ดนตรีสมัยโรแมนติก

ยุคโรแมนติก (ค.ศ.1810-1910) เป็นดนตรีในช่วงศตวรรษที่19 ซึ่งเน้นอารมณ์ของดนตรีมากกว่าความสมดุลของบทตอน และเน้นความเป็นตัวตนของคีตกวีมากกว่ากฎเกณฑ์ทางดนตรีที่มีมาแต่เดิม

คำว่า "โรแมนติก" ถูกประยุกต์ใช้ในวงการดนตรีปี ค.ศ.1810 ซึ่งเอามาจากวงการวรรณกรรม มีความหมายว่า อารมณ์ที่รุนแรงของมนุษย์ โดยลักษณะดนตรีแบบโรแมนติกนี้เริ่มขึ้นในงานของนักประพันธ์เพลงและนักดนตรีชื่อ ลุดวิก ฟาน เบโธเฟน (Ludwig van Beethoven) ดนตรียุคโรแมนติกนั้นเริ่มต้นด้วยเพลงขับร้องและเพลงเปียโนสั้นๆ ต่อมาเป็นเพลงสำหรับวงออร์เคสตรา

ลักษณะดนตรียุคโรแมนติก

ดนตรียุคโรแมนติกมีลักษณะของแนวทำนองที่เต็มไปด้วยการบรรยายความรู้สึก มีแนวทำนองเด่นชัด ลักษณะการแบ่งวรรคตอนเพลงไม่ตายตัว การประสานเสียงได้พัฒนาต่อจากยุคคลาสสิกทำให้เกิดการคิดคอร์ดใหม่ๆ เพิ่มขึ้น เพื่อใช้แสดงออกถึงอารมณ์และความรู้สึก มีการนำคอร์ดที่เสียงไม่กลมกลืนมาใช้มากขึ้น มีการใช้โน้ตนอกคอร์ด บันไดเสียงที่มีโน้ตครึ่งเสียง (Chromatic Scale) การเปลี่ยนบันไดเสียงหนึ่งไปอีกบันไดเสียงหนึ่งอย่างคาดไม่ถึง การประสานเสียงแบบโฮโมโฟนี (Homophony) ยังคงเป็นลักษณะเด่นสืบเนื่องมาจากยุคคลาสสิก การใช้เสียงดัง-เบา มีตั้งแต่ ppp ไปจนถึง fff คีตลักษณ์ของเพลง (form) ยังคงเป็นแบบ Sonata Form แบบยุคคลาสสิก แต่มีความยืดหยุ่นของโครงสร้าง

ในยุคนี้ดนตรีบรรเลง และบทเพลงสำหรับเปียโน เป็นที่นิยมประพันธ์กันมากขึ้น ลักษณะของวงออร์เคสตราจะมีขนาดใหญ่ขึ้นตามแต่ผู้ประพันธ์เพลงจะกำหนด เพลงคฤหัสถ์หรือเพลงสำหรับชาวบ้านเป็นที่นิยมประพันธ์กัน แต่เพลงโบสถ์ก็ยังคงมีการประพันธ์อยู่เช่นกัน ในลักษณะของเพลงแมส ที่ใช้เพื่อประกอบศาสนพิธี และเพลงเรควีเอ็ม ที่ใช้ในพิธีศพ สำหรับบทเพลงโอเปร่า และเพลงร้องก็มีพัฒนาการควบคู่ไป เนื้อร้องมีตั้งแต่การล้อการเมือง ความรักกระจุ๋มกระจิ๋ม ไปจนถึงเรื่องโศกนาฎกรรม

นักดนตรีโรแมนติก

• จิอาซิโน รอสชินี (Gioacchino Rossini)
• ฟรานซ์ ปีเตอร์ ชูเบิร์ต (Franz Peter Schubert)
• เอกเตอร์ แบร์ลิออส (Hector Berlioz)
• เฟลิกซ์ เมนเดลโซห์น-บาร์โธลดี (Felix Mendelssohn-Batholdy)
• เฟรเดริก ฟรองซัวส์ โชแปง (Frédéric François Chopin)
• โรเบิร์ต อเล็กซานเดอร์ ชูมันน์ (Robert Alexander Schumann)
• ฟรานซ์ ลิซท์ (Franz Liszt)
• ริชาร์ด วากเนอร์ (Richard Wagner)
• จูเซปเป แวร์ดี (Giuseppe Verdi)
• แบดริช สเมตานา (Bedrich Smetana)
• โยฮันเนส บราห์มส์ (Johannes Brahms)
• จอร์จ บิเซต์ (Georges Bizet)
• ปีเตอร์ อิลิช ไชคอฟสกี (Peter Ilyich Tchaikovsky)
• แอนโทนิน ดโวชาค (Antonín Dvořák)
• จิอาโคโม ปุชชีนี (Giacomo Puccini)
• กุสตาฟ มาห์เลอร์ (Gustav Mahler)
• ริชาร์ด สเตราส์ (Richard Strauss)
• ยาน ซิเบลิอุส (Jean Sibelius)
• เซอร์เก วาซิลีวิช รัคมานินอฟ (Sergej Vasilevič Rakhmaninov)

