสักระยะหนึ่งแล้ว
• หากบทความนั้นถูกติดป้ายเป็นเวลานานกว่า 6 เดือน โดยไม่มีการแก้ไขเพิ่มเติมนับตั้งแต่วันที่ติดป้าย สามารถแจ้งลบหรือผู้ดูแลระบบสามารถลบได้ทันที

ดูเพิ่ม

• วิกิพีเดีย:แหล่งข้อมูลอื่น