ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เทือกเขาพิรินี"
ล โรบอต เพิ่ม: ang:Pireni |
ล โรบอต เพิ่ม: ur:کوہ پائرینیس |
||
บรรทัด 104: | บรรทัด 104: | ||
[[ug:پىرېنېي تاغلىرى]] |
[[ug:پىرېنېي تاغلىرى]] |
||
[[uk:Піренеї]] |
[[uk:Піренеї]] |
||
[[ur:کوہ پائرینیس]] |
|||
[[vec:Pirenei]] |
[[vec:Pirenei]] |
||
[[vi:Pyrénées]] |
[[vi:Pyrénées]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 16:46, 30 สิงหาคม 2553
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
เทือกเขาพิเรนีส (Pyrenees) (คาตาลัน: Pirineus; ฝรั่งเศส: Pyrénées; สเปน: Pirineos; อ็อกซิตัน: Pirenèus; อารากอน: Perinés; บาสก์: Pirinioak) เป็นทิวเขาในยุโรปตะวันตกเฉียงใต้ที่เป็นพรมแดนธรรมชาติระหว่างประเทศฝรั่งเศสกับประเทศสเปน เทือกเขานี้ยังแบ่งคาบสมุทรไอบีเรียออกจากฝรั่งเศสและมีความยาวประมาณ 430 กิโลเมตร (267 ไมล์) จากมหาสมุทรแอตแลนติก (อ่าวบิสเคย์) จนถึงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน (แหลมเกรอุส)
ส่วนใหญ่แล้ว ยอดเขาหลัก ๆ จะเป็นแนวพรมแดนฝรั่งเศส-สเปน ซึ่งมีอันดอร์ราแทรกอยู่ตรงกลาง ข้อยกเว้นหลักของกฎนี้คือ บัลดารัน (Val d'Aran) ที่เป็นของสเปน แต่ตั้งอยู่ทางลาดเขาด้านเหนือของทิวเขา ส่วนข้อผิดปกติอื่น ๆ ได้แก่ เซร์ดาญา (Cerdanya) และดินแดนส่วนแยกของสเปนที่ชื่อยีเบีย (Llívia)
ภูมิศาสตร์
ในทางการปกครอง เทือกเขาพิเรนีสเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัด (départements) ของฝรั่งเศส จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกดังต่อไปนี้ จังหวัดปีเรเน-ออเรียงตาล จังหวัดโอด จังหวัดอารีแอช จังหวัดโอต-การอน จังหวัดโอต-ปีเรเน และจังหวัดปีเรเน-อัตลองตีก (สองจังหวัดหลังยังเป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติพิเรนีสอีกด้วย)
เทือกเขาพิเรนีสยังเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัด (provincias) ของสเปน จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกดังต่อไปนี้ จังหวัดเคโรนา จังหวัดบาร์เซโลนา จังหวัดเยย์ดา จังหวัดอวยสกา จังหวัดซาราโกซา จังหวัดนาวาร์ และจังหวัดกีปุซโกอา
พื้นที่ทั้งหมดของราชรัฐอิสระอันดอร์ราตั้งอยู่ในเทือกเขาพิเรนีส
ส่วนในทางกายภาพ เทือกเขานี้แบ่งออกเป็นสามส่วน ได้แก่ ส่วนกลาง ส่วนตะวันตกหรือแอตแลนติก และส่วนตะวันออก
พิเรนีสตอนกลางขยายไปทางทิศตะวันออก จากช่องเขาซอมพอร์ต (Somport) ผ่านบัลดารัน และครอบคลุมยอดเขาที่สูงที่สุดของทิวเขานี้ไว้ คือ
- ยอดเขาอาเนโต (Aneto) หรือยอดเขาเนตู (Néthou) สูง 3,404 เมตร (11,168 ฟุต) ในสันเขามาลาเดตา
- ยอดเขามงโปเซ (Mont Posets) สูง 3,375 เมตร (11,072 ฟุต)
- ยอดเขามงแปร์ดู (Mont Perdu) หรือมอนเตเปร์ดีโด (Monte Perdido) สูง 3,355 เมตร (11,007 ฟุต)
ในส่วนพิเรนีสตะวันตกนั้น ความสูงเฉลี่ยของทิวเขาจะค่อย ๆ ลดลงจากทิศตะวันออกไปยังทิศตะวันตก จนกระทั่งรวมเข้ากับภูเขาบาสก์ (Basque mountains) ใกล้อ่าวบิสเคย์ และในพิเรนีสตะวันออก นอกจากจุดที่แตกออกไปเพียงแห่งเดียวทางด้านตะวันออกสุดของปีเรเนซารีเยชวส (Pyrénées Ariégeoises) แล้ว ระดับความสูงเฉลี่ยจะยังคงที่เสมอกันอย่างน่าประหลาด จนกระทั่งถึงจุดหนึ่งที่ลาดเอียงลงไปกะทันหันในส่วนของแนวเขาที่เรียกว่าอัลแบร์ (Albères)