ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ไพร่"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
en:Common people |
||
บรรทัด 14: | บรรทัด 14: | ||
[[หมวดหมู่:สังคมมนุษย์]] |
[[หมวดหมู่:สังคมมนุษย์]] |
||
[[หมวดหมู่:วัฒนธรรมไทย]] |
[[หมวดหมู่:วัฒนธรรมไทย]] |
||
[[en:Common people]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 23:00, 16 เมษายน 2553
ไพร่ ในสังคมไทยสมัยโบราณหมายถึง สามัญชนทั่วไปที่ไม่ได้อยู่ในฐานะทาส หรือเจ้าขุนมูลนาย มีอิสระในการประกอบอาชีพ การตั้งบ้านเรือน มีครอบครัว แต่มีหน้าที่ในการถูกเกณฑ์แรงงาน หรือเสีย "ส่วย" และถูกเกณฑ์ทหารในยามที่มีศึกสงคราม มีสองประเภทคือ ไพร่หลวง และ ไพร่สม
ไพร่หลวง คือไพร่ที่สังกัดกรมกองต่างๆ เป็นไพร่ของพระมหากษัตริย์โดยตรง ประเภทที่ต้องถูกเกณฑ์มาทำงานตามราชการกำหนด และประเภทที่ต้องเสียเงินหรือสิ่งของมาแทนการเกณฑ์แรงงานหรือที่เรียกว่า "ไพร่ส่วย" การส่งเงินมาแทนการเกณฑ์แรงงาน เงินที่ส่งมาเรียกว่า "เงินค่าราชการ"
ไพร่สม เป็นไพร่ที่พระมหากษัตริย์พระราชทานให้มูลนายและขุนนางที่มีตำแหน่งทางราชการเพื่อผลประโยชน์ตอบแทน มูลนายจะมีไพร่มากน้อยขึ้นอยู่กับ ยศ ตำแหน่ง ศักดินา ไพร่สมต้องทำงานให้ราชสำนักปีละ 1 เดือน ส่วนเวลาที่เหลือรับใช้มูลนายหรือส่งเงินแทน เมื่อถึงยามสงครามทุกคนต้องเป็นทหารป้องกันอาณาจักร เมื่อมูลนายถึงแก่กรรมไพร่สมจะถูกโอนมาเป็นไพร่หลวง นอกจากบุตรจะขอควบคุมไพร่สมต่อจากบิดา
ระบบไพร่ดำรงอยู่จนกระทั่งถึงกลางสมัยรัตนโกสินทร์ และค่อยๆ จางหายไปเอง เมื่อมีการนำระบบภาษีอากร และระบบเกณฑ์ทหารแบบสมัยใหม่มาใช้
อย่างไรก็ตาม คำว่า"ไพร่"ยังคงมีใช้ในภาษาไทยสมัยปัจจุบัน ซึ่งหมายถึง คนชั้นต่ำ ตรงข้ามกับคำว่า "ผู้ดี" ซึ่งหมายถึงคนชั้นสูงของสังคม
อ้างอิง
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |