ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กลุ่มภาษาทิเบต"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Idioma-bot (คุย | ส่วนร่วม)
โรบอต เพิ่ม: lt:Tibetiečių kalbos
OctraBot (คุย | ส่วนร่วม)
replaceViaLink
บรรทัด 2: บรรทัด 2:
'''ภาษากลุ่มทิเบต''' (Tibetan languages) เป็นกลุ่มย่อยของภาษาที่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ ของ[[ภาษากลุ่มทิเบต-พม่า]] ที่พูดโดย[[ชาวทิเบต]]ที่อยู่ในบริเวณ[[เอเชียกลาง]]ติดต่อกับ[[เอเชียใต้]] ได้แก่ [[ที่ราบสูงทิเบต]] ภาคเหนือของ[[อินเดีย]]ใน[[บัลติสถาน]] [[ลาดัก]] [[เนปาล]] [[สิกขิม]] และ[[ภูฏาน]] ส่วนใหญ่ใช้ในการเขียนงานทางศาสนาโดยเฉพาะ[[ศาสนาพุทธ]]
'''ภาษากลุ่มทิเบต''' (Tibetan languages) เป็นกลุ่มย่อยของภาษาที่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ ของ[[ภาษากลุ่มทิเบต-พม่า]] ที่พูดโดย[[ชาวทิเบต]]ที่อยู่ในบริเวณ[[เอเชียกลาง]]ติดต่อกับ[[เอเชียใต้]] ได้แก่ [[ที่ราบสูงทิเบต]] ภาคเหนือของ[[อินเดีย]]ใน[[บัลติสถาน]] [[ลาดัก]] [[เนปาล]] [[สิกขิม]] และ[[ภูฏาน]] ส่วนใหญ่ใช้ในการเขียนงานทางศาสนาโดยเฉพาะ[[ศาสนาพุทธ]]
ด้วยเหตุผลทางการเมือง สำเนียงของ[[ภาษาทิเบตกลาง]] (รวมทั้งลาซา) คาม และอัมโดในจีน ถือเป็นภาษาทิเบตเพียงภาษาเดียว ในขณะที่[[ภาษาซองคา]] [[ภาษาสิกขิม]] [[ภาษาเชอร์ปา]]และ[[ภาษาลาดัก]] ถือเป็นภาษาเอกเทศต่างหาก แม้ว่าผู้พูดภาษาดังกล่าวจะถือตนว่าเป็นชาวทิเบตด้วย ในทางภาษาศาสตร์ ภาษาซองคาและภาษาเชอร์ปามีความใกล้เคียงกับภาษาทิเบตสำเนียงลาซามากกว่าสำเนียงคามและอัมโด
ด้วยเหตุผลทางการเมือง สำเนียงของ[[ภาษาทิเบตกลาง]] (รวมทั้งลาซา) คาม และอัมโดในจีน ถือเป็นภาษาทิเบตเพียงภาษาเดียว ในขณะที่[[ภาษาซองคา]] [[ภาษาสิกขิม]] [[ภาษาเศรปา]]และ[[ภาษาลาดัก]] ถือเป็นภาษาเอกเทศต่างหาก แม้ว่าผู้พูดภาษาดังกล่าวจะถือตนว่าเป็นชาวทิเบตด้วย ในทางภาษาศาสตร์ ภาษาซองคาและภาษาเศรปามีความใกล้เคียงกับภาษาทิเบตสำเนียงลาซามากกว่าสำเนียงคามและอัมโด


มีผู้พูดภาษากลุ่มทิเบตทั้งหมดราว 6 ล้านคน ภาษาทิเบตสำเนียงลาซามีผู้พูดประมาณ 150,000 คนที่เป็นผู้ลี้ภัยในอินเดียและประเทศอื่นๆ ภาษาทิเบตใช้พูดโดยชนกลุ่มน้อยในทิเบตที่อยู่ใกล้เคียงกับชาวทิเบตมากว่าศตวรรษ แต่ไม่สามารถรักษาภาษาและวัฒนธรรมของตนไว้ได้ [[ชาวเกวียง]]ในคามนั้น รัฐบาลจีจัดให้เป็นชาวทิเบต แต่[[ภาษาเกวียงอิก]]ไม่ใช่ภาษากลุ่มทิเบต แม้จะอยู่ในภาษากลุ่มทิเบต-พม่า
มีผู้พูดภาษากลุ่มทิเบตทั้งหมดราว 6 ล้านคน ภาษาทิเบตสำเนียงลาซามีผู้พูดประมาณ 150,000 คนที่เป็นผู้ลี้ภัยในอินเดียและประเทศอื่นๆ ภาษาทิเบตใช้พูดโดยชนกลุ่มน้อยในทิเบตที่อยู่ใกล้เคียงกับชาวทิเบตมากว่าศตวรรษ แต่ไม่สามารถรักษาภาษาและวัฒนธรรมของตนไว้ได้ [[ชาวเกวียง]]ในคามนั้น รัฐบาลจีจัดให้เป็นชาวทิเบต แต่[[ภาษาเกวียงอิก]]ไม่ใช่ภาษากลุ่มทิเบต แม้จะอยู่ในภาษากลุ่มทิเบต-พม่า
บรรทัด 16: บรรทัด 16:
* ภาษาดบุส-อู พบใน งารี อู-จั้ง และแนวชายแดนทางด้านเหนือของเนปาล
* ภาษาดบุส-อู พบใน งารี อู-จั้ง และแนวชายแดนทางด้านเหนือของเนปาล
* ภาษาทิเบตเหนือ พบทางใต้ของ[[มณฑลชิงไห่]]
* ภาษาทิเบตเหนือ พบทางใต้ของ[[มณฑลชิงไห่]]
* ภาษาทิเบตใต้ ได้แก่ภาษาสิกขิม ภาษาซองคา ภาษาเชอร์ปา
* ภาษาทิเบตใต้ ได้แก่ภาษาสิกขิม ภาษาซองคา ภาษาเศรปา
* ภาษาคาม มีวรรณยุกต์ ใช้พูดในมณฑลชิงไห่ คามโด เสฉวนและยูนนาน
* ภาษาคาม มีวรรณยุกต์ ใช้พูดในมณฑลชิงไห่ คามโด เสฉวนและยูนนาน
* ภาษาอัมโด ไม่มีวรรณยุกต์ ใช้พูดในชิงไห่ กันซู และเสฉวน
* ภาษาอัมโด ไม่มีวรรณยุกต์ ใช้พูดในชิงไห่ กันซู และเสฉวน

รุ่นแก้ไขเมื่อ 19:05, 12 กรกฎาคม 2553

ภาษากลุ่มทิเบต (Tibetan languages) เป็นกลุ่มย่อยของภาษาที่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ ของภาษากลุ่มทิเบต-พม่า ที่พูดโดยชาวทิเบตที่อยู่ในบริเวณเอเชียกลางติดต่อกับเอเชียใต้ ได้แก่ ที่ราบสูงทิเบต ภาคเหนือของอินเดียในบัลติสถาน ลาดัก เนปาล สิกขิม และภูฏาน ส่วนใหญ่ใช้ในการเขียนงานทางศาสนาโดยเฉพาะศาสนาพุทธ

ด้วยเหตุผลทางการเมือง สำเนียงของภาษาทิเบตกลาง (รวมทั้งลาซา) คาม และอัมโดในจีน ถือเป็นภาษาทิเบตเพียงภาษาเดียว ในขณะที่ภาษาซองคา ภาษาสิกขิม ภาษาเศรปาและภาษาลาดัก ถือเป็นภาษาเอกเทศต่างหาก แม้ว่าผู้พูดภาษาดังกล่าวจะถือตนว่าเป็นชาวทิเบตด้วย ในทางภาษาศาสตร์ ภาษาซองคาและภาษาเศรปามีความใกล้เคียงกับภาษาทิเบตสำเนียงลาซามากกว่าสำเนียงคามและอัมโด

มีผู้พูดภาษากลุ่มทิเบตทั้งหมดราว 6 ล้านคน ภาษาทิเบตสำเนียงลาซามีผู้พูดประมาณ 150,000 คนที่เป็นผู้ลี้ภัยในอินเดียและประเทศอื่นๆ ภาษาทิเบตใช้พูดโดยชนกลุ่มน้อยในทิเบตที่อยู่ใกล้เคียงกับชาวทิเบตมากว่าศตวรรษ แต่ไม่สามารถรักษาภาษาและวัฒนธรรมของตนไว้ได้ ชาวเกวียงในคามนั้น รัฐบาลจีจัดให้เป็นชาวทิเบต แต่ภาษาเกวียงอิกไม่ใช่ภาษากลุ่มทิเบต แม้จะอยู่ในภาษากลุ่มทิเบต-พม่า

ภาษาทิเบตคลาสสิกไม่ใช่ภาษาที่มีวรรรยุกต์ แต่บางสำเนียง เช่น ทิเบตกลางและคาม ได้พัฒนาเสียงวรรณยุกต์ขึ้น ส่วนสำเนียงอัมโดและลาดัก และภาษาบัลติไม่มีวรรณยุกต์ ลักษณะของภาษาทิเบตในปัจุบันเป็นแบบรูปคำติดต่อแม้ว่าจะไม่พบลักษณะนี้ในภาษาทิเบตคลาสสิก

การจัดจำแนก

การแบ่งตามวิธีของ Bradley ภาษาในกลุ่มนี้ ได้แก่

  • ภาษาลาดัก หรือภาษาทิเบตตะวันตกโบราณ รวมทั้งภาษาบัลติและภาษาปูริก ไม่มีวรรณยุกต์
  • ภาษากลุ่มทิเบตกลาง มีวรรณยุกตื
  • ภาษาทิเบตตะวันตกสมัยใหม่ พบในลาดักและบริเวณใกล้เคียง
  • ภาษาดบุส-อู พบใน งารี อู-จั้ง และแนวชายแดนทางด้านเหนือของเนปาล
  • ภาษาทิเบตเหนือ พบทางใต้ของมณฑลชิงไห่
  • ภาษาทิเบตใต้ ได้แก่ภาษาสิกขิม ภาษาซองคา ภาษาเศรปา
  • ภาษาคาม มีวรรณยุกต์ ใช้พูดในมณฑลชิงไห่ คามโด เสฉวนและยูนนาน
  • ภาษาอัมโด ไม่มีวรรณยุกต์ ใช้พูดในชิงไห่ กันซู และเสฉวน

การจัดจำแนกมีความผันแปรมาก บางครั้งรวมสำเนียงคามและอัมโดเข้าด้วยกันเป็นสำเนียงทิเบตตะวันออก (ต่างจากภาษาโบดิชตะวันออก) ภาษาทิเบตที่ใช้ในจีนจัดเป็นภาษาทิเบตมาตรฐาน

ระบบการเขียน

ภาษากลุ่มทิเบตส่วนใหญ่เขียนด้วยอักษรทิเบต แต่ชาวลาดักและชาวบัลติบางส่วนเขียนภาษาของตนด้วยอักษรอาหรับแบบที่ใช้กับภาษาอูรดู ในบัลติสถาน ประเทศปากีสถาน ชาวบัลติเลิกใช้อักษรทิเบตมากว่าร้อยปีซึ่งเป็นอิทธิพลจากศาสนาอิสลาม อย่างไรก็ตาม ชาวบัลติเริ่มตระหนักถึงอิทธิพลจากวัฒนธรรมภายนอกโดยเฉพาะจากชาวปัญจาบ จึงพยายามฟื้นฟูอักษรทิเบตขึ้นมาใช้ควบคู่กับอักษรอาหรับ

แหล่งข้อมูลอื่น