บทประพันธ์ที่สำคัญในยุคโรแมนติก

• 1.ประเภทซิมโฟนี (Symphony)

Symphony No. 3 (Eroica) - เบโธเฟน

Symphony No. 6 (Pastoral) - เบโธเฟน

Symphony No. 9 (Choral) - เบโธเฟน

Symphony No. 8, in B minor (Unfinished) - ชูเบิร์ต

Symphony No. 4 (Italian) - เมนเดลโซห์น

Symphony No. 3 (Rhenish) - ชูมันน์

Symphony No. 1-4 - บราห์มส์

Symphony No. 6 (Pathetique) - ไชคอฟสกี้

Symphony No. 9 (From the New World) - ดโวชาค

• 2.ประเภทคอนแชร์โต (Concerto)

Piano Concerto No.5 (Emperor) - เบโธเฟน

Piano Concerto in B-flat minor - ไชคอฟสกี้

Piano Concerto in A minor Op.16 - กรีก

Piano Concerto No.2 - ราคมานินอฟ

Violin Concerto in D, Op.61 - เบโธเฟน

Violin Concerto in E minor, Op.64 - เมนเดลโซห์น

Violin Concerto in D major, Op.77 - บราห์มส์

Violin Concerto in D major, Op.35 - ไชคอฟสกี้

• 3.ประเภทโอเปร่า (Opera)
  • 3.1 Serious Opera

Carmen - บิเซต์

Aida - แวร์ดี

La Traviata - แวร์ดี

Madama Butterfly - ปุชชีนี (Puccini)

Tristan and Isolde - วากเนอร์

William Tell - รอสชินี

• • 3.2 Comic Opera

The Barber of Seville - รอสชินี

The Barthered Bride - รอสซินี

The Doctor Despite Himself - กูโนด์

• 4.ประเภทดนตรีบรรยายเรื่องราว (Program Music) แบ่งย่อยได้ 4 ชนิดคือ
  • 4.1 Concert Overture

Habrides Overture - เมนเดลโซห์น

Overture1812 - ไชคอฟสกี้

Romeo and Juliet - ไชคอฟสกี้

• • 4.2 Incidental Music

A Midsummer Night's Dream - เมนเดลโซห์น

The Planets - โฮลสต์

Peer Gynt - กรีก

Scheherazade - ริมสกี-คอร์สคอฟ

The Carnival of the Animals - แซงต์-ซองส์

• • 4.3 Program Symphony

Dante - ลิซท์

Faust - ลิซท์

Harold in Italy - แบร์ลิออส

Romeo and Juliet - แบร์ลิออส

Symphony Fantastique - แบร์ลิออส

• • 4.4 Tone Poem (Symphonic Poem)

Don Juan - สเตราส์

Don Quixote - สเตราส์

Finlandia - ซิบิเลียส

The Moldau - สเมนตานา

• 5.ประเภทบัลเลต์ (Ballet)

Borelo - ราเวล

Cinderella Ballet - โปรโกเฟียฟ

Romeo and Juliette - โปรโกเฟียฟ

The Sleeping Beauty - ไชคอฟสกี้

Swanlake - ไชคอฟสกี้

• 6.ประเภทแชมเบอร์มิวสิค (Chamber Misic)

Piano Quintet in A Major, Op.114 - ชูเบิร์ต

String Quintet in C D.956 (2 violins, viola, 2 cellos) - ชูเบิร์ต

String Sextet in Bb Op.18 (Spring) - บราห์มส์

• 7.ประเภทโซนาตา (Sonata)

Piano Sonata in C minor (Pathetique) - เบโธเฟน

Piano Sonata in Bb minor - โชแปง

Violin Sonata Op.47 (Kreutzer) - โชแปง

• 8.ประเภทอื่นๆ
  • 8.1 บทเพลงร้องและเพลงสำหรับเปียโน

Erikonig - ชูเบิร์ต

Nocturne in Eb Major Op.9 No.2 - โชแปง

Etudes Op.10 - โชแปง

• • 8.2 บทเพลงแมส

Missa Solemnis - เบโธเฟน

Requiem - แบร์ลิออส

Requiem - แวร์ดี

German Requiem - บราห์มส์

อ้างอิง

• คมสันต์ วงค์วรรณ์. ดนตรีตะวันตก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2551
• ณรุทธ์ สุทธจิตต์. สังคีตนิยม ความซาบซึ้งในดนตรีตะวันตก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2548